Met gewoon Jos door Gewoon NL, afl. 4: Ommen

Waarin uw verslaggever de charismatische Jos Kuintjes volgt op zijn campagne door gewoon Nederland. Vandaag: Ommen. Waar gewoon Jos een vrij ongewoon theetje serveert bij de Christelijke Boeren- en Tuindersbond.

REPORTAGE – “Is iedereen een beetje gewoon?” Jos’ enthousiaste begin kan op weinig respons rekenen. Zijn reputatie is hem duidelijk nog niet vooruit gesneld. Of wel natuurlijk en moeten ze hier niets van Jos’ nuchtere gewoonheid hebben. We hebben ons verzameld in het clubhuis van korfbalclub RODKA74, Jos zal spreken voor de Christelijke Boeren- en Tuindersbond. Vrij norse mannen die met de handen over elkaar wachten op wat komen gaat. Ze lurken een beetje aan hun thee.

“Vandaag wil ik het met u hebben over drugs. Zoals wij hier in Nederland met drugs omgaan, dat is niet gewoon. Het moet maar eens afgelopen zijn met dat halfslachtige gedoe. Wat dat betreft is Nederland natuurlijk nooit gewoon geweest. Net zoals de rest van de wereld. Als het om drugs gaat, raakt iedereen overspannen. Want het gaat om onze jeugd, en de jeugd heeft de toekomst, en die moet je niet verpesten. Afijn, u kent het riedeltje. Onzin natuurlijk. Drugs moet je gewoon legaliseren.”

Jos kijkt de zaal rond. Hij neemt een slok van zijn thee. De zaal zit er nog hetzelfde bij. Ik neem ook een slok van m’n thee. Vreemde thee. Ik kijk naar het labeltje van een theezakje dat in een pot hangt. GEWOON T., lees ik. Jos gaat verder. “Nederland is altijd een land van compromissen geweest. Van bemiddelen. Van polderen. Dat heeft Nederland groot gemaakt. Daardoor was Nederland al die jaren zo gewoon. Niet links, niet rechts, maar gewoon. Maar als het gaat om drugs was Nederland gewoon dom. Want hoeveel belastinggeld heeft de staat wel niet misgelopen door het gebruik van softdrugs wel toe te staan, maar het verkopen ervan niet? U hier, tuinders in hart en nieren, u hier had multimiljonair kunnen zijn door uw kennis en ervaring niet alleen in te zetten om de mooiste viooltjes en hortensia’s te kweken, maar om de beste wiet van de wereld te maken. En al die talentvolle scheikundigen die ons land telt, hadden, in plaats van het najagen van de Nobelprijs, de beste LSD, XTC, GHB of weet ik veel wat voor drugs kunnen maken. En wij hadden de Afghanen kunnen helpen door hun opium te importeren en er de beste heroïne ter wereld van te maken. De Nederlandse economie, zo durf ik u wel te zeggen, had niet in een crisis gezeten als dat allemaal legaal was geweest en als de staat daarover belastinggeld had mogen innen. Dat hele vermaledijde huishoudboekje was gigantisch op orde geweest.” Luidkeels gegaap in de zaal.

“En het gevaar? Zouden uw kinderen massaal aan de drugs gaan. Niet als we ze goed zouden voorlichten. Ik heb zelf tijdens mijn studententijd, samen met mijn kamergenoot Camiel, alle drugs gebruikt die er voor handen waren. En zijn wij slecht terecht gekomen? Neen, driewerf neen. Ik heb met NetGemak een florerend internetbedrijfje en Camiel doet iets bij de KLM. Hoewel Camiel net doet alsof die periode in zijn leven nooit heeft plaatsgevonden, kan ik met recht zeggen dat al dat geëxperimenteer ons meer goed dan kwaad heeft gedaan. En het ware nog beter geweest als wij beter waren voorgelicht. Nu hebben we het allemaal zelf moeten uitzoeken, maar als we van tevoren precies hadden geweten hoe of wat, dan was het gewoon veel minder spannend geweest en hadden we waarschijnlijk helemaal niet zoveel hoeven te experimenteren. Drugs? Als het aan Gewoon NL ligt: gewoon legaliseren en gewoon goed voorlichten. Ik dank u wel.”

De ene helft van de zaal is aan het snurken, de andere helft hangt op apengapen. En dat terwijl het toch een vlammende speech was. Even later, tijdens het gebruikelijke borreltje achteraf, krijgt Jos veel complimentjes. Die overigens niet altijd evengoed te verstaan zijn. Ik vraag Jos wat er in die thee zat. “Gewoon thee”, zegt hij.