Het Kunduz-akkoord is een voorlopig hoogtepunt van een zelfbewust parlement. Maar even daarvoor is ook iets bijzonders gebeurd: de koningin heeft een stapje terug gedaan bij het beantwoorden van de vraag hoe het verder moet. Een klein stapje. Maar toch een stapje.
Ter herinnering: toen Balkenende IV viel, fietsen alle fractievoorzitters langs het paleis om te melden of ze verkiezingen wilden, wanneer ze dat wilden en of er nog een missionair interim-kabinetje geformeerd moest worden. Dat kon je dan bijhouden, om vervolgens af te wachten wat de koningin zou doen, gehoord nog wat andere adviseurs.
Nu ging het anders. Beatrix wachtte het kamerdebat af, en consulteerde toen uitsluitend de voorzitters van de Eerste en Tweede Kamer en de vice-president van de Raad van State. De fractievoorzitters mochten thuis blijven. Blijkens het persbericht heeft Verbeet de majesteit gemeld dat de kamer verkiezingen op 12 september wenst. ‘Op grond hiervan’, zo vervolgt het persbericht, ‘heeft de Koningin het demissionaire kabinet verzocht de ontbinding van de Tweede Kamer der Staten-Generaal te bevorderen en daarmee verkiezingen op die datum mogelijk te maken.’
In deze nieuwe gang van zaken valt op dat de kamervoorzitter de consultatie van de fractievoorzitters vervangt. Verbeet komt melden wat de kamer wil, en de koningin controleert verder niet of dat het geval is en of er wel voldoende naar de SGP of het lid Brinkman geluisterd is. Dat is een duidelijke verschuiving in precies de richting die D66 en GroenLinks meer in algemene zin voor ogen hebben met de formatie.
Anderzijds is het de vraag waarom Beatrix zich er überhaupt nog mee heeft willen bemoeien. Het ontslag was reeds aangeboden, de koningin had reeds per ommegaande gemeld het ontslag in beraad te houden en van de ministers te verwachten zich tot het landsbelang te beperken. Het uitschrijven van de verkiezingen, ligt in eerste instantie bij het kabinet. Dat kabinet heeft de koningin pas weer nodig bij de ondertekening van het ontbindingsbesluit. Dus wat dacht het paleis nog toe te voegen met het verzoek verkiezingen te bespoedigen? Een extra controle of de Eerste Kamer mogelijk een andere opvatting koesterde?
Het lijkt erop alsof de koningin wel een stapje terug heeft gedaan, maar zich zeker niet zonder slag of stoot uit haar positie van constitutionele spelverdeler laat duwen. Zonder tegenbericht vervult ze in ieder geval nog een formele rol.
Met steeds minder gezag, dat wel. Want hoewel Verbeet had gemeld dat 12 september de datum moest worden, en de koningin dat aan het kabinet gevraagd had, trok Rutte gisteravond de kwestie gewoon weer even los door te opperen dat het toch ook 5 september kon worden. Dat zal de koningin niet kunnen waarderen.
Foto Flickr zilverbat.
Reacties (4)
Trix zit elk weekend bij Friso, die heeft (begrijpelijk) wel iets anders te doen dan zich te bemoeien met wat kleuters uit de 2de kamer.
Dat, en ze wordt oud, en ze was altijd al intelligent genoeg om in te zien dat het koningsschap maar een poppenkast is, en ze heeft niet meer zo’n zin om dat spel mee te spelen.
“GB” vraagt: Anderzijds is het de vraag waarom Beatrix zich er überhaupt nog mee heeft willen bemoeien.
Het is haar werk. Het onbinden van de Tweede Kamer gaat per “koninlijk besluit” (art 64.1 GW). Je kan dat zo opvatten dat ze alleen maar haar handtekening hoeft te zetten. Maar hoe dan ook is ze ergens in het proces noodzakelijk om het besluit wettig te maken.
Interessante observatie. Je zou kunnen zeggen dat het parlement Beatrix de pas heeft afgesneden. Ook in die zin is het vijf partijen akkoord uniek.
Kan het niet zijn dat Beatrix met haar hoofd bij haar troonsafstand is? Het Parool lijkt zich te hebben versproken: http://mainzerbeobachter.wordpress.com/2012/04/28/wat-weet-het-parool/