DATA - In het beruchte Volkskrant artikel van Frans Dijkstra (geen opwarming in oktober, weerlegd door Steeph) werd een link gelegd naar een sterker dan normale zuidelijke wind als oorzaak van de hogere temperaturen. Reden genoeg om de windgegevens van de KNMI eens nader te bekijken.
Sinds 1951, was afgelopen oktober de op twee na warmste oktobermaand. Alleen 2001 en 2006 waren warmer. In onderstaande figuur is duidelijk te zien dat er afgelopen oktober een sterkere zuidelijke wind was dan normaal in oktober.
So far, so good. Maar dit is slechts één waarneming, niet echt een solide basis om conclusies op te bouwen. Om een beter beeld te krijgen, de overige negen oktobermaanden uit de top 10:
Het beeld dat naar boven komt is dat warme oktobermaanden vaak gepaard gaan met bovenmatige wind uit het zuiden. Uit de top 10 van warmste oktobermaanden is alleen 1969 een uitzondering. Kijk je echter naar het hele jaar (van de negen warmste jaren) dan is het beeld een stuk minder duidelijk.
Alleen in 1999 en 2000 is een wat duidelijkere afwijking naar het zuiden te zien. Volgens dezelfde doctrine van hogere temperaturen door meer zuidelijke wind, zouden lagere temperaturen het gevolg moeten zijn van meer noordelijke en oostelijke wind (specifiek, meer noordoostelijke wind). In hoeverre wijken de koudste jaren af van het gemiddelde?
Zoals is te zien, is ook bij de koudste jaren het beeld diffuus. Sommige jaren laten een afwijking van het gemiddelde in de verwachte richting zien (1963, 1996), terwijl andere koude jaren (1979, 1985) gekenmerkt worden door meer zuidelijke wind.
Een voorzichtige conclusie: zuidelijke wind kan in sommige perioden gerelateerd zijn aan hogere temperaturen, maar het is vooralsnog geen solide verklaring voor hogere temperaturen in Nederland.
Reacties (5)
Klimaat en weer worden weer eens door elkaar gehaald. Het klimaat warmt op, over de hele linie, dus breken we vaker warmterecords. Dat oktober 2014 recordwarm is (en niet bijvoorbeeld alleen maar iets warmer dan gemiddeld) komt uiteraard doordat de wind voornamelijk uit het zuiden waait de afgelopen weken. Was de wind uit het noorden gekomen, dan was de maand niet recordwarm geweest.
Het kan ook zo zijn dat door de klimaatverandering de wind meer dan vroeger uit het zuiden gaat waaien. Maar dat kan je natuurlijk niet bewijzen met de gegevens van een maand.
Erg verrassend, zuidelijke wind draagt bij aan een hogere temperatuur.
Mooi werk, Jaap, mijn complimenten.
Een ouderwets goed stuk :-)
Ik heb het ook uitgezocht naar aanleiding van het stuk van Frans Dijkstra en ik kom tot een andere conclusie.
In mijn benadering heb ik van elke mogelijke windrichting de zuidcomponent bepaald met een sinusfunctie. Zuidenwind wordt dan 100% zuid, noordenwind wordt -100% zuid, oosten- en westenwind is 0% zuid en zuidoosten- en zuidwestenwind komt uit op 71% zuid. Uit het resultaat van de berekeningen heb ik maandgemiddelden, jaargemiddelden en het 10-jarig gemiddelde berekend. Het resultaat is interessant.
In de jaren 30 relatief veel zuidenwind, in de jaren 1950-1975 relatief weinig zuidenwind en de laatste 25 jaar weer relatief veel zuidenwind. (ik weet niet hoe ik hier plaatjes en links kan plaatsen, een uitgebreid verhaal staat op http://www.weerwoord.be/verdiepingsforum).
Het verloop doet erg denken aan het verloop van de jaartemperaturen in Nederland. Dat doet vermoeden dat in de jaren 1950-1975 de temperatuur wat getemperd werd door een ‘gebrek aan’ zuidenwind, terwijl na 1980 de opwarming een duwtje in de rug kreeg door een toename van de zuidelijke wind.
Puntje voor Frans Dijkstra dus. Met zijn andere, en belangrijkste stelling, namelijk dat er sinds 1997 geen opwarming meer is geweest, ben ik het helemaal niet eens. Op grond van zo weinig (en ook nog een selectief gekozen) jaren kun je dat niet zeggen.
De periode 2006-2007 was extreem warm en dit jaar wordt het record op jaarbasis gebroken. Mede dankzij de windrichting, dat wel. Maar voor de oorlog leidde dat niet tot zo’n extreem.
de juiste link moet zijn:
http://www.weerwoord.be/index.php?boardid=4