Geen bal op tv | Ricky roast Hollywood

COLUMN - Afgelopen zondag werd Hollywood gegrild door Ricky Gervais. Met een serie genadeloze grappen veegde meneer de komiek de vloer aan met een wereld die uit zijn voegen barst van de ijdelheid en zelfvoldaanheid. Tom Hanks die niet weet waar hij moet kijken. Martin Scoresese die met zijn gigantische wenkbrauwen vertelt dat het inderdaad waar is: hij is te klein voor de meeste achtbanen. Wie geniet daar niet van! Martin Koolhoven in ieder geval wel. Die legde een dag later in de De Wereld Draait Door aan Matthäus von Neukirche de grappen uit. ‘Dit is zó goed’, zei hij over de grap dat het In Memoriam dit jaar niet doorging wegens te weinig diversiteit, ‘omdat het gewoon waar is.’

It’s funny, because it’s true.

Het was de vijfde keer dat Ricky Gervais The Golden Globes presenteerde. En de vijfde keer dat hij het zo deed. De hoofdreden dat Gervais dit mag doen: dit willen de mensen zien. En dan niet zozeer de mensen in de zaal, hij doet het voor ons, de sterfelijken. Wij smullen ervan als de groten der aarde op hun nummertje worden gezet, retweeten dat het een aard heeft en prijzen Gervais dat hij de ballen heeft om dat stelletje zelfgenoegzame pricks eens te zeggen waar het op staat. Oftewel: dankzij Ricky Gervais valt er nog wat te genieten aan The Golden Globes. Het is dus zakelijk gezien slim.

Terwijl The Golden Globes natuurlijk vooral bedoeld om Hollywood in het zonnetje te zetten. Je mag je dus ook wel afvragen waarom deze organisatie er in dezelfde ceremonie voor kiest om de mensen die ze in het zonnetje zetten tot op het bot te laten afbranden. Voor de vijfde achtereenvolgende keer. Ik vermoed dat het, naast een zakelijke, ook een rituele functie heeft. Het is een vorm van zelfkastijding. Een poging om de harmonie in het universum te herstellen. Of, in de woorden van pick-up artist Thierry Baudet, ‘om gestalte te geven aan de chaos die wij in ons hart voelen’.

De grote der aarde moeten nu eenmaal zo nu en dan op hun plek worden gezet. Met de beentjes op aarde. Voor de balans der dingen. Ze moeten even voelen dat ze niet onaantastbaar zijn. Vroeger had een beetje hof natuurlijk een nar. De nar was de enige die, door middel van zijn grappen, de waarheid kon zeggen. Iedereen kon dan om de waarheid lachen. Waarna men weer over ging tot de schijnheilige orde van de dag.

De waarheid valt natuurlijke niet altijd in goede aarde, hoe vrolijk hij ook is verpakt. Zie bijvoorbeeld de eerste aflevering van Promenade, waarin Henry van Loon, op verzoek van Diederik Ebbinge zelf Diederik Ebbinge roostert. Henry van Loon besluit om Diederik af te maken met louter grappen over zijn gewicht: ‘Waar de meeste mensen in een restaurant de wijnkaart krijgen, krijg jij meteen een pot mayonaise voor je.’ Dat soort grappen. Met elke grap verwijdert het gezicht van Ebbinge zich verder van het stoere laat maar komen naar diepe gekrenktheid.

Afgelopen dinsdag zag ik de zesde aflevering van het tweede seizoen van Succession, de geweldige HBO-serie over de machtsstrijd rondom de opvolging van mediamagnaat Logan Roy. In deze aflevering had het bedrijf van Roy een soort leadership-weekend ergens in een buitenverblijf. Aan het eind was er een komiek die de vinger op de zere plekjes legde. ‘Waarom is dit toch een traditie?’, vroeg de Libanese vrouw van Logan Roy. Spoiler alert: de komiek legde de vinger net iets té goed op de zere plek, met als gevolg dat er een belangrijke deal werd afgeslagen. ‘It’s funny because it’s true’, smaalde een vijand van Logan toen Logan woedend de zaal uitstoof.

Of neem de jaarlijkse roast tijdens het White House Correspondent’s Dinner, waarin de president traditiegetrouw op de barbecue gelegd wordt. In 2011 kreeg niet alleen president Obama maar vooral aspirantkandidaat Donald Trump het zwaar te verduren van Seth Meyers (zie vooral rond de twaalfde minuut). De camera’s lieten Trump zien, die staalhard voor zich uit bleef kijken. Roerloos. Van binnen kokend. Uit op wraak. Het is wetenschappelijk bewezen dat Trump toen heeft besloten om President van Amerika te worden. Je ziet het hem denken: ‘Wacht maar.’ Wij plukken nu de zure vruchten van die roast. It’s true, but not funny.