GeenCommentaar heeft ruimte voor gastloggers. Traditioneel is elke 7e van de maand is voor P.J. Cokema. Is het met die traditie gedaan?
Wie met elk nieuw jaar spectaculaire nieuwigheden verwacht, komt bedrogen uit. Sterker nog: 2009 wordt het jaar van de tradities. Nu is het een traditie op zich elk jaar op te leuken met allerlei thema’s. Volgens de VN moet dit het jaar van de sterrenkunde worden. Da’s heelal wat, maar zo zal het ook het jaar van de verzoening worden. Ik vrees dat de VN met dat thema aardig in de aap gelogeerd zal zijn. Wereldwijd wil de VN dan ook nog onze aandacht voor natuurlijke vezels, want al dat synthetische gedoe is niet alleen slecht voor het milieu, het helpt alle arme katoenplukkers en zijderupskwekers ook niet aan een dik belegde boterham.
Europa komt met het jaar van creativiteit en innovatie. Net op tijd, want dan kunnen we de meest creatieve kandidaten het Europees parlement in stemmen. En wat doet Nederland? Dankzij het Nederlands Centrum voor Volkscultuur gaan we het Jaar van de Tradities beleven. Denk nou niet dat het om de promotie van het noodlijdende koekhappen en klompendansen gaat. Laten we, nu het toch ook het Darwin-jaar wordt, eens kijken of de Nederlandse tradities ook aan evolutie onderhevig zijn.
Om te beginnen is daar de democratisering van de traditie. Heel vroeger werden tradities vooral bepaald door wisseling der seizoenen of religieus/heidens getinte verhalen. Royale erfelijkheid leidde tot uitbreiding van ’s lands tradities. Later drukte de commercie een flinke stempel op een aantal rituelen en voegde daar de nodige feestjes aan toe. Van Valentijnsdag tot koopzondagen. Tegenwoordig bepaalt de stem des volks steeds meer welke tradities belangrijk geacht worden. Met dit Jaar van de Tradities in het vooruitzicht, organiseerde het Nederlands Centrum voor Volkscultuur een enquête, waar iedereen tradities kon nomineren. Dat resulteerde in een top-100, waarin goed te zien is dat ons traditionele denken zich wel degelijk evolueert.
Jawel, de gebruikelijke tradities waar we de laatste weken de buik vol van hebben gekregen, staan fier bovenaan. Wat volgt past grotendeels in de burgercultuur die dit kabinet zo graag ziet, maar er zijn toch al 14 tradities die je voor de Koude Oorlog niet voor mogelijk hield. Zes daarvan zijn te danken aan onze gastvrijheid (een traditie die overigens niet in de top-100 voorkomt). Van het Suikerfeest (op 14) tot het Surinaamse broodje pom (op 53), van het Keti Koti-festival (op 58) tot het Islamitisch Nieuwjaar (op 89). Het Holi-feest en de Divali-viering staan op respectievelijk 70 en 99.
Verder nog een achttal nieuwigheden. Valentijnsdag en op vakantie gaan zijn aardig ingeburgerd (op 44 en 51), maar de echte noviteiten zijn e-mails lezen (56), de vrijgezellenavond (65), thuis opbaren van overledenen (77), file-rijden (80), beugeltjes dragen (81) en de Gay-parade (95). Veertien nieuwe tradities! Wie durft nu nog te beweren dat wij gewoontedieren zijn? Rituelen, ja, daar lusten we wel pap van, maar de rijstebrij verruilen we met groot gemak voor vla met chocoladebolletjes.
Wat ik niet in de top-100 zag: de nieuwjaarsrecepties. Elk jaar toch ook een heel gebeuren. Misschien kan het GC-café open voor een klinkende receptie hier? Om te toasten op het breken van een traditie, want ik hou die “elke 7e van de maand” voor gezien. Tradities worden uiteindelijk toch een harnas waar je meer last dan plezier van hebt. Of mijn gastbijdrage aan GC een traditie zal blijven? Dat merkt u ergens in februari wel.
Reacties (11)
Wie niet zo van een borrel houdt, maar liever wat puzzelt: Hetzelfde artikel is, in gewijzigde vorm, verschenen op het weblog van de gastlogger en hier te lezen.
Zoek de 7 verschillen.
Het open gooien van het café gaat helaas niet lukken. Maar hier in de comments kunnen we er toch ook eentje nemen?
*plop*
De echt oude tradities uit de Middeleeuwen zijn uitgestoreven, veel tradities als Koninginnedag zijn net een eeuw oud, ook het sinterklaasfeest is qua invulling vooral uit de 19e eeuw toen er vanuit de nationaal oranjegezinde elite gezocht werd naar nationale cultuur en feestdagen.
Zelfs de ‘nationale eigenschap calvinisme’ (2009 Calvijnjaar) staat in een historisch tijdschrift is eigenlijk pas in de 19e eeuw ontdekt.
De enquete neem ik niet serieus. Tradities zijn wat ouder dan de eerste Gayparade.
@2: Tuurlijk, Joost. We nemen er nog eentje. Proost!
@3: Hoe serieus die enquête moet nemen? Net zo serieus als verkiezingspolls of de stemuitslagen bij Idols?
De organiserende partij wordt wel serieus gesubsidieerd om ons immaterieel erfgoed in stand te houden.
En nog een vraagje: hoe oud moet iets zijn wil jij het een traditie noemen?
Goede vraag hoe oud moet een traditie zijn!
Woordenboek Van Dale: traditie —overgegaan van generatie op generatie, overlevering.
Dat instituur mag van mij wel wat beter presteren voor haar verkregen subsidie dan deze nonsens-peiling. Het resultaat is al weerlegbaar met de Van Dale.
@ 5: Het “Driekoningen” dat vandaag de traditionele plaag is, wordt al 17 eeuwen gevierd.
Maar als we alleen de leeftijd als criterium nemen, dan blijven alleen de tradities van heidens/relgieuze komaf over.
Bovendien wordt “evolutie der tradities” beperkt tot de uiterlijke verschijningsvorm van die relikwieën.
Zo geef je nieuwe tradtities toch geen enkele kans?
De definitie bij Van Dale houdt stand bij de genoemde multiculturele topics uit de top-100.
En, laten we eerlijk zijn, ook bij zoiets als “e-mails lezen”. Ik leer het nu mijn vader. Da’s toch ook “overgegaan van generatie op generatie”?
Cokema, in het echt bestaande blad genaamd Traditie. Zij mocht als gastvrouw voor H.M. Beatrix fungeren bij de uitroeping van het jaar van de traditie.
Zij vertelt dat het Instituut formulieren heeft verstuurd en juist ook de ‘nieuwe Nederlanders’ heeft opgeroepen om te stemmen. Er waren geen voorbeelden gegeven van zogenaamde tradities.
Met de Van Dale zou je zo zeggen dat je een niet typisch Nederlandse traditie meer hebt, maar een multiculturele traditie (overlevering uit andere culturen).
Een koopzondag of een gay-parade is in geen geval een traditie.
Een nieuwe traditie, wat jij kennelijk graag wil, is iets wat je overdraagt aan de nieuwe generatie, en zij accepteren dat en houden de rituelen in stand.
Koos, ik vroeg me in het artikel alleen af of er nog enige ontwikkeling in tradities zat.
Zelf heb ik niet zo’n behoefte aan nationale en internationale tradities. Aan mijn eigen rituelen heb ik genoeg en daar ga ik anderen niet mee lastig vallen.
Het moet, naar mijn idee, ook geen traditie worden definities van generatie op generatie over te leveren. Een definitie die, pakweg 50 jaar geleden legitiem en bruikbaar was, hoeft dat nu niet meer te zijn.
Als dus uit die formulieren blijkt dat “winkelen” door sommigen als traditie wordt gezien, dan mag een koopzondag daar toch wel de expressie van heten.
Als je de top-100 bekijkt kun je van alle 100 gevallen zeggen dat het om zich herhalende activiteiten betreft, uitgeoefend door een redelijk groot deel der bevolking en kenmerkend voor het gedrag van die groep.
Ik neem aan dat de deelnemers het als plezierig beleven en er een rituele waarde in zien.
En zie hier: dat zou een nieuwe definitie kunnen zijn.
Maar elke andere vind ik ook goed.
Hoe kijk jij daar tegenaan? Hecht jij meer aan een strakkere en duurzamere definitie?
Overigens: Koos wees op Hare Majesteit (traditie pur sang) en wie wil weten of er meedere definties van traditie mogelijk zijn leze dit artikel en scroll naar Ineke Schouten en prof. Arnoud-Jan Bijsterveld
Nog een definitie komt van Kader Abdollah (in pdf-versie van het tijdschrift Traditie nr. 2 te lezen, pagina 2 voorwoord):
“Het is de taak van de zonen om het boek van hun vader te lezen en er hun eigen interpretatie aan te geven. Dan pas ben je volwassen. Als ik op dezelfde voet was doorgegaan,
was ik kind gebleven”.
Volgend jaar weer!
Als je het zo bekijkt dan kan je net zo goed zeggen: wat is typisch aan Nederland? Volgens mij is dat door veel reageerders op de enquete zo gedacht. Dan kan je de hele mikmak over tradities mooi weglaten.
Over de ontwikkeling heb ik al opgemerkt dat dat gewoon opgepikt wordt voor de komende decennia. Niet zo heel erg moeilijk.
Ook interessant is dat het woord traditioneel vaak staat voor behoudend (orthodoxe godsdiensten) of de gevestigde orde (oude partijen). Dat zijn vaak vastgeroeste elementen in de maatschappij die zich alleen bij hoge uitzondering laten veranderen.