KORT | Wilders’ politieke spagaat

Foto: Kort - illustratie Sargasso
Serie:

ANALYSE - En weer stapt een PVV’er op. Ook Stephan Jansen, PVV-Statenlid en persoonlijk beleidsmedewerker van Geert Wilders, heeft er genoeg van.

In zijn afscheidsbrief refereert hij aan de inmiddels beruchte ‘recente Marokkanen-uitspraken van onze politieke leider’, maar er is ook een tweede reden dat hij opstapt:

De tweede reden voor mijn vertrek is dat ik al langere tijd grote moeite heb met de linkse koers van de PVV. Met het vertrek van onder anderen Joram van Klaveren lijkt de rechtervleugel van gezond denkende conservatieven het definitief te hebben afgelegd binnen de PVV. De linkerkant van de partij zal de komende jaren het beleid nog verder bepalen.

Zoals deze analyse laat zien, heeft Wilders een electoraal gat in de markt gevonden, waar hij van geen enkele andere Nederlandse partij concurrentie heeft te duchten (ook niet van de SP): economisch links en rechts op het gebied van immigratie.

Bovendien is een flink deel van het Nederlandse electoraat gecharmeerd van deze combinatie. Ongeveer een derde van de Nederlandse kiezers (pdf; p. 71, tabel 1) valt aan te merken als ‘links-autoritair’, wat wil zeggen dat zij er economisch linkse en cultureel rechtse houdingen op nahouden.

Wilders’ probleem, zo blijkt nu, is dat zijn partijorganisatie echter voor een belangrijk deel uit mensen met rechts-autoritaire opvattingen bestaat. En dat botst.

Reacties (21)

#1 Sjors van Beek

@0: Interessante observatie.
Kleine nuancerende aanvulling: dat ‘cultureel rechts’ is eigenlijk (zie ook de tabel die je aanhaalt) ‘socio-cultureel rechts’, met het accent op immigratie, respect voor autoriteit, en “law and order”.
De vraag is: is het echt een spagaat, of heeft Wilders een gat in de markt ontdekt?
Ik zie overigens het huidige politieke spectrum in NL niet als lineair (uiterst links SP, uiterst rechts PVV, grote afstand), maar als een cirkel, waarbij links(boven) en rechts(boven) elkaar bijna raken.

  • Volgende discussie
#2 Joop

@1. Vroeger hoefijzer van nazi-jurist Schmitt.

PVV is dus nationaal-socialistisch aan het worden. Alleen geloof ik niets van dat zogenaamde ‘linkse’ dat werd bij Rutte I snel ingewisseld voor de ‘echte’ prioriteiten op migratie en veiligheid.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 L.Brusselman

“Links” bestaat niet(meer) in de Nederlandse politiek.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Inca

@1, “respect voor autoriteit” – waar haal je die vandaan?

Verder: nee. De PVV is een versie van de VVD met 2 bonussen: meer buitenlanderhaat en meer leugens. Die leugens gebruiken ze om te doen alsof ze ook wel interesse hebben in de SP-achterban… maar niet om aan hun wensen tegemoet te komen. Als het puntje bij het paaltje komt stemmen ze mee met de VVD.

Die uiteinden raken elkaar dus niet – alleen doet de PVV het zo voorkomen. En de rest van de media ook trouwens, die graag de SP in 1 adem noemt met de PVV, al verschillen ze levensgroot van elkaar.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 nome

Ongeveer een derde van de Nederlandse kiezers (pdf; p. 71, tabel 1) valt aan te merken als ‘links-autoritair’, wat wil zeggen dat zij er economisch linkse en cultureel rechtse houdingen op nahouden.

Welke imbeciel heeft dit bedacht? Het zijn gewoon rechtse willen hebben types, die echter te weinig krijgen. Dat wil nog niet zeggen dat anderen er van hen ook op vooruit mogen gaan.

Nee, solidariteit met alleen jezelf maakt je bepaald niet links.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 pedro

Linkse verkiezingsbeloftes. Rechts beleid.

Eigenlijk wel mooi natuurlijk, dat ze linkse verkiezingsbeloftes moeten doen om nog enig groeiperspectief te hebben. Blijkbaar lukt dat op rechts niet zo. En volgens mij is de rek er ook op links voor hen al uit. De meest mensen doorzien doorzichtige trucs wel.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 McLovin

@5: Wou ik net zeggen. Ze zijn vooral tegen de afbraak van welvaartstaat omdat ze er wel bijvsaren. Wie krijgt nu niet uit een of ander staatspotje, of het nu HRA, Huursubsidie, what-ever toeslag is. Wat me niks zou verbazen is als deze groep deze potjes willen laten bestaan (want ze hebben er recht op) maar tegelijkertijd heel erg VVD zijn omdat die de belastingen willen verlagen (puur uit eigen belang maar aan de koffie tafel wel VVD ideologie na kletst over vrije keuze, markt, kleine overheid beter is wawawawa).

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Co Stuifbergen

Wat ik niet snap van Stephan Jansen en Joram van Klaveren:
Ze moeten toch ook doorhebben dat Wilders zijn “linkse” beloften meteen bij het vuilnis zet?

Vinden ze het dan zo vreselijk dat die PVV-stemmers (op dit punt) bedrogen worden?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 cerridwen

@8: De PVV zit in de oppositie, dus er valt niets bij het vuilnis te zetten. Ondertussen moeten ze wel standpunten verdedigen die ze niet aanhangen en meestemmen met linkse partijen, tegen hun gevoel in. Aangezien het onwaarschijnlijk is dat de PVV op korte termijn mag meeregeren, en er dus het vooruitzicht is dat dit het dus is, snap ik het wel.

Daarnaast is het een te grove simplificatie dat de linkse standpunten er helemaal niet toe doen. Uiteindelijk heeft Wilders over links gebroken met VVD en CDA (teveel bezuinigen); dat hadden de rechtse rakkers in de PVV graag anders gezien.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 pedro

@9:

Ondertussen moeten ze wel standpunten verdedigen die ze niet aanhangen en meestemmen met linkse partijen

Dat bedoel ik maar. En dat mee stemmen met links is ook maar betrekkelijk. Dan zouden we toch eerst eens moeten gaan zien, dat al die linkse standpunten ook werkelijk beleid worden. Zo hebben ze bijvoorbeeld gebroken met een regering over een links punt, maar het rechtse beleid is gewoon doorgezet, precies zoals dat te verwachten was.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Inkwith Barubador

“economisch links en rechts op het gebied van immigratie”

Dat vat ik dus samen als conservatief. Want “economisch links” houdt tegenwoordig vooral in dat allerlei verworvenheden (zoals AOW) behouden moeten blijven. En de tweede poot is dan dat dit alleen moet gelden voor de “echte” Nederlander, ofwel slegs vir blanke.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 su

Te veel analyse voor een clubje met te weinig inhoud.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 Sjors van Beek

@4: Zie PDF in @0, pag. 71, 12e regel: “respect for authority”.

@2: Ja, en? Is denken in dat hoefijzermodel nazistisch? Of mis ik iets?
@4: SP ligt dichter bij de PVV dan we wel eens denken.
Denk aan parlementair onderzoek integratiebeleid in 2003, n.a.v. motie Marijnissen: http://www.parlement.com/id/vhnnmt7j2wxh/parlementair_onderzoek_integratiebeleid
Leg de programma’s van SP en PVV maar eens naast elkaar.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 Joop

@13.

En het stemgedrag in de Kamers?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 Joop

http://stukroodvlees.nl/parlement-2/sp-en-pvv-stemmen-heel-verschillend-ook-op-populistische-onderwerpen/

Juist bij migratie en integratie onder de 20% idem dito stemmen.

Het is dan wel stemgedrag 2004-2010. Maar ja, ze hebben nu een ruk naar ‘links’ gemaakt natuurlijk. ;-)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 Inca

@13: Dat partijprogramma zou ik dan ook willen rekenen tot de gratis leugens die ik omschreef. Je kunt vanalles in zo’n programma zetten zonder het na te leven – zeker als je een onemanshow bent zonder ledenvergadering, en je achterban het nieuws vooral meekrijgen uit je twitterfeed en zeker niet zelf op zoek gaan naar wat er werkelijk gebeurt.

En dus heb je kiezers die denken kritisch te stemmen, of voor een partij die voor meer handen aan het bed is in de zorg – en ze krijgen een partij die vrolijk meestemt met bezuinigingen en verslechtering van de arbeidsvoorwaarden.
Zoals gezegd: de verschillen zijn gigantisch.

Maar zelfs op gebied van immigratie zijn zowel de kritiek als de oplossingen van Marijnissen en de SP beduidend anders dan die van de PVV. Als nuance is het bv wel zinnig om te begrijpen dat de groep waar het nu steeds over gaat geen immigranten meer zijn maar hun nakomelingen, en dat de kritiek die Marijnissen destijds op immigratie formuleerde dus niets met de hetze van Wilders tegen de huidige groep te maken heeft. Er is, voor mensen die die nuance aankunnen, nogal een essentieel verschil tussen ‘laten we vergelijkbare problemen in de toekomst voorkomen door niet opnieuw een hele groep immigranten in een sociaaleconomisch zwakke positie en een eigen subcultuur te laten komen’ en ‘laten we de jongeren waar veel gedoe mee is als gevolg van onze falende aanpak destijds nu lekker wegpesten, hun paspoort afpakken, discrimineren bij werk en zo vaak als maar kan uitschelden.’

De PVV, en z’n aanhang, heeft het blijkbaar nodig om zichzelf te legitimeren met het idee dat er anderen zijn die er ‘ook zo’ over denken, maar in de praktijk staat de SP er mijlenver vanaf.

(Sterker nog: de SP heeft, in tegenstelling tot de PVV, ook werkelijk de intentie om de situatie te verbeteren. Om situaties met veel armoede, scholingsachterstand, werkloosheid en criminaliteit aan te pakken op een samenhangende manier die ook werkelijk wat oplevert.)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#17 euro

PVV en respect voor autoriteit ? Volgens mij heeft de ’typische’ PVV-stemmer juist niks met politieke elites in Den Haag en Brussel, met ‘D66’-rechters, met wetenschappers en deskundigen of met religieuze instituten. Repressie wordt gewaardeerd, maar natuurlijk alleen als het anderen (bij voorkeur bruinere mensen) treft.

De PVV wordt vooral gedreven door rancune en wrok t.o.v. elites (of t.o.v. mensen die in de perceptie voorgetrokken worden door deze elites). Het is niet voor niets dat de slachtofferrol wijdverbreid is onder dit electoraat (“dingen mogen niet gezegd worden”, “we worden gedemoniseerd”, de dominante meerderheid die slachtoffer is van anti-blank racisme of “islamisering”, de “EUSSR”, enz.). Dit soort gevoelens staan m.i. haaks op die zgn. “respect voor autoriteit”. De PVV per se in het links-autoritaire kwadrant (of welke kwadrant dan ook) willen plaatsen, vertroebelt alleen het beeld.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#18 su

@17 Volgens mij lopen (liepen?) er anders best veel politiepetten rond in de PVV.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#19 Sjors van Beek

@16: Sorry hoor… maar als er één partij is die nogal consequent is in het nastreven cq uitvoeren van het programma, is het de PVV wel (wat je verder ook van het programma mag vinden).

@14/15: Interessante cijfers over stemgedrag. Ik zou ze echter ook wel eens willen zien van de andere partijen. M.a.w. stemgedrag zegt niet alles. Ik noem een PvdA en de JSF. Enz. enz. Coalitiebelangen, you name it. Ik denk dat de programma’s een betere richtsnoer zijn voor vergelijking van partijen. En SP en PVV delen al jaren de grote zorg over de ontwikkelingen rond immigratie. Alleen zegt de PVV het lomper (ja, soms té lomp) en kiezen ze andere oplossingen (ja, sommige té lomp).

Overigens, hadden we deze al gezien? Vers van de pers.
http://www.pvv.nl/index.php/36-fj-related/geert-wilders/7582-76-nederlanders-voor-afpakken-nederlandse-nationaliteit-criminelen.html

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#20 Micowoco

@16: hear hear. De SP vraagt wat de oplossingen zijn voor mensen die hun werk zien wegvloeien richting China, Oost Europa of de automatisering, de PVV wil simpelweg geen kromme neuzen op straat zien. Nogal een verschil.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#21 Inca

@19, da’s helaas volstrekte onzin. De PVV kiest in allerlei moties en stemmingen over onderwerpen die niet rechtstreeks met buitenlanders / allochtonen / migratie etc te maken hebben het standpunt van de VVD, en dat is dus voor minder handen aan het bed, niet optreden tegen fraude aan de bovenkant, geen socialere aanpak, en vooral: geen verbetering voor het overgrote deel van de mensen die op de PVV stemmen. Dat is ook het verneukeratieve aan die partij. Ze worden gigantisch genaaid en ze beseffen het niet.

En wat de autoriteit betreft: de PVV is heel consequent in het eisen dat anderen zich moeten onderwerpen aan hun autoriteit. Maar ik heb maar weinig voorbeelden gezien dat de PVV of een van de leden werkelijk de autoriteit van anderen respecteert als het zo uitkomt. Dan zou je bv kunnen denken aan de schofterige uitlatingen over de vervangende Kamervoorzitster of uberhaupt de manier waarop men zich opstelt in Kamerdebatten – respect spreekt daar niet uit.
Het is ook een kenmerkende houding van teveel mensen (maar dat zullen zeker niet alleen PVV’ers zijn) die ‘respect voor autoriteit’ wel van de buren eisen, maar als ze zelf worden aangesproken op overlast luidkeels verkondigen dat die ‘kutpolitie godverdomme echte boeven moet vangen’ ipv hun lastig te vallen.

Ik denk dat de programma’s een betere richtsnoer zijn voor vergelijking van partijen.

Dan ben je echt heel erg naief. Iedereen die het partijprogramma van de PvdA nog gelooft is dat trouwens ook. Of iedereen die denkt dat de VVD liberaal is.

En SP en PVV delen al jaren de grote zorg over de ontwikkelingen rond immigratie. Alleen zegt de PVV het lomper (ja, soms té lomp) en kiezen ze andere oplossingen (ja, sommige té lomp).

Zeer onjuist. De SP heeft ook zorgen over immigratie, maar voor een groot deel andere zorgen om andere redenen. Ze kiezen inderdaad ook voor andere oplossingen, maar die van de PVV zijn niet slechts ’te’ lomp, ze zijn in alle opzichten geen oplossingen.

Normaal gesproken als je denkt aan oplossingen gaat het namelijk over een soort controleloop: je constateert een probleem, je verzint een oplossing, en daarna moet het probleem weg of minder groot zijn.

De PVV hangt ideeen aan die aantoonbaar leiden tot het vergroten van het probleem, niet van het verkleinen, en willen met de realiteit niks te maken hebben. Dat kun je dus geen oplossingen noemen, ook niet een ’te lompe’.

  • Vorige discussie