Het einde van king coal is nabij

Goed nieuws voor de milieu-optimisten, er zijn niet genoeg kolen om extreme klimaatverandering teweeg te brengen. De productie van kolen zal over 15 jaar niet meer stijgen en rond 2030 beginnen te dalen. Dat laatste is de conclusie van een nog niet verschenen rapport van de Duitse Energy Watch Group. Een groep van onafhankelijke wetenschappers die in 2006 besloten heeft om de koppen bijelkaar te steken om uit te zoeken hoe het zit met de eindigheid van energie grondstoffen. Zij publiceerde eerder haar rapport over kernenergie, waarin een uraniumpiek in 2035 wordt verwacht.

Het rapport zal bij vele energie experts de wenkbrauwen doen fronsen omdat het zoveel verschilt met de gangbare scenario’s. We hebben immers voor 150 a 200 jaar kolen bij het huidig verbruik, toch? Als we stijgend verbruik meerekenen dan zou de kolenproductie pas rond 2050-2060 of later haar piek bereiken. Volgens de Energy Watch Group zijn de gangbare scenario’s niet kritisch ten opzichte van de data over kolenreserves die heel, heel erg slecht is. Zo wordt normaal voor China data gebruikt uit 1992. Van de Chinese kolenreserves kunnen we dus 15 jaar aftrekken.

Over de tijd komen de kolenreserves zelf ook veel beter in zicht, dat leidde op globaal niveau de afgelopen 25 jaar tot een neerwaartse revisie van 65% van de reserves, van 10 biljoen aan zwarte kolen equivalent (anthraciet) in 1980 naar 4.2 biljoen in 2005. Velen malen meer dan de productie in die tijdspanne. Australië en India zijn de enige grote kolenproducerende landen waar de reserves gestegen zijn. Het lijkt logisch dat deze neerwaartse revisies door zullen gaan naargelang er meer data vrijkomt.De econoom in ons zal zeggen dat de reserves afhankelijk zijn van de prijs, en dat daar geen rekening mee wordt gehouden. Kijk bijvoorbeeld naar het voorbeeld van engeland waar de reserves van 145 miljard ton in 1980 daalden naar 0.22 miljard ton in het heden. De kolen zijn er nog, maar ze zijn nu niet economisch winbaar gezien de prijs en de competitite op de markt. Maar het belangrijkste aspect is niet de economische winbaarheid, maar de energiebalans. Kolen zijn te classificeren in vier verschillende types, anthraciet (energie inhoud 30 MJ/kg), bitumineuze kolen (energie inhoud 18.8–29.3 MJ/kg), sub-butimineuze kolen (energie inhoud 8.3–25 MJ/kg), ligniet (energie inhoud 5.5–14.3 MJ/kg). De kolen met een lage energie inhoud zijn vanuit energetisch oogpunt niet winbaar, het kost meer energie om ze uit de grond te halen dan je eruit kan krijgen. Daar zit hem de crux. Zo zouden volgens de gangbare cijfers er in VS nog 200 jaar kolen zitten tegen het huidige verbruik. De auteurs van de studie beweren echter dat de kolenproductie in de VS vanuit energetisch oogpunt al gepiekt is, “The total energy content of annual US coal production peaked in 1998.” In 1998 haalde men 598 miljoen ton olie equivalent aan energie uit de kolenproductie in de VS, in 2005 was dit gedaald naar 576 miljoen ton olie equivalent terwijl zij in volume niet daalde. Dat komt doordat de productie van hoogwaardige kolen al geruime tijd daalt, anthraciet piekte in 1950, butimineuze kolen piekte in 1990. Wat resteert is 200 jaar aan laagwaardige kolen uit de klasse sub-butimineuze en ligniet. Daar kun je heel veel geld insteken om die te winnen, maar vanuit het oogpunt van de energiebalans wordt dat na verloop van tijd enorme verspilling, simpelweg onzinnig.

Waar de studie geen rekening mee houdt is de ontwikkeling van ondergrondse kolengasificatie waardoor volgens het Amerikaanse departement van energie 1.8 biljoen ton aan kolen gewonnen zou kunnen worden. Er zit alleen een addertje in het gras, ondergrondse kolengasificatie is nog in de onderzoeksfase. Er zijn problemen met de consistentie en dikte van de kolenlagen, de variabiliteit van het gas wat vrijkomt en de lage energie inhoud, de vorm van de kolenlagen, de waterniveau’s, de milieu aspecten en de economie van het proces. Voordat het zover is, dat duurt nog wel even, als het al zover komt.

Uitgaande van dit rapport lijkt het verstandig om niet al teveel geld te investeren in de afvang en opslag van koolstofdioxide. Eerst zijn echter meer analyses nodig die de vindingen van de Energy Watch Group kunnen confirmeren of ontkennen. Vanuit het oogpunt van klimaatverandering, is dit een gunstige ontwikkeling.