Hack de overheid 2011

DATA - In een jaar lijkt er niets te veranderen, maar na tien jaar ziet de wereld er plots totaal anders uit riep een wijze m/v ooit.
Dat gevoel overviel me vandaag bij het bezoeken van de zoveelste editie van Hack de Overheid. Zelf was ik nog nooit op zo’n dag geweest. Maar alle ontwikkelingen op het vlak van open data en overheid hou ik al zeker 10 jaar in de gaten. En jaar na jaar dacht ik dat er maar geen schot in kwam.
En dan zie je plots die omslag komen. Dan zie je plots maar liefst 8 overheidsinstanties in den lijve aanwezig op zo’n dag om hun datasets aan te bieden en toe te lichten. Dan voel je dat de wereld nooit meer hetzelfde zal zijn.

In een aantal landen zijn er al succesvolle experimenten met open data van de overheid waaruit blijkt dat de overheid helemaal geen rechtszaken aan haar broek krijgt maar juist ineens grote besparingen bereikt of de service naar de burger naar een veel hoger niveau weet te brengen. Alleen maar door de gegevens die ze hebben, beschikbaar te stellen. Een voorbeeld ter illustratie.
Het real-time beschikbaar stellen van de werkelijke aankomst- en vertrektijden van treinen en bussen laat zich mooi vertalen in applicaties waarmee burgers kunnen zien hoe laat hun bus/trein werkelijk vertrekt. Dat spaart frustratie maar blijkt ook meer mensen naar het OV te trekken omdat ze daarmee beter en voorspelbaarder hun reis kunnen plannen.

Wat dat betreft hebben we nog wel een lange weg te gaan overigens. Want voor HDO werd voor maar liefst 2 buslijnen de real-time data opengesteld. Het zou de vervoersbedrijven sieren als ze zouden inzien dat hun dienst het vervoeren van passagiers is en niet het opslaan en bewaken van gegevens.

Maar goed, dat was een klein dipje in mijn verder positieve gevoel van de dag.
Neem het eenvoudige voorbeeld van de data van de brandweer Amsterdam. Die hadden voor een lange periode alle meldingen met alle tijdstippen en locaties beschikbaar gesteld. Ze kwamen er zelf nog niet aan toe om er iets mee te doen. Maar een heatmap is zo gemaakt met een paar hackers erbij. En als je dan een beetje gaat spelen met de tijd kan je zien dat er patronen en seizoenen zijn, ook in het maken van fikkies (denk aan nieuwjaarsnacht als extreem voorbeeld). En als je dat al brandweer weet, kan je slimmer met de schaarse middelen omgaan. Misschien dat daarom ook een van de leidinggevenden hoogstpersoonlijk een kijkje kwam nemen.
De brandweer overweegt om nog verder te gaan. Waarom niet real-time de meldingen en locaties beschikbaar stellen? Een toepassing daarvan is bijvoorbeeld voor blinden. Je hoort wel een brandweerauto in de straat, maar wanneer moet je je zorgen gaan maken. Even uit het raam kijken is er niet bij. Waarom dan niet een waarschuwing (bv sms) als het binnen een straal van 50 meter van jouw huis is?
Of waarom die data niet aan TomTom geven? Zeker in Amsterdam is het wel handig om te weten waar er brandweerauto’s op de gracht staan, want daar kan je dan echt niet langs. Ook niet na hard toeteren.

En zo kwamen er legio ideeën voorbij die bijna als vanzelf gerealiseerd worden als de gegevens maar beschikbaar komen. Denk bijvoorbeeld aan een app (of layar) waarin je ziet welke bouwvergunningen in jouw buurt open staan? Of eentje waarmee je de beschikbare sociale huurwoningen in een bepaald gebied kunt zien waar je voor in aanmerking komt en waar minder dan 50 mensen zich op ingeschreven hebben. Of apps die frustraties besparen gesproken.

Sla je eenmaal aan het denken over alle mogelijkheden, begrijp je ook dat over 10 jaar dingen heel anders zullen lopen. De overheid gaat over van plat informatie aanbieden via websites in een vorm waarvan zij denken dat die goed is, naar het ruw aanbieden van alle gegevens die ze hebben waarmee anderen slimme dingen gaan doen waardoor er een veel grotere kans is dat er iets goeds van komt.

En dan nu…. roffel roffel…. de meest praktische app die op de dag zelf afgemaakt werd (men only): De wc-vinder voor Amsterdam!