KORT | Mark Rutte – The Movie

OPINIE - Ofwel: met taal kun je leuke dingen doen.

Er is een verkiezingscampagne aan de gang. En dus komt Mark Rutte – als boegbeeld van de VVD – met wat YouTube-filmpjes.

Ik heb me ertoe gezet eentje te bekijken – so you don’t have to. Deze om precies te zijn:

Vanaf ongeveer 4:00 begint een veelzeggend stukje monoloog (lichtjes geredigeerd voor duidelijkheid) over zijn vrijwilligerswerk op een vmbo:

Deze kinderen hebben dus echt te maken met discriminatie.

Dat kun je – helaas – niet met een wet stoppen.

En dan leg ik ze als liberaal uit: ‘Als je als Mohammed twee keer zo lang moet solliciteren dan iemand die Piet heet, heb jij de keuze of je toch doorzet.

En als je dan toch doorzet, kun je uiteindelijk burgemeester van Rotterdam worden als je “Ahmed” heet.

‘Ja, jij hebt makkelijk praten,’ [zeggen ze dan].

Maar dan praat je er over door en hoop ik dat ik het zaadje plant van ‘Jongen, geef niet op.’

Er is heel wat mis met dit stukje (in de tweede zin zit bijvoorbeeld – zij het impliciet – een vals dilemma), maar het onderstaande vond ik toch wel het opvallendst:

En als je dan toch doorzet, kun je uiteindelijk burgemeester van Rotterdam worden als je Ahmed heet.

Niet: ‘kan het zo zijn dat je burgemeester van Rotterdam wordt’, maar: ‘kun je burgemeester van Rotterdam worden’. En daar zit nogal een verschil van betekenis tussen.

Is dit op iedere slak zout leggen? Misschien wel. Maar het blijft opvallend dat Rutte zijn ideologische punt van individuele verantwoordelijkheid alleen dankzij onzorgvuldig taalgebruik weet te maken.

Want wat als Mohammed niet burgemeester van Rotterdam wordt, maar Piet (die maar half zo lang heeft moeten solliciteren) wel? Heeft Mohammed dan minder zijn best gedaan dan Piet? Beschikt de verliezer dan over minder kwaliteiten dan de winnaar?

En wat als Mohammed, in tegenstelling tot collega-vmbo’er Piet, helemaal geen baan kan vinden?

Is die uitkomst dan rechtvaardig?

Dáár horen we Rutte niet over. En dat is uiteraard allesbehalve toeval.

* * *

Bonusfragment (vanaf ca. 9:30):

We hebben [als kabinet] heel veel achterstallig onderhoud opgeruimd, waardoor er gewoon weer meer lucht komt in de samenleving, mensen weer kansen kunnen pakken, minder in de weg worden gezeten door de overheid.

Dat zijn de woorden, dit is de realiteit van vandaag.

Laten we het er maar op houden dat Ruttes taalgebruik over een zekere Orwelliaanse kwaliteit beschikt.

h/t Sven