OPINIE - Als de zaak-Yunus iets laat zien, is het dat jeugdzorg slecht inspeelt op verschillende doelgroepen, vindt Khalid Boutachekourt.
De zaak Yunus heeft in binnen- en buitenland veel stof doen opwaaien. Pleegzorg en jeugdzorg werden (wederom) onderwerp van kritiek. Tegelijkertijd kregen de lesbische pleegmoeders van Yunus vanuit vele kanten steunbetuigingen. Fantastisch dat zij de zorg voor dit kwetsbare kind op zich genomen hebben, terwijl islamitische pleegouders in geen velden of wegen te bekennen zijn. Daarvoor moet de vlag uit.
Maar anderen vinden het een klap in het gezicht. Hoe heeft jeugdzorg de tradities en religieuze achtergrond van dit kind en zijn gezin zo kunnen schenden? Is het niet zo dat artikel 15 van de Wet op de Jeugdzorg luidt dat de hulpverlener bij de uitoefening van haar taken rekening dient te houden met de godsdienstige gezindheid, de levensovertuiging en culturele achtergrond van de cliënt? Hoe haalt jeugdzorg het dan in haar hoofd om een moslimkind bij een autochtoon lesbisch stel onder te brengen?
Dilemma’s
Deze casus toont aan dat het geen sinecure is om als instelling in de samenleving draagvlak te creeëren en houden. Met name als het gaat om ethische dilemma’s kunnen de gemoederen hoog oplopen terwijl de beleidsruimte in veel gevallen beperkt is. Over de vraag of adoptie en pleegzorg wel of niet is toegestaan in islamitische kring bestaat echter ook veel onduidelijkheid. Veel moslims geven aan dat het verboden is. Ook onder professionals in de jeugdzorg is hier veel onduidelijkheid over.
Als we naar de feiten kijken, dan zijn zowel pleegzorg als adoptie in beginsel niet strijdig met de islamitische voorschriften. Sterker nog, het wordt toegejuicht. De profeet Mohamed was zelf een wees die door een pleegouder is opgevoed en had op zijn beurt ook pleegkinderen in zijn huishouden opgenomen, is vaak de redenering.
Framing
De handicap voor professionals in de jeugdzorg is dat zij moeite hebben om hun verhaal goed over het voetlicht te brengen van de ouders, binnen de kaders en in de taal die zij begrijpen. Voor pleegzorg en adoptie geldt dat deze voor meerdere doelgroepen verschillende framingtechnieken vereisen. Het gaat er bij framing om woorden en beelden te kiezen die die aspecten naar voren halen die het beste aansluiten bij de beleefwereld van de beoogde ontvangers. Geen enkele vorm van communicatie is volstrekt objectief, en dus kent iedere uitspraak wel een zeker frame (denkraam) van veronderstellingen die eronder verborgen zitten. Anders dan bij het gebruik van argumenten als overtuigingsmiddel, gaat het bij framing vooral om de associaties bij het beeld. Zo kan er voor islamitische ouders een vergelijking worden gemaakt met Mohamed als wees.
Pleegzorg hanteert momenteel een bepaalde techniek, of paradigma, die niet aansluit bij de belevingswereld van verschillende leefstijlgroepen. Een directeur van een jeugdzorginstelling gaf aan: ‘Communicatie is belangrijk. We moeten onze boodschap blijven herhalen.’ Deze uitspraak is deels waar, en begrijpelijk. Belangrijker is echter niet dezelfde tekst te blijven herhalen, maar de lezing afhankelijk te laten zijn van het publiek. Dit vereist dat je je publiek kent. Dat je weet wat de belangrijke waarden en normen zijn van ouder, kind en pleegouder en dat je in staat bent om je verhaal op verschillende manieren te vertellen. Dit veronderstelt ook dat je goed kan luisteren naar de informatie die je gesprekspartner je meegeeft. Dit biedt veel rijkdom waarmee je je verhaal kunt (re)framen.
Met een dergelijke methode ontstaat meer wederzijds begrip. Begrip om ook islamitische ouders ertoe aan te zetten pleegouder te worden, deze ouders zich meer open te stellen hun kind tijdelijk in een pleeggezin onder te brengen en hen meer betrokken te krijgen in het traject van hun kind.
Reacties (26)
Volgens mij is Jeugdzorg voornamelijk verrast door de mediabemoeienis van een buitenlandse mogendheid op het plaatsingbeleid. Aangezien dat nog niet eerder is voorgekomen, vind ik het niet zo vreemd dat Jeugdzorg daardoor is overvallen.
Overigens:
Hoe haalt jeugdzorg het dan in haar hoofd om een moslimkind bij een autochtoon lesbisch stel onder te brengen?
Het gekke idee dat moslims in Nederland met hun tijd mee gaan?
@1 En een moslim die met zijn tijd meegaat stelt er geen prijs meer op dat zijn kind opgroeit in lijn met zijn tradities, normen en waarden?
Je zou jezelf de vraag kunnen stellen of je het dan ook ok zou vinden als jouw kind zou opgroeien in een orthodox islamitisch gezin.
laat de moslims eerst maar eens onderling gaan uitvechten of adoptie wel of niet is toegestaan. Pas als ze daar onderling uitkomen (wat mij niet erg waarschijnlijk lijkt) mogen ze zich eens gaan wagen aan adviezen gericht aan anderen
Als ik mijn kind zou verwaarlozen zou ik me eerder afvragen wat mijn mening er verder nog toe deed.
@4:
En wat als het een kind betreft uit een eenoudergezin, waarvan de ouder is getroffen door een herseninfarct ??
@2: En een moslim die met zijn tijd meegaat stelt er geen prijs meer op dat zijn kind opgroeit in lijn met zijn tradities, normen en waarden?
Tradities veranderen. Mijn katholieke ex slikte de pil maar was daardoor niet minder katholiek. Traditie is geen reden voor homofobie.
Je zou jezelf de vraag kunnen stellen of je het dan ook ok zou vinden als jouw kind zou opgroeien in een orthodox islamitisch gezin.
Dat is ten eerste een valse vergelijking: geloof het of geloof het niet, maar homosexuelen hebben geen “homosexuele” visie of ideologie op de opvoeding van kinderen. Orthodox islamieten hebben dat doorgaans wel. Daarnaast: als pleegouder zijn of haar geloof niet opdringt aan mijn kind vind ik het acceptabel. Daar moet Jeugdzorg dan wel op toe zien (maar dat geldt ook voor homosexuele ouders).
Wat ik probeer te zeggen: je mag toch wel verwachten dat op een gegeven moment andermans homosexualiteit niet meteen een probleem is voor de Nederlandse moslims? Als het gaat om de pleegouders van een christelijk kind voeren we toch ook niet deze discussie?
@6: Voor alle duidelijkheid, er zijn geen islamieten. Laten we duidelijk zijn dat het moslims zijn. Ja, moslims willen graag qua opvoeding hun kinderen normen en waarden meegeven, geldt trouwens ook voor christelijke ouders. Zou jij je kinderen laten opgroeien bij en dus het geloof meekrijgen van islamitische ouders?
@7 en waarom denk je dat? Waarom kan de homoseksualiteit geen problemen geven voor moslims?
@7 Als het gaat om de pleegouders van een christelijk kind voeren we toch ook niet deze discussie?
Inderdaad, dan voeren we dat soort discussies niet. Die voeren we kennelijk alleen als het om moslims gaat. Zo kan ik me nauwelijks voorstellen dat jij mijn vraag zou beantwoorden met: helemaal ok, want tradities doen er niet toe.
@3 Mij ontgaat waarom een moslim een eenduidige mening over adoptie moet hebben om iets van onze jeugdzorg en pleeggezinnen te mogen vinden. Zoals het me ook ontgaat waarom alle moslims het met elkaar eens moeten zijn voordat ze er individueel een mening op na mogen houden. Maar misschien zie ik iets over het hoofd?
@8 en 9: ik zeg net dat vergelijking homoseksuele vs orthodox islamitische ouders een valse is: er bestaat geen homoseksuele visie op de opvoeding van het kind maar wel een orthodox islamitische versie. Er zijn bijvoorbeeld geen homoseksuele predikers die vertellen hoe je kind het beste in de homoseksuele traditie kan groot brengen. Wat opvoeding betreft is de seksualiteit van de ouders van een andere orde dan de levensbeschouwing.
Nu ik het zo zeg vind ik het genant dat dit nog moet uitleggen. “beste Harry en Johanna, weet je dat homo’s eigenlijk in allelei vormen en maten komen?”. Dat is niet het geval met orthodox religieuzen.
@12: een vastgelegde homoseksuele visie op opvoeding van het kind zal er mogelijk niet zijn, maar het kind zal – of het wil of niet – beïnvloed worden door deze geaardheid van de ouders. En dat is iets waar de gemiddelde moslim moeite mee heeft. En helemaal als het het kind is van de ouder waarbij het kind uit huis wordt gehaald en in dat gezin wordt geplaatst.
Ik vind het verbijsterend dat er hier mensen zijn die de homofobie van gelovigen goed lopen te praten onder het mom van religieuze vrijheid. Stuitend.
@11: de mening van activistische moslims vind ik niet relevant. In plaats van de gebruikelijke voorkeursbehandeling van de overheid te eisen kunnen die zich beter op de eigen gemeenschappen richten. Daar valt veel meer te winnen
Die gemeenschappen vinden – in veel gevallen – dat adoptie in strijd is is met de islam, of willen – in veel andere gevallen- zelf geen pleegouder worden.
Dus als moslims hun wensen gerealiseerd willen zien kunnen ze – in plaats van eisen aan de autochtonen te stellen – beter zelf een keer verantwoordelijkheid nemen en leren om hun eigen broek op te houden..
Maar goed.. moslimgemeenschappen staan nu eenmaal niet bekend om hun veranderingsbereidheid en aanpassingsvermogen, dus ik snap best dat activisten zich liever op de overheid richten.. als je thuis tegen een muur praat ben je wel eens toe aan een uitje..
@15: wat een negatieve gedachten weer over moslims. Iemand die zijn mening geeft, is meteen een activist? Waarom noem je ons niet meteen een terrorist? Waar je de wijsheid vandaan haalt, weet ik niet, maar er zijn islamitische pleegouders en de vraag neemt toe en er melden zich ook steeds meer moslims aan.
@16: prima .. kunnen jullie die kindertjes zelf een degelijke islamitische opvoeding geven. probleem opgelost. waar hebben we het dan nog over?
@17: Dat wordt ook gedaan, alleen als er problemen zijn, dan gaan organisaties en individuen zich er tegen aan bemoeien. Wat meestal nog meer problemen oplevert.
@18: heb je daar voorbeelden van? die maken je opmerking wat duidelijker
Onder moslims komen natuurlijk geen lesbiennes voor, dat is een westerse ziekte.
@19 wat voor voorbeelden wil je hebben?
@21
graag voorbeelden, anders ben je niet geloofwaardig
De meeste mensen die hun kind via de rechter moeten afstaan aan het gedwongen kader van jeugdzorg zijn niet blij, kunnen slecht reflecteren op hun eigen inbreng in dit verhaal en grijpen elk argument aan om de beslissing van de rechter aan te vechten. Als je dan de president van Turkije kan mobiliseren hoef je je niet meer te verantwoorden.
Elke techniek, paradigma of framing om de uitvoering van de beslissing van de rechter door jeugdzorg te verantwoorden wordt aangevochten, betwist en doorgestoken door de ‘benadeelde’ partij. Vandaar dat de verslaglegging en communicatie van jeugdzorg systematisch, juridisch en precies is. Heel saai en weinig gericht op welke doelgroep dan ook.
@22 dossiers worden niet besproken, behalve als ze openbaar worden gemaakt doos ouders of media. In het dossier van Yunus zijn er fouten gemaakt.
Elke ouder wilt zijn kind opvoeden zoals deze gewend is, geleerd is op zelf opgevoed is.
@23 “Vandaar dat de verslaglegging en communicatie van jeugdzorg systematisch, juridisch en precies is. Heel saai en weinig gericht op welke doelgroep dan ook”
Dat precies, is denk ik in dossier van Yunus niet correct: er zijn stukken weggelaten.
@23, zo zou het moeten zijn. Maar dat de verslaglegging van jeugdzorg met enige regelmaat bepaald niet ‘systematisch, juridisch en precies’ is, is toch wel rijkelijk geillustreerd.