COLUMN - Emile Ratelband wil via de rechter afdwingen dat hij voortaan wettelijk twintig jaar jonger te boek mag staan dan hij is, en eist aanpassing van zijn geboortedatum: hij ‘identificeert’ zich namelijk niet met zijn huidige leeftijd (69), maar beschouwt zichzelf liever als een man van 49.
Als de vraag hoe mannen zichzelf zien doorslaggevend moet zijn voor hoe de rest van ons hen dient te bejegenen, is de beer los. Je wilt de mannen niet de kost geven die zichzelf beschouwen als jonge god, atletisch, behendig klusser, hoogst capabel op werkelijk elk denkbaar vlak, onweerstaanbaar grappig, benevens de ultieme vrouwenmagneet. In werkelijkheid zijn ze vaker wel sulletjes dan niet, en raak je bevangen door plaatsvervangende schaamte zodra ze hun hoogdunkend ego vrij baan geven.
Ratelband beroept zich op de precedent van transseksuele mensen. Zij mogen hun geregistreerde geslacht veranderen, dus waarom hij zijn geregistreerde leeftijd niet? Welnu: geslacht is een geconstrueerde categorie. Nogal wat mensen vallen daarbuiten, al was het maar zuiver biologisch: ze zijn XXY, XXX, of XXXXYY. Soms passen hun chromosomen niet bij hun uiterlijke geslacht, en soms passen ze anderszins niet in de hokjes die wij voor elkaar hebben bedacht. Dat keurslijf past overigens ook dieren niet. Er zijn tal van diersoorten die op dat vlak fluïde zijn, of die in de loop van hun leven ‘spontaan’ van sekse veranderen.
Maar leeftijd is, net als geboorteplaats, een vrij onwrikbaar feit. Je bent altijd zo oud als de keren dat de aarde gedurende je leven om de zon heeft gedraaid, en je geboorteplaats behoudt altijd dezelfde lengte- en breedtegraad. Zelfs al kan je geboorteplaats later van naam veranderen en je geboorteland door een naburige natie worden geannexeerd: de locatie ligt vast. Zo ook je geboortedatum. Voor mijn part meet je die anders – via een meer flatteuze jaartelling, of zo – maar ook dat zal nooit iets veranderen aan je verouderende lijf, meneer Ratelband.
Terwijl dat natuurlijk de crux is bij transseksuelen. Zij getroosten zich drastische ingrepen in hun fysieke lichaam en niet-aflatende hormoonkuren om hun verschijning te langen leste meer te laten overeenstemmen met hun – laat ik dat vooral benadrukken: hun geteste en wetenschappelijk erkende – clash tussen verschijning en beleving. Als Emile Ratelband aanspraak wil maken op vergelijkbare rechten, verwacht ik minstens dat hij zich eerst onderwerpt aan een vergelijkbare, rigide toetsing en een dito bereidheid tentoonspreidt om artsen en hormonen te laten huishouden op en aan zijn lichaam, inclusief het risico op verlies van libido.
Tot die tijd is Ratelbands eis niets anders dan a cheap shot: een smadelijke, goedkope poging om zijn gebrek aan aantrekkelijkheid te verhalen door alle transseksuelen een hatelijke veeg uit de pan te geven. Voor een man die altijd mind over matter propageerde, is dat extra kwalijk.
Deze column van Karin Spaink verscheen eerder in Het Parool.
Reacties (35)
De sympathie voor transgenders in dezen klinkt natuurlijk fijn, maar de redenering die in deze column opgehangen wordt vind ik op logisch vlak kant noch wal raken.
In de eerste plaats is geslacht natuurlijk wel degelijk een feitelijk biologisch gegeven, en niet enkel een geconstrueerde categorie. Het feit dat er een paar promille mensen bestaan die door een foutje tijdens de meiose er tussenin vallen (de XXY’s en dergelijke) en dat er een paar procent mensen bestaan die om biologisch onbekende redenen zich van een ander geslacht voelen dan biologisch vastgesteld kan worden, doet daar niets aan af.
Daarnaast kun je natuurlijk net zo hard betogen dat geboortedatum weliswaar een keihard, vaststaand gegeven is, maar dat de leeftijdsbeleving heel anders kan zijn – analoog aan de geslachtsbeleving die heel anders kan zijn.
Maar de redenering dat mensen die hun leeftijd administratief aan willen passen dat niet zouden mogen omdat dat niet net zo’n lijdensweg is als mensen die hun geslacht willen aanpassen langs moeten, dat slaat natuurlijk echt als een tang op een varken.
Een nogal kinderachtig “jij mag dat niet, want Jantje/Jantine heeft pijn, en jij niet, dus moet jij ook lijden als je iets wilt”.
Ik denk dat er echt wel wat betere argumenten te vinden zijn dan in deze column verwoord.
Van de andere kant, maak mij maar per direct 67, ik zie graag komende maand de AOW op mijn rekening tegemoet.
Ratelband is altijd een vervelende aandachtstrekker geweest, vaak ten koste van andere mensen. Niets nieuws dus.
Geslacht en leeftijd op biologische basis zijn belangrijk voor medische behandelingen en voor de wettelijke toegang tot alcohol, sigaretten.
Hoe je jezelf identificeert staat daar los van.
Als aandachtshoer Ratelband graag wil voordoen alsof hij 49 is om de draak te steken met transgenders en omdat hem dat een laatste moment of fame oplevert waarbij het grootste deel van de wereld hem uitlacht en een significant deel hem een nog grotere lul vindt dan hij al was, dan doet hij maar. Als hij daarmee zestien jaar recht op pensioenuitkering het raam uit wil gooien, dan doet hij ook maar.
We zijn alweer twee dagen verder. De wereld is hem alweer vergeten.
@4 Eens op alle fronten. Elke minuut aandacht voor deze maloot is een minuut te veel.
Desalniettemin, je kunt deze sneue roep om relevantie ook zien binnen de context van het pensioendebat. De ene 69 jarige is de andere niet, het ene fysieke lichaam is de andere niet, en er gaan stemmen op om daar wel degelijk andere rechten (pensioenleeftijd) aan te hangen. Karin heeft het over constructies, en daar valt bijvoorbeeld “zware beroepen” ook onder.
Is leeftijd een even duidelijk gegeven als woonplaats, wanneer het meer ongrijpbare “verwachte levensverwachting” om de hoek komt kijken? Een stevige griepgolf en een cohort babyboomers mag een maandje eerder aan de AOW. Dat heeft ook niks te maken met de rondjes die de aarde om de zon draait.
Karin’s sneer over het je dienen te onderwerpen aan een vergelijkbare, rigide toetsing is onterecht. Het is in wezen nog niet eens zo ver gezocht, en iets in die geest zou zo maar in de toekomst uit de koker kunnen komen.
@1: Grappig, precies wat ik dacht. Bedankt voor het verwoorden :o)
Verbazingwekkend dat Ratelband hier ook nog even aandacht krijgt. De man voert een circusnummer op, dat is zijn beroep. Kennelijk was hij voor vuilnisman of een ander hardwerkend beroep ongeschikt, dan moet je toch wat.
Al dat gelul van oude mensen die weigeren om zich oud te voelen is stompzinnig. Dan „voelen ze zich nog 40”. Geef gewoon toe dat je oud bent, leeftijd kent helemaal geen gevoel. Het enige gevoel wat er kan zijn is misplaatste ijdelheid.
Als ik het volgende neerpen in een column: “Als de vraag hoe vrouwen zichzelf zien doorslaggevend moet zijn voor hoe de rest van ons hen dient te bejegenen, is de berin los.Je wilt de vrouwen niet de kost geven die zichzelf beschouwen als jonge godin, fysiek begeerlijk, creatief binnenhuis designer, hoogst capabel op werkelijk elk denkbaar vlak, onweerstaanbaar grappig, benevens de ultieme mannenmagneet. In werkelijkheid zijn ze vaker wel mutsjes dan niet, en raak je bevangen door plaatsvervangende schaamte zodra ze hun hoogdunkend ego vrij baan geven.”, ben ik dan een seksistische witte man? in goed Engels: een Male Chauvinist Pig?
@8
Spaink is wel vaker seksistisch bezig. Het verbaast me dat ze hier nog altijd een podium krijgt. Nog even en Baudet krijgt hier ook een podium. Wat natuurlijk de verbale heen en weer verwijten wel weer ten goede komt!
In feite stelt Spaink mij (ik ben man) op hetzelfde niveau als Ratelband. Ben ik beledigd? Niet echt;-)
Tja, hoe reken je de tijd?
Vele kilo’s geleden was ik ook nog een jonge blonde god.
Je kunt wel roepen “Ratelband is een idioot”, maar zelfs idioten kunnen gelijk hebben. Zoals Paulien Cornelisse vanochtend in de Volkskrant schreef: “Maar zou het ook kunst kunnen zijn? Ratelband als onze eigen Marina Abramovic? Stel dat ik over dit project zou lezen in het kader van een of andere biënnale, dan zou ik er meteen in geloven.”
@2: ah, jij wilt stoppen met werken en verder leven op de draagkracht van de samenleving.
@12: Stoppen met werken zat ik niet meteen aan te denken, maar ik vind het wel een mooie manier om het basisinkomen te realiseren.
Een oelewapper zoals Ratelband moet gewoon laten ratelen; niet op reageren.
hm hm ho ho. Ik vind Ratelband ook maar een raar mannetje, maar we moeten nu toch echt oppassen dat we hier niet met z’n allen vervallen in een grote ad-hominem: het zegt niets over de zinnigheid van wat Ratelband in dezen zegt.
De kans is natuurlijk aanzienlijk dat Ratelband het niet zo bedoeld heeft, maar zijn aktie brengt wel een belangrijk, maatschappelijk relevant punt onder de aandacht: namelijk het feit dat leeftijdsdiscriminatie in onze maatschappij schering en inslag is, en dat het ondanks alle ophef van me-too’s en zwarte pieten ook nog eens een vorm van discriminatie is die volstrekt geaccepteerd is en nauwelijks ter discussie staat.
Er zijn natuurlijk gevallen waarin die leeftijdsdiscriminatie terecht is, maar in veel gevallen is leeftijdsdiscriminatie wel degelijk een kwalijke zaak, en een punt dat best wat meer aandacht verdient.
” een vorm van discriminatie is die volstrekt geaccepteerd is en nauwelijks ter discussie staat.”
Er bestaat al een tijdje Wet gelijke behandeling op grond van leeftijd bij de arbeid, die dus discriminatie op leeftijd in arbeidszaken verbiedt.
@15+16: je noemt het “dienstjaren” en dan mag het weer.
@8: ik snap uberhaupt niet wat er bedoeld wordt, of er nu man of vrouw staat.
Ratelband; radicaal nonconformist, politiek incorrect humorist, origineel denker, spiritueel egoïst en bovenal totaal niet geïnteresseerd in wat een ander van hem vindt. Dat dat een jaloersmakende staat van zijn is bewijzen bovenstaande reacties eens te meer.
Maar inderdaad, als dit een performance van Dries Verhoeven zou zijn geweest zouden alle Sargassolezertjes bedachtzaam in hun kin te staan te knijpen. Verhoeven zou dan weer niet bij de BBC worden uitgenodigd, want kunst dus onschadelijk en maatschappelijk irrelevant.
En hoezo “onbedoeld” leeftijdsdiscriminatie aanstippen? Dat is Ratelband’s grote punt natuurlijk.
Waren er maar meer van zijn soort mensen in dit billenknijperige era.
@19:
Je hebt blijkbaar een voorliefde voor egotrippers als E.R.
Van mij mag iemand best egocentrisch zijn, zolang ze zich zelf maar niet zo nadrukkelijk op de voorgrond willen plaatsen.
[ net als geboorteplaats, een vrij onwrikbaar feit. ]
Nou… Men wil als geboorteplaats de woonplaats op kunnen geven in plaats van het regioziekenhuis in stad X verderop.
En doodgeborenen wil men nu ook registreren als waren zij levend geboren.
Feiten zijn blijkbaar lastig vandaag de dag, emoties belangrijker.
@19
Ja, vooral dat.
Tjakkaa.
@16
Ach ja, en dus bestaat er geen leeftijdsdiscriminatie meer. Zeker niet op de arbeidsmarkt.
@19
Om jaloers te zijn op E.R’s staat van zijn zou men eerst dienen te ervaren hoe die staat van zijn is. Uit het gegeven dat weinigen een dergelijke achterlijke ‘staat van zijn’ nastreven trek ik de conclusie dat er niet veel jaloezie is. Het enige wat ik hem na moet geven is dat zijn aanwezigheid in het publieke terrein iedereen met een schijn van minderwaardigheidsgevoelens, deze zelfde gevoelens af doet nemen. Dat is dan ook de taak van clowns, dorpsgekken, Baudet en dat soort lieden.
Een echt vrije geest wordt inderdaad veelal voor clown versleten door bekrompen dorpelingen.
Maar wat heeft Baudet in godsnaam van doen met Ratelband?
@25
Dat zie je toch zo? Dezelfde narcistische persoonlijkheden die onvrij worden gemend door hun eigen ego. Leuk ter vermaak, maar je moet te veel van dat soort mensen hebben. Dan worden ze president van de VS.
@23: 16
Je stelde: ” een vorm van discriminatie is die volstrekt geaccepteerd is en nauwelijks ter discussie staat.”
Als er een wet tegen leeftijdsdiscriminatie is, betekent niet dat het niet meer voorkomt, het betekent wel dat je niet pontificaal kan zeggen dat het niet ter discussie staat of dat het algemeen geaccepteerd wordt. Er zijn ook wetten tegen discriminatie op grond van afkomst en die vorm van discriminatie bestaat ook nog steeds. Er zijn ook weten tegen diefstal ….
@1: Ik wilde iets gaan schrijven, maar jij had het al gedaan.
Ratelband toont met zijn aktie duidelijk aan dat je je jonger kunt voelen dan je echte leeftijd. En dan zeggen we onterecht. Een man die zich vrouw voelt, dan zeggen we terecht en heel normaal in plaats van een mentale stoornis veroorzaakt door het slechte. Vreemd hoe Goddeloos gedrag hier zo wordt bejubeld
@29: “Ratelband toont met zijn aktie duidelijk aan dat je je jonger kunt voelen dan je echte leeftijd.”
Dat toont hij helemaal niet aan. Ratelband toont alleen aan dat ie nog steeds aandacht kan trekken.
“veroorzaakt door het slechte”
Door het slechte wat? You gotta finish your sentence.
“Goddeloos gedrag”
Je bedoelt “gedrag”? Elk gedrag is immers goddeloos, bij gebrek aan een god en dus goddelijk gedrag.
@29:
Als jouw god een mens schept die zich niet voelt zoals hij/zij er uit ziet is dat de schuld van de mens?
En zie laatste alinea van #30
N.B.
God(en) zijn een verzinsel van gluiperige mensen om domme/goedgelovige mensen aan zich te binden en ze naar hun pijpen te laten dansen.
@27: Leeftijdsdiscriminatie treft in principe iedereen in gelijke mate.
Dat iemand van 15 niet autorijden mag, is ook leeftijdsdiscriminatie, en heeft een goede reden.
Het wordt een ander verhaal als maatregelen sommige generaties harder treffen dan anderen.
Dat geldt voor het verhogen van de AOW-leeftijd, of het verminderen van studiebeurzen, of (ooit) het invoeren van de AOW.
Laat ons strijden tegen generatie-discriminatie.
@32:
Wat een onzin. De overheid is bending over backwards as we speak om te verzinnen hoe ze, ondanks hun eigen goede bedoelingen, een metselaar *wel*, maar een levenslange deskjockey *niet* op hun 58e met pensioen kunnen laten gaan.
@33: De overheid hanteert daar dus niet “leeftijd” als kriterium, maar “beroep”.
@34: dit geval ja, maar in het algemeen zijn veel sociale regelingen direct gekoppeld aan “geboortejaar”.