ANALYSE - Afgelopen jaar is de discussie over hoe we onze huizen gaan verwarmen na aardgas in volle hevigheid losgebarsten. Vooral het verbod op aardgas bij nieuwbouwwoningen deed het nodige stof opwaaien. De grote uitdaging zit echter niet in de nieuwbouw, maar in de bestaande bouw. Bij nieuwbouw worden de energetische bouwnormen steeds scherper, waardoor verwarmen zonder aardgas ook steeds eenvoudiger wordt. Bestaande bouw is er in vele smaken, waardoor er ook vele oplossingen mogelijk zijn. Wat ook blijkt uit de plannen in de 27 proefwijken die van gas af gaan. Natuurkundig zijn er drie vormen van warmteoverdracht: geleiding, convectie en straling. In dit artikel pleiten we voor meer aandacht voor een specifieke vorm van stralingswarmte: infraroodstralingspanelen.
Dit artikel is geschreven door Gerard de Leede en Krispijn Beek
Geleiding
Geleiding (conductie). Dit is warmteoverdracht binnen de desbetreffende stof, waarbij warmte stroomt van delen met een hoge temperatuur naar delen die kouder zijn. De warmtestroom is afhankelijk van het temperatuursverschil over de afstand en de interne weerstand tegen warmtestroom van het betreffende materiaal. Materialen met een hoge interne weerstand tegen warmtestroom zijn geschikt als isolatiemateriaal.
Convectie
Stroming (convectie). Dit is warmteoverdracht door verplaatsing van een warme vloeistof of een warm gas. Bijvoorbeeld door verplaatsing van warme lucht, deze wordt verwarmd door de radiator, stijgt op naar het plafond, koelt weer af en daalt daardoor weer. Als deze luchtstromen te groot worden is dat onaangenaam en wordt tocht of een koudeval ervaren.
Een centrale verwarming maakt gebruik van convectie. In Nederland beschikt het merendeel (>85%) van de woningen in Nederland over centrale luchtverwarming. Luchtverwarming is inefficiënt en verbruikt veel energie, omdat het volledige volume aan lucht in een ruimte moet worden opgewarmd, ongeacht hoeveel personen er zich in de ruimte bevinden. Warme lucht heeft ook de eigenschap om naar het plafond te stijgen, waar ze van geen nut is voor het verwarmen van personen in een ruimte. Dat betekent dat slechts een deel van het energieverbruik van de centrale verwarming nuttig wordt gebruikt voor het verwarmen van mensen.
Ondanks dat hoge energieverbruik levert luchtverwarming niet het gewenste resultaat op, zeker niet als meerdere mensen dezelfde ruimte delen. In het praktijkhandboek voor binennklimaat in kantoren wordt ervan uitgegaan dat 10 tot 15% van de mensen ontevreden is over het thermisch comfort (te warm of te koud) en dat 10 tot 20% ontevreden is over de ventilatie.
Stralingsverwarming
Bij straling (radiatie) is sprake van warmteoverdracht tussen twee lichamen, die niet met elkaar in aanraking zijn zonder gebruik te maken van een tussenstof. Het ene lichaam is warm en geeft daardoor veel elektromagnetische straling af en verliest zo warmte, en het andere lichaam absorbeert een deel van de binnenkomende straling en zet die om in warmte. De bekendste warmtestraling is de zonnestraling, die zich in het bereik UV-straling, zichtbaar licht en infraroodstraling laat opdelen.
Kris de Decker van Lowtechmagazine noemde stralingsverwarming in 2015:
een controversieel en slecht begrepen onderwerp. Er worden tegenstrijdige meningen verkondigd en er wordt soms met religieus fanatisme over gediscussiëerd. De wetenschap achter stralingswarmte is bijzonder complex en de regulering en normering lopen achterop.
Traditionele vormen van stralingswarmte zijn de gaskachel en de open haard of houtkachel. Modernere vormen zijn infraroodstralingspanelen, beter bekend als infraroodpanelen. In de praktijk is er een groot verschil in kwaliteit en stralingsfactor tussen verschillende leveranciers. Theoretisch is de stralingsfactor van een infraroodpaneel maximaal 60%. Peter Kosack, onderzoeker aan de Universiteit van Kaiserlautern, spreekt van infraroodstralingsverwarming als de stralingsfactor groter is dan 50%. Infraroodpanelen met een lagere stralingsfactor leveren vooral convectieverwarming.
Kosten bij aanschaf
De aanschafkosten hangen sterk af van de vraag welke stralingsbron gekozen wordt. Infraroodpanelen zijn in verschillende kwaliteiten verkrijgbaar. Voor onze eigen woning van 119 m2 kom ik (Krispijn) op basis van de tarieven die Thuisbaas rekent uit op ongeveer €10.000, inclusief installatiekosten. Als ik alleen de woonkamer en de hal onder handen neem, de twee ruimtes die het meest verwarmd worden, kom ik uit op €4.500, inclusief installatiekosten. Gelet op het beschikbare budget ligt momenteel de keuze voor om de woonkamer, hal en de slaapkamers van de kinderen te voorzien van infraroodpanelen. De voorlopige inschatting van onze installateur is dat we geen verzwaring van de elektriciteitsaansluiting nodig hebben en dat de 6 extra infraroodpanelen passen op onze 1*35A aansluiting. Als dat toch niet mogelijk blijkt moeten we de aansluiting laten verzwaren tot 3*25A wat rond de €250 kost en geen effect heeft op de vastrechtkosten van de elektriciteitsaansluiting.
Op basis van vergelijking van verschillende offertes van leveranciers van infraroodpanelen van goede kwaliteit komen de kosten voor infraroodverwarming momenteel uit op €1.000 tot €1.500 per 25 vierkante meter vloeroppervlak.
Verbruikskosten
De verbruikskosten van infraroodverwarming hangen uiteraard af van het eigen stookgedrag. Als vuistregel kan voor bestaande woningen uitgegaan worden van 25 tot 45 kWh/m2 vloeroppervlak per jaar. DWA komt in zijn recente notitie over zeer energiezuinige nieuwbouw uit op 20 tot 30 kWh/m2, afhankelijk van de bewonersbundel en het forfait voor koeling waar ze mee hebben gerekend (wat niet inzichtelijk is in de notitie). Voor de woning van Krispijn betekent dit een extra electriciteitsverbruik tussen de 3.000 en 5.355 kWh.
In de praktijk komen we verbruikscijfers tussen de 18 en 26 kWh/m2 per jaar tegen in bestaande woningen bij gebruik van infraroodstralingspanelen. Op basis van Krispijn’s eigen stookgedrag was zijn verwachting in 2014 dat er tussen de 1.500 en 2.000 kWh elektriciteit nodig zou zijn voor het verwarmen van de woning met infraroodpanelen. Dat betekent zo’n Euro 315 aan extra elektriciteitskosten. Daar staat een besparing op de gasrekening tegenover van ongeveer Euro 350 (het gasverbruik voor verwarmen bij Krispijn ligt rond de 500 m3 aardgas). Overschakelen op infraroodverwarming lijkt dus geen grote daling van de energierekening op te gaan leveren, tenzij de overheid het beleid om gas duurder te maken en elektriciteit goedkoper doorzet of als de gasprijs de komende jaren harder stijgt dan de elektriciteitsprijs. Echt interessant wordt het eigenlijk pas als de gasaansluiting er helemaal uit kan, dan wordt €180 aan vastrecht voor gas bespaart (tarief Stedin 2018).
Waarom is infraroodverwarming een alternatief voor gas?
Infraroodverwarming is niet nieuw en wordt al meer dan tien jaar op kleine schaal succesvol toegepast in verschillende landen. De techniek heeft een grote potentie om onze woningen goedkoop van het aardgas af te krijgen. Steeds meer ervaringen in de nieuwbouw en renovatie laten zien dat het juist heel comfortabel is om een woning in haar geheel te verwarmen door middel van infrarood techniek. Zo heeft woningbouwcorporatie Kleurrijk Wonen eerder dit jaar jaar 34 energieneutrale nieuwbouwwoningen uitgerust met infraroodverwarming en balansventilatie met warmteterugwinning. Ook Heijmans paste in 2016 infraroodverwarming toe in hun concept voor tijdelijke woningen de Heijmans One. Zelf ben ik (Krispijn) begonnen met de badkamer, een kamer die we vaak, maar slechts kortstondig gebruiken.
Verwarming met infraroodpanelen is nu al betaalbaar en kan ook in stappen worden uitgevoerd. Bijvoorbeeld door eerst de badkamer en woonkamer ermee uit te rusten, of door juist te kiezen voor toepassing in kamers die slechts een deel van de dag gebruikt worden. De kosten van infraroodverwarming zullen volgens Gerard de Leede, Professor of Practice Smart Cities JADS aan de Tilburg Universiteit, razendsnel verder dalen bij grootschalige toepassing. Dat komt omdat het schaaleffect een enorme invloed heeft op de kostprijs van de panelen. Infraroodpanelen zijn op dat punt vergelijkbaar met zonnepanelen. Een infraroodpaneel bevat een geleidende pasta, een type product waar Nederland rond Eindhoven veel kennis en ervaring mee heeft. Volgens Gerard de Leede leert een kostenanalyse van dat de investering op termijn zelfs lager zal uitkomen dan de investering die nodig is voor een gasketel. Bovendien ligt het energieverbruik bij verwarmen van een woning met infrarood panelen minstens 35% lager dan het verbruik bij verwarming op gas, doordat de warmte veel beter wordt benut.
De effectiviteit van infraroodverwarming is te verhogen door speciale verf of speciaal stucwerk toe te passen,waarmee de infraroodstraling gereflecteerd wordt door de muren.
Misverstanden over infraroodverwarming
Toch wordt deze manier van verwarming door adviseurs en instanties behoudend getypeerd als een interessante bijverwarming. Wat opvalt is dat deze meningen over infrarood verwarming zelden zijn gebaseerd op degelijke ervaringsfeiten. De conclusies worden volgens Gerard de Leede veelal getrokken uit beperkte deelonderzoeken en -aspecten.
Een van de veel gehoorde argumenten tegen infraroodverwarming is dat infraroodverwarming een coefficient of performance (COP) van 1 heeft. De COP geeft de verhouding weer tussen de hoeveelheid afgegeven warmte tegenover de hoeveelheid verbruikte energie. Hoe hoger de COP hoe kleiner de hoeveelheid elektriciteit die nodig is om een huis te verwarmen. Bij gebruik van stralingswarmte wordt de lucht niet opgewarmd en is de COP waarde dus ook niet relevant. De daadwerkelijk meetbare energiebesparing ten opzichte van verwarmen met gas bedraagt minstens 35%.
Een ander argument tegen infrarood verwarming is dat de stroom voor de panelen van het elektriciteitsnet moet komen. Die stroom wordt momenteel nog grotendeels opgewekt uit fossiele brandstoffen als kolen en gas. Maar bijna alle duurzame woningen zijn voorzien van een dak met zonnepanelen, deze verbruiken in het stookseizoen veel van de duurzaam opgewekte stroom direct zelf voor de verwarming. Verder zal de landelijke energiemix in snel tempo gaan veranderen als gevolg van nieuw beleid. Volgens de Nationale Energieverkenning Verkenning 2017 (NEV-2017) stijgt het aandeel groene stroom naar meer dan 50% in 2025 en ongeveer 75% in 2030. Dit is inmiddels al weer achterhaald, doordat hierin de aangekondigde sluiting van alle kolencentrales in Nederland uiterlijk in 2030 nog niet is meegenomen. Een groot deel hiervan zal van wind op zee en wind op land komen (in 2020 38% en in 2030 59%), windmolens leveren in het stookseizoen meer elektriciteit dan in de zomer. Voor een uitgebreidere onderbouwing zie het blog van Jasper Vis.
Een ander veelgehoord argument tegen infrarood verwarming betreft de uitdaging voor ons elektriciteitsnetwerk bij vergaande elektrificering van de energievraag in de woningen. Hier moeten we nuchter kijken naar de beschikbare data. Uit de praktijkmetingen aan woningen die geïsoleerd zijn naar de huidige standaarden blijkt dat de stroomvraag bij infrarood verwarming helemaal niet zo groot is. Dat blijkt zelfs op koude dagen zo te zijn. We hebben het hier over een stroomverbruik als van een flinke stofzuiger. Het stroomverbruik variëert bovendien niet veel over een etmaal. Energiezuinigheid en een aangenaam binnenklimaat gaan hier hand in hand. Dat geeft een gelijkmatige belasting van het elektriciteitsnet, en de gevreesde grote piekvragen blijven achterwege.
Conclusie
De sector zou in snel tempo meer ervaring op moeten doen met de praktische toepassing van infrarood verwarming in nieuwbouw en renovatie. Er is zeker nog ruimte voor verbetering. Nu nog worden infraroodpanelen veelal met de hand bediend, of met een thermostaat. Het systeem leent zich echter uitstekend voor eenvoudige besturingen met slimme, gebruiksvriendelijke apps. Wetenschappers hebben veel bruikbare kennis over de relaties tussen binnenklimaat en comfort, die we met deze manier van verwarmen optimaal kunnen gaan benutten. De eerste fabrikanten die werken aan slimme, gebruiksvriendelijke apps zijn er al.
Om de transitie voortvarend en tegen zo laag mogelijke kosten uit te voeren is het aangewezen in te zetten op snel schaalbare innovaties. Er wordt gestreefd naar de juiste oplossingen in de transitie, de zogenaamde ‘no regret’ oplossingen. De ervaringsfeiten tonen aan dat infarood verwarming wel eens bovenaan in de lijst van de ‘no regret’ oplossingen zou kunnen thuishoren. We dagen de betrokkenen in de sector uit om zich versneld en beter te verdiepen in de infrarood techniek.
Reacties (57)
@: “Geleiding (conductie) … warmte stroomt ”
@: “Stroming (convectie) … warmteoverdracht door verplaatsing”
geleiding = stroming, stroming = verplaatsing, heel verwarrend!
@: “Bij stralingswarmte wordt de lucht niet opgewarmd en is de … meetbare energiebesparing ten opzichte van verwarmen met gas bedraagt minstens 35%.”
– Als je tevreden bent met een (heel) lage luchttemperatuur krijg je een “meetbare” (hoe?) besparing. Tenminste 35% is misleidend, bij een hoge luchttemperatuur is er geen of weinig besparing.
Ook de aloude elektrische radiator voor (bij)verwarming is goedkoop in aanschaf en duur in gebruik.
DUURZAAMHEID
Het gebruik van infrarood-panelen leidt in de meeste gevallen tot een hogere CO₂-uitstoot. Het rendement is wel bijna even hoog als dat van een HR-ketel, maar de CO2-uitstoot van elektriciteit is hoger dan die van aardgas. Het rendement van elektriciteit geproduceerd in een elektriciteitscentrale is ongeveer 40%.
https://www.ce.nl/assets/upload/file/Rapporten/2018/Factsheets%20warmtetechnieken/12_Factsheet%20Infraroodpanelen_DEF.pdf
Je moet niet alleen maar aan jezelf denken!
Zeer interessant artikel!
@2:
Je kunt ook Noorse boskat, Husky of St. Bernard als huisdier nemen.
:-)
@0: “Traditionele vormen van stralingswarmte zijn de gaskachel”
Nou, de gaskachels die ik nog heb meegemaakt veroorzaakten toch een flinke luchtstroom boven de kachel en langs het plafond en zo waren ze ook gebouwd, om lucht langs te laten stromen. Er waren zelfs filters voor bovenin de kachel zodat geen vuile lucht tegen het plafond kwam.
“Bij gebruik van stralingswarmte wordt de lucht niet opgewarmd”
Maar wat dan wél? Worden muren en vloeren en meubels dan wél warm? Zo niet, dan krijg je toch al snel koude voeten, zeker in de badkamer. En je zult toch minstens 15 graden moeten stoken om geen vocht en schimmelproblemen te krijgen?
Hoe zit dat in de slaapkamer, waar de infraroodstraling niet door de dekens kan dringen?
Ik raak de weg kwijt in transitieland. Infraroodverwarming ken ik nog uit mijn jeugd. In de kamer stond een kolenkachel en in de badkamer een infraroodkachel. Die laatste mocht alleen in hoge nood aan (ijspegels aan je neus), want de elektriciteitsrekening ging tot aan het plafond.
Electriciteit welke uit o.a. gas wordt gewonnen en waarbij warmte een afvalproduct is. Maar ik wil juist dat afvalproduct!
Maar ok. De warmtepomp is al afgevallen (Ja, ik lees ook het nieuws). En infrarood is een stap terug naar de jaren 70.
Een nieuwe cv ketel kan wel eens een verstandige stap zijn , ook al is de oude nog niet op. Een nieuwe is misschien over een paar jaar al verboden. Maar waar moet zo’n cv ketel op draaien, dat is nog even de vraag. Houtpallets?
@3: Ook een Noorse boskat kruipt in zo’n hangmat, en kom jij elke dag de haren zuigen en driemaal daags met die honden lopen?
@4: Daar komen een beddepan of die beesten van Henk van pas.
@Krispijn: met een verzwaarde aansluiting kun je ook ergens een 380V aansluiten aanbrengen, en dan kan soms verdraaid handig zijn.
Er wordt gestreefd naar de juiste oplossingen in de transitie, de zogenaamde ‘no regret’ oplossingen. De ervaringsfeiten tonen aan dat infarood verwarming wel eens bovenaan in de lijst van de ‘no regret’ oplossingen zou kunnen thuishoren.
Ik snap no-regret in deze context niet. Als je x euro hebt uitgegeven en het werkt niet/te duur/te weinig milieuvriendelijk dan heb je toch spijt?
Voorlopig hebben veel mensen in de huidig toestand vaak baat bij radiator-ventilatoren.
@8: Dat rammelt aan alle kanten.
Afgezien van de convectorput die moeite heeft met afgeven van warmte heeft een ventilator op je radiator alleen zin als de radiator eigenlijk te klein is uitgevoerd. Een goed berekende en ingeregelde installatie heeft geen ventilatoren nodig.
Er staat ook een cruciaal zinnetje: Waterzijdig inregelen van de installatie levert nog eens een bezuiniging op.
Voorlopig hebben veel mensen in de huidige situatie vaak baat bij waterzijdig inregelen zodat het retourwater onder de 55 graden blijft en de ketel echt hoog rendement kan leveren. De gemiddelde loodgieter hangt de ketel op, laat de aanvoer op 80 of 90 graden staan en regelt niet waterzijdig in.
@9:
Heel veel oudere huizen hadden oudere ketels, die heet waren afgesteld.
Na vervanging van die ketels blijkt dan vaak dat de radiatoren relatief klein zijn om bij lagere watertemperaturen de boel op temperatuur te krijgen.
Dan die ventilatoren best welkom.
In de roef heb ik nu een aardig IR paneel. Werkt prima, zeker de katten en kind wanneer van pyjama naar dag kleding, zijn erg tevreden.
Ik ga bovenstaande, morgen, nog eens goed lezen. Want binnen klimaat, condens, en van dat meer. De hout kachel, midden stuk, is wat fijner wat dat betreft.
Roef is gewoon koud, zeker als er heen en weer wordt gerend, je voelt de koude lucht wervelen.
Maar misschien geen goede case 7/10 graden nu.
@10: Volgens vaklui gebeurt dit nog elke dag: De gemiddelde loodgieter hangt de ketel op, laat de aanvoer op 80 of 90 graden staan en regelt niet waterzijdig in.
@12:
Zulke loodgieters moeten maar lood gaan gieten en met hun klaften van c.v.-ketels afblijven ;-)
@1 CE Delft: ik ken het onderzoek en de theoretische berekeningen, het vreemde is alleen dat praktijkcijfers wat anders laten zien. En dat is niet eenmalig. Ik heb verbruikscijfers van woningen met infraroodverwarming met minder isolatie dan mijn woning en die zijn toch echt energiezuiniger dan mijn woning, terwijl de bewoners vaker verwarmen dan wij.
@2 die wordt ook lekker verwarmd door een infraroodstralingspaneel, maak je geen zorgen.
@4 inderdaad bij stralingswarmte worden objecten verwarmd. Dus de muren en de vloer. Als je die met speciale verf of stucwerk behandeld wordt de infraroodstraling teruggekaatst in plaatsen van dat de wanden worden opgewarmd.
@5: een infraroodverwarming ten tijde van de kolenkachel? Laat me raden: een ouderwetse roodgloeiende spiraal. Dat is technisch echt wat anders dan een infraroodstralingspaneel. Het is ook een ander soort infraroodstraling. Roodstralers zenden straling uit in een andere golflengte dan infraroodstralingspanelen en zijn ongezond om te lang in te zitten.
@14: De vraag blijft over hoe warm het dan werkelijk in huis wordt.
In verband met vocht enzo.
Waar zitten die panelen trouwens en bereiken die dan wel elke hoek van de kamers? Als je recht onder zo een paneel in het plafond zit, worden dan alleen je hoofd en schouders warm?
@13: Er rijdt een leger van monteurs door het land die twee of drie ketels per dag installeren voor een habbekrats.
Dat gaat echt om honderden euro’s verschil met een installateur om de hoek, die nooit zo groot inkopen kan als de internetwinkels. En de klant snapt het verschil toch niet dus die gaat voor de goedkoopste.
https://www.consumentenbond.nl/cv-ketel/waterzijdig-inregelen
@14
Dat zou kunnen, Krispijn, dat het technisch heel wat anders is.
Maar moderne infraroodstraling zoals die in sauna’s worden gebruikt vind ik ook niet prettig. Het heeft iets onnatuurlijks. Verwarmen is heel persoonlijk. Zelf prefereer ik vloerverwarming. Dan kan je met laagwaardige energie het aangenaam in huis maken. Maar helaas te duur om in een oud huis aan te leggen. Dus blijf ik veel gas gebruiken (radiatoren) om het minder aangenaam te hebben dan met minder gas (vloerverwarming).
En wat Frank zegt: vocht is ook belangrijk. Met vriezend weer is er te kort vocht en in een warme herfst te veel vocht. Ook hier geldt (voor mij persoonlijk tenminste) dat vloerverwarming een stabieler klimaat schept i.c.m. goede isolatie.
@14: “CE Delft: ik ken de theoretische berekeningen, het vreemde is dat praktijkcijfers wat anders laten zien”
– Er zijn uitzonderingen, zoals CE schrijft: “in de meeste gevallen”.
– De bewering “minstens 35%” besparing kent geen bewijs. De opvatting van CE (en anderen!) lijkt mij betrouwbaarder als die van “gelovigen”. Infrarood panelen zijn helaas populair, zoals met de sterk groeiende terrasverwarming.
Infrarood verwarming werkt op zich prima, het nadeel van stalingswarmte is dat het alleen in het stralingsgebied is. Als je het ding boven de bank hangt is het lekker op de bank, maar zodra je opstaat is het meteen koud. De bank en vloer blijven ook relatief koud en de woonkamer vochtig. Wel zijn er ook infrarood vloerverwarmingen, maar ik heb geen idee hoe goed/energiezuinig die zijn.
Voor een badkamer werkt het echter prima, ook voor boven een werkplek/ de studeerkamer. Het voordeel is dat je niet extreem hoeft te isoleren, het werkt zelfs in de schuur. Het werkt ook goed om een huis wat in de basis wordt verwarmd door een warmtepomp plaatselijk bij te stoken tot kamertemperatuur.
https://www.milieucentraal.nl/energie-besparen/energiezuinig-huis/energiezuinig-verwarmen-en-warm-water/infraroodpanelen-voor-verwarming/
@15: En soms zelfs dat niet. Ooit een winterse uitvaart in de Martinuskerk (een gymzaalachtige doos uit 1965) in Bovenkarspel bijgewoond, daar zaten van die badkamerstralers in het plafond. Die hemelse warmte gloeide dat het een aard had, maar we begonnen het pas bij het In Paradisum te merken.
@4 @15 stralingswarmte, zoals infrarood, warmt objecten op. Dus ook de vloeren en de muren. Van koude voeten heb ik dan ook geen last in mijn badkamer. Behalve in de lente en herfst als ik nog geen verwarming in de badkamer aan heb staan.
Vochtproblemen: even uitstapje naar comfort theorie. De gevoelstemperatuur wordt voor ongeveer de helft bepaald door de luchttemperatuur en voor de helft door de oppervlaktes om je heen. Stel je vind comfortabel bij 18 graden gevoelstemperatuur dan kun je dat bereiken met een luchttemperatuur van 16 graden en een oppervlaktetemperatuur van muren, vloer en plafond van 20 graden. Dat is wat stralingswarmte doet. Bij convectieverwarming wordt de lucht juist warmer gemaakt dan de oppervlaktes, dus in dit voorbeeld 20 graden luchttemperatuur en 16 graden oppervlaktetemperatuur. Daar zit dan ook meteen een deel van het antwoord op @1 en @18 over de besparing die stralingswarmte kan bereiken t.o.v. convectiewarmte. Vanuit comfort zijn er dan ook nog normen voor temperatuurverschil in verticale richting (verschil tussen temperatuur bij je hoofd en bij je voeten) en voor de luchtstroming (tocht).
Voor vocht geldt dat dit condenseert op het koudste punt. Dat betekent dat stralingswarmte minder vochtproblemen geeft. Anecdotisch op basis van mijn eigen ervaring: de spiegel in de badkamer beslaat niet meer, want die is daar te warm voor. Na het douchen hangt het vocht als een soort van mist in de badkamer.
@6 een 380V zal vast handig zijn, maar vooralsnog niet nodig. Voor handig, maar onnodig ga ik geen geld uitgeven.
@11 misschien ook eens denken aan isoleren van de roef? Of opbrengen van reflecterende verf? Bv. Thermoshield?
@5 je moet niet alles geloven wat in de krant staat. Warmtepomp is voor veel goed geïsoleerde woningen een prima oplossing, nadeel kan geluid van de buitenunit zijn. De tijd van one size fits all is simpelweg voorbij. Je zult dus moeten kijken wat in geval van jouw woning de juiste keuze van maatregelen is.
@17 dat kan. Ieder zijn eigen voorkeur van verwarmingsbron.
@19 je hebt een van de in @0 bedoelde behoudende adviezen gevonden ;-)
@20 moderne infraroodverwarming brengen ze aan onder de kerkbankjes.
@21
Ik heb hetzelfde probleem wat veel mensen hebben: een slecht geïsoleerde woning. Kosten van een warmtepomp (afgezien van het lawaai) plus modernisering gaat mijn draagkosten te boven. Ironisch genoeg nemen die draagkosten mede af door de energiebelasting. Natuurlijk wil ik ook nul op de meter, wie wil dat nou niet? En het mag wat kosten ook. Dus ik sta open voor ieder initiatief. Maar infraroodverwarming gaat het niet worden. En een warmtepomp icm isolatie ook niet. Ik zoek nog even verder.
@Lutine: En een warmtepomp icm isolatie ook niet. Ik zoek nog even verder.
En isolatie zonder warmtepomp? Is dat niet iets?
@21: [ Voor vocht geldt dat dit condenseert op het koudste punt.]
Ik denk eerder op alle muren en ramen die onder een bepaalde temperatuur zitten, niet alleen de koudste.
[ Dat betekent dat stralingswarmte minder vochtproblemen geeft.]
Hoezo, welke redenering zit daarachter? Alle muren zijn kouder dan in een convectie situatie. En bij gelijkblijvende vochtproductie kan de koudere lucht minder vocht bevatten en zal eerder condensatie optreden.
[ de spiegel in de badkamer beslaat niet meer, want die is daar te warm voor. ]
De spiegel is toch niet warm geworden door de infrarood straling? Als er iets de IR straling weerkaatst en niet opneemt, is het wel een spiegel, lijkt mij.
En of ik nu in een warme of koude badkamer begin, na een kwartier douchen is de badkamer bloedheet, is alles beslagen, ondanks de centrale afzuiging op standje hoog, en hangt het vocht als een soort van mist in de badkamer.
@22:
Een goed geïnstalleerde (= dus inclusief isolatie) warmtepomp maakt geen lawaai.
@25: [ Een goed geïnstalleerde ]
Ja, daar zeg je zo wat. Weet je hoeveel knoeiers er rondlopen, zelfs bij gecertificeerde bedrijven?
Als al je buren zo’n ding hebben zit er geheid een lawaaimaker tussen.
https://www.installatie.nl/categorie/installatiefouten/
@22: Niet verwarmen is ook een oplossing :-P
Misschien gaat u dan meer begrip voor SP-stemmers krijgen.
Maar ik waardeer dat u niet de overheid de schuld van uw probleem geeft.
@26:
Tja, dat krijg je als de overheid slechte/geen eisen stelt en slecht technisch onderwijs laat geven.
@28: De overheid en de branchevereniging stelt wel eisen en normen op, maar niemand handhaaft, er zijn geen inspecteur die komen kijken hoe jouw CV er bij hangt.
@23: een warmtepomp zonder isolatie? Da’s niet aan te bevelen. Warmtepomp werkt vaak met een lagere afgiftetemperatuur dan een cv-ketel (30 tot 40 graden voor warmtepomp, versus 60 tot 90 graden voor cv-ketel). Wat wel kan is proberen of het huis comfortabel blijft als je de keteltemperatuur verlaagd. Bijvoorbeeld naar 60 of 70 graden en dan langzaam richting de 40. Daar wordt je cv ketel efficiënter van (als het een HR ketel is) en dat bespaart meteen ook gas.
@24 [Alle muren zijn kouder dan in een convectie situatie. ]
Welke redenering zit daar achter? Mijn redenering op basis van de comfort theorie staat in @21. Hoor graag waarom objecten en oppervlakten naar jouw mening bij stralingswarmte kouder zouden zijn.
Je hebt gelijk met de spiegel, toch warmt deze op. Bovenste 10 centimeter van de spiegel zit namelijk buiten de directe invloed van het infraroodpaneel. Dat deel beslaat wel als het paneel pas net aan staat en de badkamer nog niet volledig opgewarmd is.
Als je kijkt naar temperatuur en luchtvochtigheid in onze badkamer houdt ons infraroodpaneel de luchtvochtigheid prima onder controle. Mechanische ventilatie op standje 3 na het douchen om vochtige lucht af te zuigen en de verdamping van de door straling opgewarmde oppervlakten doen de rest.
@25 vergis je niet, de buitenunit van een luchtwarmtepomp maakt geluid. Goed installeren en dimensioneren scheelt veel, neemt niet weg dat lucht verplaatsen geluid produceert. Warmtepompplein gaat uit van 35-40 decibel. De Nederlandse Stichting Geluidshinder hanteert hogere volumes voor warmtepompen.
Volgens Infomil is de norm voor een stille woonwijk is ’s nachts 30 decibel voor een rustige stadswijk 35 decibel.
@23
Ook erg duur. Nog duurder dan de warmtepomp.
@25
Ik geloof het direct. Maar de opkomst gaat zo snel en opeens duikt iedereen er in dat slecht werk bijna niet te voorkomen is.
@27
Ik zoek een oplossing bij mijzelf en niet bij de regering.
Daarom lees ik artikelen als deze met belangstelling.
Dat we van het gas afgaan is me duidelijk, maar wat het alternatief is nog niet. Gemeentes hoeven pas in 2021 duidelijkheid te scheppen, dus dat schiet ook niet op. En ik loop het risico dat ik over x jaar helemaal geen cv ketel (op gas) meer kan kopen. Dat dien ik wel mee te nemen in mijn beslissingen.
@30: [ [Alle muren zijn kouder dan in een convectie situatie. ]
Welke redenering zit daar achter? ]
Dit geloof ik niet: “Stel je vind comfortabel bij 18 graden gevoelstemperatuur dan kun je dat bereiken met een luchttemperatuur van 16 graden en een oppervlaktetemperatuur van muren, vloer en plafond van 20 graden. Dat is wat stralingswarmte doet.”
Als alle muren en vloeren een temperatuur van 20 graden hebben gekregen van de IR panelen, dan zal de lucht onvermijdelijk net zo warm als de muren en vloeren worden.
Dus bij een luchttemperatuur van 16 graden hebben de muren en vloeren ook een temperatuur van 16 graden. Alleen voel je een opwarmende straling van de IR panelen en eventueel reflecterende verf op muren van 20 graden. Vandaar: “Alle muren zijn kouder dan in een convectie situatie” want dan stook je de lucht tot 20 graden en worden de muren ook bijna 20 graden.
De bovenste 10 cm van mijn badkamerspiegel beslaan ook.
Tenzij ik langer ga douchen, dan beslaat de spiegel steeds verder naar beneden. Dus ik vermoed dat je je vergist. Er is ook immers niks op de spiegel om de IR om te zetten, glas en water nemen toch nauwelijks IR straling op?
Afhankelijk hoe lang je doucht en hoe sterk de afzuiging werkt, denk ik dat de muren meer zijn opgewarmd door de 38 graden damp die op de tegels neerslaat, dan door de IR panelen.
@32 lucht is een slechte overbrenger van warmte. Stilstaande lucht in je spouwmuur doet dienst als isolator. Idem dito bij dubbele beglazing. Is geen kwestie van geloof, maar van natuurkunde.
Hier kan je meer lezen over hoe stralingswarmte werkt:
https://www.lowtechmagazine.be/2014/03/efficient-verwarmen-zonder-isolatie.html
Branchevereniging onder kopje hoe werkt infraroodverwarming en effect op vochtigheid van de wanden:
“Volgens de comfortschaal van Bedford kunnen we dezelfde mate van comfort ervaren als de wanden worden verwarmd, ondanks een lagere luchttemperatuur van de ruimte. Hierdoor kan de luchttemperatuur in de ruimte worden verlaagd, waarbij elke graad minder een energiebesparing van 6% oplevert.
Een positief neveneffect hiervan is dat infraroodverwarming het vochtniveau in de wand reduceert, waardoor de isolatiewaarde van veel muurconstructies wordt verhoogd en condensatie en in het ergste geval schimmel worden voorkomen.”
https://www.ig-infrarood.nl/veelgestelde-vragen/
Als je de branchevereniging niet gelooft kan je het ook in het Duits teruglezen bij de universiteit van Kaiserslautern (ForschungsberichtIR.pfd kiezen): http://www-user.rhrk.uni-kl.de/~kosack/forschung/?INFRAROT-STRAHLUNGSHEIZUNG
@33: [ lucht is een slechte overbrenger van warmte. ]
Dat betekent alleen maar dat iets langzamer opwarmt, maar het warmt uiteindelijk wel op. De thermostaat geeft bij mij 20 graden aan en de IR meter op de muren gericht geeft ook 20 graden aan.
Omgekeerd zal het ook gebeuren dat muren van 20 graden uiteindelijk de lucht op 20 graden brengen.
Het enige dat ik kan verzinnen is dat de lucht warmte afgeeft aan het glas van de ramen dat niet door IR opwarmt.
Eventueel ook aan het plafond omdat die geen of minder IR straling ontvangen? Maar daar zitten juist weer die panelen. Of hangt daar juist warme lucht omdat die panelen maar 60% in IR omzetten en de rest in warmte?
Ik zou graag eens meten in een echt IR verwarmde woning.
Maar als alle muren helemaal (excl. Ramen) en de vloer helemaal (excl. Meubels) echt 20 graden warm zijn dan lijkt het me in no time 20 graden luchttemperatuur en niet 16 graden zoals jij als voorbeeld geeft.
@34
De warmtebron in je huis heeft altijd een hogere temperatuur dan de rest van het huis. Dat is voor een IR-paneel niet anders dan voor een gewone cv-radiator. Het verschil, als ik het goed begrijp: een IR-paneel heeft vooral een hogere stralingstemperatuur. Eigenlijk is het een moderne versie van het straalkacheltje. Het doet hetzelfde, maar dan zonder zelf heel heet te worden.
Het geeft op dezelfde manier comfort als de verwarming die terrassen vaak hebben. Je wordt direct opgewarmd door de warmtestraling op je lichaam en kleding. Dat vult de warmte aan die door koude lucht wordt afgevoerd. Zo werkt het in huis ook, lijkt me. De straling van een IR-paneel verwarmt je direct, waardoor de ruimte minder warm hoeft te zijn voor hetzelfde comfort.
Hoe warm je kamer wordt, hangt simpelweg af van de energiebalans: wat komt er binnen via verwarming en wat gaat er uit door straling en convectie? Als je verwarmt met IR hangt de temperatuur van de kamer dus niet af de temperatuur van een IR-paneel op zich, maar vooral van de hoeveelheid straling die er wordt afgegeven. Als je cv hebt, wordt je kamer ook niet net zo warm als de radiator.
Wat vocht betreft lijkt me een wat lagere luchttemperatuur eerder gunstig dan ongunstig. Omdat koudere lucht minder waterdamp kan bevatten. Bij oudere of niet zo goed gebouwde huizen waar vocht van buitenaf naar binnen kan komen gaat dat natuurlijk niet op.
@35: [ Als je cv hebt, wordt je kamer ook niet net zo warm als de radiator. ]
Stel dat alle muren en vloeren en plafonds 20 graden warm worden door IR panelen én er zijn geen ramen, dan zit de lucht in de kamer IN de warmtebron.
Volledig omkapseld. Dan MOET de lucht de temperatuur van de warmtebron overnemen.
Dan kan het niet kloppen dat de lucht 16 graden is en de muren, plafonds en vloeren 20 graden warm zijn zoals Krispijn in een van zijn reacties schrijft.
Dus er wordt enorm veel warmte via de ramen verloren of de muren en vloeren worden lang niet zo goed in een warmtebron omgetoverd door de IR panelen als wordt beweerd en zijn gewoon koude oppervlaktes.
Ik las vandaag ook nog dat IR panelen wel 100 graden warm kunnen worden. Dat moet gewoon betekenen dat er een warme luchtlaag tegen het plafond hangt.
Ja, dat klopt. Maar volgens mij is het nou net de bedoeling dat de muren en vloeren en plafonds iets minder warm worden, net als de lucht. Het IR paneel zorgt er dan voor dat je toch de warmtestraling krijgt die je ook zou krijgen als de ruimte wel 20°C zou zijn. Dat is volgens mij het idee.
Of eigenlijk zorgt het paneel voor straling die je zou krijgen als de ruimte iets meer dan 20°C zou zijn. Want daarmee compenseer je het feit dat de werkelijke temperatuur juist beneden de 20°C ligt.
De energiewinst zit ‘m nou juist in het feit dat de temperatuur van de ruimte wat lager kan blijven. Want hou lager die temperatuur, hoe minder warmte je verliest door straling en convectie naar buiten.
Als ik het allemaal goed begrijp, tenminste.
@36:
steek eens je hand in de ruimte waar een motor zit van een auto. Tegenwoordig vanwege de aerodynamica volledig omkapseld. Toch is de luchttemperatuur daar kouder dan die van de binnenkant van de verbrandingsmotor, de radiator (die is rond de 90 graden). Goed, het is niet omkapseld door warmtebronnen, maar toch zou je dan langs die logica toch ook meer warmte verwachten?
@37: Juist.
In mijn ogen warmen de IR panelen dan ook de muren en vloeren op tot 16 graden en de lucht dus op den duur ook, maar voelt het als 18 graden door de IR straling rechtstreeks van de panelen en eventuele reflectie van de muren en vloeren.
Maar bij Krispijns voorbeeld waren de muren 20 graden en de lucht bleef 16 graden.
@38: [ Goed, het is niet omkapseld door warmtebronnen, ]
Daar gaat je vergelijking dan ook fout. Voel eens hoe warm de motor en lucht in het motorcompartiment worden als alle wanden er om heen 60 graden zijn.
Het is heel simpel: traditionele verwarmingen verwarmen met een mix van convectie en stralingswarmte, maar vooral convectie. Ze verwarmen dus de lucht en die verwarmt op zijn beurt de muren. De muren zullen dan dus doorgaans kouder zijn dan de lucht, want ze verliezen aan de andere kant warmte. Of ze verliezen ’s nachts – als de verwarming wat minder werk verzet – hun warmte en blijven de hele dag weer warmte opnemen.
Infrarood verwarmt (vrijwel) enkel middels straling. En de lucht absorbeert die niet of nauwelijks. Dus warmen de muren (en de mensen) op. En die verwarmen op hun beurt de lucht. De lucht zal daarom altijd kouder zijn dan de muren. En zolang je zelf directe straling van zo’n infrarooddinges opvangt, mag de lucht best een stuk kouder blijven (net als wintersport in je T-shirt). Het beste zou natuurlijk een soort infrarood roboscan zijn die enkel de mensen verwarmt :) Maar ik vermoed dat je dan vrij snel een vochtprobleem zult krijgen.
In een perfect geisoleerd huis met stabiele temperatuur zullen lucht en muur op een gegeven moment even warm worden. Maar als zo’n huis al bestaat zou je daarin geen verwarming nodig hebben :)
@41: [ De lucht zal daarom altijd kouder zijn dan de muren. ]
Alléén als de lucht ergens warmte aan kan afgeven.
De muren krijgen straling en geven warmte aan de lucht.
De vloeren krijgen straling en geven warmte aan de lucht.
In het plafond zitten de stralers en die zijn zelf ook mogelijk 100 graden warm.
Blijft over: de ramen.
Ik neem even mijn woonkamer van 6 bij 8 bij 2,2m.
Dat is een oppervlak van muren, vloer en plafond van 115 vierkante meter die in Krispijns voorbeeld 20 graden warm is.
De lucht zou slechts 16 graden blijven, dan moet de afkoeling van de lucht komen van de 10 vierkante meter dubbel glas.
Er is vast iemand de het kan uitrekenen, maar ik schat dat de binnenzijde van het glas dik onder het vriespunt moet liggen om op een gemiddelde van 16 graden uit te komen.
En dan lijkt mij dat convectie ontstaat.
Realistisch lijkt mij de muren/vloeren op 17 graden, de lucht op 16 graden en de gevoelstemperatuur op 18 graden door de IR straling. Geen muren van 20 graden.
Ik kan me ook niet goed voorstellen dat de lucht veel kouder blijft dan vloeren en muren en plafonds. Tenzij je je ramen open laat staan, maar dat lijkt me net weer niet de bedoeling.
De warmtecapaciteit van de lucht in een ruimte stelt ook niet zo veel voor. Volgens mij zou je daarom ook niet zo veel energie besparen als je alleen de lucht wat minder verwarmt. Je verliest pas echt minder energie als muren, ramen, enzovoort minder warm worden.
Ik denk dat de werking zit in de directe straling die je van zo’n paneel ontvangt in een ruimte. Die houdt het comfortabel, ook als de ruimte zelf wat minder warm is. Wat mij best prettig zou lijken: een ruimte die niet al te warm is, 17 of 18°C, en dan gericht wat extra stralingswarmte op de plek waar je zit. En: lekker even voor het IR-paneel gaan zitten als je binnenkomt uit de kou.
@42 navraag gedaan bij mijn beter geschoolde co-auteur. Dit is zijn antwoord:
Zie voor een extreem voorbeeld van het effect van stralingswarmte de dame bij type 4 van de types die je tegenkomt op iedere wintersportvakantie. Waarmee ik niet beweer dat een infraroodpaneel die situatie ook maar weet te benaderen.
En die 35% besparing op energieverbruik, die blijf ik maar tegenkomen in de praktijkcijfers. Dat de Nederlandse theoretische modelberekeningen wat anders zeggen lijkt me een teken dat de modellen eens een keer kritisch aan de werkelijkheid getoetst dienen te worden. Wat komend jaar dus gaat gebeuren bij de Technische Universiteit Eindhoven.
@44: [ Alleen in kwalitatieve zin, niet kwantitatief. ]
[ Ik ga daar wel aan werken met TU/e , er is een subsidie toegewezen binnen TKI voor dit doel, maar dat wordt volgend jaar. ]
Wat zij de vragen bij deze antwoorden?
[ Verder is er een hypothese dat door de straling van de muur het vochtgehalte op en in de muur minder wordt ]
Ok, dus dat moet nog via metingen bevestigd worden? Wat is de theorie, kunnen koude muren minder vocht bevatten?
[ Een persoon voelt warmte door overdracht van de hem direct omringende lucht, ]
Nou, als je in een leren stoel van slechts 16 graden gaat zitten voel je dat nog lang.
In de herfst of lente alleen een paneeltje in een hoek van de kamer aanzetten lijkt me inderdaad enorm besparend t.o.v. de CV voor het hele huis aanzetten.
Zo’n paneel lijkt me wel wat voor de badkamer of het onverwarmde toilet om mee te beginnen. Maar geven ze wel snel genoeg warmte, of ben ik al klaar met de kleine boodschap voordat het paneel op gang gekomen is?
Ik kom redelijk veel foto’s tegen met wandpanelen, maar als die panelen 100 graden kunnen worden, krijg je dan geen convectie? En verbrandingsgevaar als je er tegenaan loopt?
Er is overigens ook een badkamerspiegel als IR paneel.
https://www.infraroodhandel.nl/vh-design-spiegel-serie-gm-infraroodpaneel-randloo.html
@45 jouw vragen in onder andere @35
je stelling in @34 dat straling de lucht zal opwarmen tot 20 graden
Je stelling in @36
Waarbij nogmaals gezegd dat @21 een voorbeeld berekening betrof. In de praktijk hoor ik een 2 a 3 graden lagere luchttemperatuur bij stralingswarmte t.o.v. convectieverwarming. Dat scheelt 12 tot 18% in energieverbruik (6% per graad lagere temperatuur).
Wat ik dus poogde te zeggen met dat rekenvoorbeeld is niet dat er geen verwarming optreed, maar dat je de luchttemperatuur minder hoog op hoeft te laten lopen voor eenzelfde comfort beleving.
Als je de basistemperatuur op ongeveer 15 graden houdt reageren ze vrij vlot is mijn ervaring. Zelf vind ik 10 minuten voor verwarmen voldoende. Daar denkt niet iedereen hetzelfde over in mijn gezin, dus we warmen de badkamer langer van te voren op. De temperatuur in de badkamer loopt met 2 tot 3 graden per uur op, maar je voelt de straling al na 5 tot 10 minuten. Dus ligt er beetje aan wat je zelf comfortabel vind.
Alle verwarmingsbronnen hebben volgens mij in de praktijk een deel geleiding, deel convectie en deel straling. Geleiding en verbrandingsgevaar: weet ik niet, vragen en uittesten voordat je een wandpaneel of infraroodspiegel neemt. Ik heb geen ervaring met wandopstellingen.
Convectie: klein deel, veel minder dan je radiator die echt gebouwd is voor convectie en daarom ook twee platen heeft waar de lucht tussendoor stroomt.
Dank voor je antwoord.
[ je stelling in @34 dat straling de lucht zal opwarmen ]
Ho, ho, dat heb ik niet zo gezegd, straling warmt de lucht niet op.
Mijn interesse is in ieder geval gewekt en ik ga het in de gaten houden. Maar helemaal van het gas af betekent ook een elektrische boiler voor in de winter?
Interessant zou ook een vergelijking zijn met een warmtepomp.
@19: Maar heb je er dan maar 1 hangen in de woonkamer? Dat zou verklaren waarom het naast de bank koud is. Wat ik wil zeggen is dat je wel goed moet berekenen hoeveel opgesteld vermogen (> hoeveel infraroodpanelen) nodig zijn voor elke ruimte.
@42
Sorry; ik was misschien iets te specifiek en heb de woonatoombunker niet in mijn overwegingen meegenomen :p
Ook heb ik niet meegenomen dat infrarood nooit alle wanden, muren en meubels direct zal opwarmen en ieder niet-opgewarmd oppervlak warmte zal opnemen uit de lucht. Gezien de lagere lucht-temperatuur zal dat proces ook veel efficienter verlopen dan in een traditioneel verwarmde ruimte. Dat is ook de ellende met lucht: die kan overal warmte afgeven, ook om de hoek of onder de deur door. Bovendien kan en zal de lucht zelf ook nog eens gewoon de woning kunnen verlaten als dat geen moderne luchtdichte woning is.
@47
Dan heb dat verkeerd begrepen.
Je hebt inderdaad nog een oplossing voor warm water nodig. Zijn verschillende opties voor, afhankelijk van je warmwaterbehoefte. Bij een kleine behoefte kan je denken aan een doorstroomverwarmer, bij grotere behoefte aan zonneboiler, heatpipes, ventilatiewarmtepompboiler (ter vervanging van de mechanische ventilatie), warmtepompboiler of als dat allemaal niet kan een elektrische boiler. Ik heb zelf al een zonneboiler, dus ben nog aan het uitzoeken hoe we de wintermaanden gaan overbruggen.
Ik hou mijn twijfels. Onder meer omdat ik me niet voor kan stellen dat je veel energie bespaart als je wanden en plafonds en vloeren allemaal toch gewoon tot 20°C verwarmt. Of zelfs iets meer, want je wil immers wat meer straling hebben om te compenseren voor de lagere temperatuur van de lucht in de ruimte.
Mijn vermoeden blijft dat je het vooral van de directe straling van het paneel moet hebben. En dus minder van straling die wordt opgenomen en weer uitgezonden door wanden en zo.
Dat zou dan weer kunnen betekenen dat je nog wat kan winnen door wanden die de straling van panelen reflecteren, in plaats van absorberen. Zou daar wel eens over nagedacht zijn?
@51: dit staat in het artikel zelf:
“De effectiviteit van infraroodverwarming is te verhogen door speciale verf of speciaal stucwerk toe te passen,waarmee de infraroodstraling gereflecteerd wordt door de muren.”
@52
Ah, dank. Daar heb ik overheen gelezen.
Dat bevestigt nog eens mijn vermoeden dat het niet om het opwarmen van muren e.d. gaat, maar vooral om het directe effect van de straling van het paneel.
@53: Daarom zou het ook goed in slecht geïsoleerde gebouwen gebruikt kunnen worden.
Anderzijds wil je de woning toch minstens op 15 graden houden, ook als je weg bent, dus moet er wel iets zijn dat de straling in warmte omzet.
@54
Uiteindelijk gebeurt dat toch wel. De straling blijft niet eindeloos rondstuiteren in je kamer. Zelfs niet met reflecterende verf.
Hoe warm het wordt blijft gewoon afhangen van de simpele energiebalans. Hoe meer energie je in je woning stopt, hoe warmer hij wordt.
@55: 100% reflectie zal niet bestaan vermoed ik, en indien wel, dan zou het IR-paneel zijn eigen straling opvangen als enige niet-reflector in de kamer. Boem!
@46: “In de praktijk hoor ik een 2 a 3 graden lagere luchttemperatuur bij stralingswarmte t.o.v. convectieverwarmte. Dat scheelt 12 tot 18% in energieverbruik”
– DUS GEEN 35% BESPRARING MINIMAAL, dat was gewoon een slag in de lucht.