Laksheid nationale bankpresidenten heeft financiële crisis verergerd

Een gastbijdrage van Bianconero

De nationale banken in de EU, belast met het toezicht op de bancaire sector, hebben sedert begin 2007 alle waarschuwingen in de wind geslagen. Ook toen de eerste tekenen zichtbaar werden van een ophanden zijnde financiële crisis, bleven de meeste nationale banken verscherpt toezicht op de financiële sector van de hand wijzen. Nout Wellink, president van de Nederlandsche Bank, zag de bui wel al hangen maar bleek een roepende in de woestijn.

Soms zit het venijn verborgen in een ogenschijnlijk prettig gesprek. Zo ook het interview dat Clairy Polak afgelopen zondag had met Nout Wellink in Buitenhof. De immer vriendelijk ogende DNB-president zat erbij of hij het laatste vuiltje rond de Fortis/ABN Amro-operatie nog even moest wegpoetsen. Onder al die vriendelijkheden verschool evenwel een waarheid, die niet bepaald complimenteus is richting EU-collega’s en en passant klonk ongezegd ook nog het “Hij was een beetje dom” richting Wouter Bos. Wellink is een ware meester in het brengen (of verhullen) van slecht nieuws: we hebben Buitenhof twee keer moeten bekijken om tot het volle besef te komen dat er heel wat geblunderd is in de afgelopen anderhalf jaar.

Even terug naar de lente van 2007, waar de jubelstemming in de bancaire wereld voor het eerst werd verstoord door het optreden van hedgefonds TCI, die haar belang in ABN/Amro kracht bijzette met een brief waar met zoveel woorden werd geëist dat dit concern in delen zou moeten worden opgesplitst. Deze regelrechte coupe veroorzaakte enig rumoer in de financiële wereld, maar gezien de jubelstemming binnen alle andere bankgiganten werd dit min of meer onder het tapijt van de economische vooruitgang geveegd.

Het was evenwel Nout Wellink (zie foto) die op de rem trapte en waarschuwde voor het sterk verhoogd risico. Zo’n interventie in een systeembank met een enorme nutsfunctie, dat ging Wellink toen al te ver. “Ik heb het destijds in alle fora aan de orde gesteld, ook bij mijn collega’s (lees: bankpresidenten – red.) maar ze zeiden allemaal: onzin”. Dat de overname van ABN door andere banken tot “een sterk verhoogd risico” zouden leiden, dat bezwaar werd weggewimpeld. “Internationaal kreeg ik geen enkele steun”, aldus de DNB-president.

Feitelijk heeft Wellink dus al begin 2007 gewaarschuwd voor de enorme risico’s die aanstaande waren. Het destijds verschenen Global Stability Report gaf hem gelijk in de risico’s die hij aan de horizon zag verschijnen. In april van dit jaar was het opnieuw Wellink die de voorboden van een financiële crisis aankaartte in internationale gremia. En opnieuw vond hij weinig gehoor. “Nu is dat wel anders”, zo voegde hij er zondag lakoniek aan toe.

Inderdaad, vanavond vindt in EU-verband topoverleg plaats over de vraag hoe de van derivaten en slechte leningen vergiftigde banken nog te redden van een faillissement en hoe in vredesnaam het vertrouwen te herstellen in een sector die hun geïncorporeerde goktenten moeten sluiten en die zich met miljarden overheidssteun weer moeten omvormen tot nutsbedrijven, die de economie ten dienste staan. En de consument uiteraard.