GC-café: Algemene Politieke Beschouwingen II

Na het relatief kleurloze debat van gisteren (hier het liveverslag), is het vandaag (om 10.15) de beurt aan het kabinet, bij monde van premier Balkenende. Hij zal uitleg geven over wat het kabinet het komende jaar gaat doen. Hij zal ingaan op het grote pak advieswerk dat Alexander Pechtold gisteren voor zijn neus hield. En misschien heeft hij zelfs nog iets te zeggen over de kopvoddentax van de geachte afgevaardigde Wilders.

Wie denkt dat Balkenende binnen 20 minuten klaar zal zijn -zoveel is er tenslotte niet te bespreken- heeft het mis: een dagje “weinig zeggen, veel praten” behoort tot zijn kerncompetenties. De kans is trouwens levensgroot dat het de laatste Algemene Beschouwingen voor Balkenende zijn. We denken terug aan alle mooie jaren. Vooral aan 2004.

Alles wijst erop dat dit een historisch debat zal blijken te zijn. Om er niets van te missen, bent u wederom van harte welkom in ons politieke café. In de hoop dat Balkenende zichtbaar zou zijn, hebben we een 40 inch full-HD televisie met zoomfunctie aangeschaft. De leverancier kon niet genoeg benadrukken dat eventuele fletse beelden niet te wijten zijn aan de tv.

We kijken weer naar politiek24: Welkom in ons café.

Live-impressies van het debat na de “lees verder”
10.25: Het debat is begonnen. Wilders heeft een punt van orde, of de premier kan toezeggen dat hij zijn termijn gewoon uitzit, en niet verkast naar Europa. Balkenende zegt dat de geruchten uit het FD “flauwekul” zijn.
10.26: Mark Rutte wil een keiharde toezegging van de premier dat hij blijft.
10.27: Alexander Pechtold zegt dat het vertrek van Balkenende als premier betekent dat er nieuwe verkiezingen komen.
10.28: Balkenende zegt dat keiharde garanties niet bestaan, maar heeft “ambitie om van dit kabinet een succes te maken”. Hij grapt over het feit dat Wilders een motie van wantrouwen tegen zijn kabinet zal indienen, maar tegelijkertijd lijkt te willen dat Balkenende aanblijft.

10.38: Balkenende heeft het verdacht lang over de bindende kracht van Europa. Hierna een gratuit verhaal over “zaken die nodig zijn”.
10.40: “Ambities zijn nodig”
10.46: Spreekbeurt Balkenende voorbij. Hij gaat nu in op de vragen die gisteren gesteld zijn. Kant interrumpeert: “markt heeft geen moraal”. Balkenenende geeft voorbeeld: TNT. Slecht voorbeeld.
10.50: Verdonk interrumpeert: “ik hoor veel over ‘ambitie’ en ‘plannen’, maar wat gaat u concreet doen?” Het antwoord behelst veel “plannen”, “ambities”. Als het nog wat verder gaat, gaan vast “de schoppen de grond in” en worden “de handen uit de mouwen gestoken”.

10.57: Mark Rutte hekelt de hoeveelheid commissies die moeten verdoezelen dat het kabinet zelf geen idee heeft wat te doen. Hij vraagt wat bijvoorbeeld de minister van Onderwijs met zijn plannetje voor het Hoger Onderwijs gaat doen. Balkenende: “Er komt een commissie”
11.04: Pechtold: “uw beeld van moraliteit is abstract. U doet er zelf niets mee”. Geeft voorbeeld Catshuisbrand
11.08: Halsema: “leiderschap is niet alleen het roepen van cliche’s, maar ze ook ten uitvoer brengen in projecten.”
11.18: Veel herhaling over weinig daadkrachtige regering. Mark Rutte vraagt welke politieke richting het kabinet aan de 20 commissies is meegegeven. Balkenende zegt dat die commissies moeten gaan uitzoeken hoe er bezuinigd kan worden. Dat is geen politieke richting. Mark Rutte: “U bent een wetenschappelijk bureau dat een opdracht geeft aan een ander wetenschappelijk bureau”

11.23: Bas van der Vlies wordt ongeduldig (!). “belooft u dat het voor 1 mei klaar is?” Balkenende: “We zullen in de loop van mei zien wanneer we besluiten gaan maken”. Van der Vlies: “Er zullen toch ook politieke besluiten gemaakt moeten worden” Het komt erop neer dat de adviezen van de 20 commissies tijdens de Algemene Beschouwingen van volgend jaar behandeld gaan worden.
11.40: Slob en Van Geel souffleren Balkenende. “Versta ik u goed als…”
11.43: Kant: “U bent een praatgroep begonnen. Omdat PvdA en CDA elkaar in de houdgreep houden. Een slecht huwelijk met praattherapie”
11.50: Een interruptie van Hamer luidt een kamerbrede sms-pauze in.

11.54: Verdonk: “wat is de deadline van die commissies nu?” Balkenende: *mistmachine, rookgordijn* noemt geen data, geen termijn. Concreetste woord is “tijdig”, dit wel zonder contextuele verduidelijking.
12.00: Wilders verbreedt zich. AOW-leeftijdverhoging is schandalig. Koppelt die wederom aan immigratie, ontwikkelingssamenwerking.
12.14 interruptiedebatje over toptarief van 60%. Balkenende verspreekt zich, er lijkt toch een taboe te zijn. Hij herstelt zich door te zeggen: “er is geen taboe op het doen van onderzoek”
12.18: Balkenende: “dit kabinet heeft de ambitie te komen tot betekenisvolle stappen”. Dat u het even weet.

12.35: We zijn 20 minuten verder. Er gebeurt niet veel. Pechtold zei dat de Raad van State gehakt maakt van de plannen van het kabinet. RvS: Effecten 0 (zegge: nul).
12.50: Interruptiedebatje met Halsema en Kant over de bankenregeling. Over bonussen e.d. Weinig spannend.
13.02: Mark Rutte interrumpeert Balkenende over de rol van de MP in het innovatieplatform. In Finland totaal anders geregeld. Rutte: “U leest gewoon een ambtelijke tekst voor!” Balkenende: “er gebeurt heel vee;”. Rutte: “You just don’t get it. U participeert niet, u staat aan de kant te kijken”. Balkenende: “u weet niet waar u het over heeft!”
13.05: Pechtold: “we weten wel waar we het over hebben! We hollen achteruit in het OESO-gemiddelde, zelfde categorie als Armenië en Letland. Dat is ambitie, neerwaartse ambitie. De leden van het innovatieplatform zeggen ‘het is dood, de MP geeft geen leiding’.” Sterke interruptie van Rutte en Pechtold, zeer zwakke plek van Balkenende.

13.16: Lunchpauze tot 14.00 uur. Tot nu toe zijn er weinig concrete harde noten gekraakt. Veel kritiek op de stilstand van het kabinet, waar Balkenende zich uiteraard niet in herkent. Na de pauze ongetwijfeld een discussie over koningshuis en de kopvoddentax.

14.14: JPB en Halsema steggelen over de tegenbegroting van GL. Die heeft geen gunstig effect op de werkgelegenheid aldus de premier want er wordt genivelleerd.
14.20: Rutte bepleit een commissie (!) die de effecten op de werkgelegenheid van de begroting en van de VVD tegenbegroting becijfert. JPB neemt die suggestie mee voor de financiële beschouwingen.
14.25: Pechtold: er zitten weken werk in die tegenbegrotingen en we worden hier in 3 minuten in de hoek gezet! Waar is de min fin en zijn staatssecretaris. Halsema vult aan dat Van der Hoeven over het CPB gaat en dus ook de toezegging van het vergelijken van de begrotingen kan doen. Kant noemt het kabinet niet helemaal eerlijk. SP begroting zorgt voor 0.2% groei. Balkenende beaamt dat.
14.29: JPB serveert ook Wilders’ begroting af maar gaat niet in op de “kopvoddentax” alleen op de ombuigingen. Raar, de premier zou toch even kunnen memoreren aan zijn stokpaardje normen en waarden. Misschien komt het nog bij het blokje maatschappelijke vraagstukken.

14.35: Pechtold: Interim Justitia zegt dat een op tijd betalende overheid 26.000 banen kan opleveren. Balkenende belooft dat de Kamer over een jaar geïnformeerd wordt over het dan verbeterde betalingsgedrag van de overheid. De termijn moet terug naar 30 dagen.
14.40: JPB noemt de clowntax geen manier van werken. Hij claimt dat Wilders impliciet de onhaalbaarheid ervan toegeeft door geen opbrengst in te boeken in de PVV begroting.
14.52: Verbeet maant Kant tot andere woordkeuzes wanneer deze de beantwoording van het kabinet over marktwerking in de zorg “stom” noemt. Graag een dergelijke opstelling tegen Greet, Verbeet.
15.15: Pechtold stelt vast dat in de begroting van VWS het budget voor donorvoorlichting van 1,7 miljoen naar 0 euro is gegaan.
15.35: Slob komt de premier te hulp in een debatje over milieuconferentie Kopenhagen. Wordt een glibberige, slijmerige boel.

15.46Halsema stelt dat het kabinet de eigen duurzaamheidsdoelstellingen niet haalt. Wat gaat u doen? JPB komt er in tweede termijn op terug. Halsema geeft aan die vraag in ieder overleg te hebben gesteld. Thieme steunt haar en begint weer over de vleestax. JPB verwijst naar de schriftelijke antwoorden.
15.46: Kant roept op tot heroverweging van de kolencentrales en niet met excuses te komen als dat is aan de markt. JPB antwoordt wat moeten we dan, geen energie? Opvallend want miniser Cramer waarschuwde onlangs voor een energieoverschot. Halsema zorgt voor wat hilariteit door de definitie van vlees van het kabinet te citeren. Verbeet verduidelijkt dat Halsema wil weten wat voor vlees ze in de kuip heeft. Hamer zegt “volgens mij doet iedereen zich hier een beetje dommer voor dan die is…” Je zou deze ontboezeming van Hamer zelfreflectie kunnen noemen, veeleer is het zelfoverschatting.
15.56: Kant vraagt of er gepraat is over verlenging van de missie in Afghanistan. JPB glibbert er vaardig omheen: “er is gepraat over een algemene internationale visie”. Wel, de missie as such gaat misschien niet door, maar Nederland zit er waarschijnlijk nog wel een paar jaar.
16.02Wilders: “als heel Nederland de broekriem aan moet halen en erop achteruit gaat in koopkracht, moet u toch ook bereid zijn te korten op de uitkeringen van de koningin, toch niet de armste”.

16.09: Marianne Thieme zwengelt de discussie aan over de zwaar gesubsidieerde jachtdomeinen van de Oranjes: 1,6 miljoen. Het duurt even voordat JPB begrijpt dat “plezierjacht” niet per definitie “boot” betekent. Balkenende wordt door Verbeet gedwongen te antwoorden met argumenten. Hij komt met “dat is altijd al zo geweest”.
16.10: Pechtold haakt in op het sentiment en brengt de postbussen van de Oranje-familie ter sprake. Balkenende doet er het zwijgen toe.
16.24: Rutte 9over thema veiligheid: “Heeft u nu wel enig idee wat u net voorgelezen heeft?”
16.39: Het thema “veiligheid” is voorbij (en daarmee de beantwoording van Balkenende), maar Wilders heeft nog niet geïnterrumpeerd. Hij heeft sowieso weinig geïnterrumpeerd, zou hij een off-day hebben?

16.40: Balkenende heeft thema ‘veiligheid’ afgerond. Rutte interrumpeert: “ik maak me grote zorgen”. Hij vindt het niet aanvaardbaar dat het kabinet tot maart niets gaat doen, zijn vraag: “gaat u nog regeren?”
16.41: Balkenende: “dit kabinet loodst het land door de crisis heen”. Knap, voor een loods die ons in de mistbanken heeft geparkeerd.
16.44Mark Rutte is erg op stoom, moet improviseren, maar doet dat erg nauwgezet: “u bent zo inspiratieloos vandaag, alsof u al met uw hoofd in een andere baan bent. Kunt u mij eerlijk zeggen of u de MP bent die dit land wil leiden?”
16.46: Halsema valt Rutte bij. JPB is niet ingegaan op arbeidsmarkt en visies van de andere partijen. Het lijkt erop dat het kabinet nog een aantal moties voorbij zal zien komen.

16.54 (jonas)Halsema komt met de opmerking dat zij en haar collega’s van de VVD en D66 opmerkingen hebben gemaakt over de vergrijzing, toekomst, andere langere termijn problematiek en visie. Meneer de minister-president legt nogmaals de procedure uit hoe de commissies zijn gevormd en hoe dat allemaal volgend jaar tot een resultaat zal leiden. Verderop vertelt hij hoe hij verschillen constateert tussen de oppositiepartijen, en dat het alle kanten oploopt en dat er maar 1 weg gevolgd kan worden. Brengt Halsema in herinnering dat meneer regeert. En dat hij niet meer zaken komt waarop gereageerd kan worden. Meneer wil het weloverwogen doen. Volgend jaar is het kabinet aan zet. Hij zet werkelijk niet wat daar zo bijzonder aan is.
16.58 (jonas): Een zielloze begroting volgens Pechtold. Op vragen wat er gaat gebeuren kan de MP geen antwoord geven. Hij laat de ambtenaren, de 4e macht het werk doen. En kan zelf niets anders dan procedurele zaken aanstippen. Een volledig helder proces, verteld de MP nog eventjes.
17.01 (jonas): Mevrouw Kant zegt nog eens dat er geen daadkracht is vanuit het gehele kabinet. En ze wil weten of er geen sprake is van achterkamertjespolitiek, overleg voorafgaand aan debat tussen fractievoorzitters. Beetje bekende weg-vraag.

Dinerpauze tot 18.30. JPB heeft allerlei vragen nog niet beantwoord (arbeidsmarkt, woningmarkt), die komen na de lunchpauze aan de orde. JPB maakt rommelijke, weinig enthousiaste indruk. Ik denk dathij het na de lunchpauze nog moeilijk gaat krijgen, als het zo blijft.

19.18: We zijn weer los. Het gaat over duurzaamheid. Femke Halsema wil dat haar aangenomen motie over verplichte duurzame energie voor energiebedrijven wordt uitgevoerd. De Balk wil eerst onderzoeken. Thieme stelt: “Een vegetaier in een hummer is milieuvriendelijker dan een vleeseter in een prius”. Wat gaat het kabinet doen om het eten van vlees en zuivel te verminderen? Niets, aldus de Balk.
19.22 Ook Kant vraagt wat de premier nu eigenlijk gaat doen aan klimaatsverandering. Antwoord: er komt een evaluatie in 2010. En dan beschuldigen ze het kabinet van gebrek aan daadkracht…
19.26: (Petra) Kant begint ook over rode signalen voor duurzaamheid en de AOW. Verbeet doet wat moeilijk omdat er net schriftelijk geantwoord is. Over flexibilisering AOW wordt niet gepraat tot de SER met een advies/alternatief komt. Nog nieuwe punten mevrouw Kant? Nee. Kant ontbloot wel haar tandvlees.

En we hebben pauze tot 19.40. Tijd om de mosterdsoep op te zetten, met spekjes natuurlijk, al is het alleen maar om Marianne Thieme te treiteren.

SP
19.49: We zijn weer los. Balkenende zocht in de pauze steun bij coming men van het CDA Jack de Vries en Camiel Eurlings. Bos grapt met Verbeet.
Agnes Kant bijt het spits af en vuurt SP-stokpaardjes af: de markt heeft nog steeds geen moraal, bezuinigingen op verpleeghuizen, onderwijs en veiligheid zijn uit den boze, en dat terwijl winst en vermogensbeslatingen afgelopen jaren zijn verlaagd.
19.52: Kant geeft het kabinet de schuld van de crisis, wat een overschatting van hun invloed lijkt, en beschuldigd de PvdA ervan al overstag te zijn gegaan over de AOW-verhoging, wat correct lijkt. Agnes moet werken aan haar uitspraak van het woord “prioriteit”.
19.55: Kant zegt dat het kabinet op zijn handen blijft zitten. Slob interrupeert dat dat onzin is en dat ze dat niet mag zeggen. Vreemd, want volgens mij zegt de hele oppositie al twee dagen niets anders.
19.59: Kant rond af met een aanval op Balkenende’s optreden vandaag. Hij heeft geen vragen beantwoord, hij is opgetreden als een bureaucraat en geen inspirator, en derhalve is hij helemaal klaar voor Brussel. Leuk gevonden. Er volgt nog een viertal moties.

CDA
20.01 Van Geel begint met “dankjewel voorzitter. Zeggen we geen U meer bij het CDA?
Van Geel valt de SP aan dat hun beleid steeds de middeninkomens treft. Het blijkt dat beide partijen er verschillende opvattingen over wat een middeninkomen is er op nahouden.
20.06: Na de SP volgt een fittie met D66. Pechtold verwijt het kabinet hervormin gen uit de weg te gaan en haalt mooie herinneringen op aan die goede ouwe tijd van Balkenende II.
20.12: Halsema: ik kom hier niet als derde om mijn opvattingen te verdedigen tegen die van het CDA. Dat kan ik ook niet, want ik ken die opvattingen niet. Het CDA heeft namelijk nog niets gezegd.
20.16: Halsema blijft hameren op dat het kabinet niets doet en niets zegt. Dat is waar, maar dat horen we al twee dagen. Daarna een discussie over wie het meeste naar Yes, minister kijkt. Ja mensen, door deze politici worden we geregeerd,.
20.20: interruptie Verdonk, maar was helaas zo druk met me aan haar ergeren dat ik er inhoudelijk niets van mee heb gekregen.
20.24: Van Geel gaat in op het gerucht dat Rutte een motie van wantrouwen wil indienen. Hij is daar niet voor.

VVD
20:25: Rutte neemt het woord en het is duidelijk dat de motie van wantrouwen er komt. Voor het fatsoen hebben ze het debat gevoerd, maar nu is het uit. Het kabinet heeft niets gedaan.
20.27: Van Geel is heel teleurgesteld in de VVD.
20.28: Rutte vindt dat Van Geel zich moet schamen dat ze in dit kabinet zitten. Van Geel vindt dat Rutte zich moet schamen dat hij de historische rol van de VVD verkwanselt. En waar zijn Hamer en Slob?
20.30: Ah, daar is Arie, die de zegeningen van het kabinet prijst. Hij wenst Rutte succes met dit uitleggen aan de burgers. Dat is fideel van hem.
20.33: Hamer verwijt Rutte dat hij de motie indient vanwege inhoudelijke verschillen, niet omdat het kabinet iets doet dat niet door de beugel kan. Dat is “Mark Rutte onwaardig”.
20.35: Hamer zegt dat de PvdA wel degelijk moeilijke beslissingen neemt, bijvoorbeeld over de AOW. Dus de SP heeft gelijk dat de PvdA definitief om is?
20.39: Hamer en Rutte vliegen elkaar naar de keel. Termen als “onzin” en “hou toch op” vliegen rond. Rutte is sterker.

PvdA
20.41: Hamer lijkt nog wat overstuur na haar fittie met Rutte. Ze geeft een opsomming van alle goede dingen die het kabinet doet. Maar ze doen ook dingen bewust niet, zoals bezuinigen en kwetsbaren pakken in tijden van crisis.
20.43: Hamer stelt dat er niet bezuinigd wordt op verpleeghuizen. Kant weerspreekt dit. Hamer zegt dat het wel zo is en verwijst naar de tweede termijn van de premier zonder argumenten te geven. Dat is uitermate zwak: de lamme verwijst naar de blinde.
20.46: Ruzie tussen Kant en Hamer over wat de PvdA al besloten heeft over de AOW. Hamer zegt dat er nog niets definitief is. Maar eerde zij ze tegen Rutte dat ze hierop wel moeilijke beslissingen had genomen.
20.54: Hamer dient een motie in voor meer onderwijsinvesteringen. Pechtold is boos: zij hebben in het verleden veel samengewerkt voor onderwijs, waarom is hij nu niet betrokken, wat zijn dat voor omgangsvormen? Boe-geroep uit de zaal. Pechtold: “u wordt straks gemolken”.
20.57: Hamer vervolgd haar betoog: meer sociaal, eerlijk delen en werk, werk, werk. De zaal lijkt murw door haar monotone stem.

PVV
20.58: Greet begint goed: het was weer driekeer niks met de beantwoording van het kabinet. Daar heeft hij niet helemaal ongelijk in.
21.00: Nu valt hij wel erg in herhaling. Greet lijkt toch zijn kruit vooral te hebben verschoten bij de eerste termijn. Blabla islamisering. Wilders Bingo iemand?
21.05: Greet is niet op zijn best vandaag. Hij eindigt met een motie van wantrouwen. Hij wil zich niet aansluiten bij Rutte, omdat hij het om een andere reden doet.

ChristenUnie
21.07: Arie Slob kent de coalitie als drie partijen die eensgezind zijn. Dan moet de coalitie een beetje aan zijn PR werken, want zo lijkt het niet.
21.08: Slob is blij en dankbaar dat in het crisispakket “duurzaamheid centraal staat”.
21.10:Marianne Thieme is de eerste die interrumpeert, over *tromgeroffel* vleestax. Want als er geen taboes zijn, kan vleestax ook ingevoerd worden.
21.13: Waar van Geel niets zegt, maar door intonatie toch doet lijken alsof hij wel iets zegt, gebeurt bij Arie Slob iets anders: het kan best zo zijn dat er hemelschokkende beweringen uit zijn mond komen rollen, maar het zou niemand opvallen, door zijn compleet afwezige intonatie. Het kan ook strategie zijn: iedereen hoopt dat het gauw voorbij is en interrumpeert om die reden niet.

GroenLinks
21.17: Halsema begint met een citaat uit iets van Levi Weemoed en refereert aan Milan Kundera met haar ‘ondraaglijke lichtheid’. Grachtengordel-chique? Welnee….
21.20: Halsema moppert nog wat over de coalitie, maar dient samen met D66, SP en PvdD een motie in om over een maand te debatteren over de 20 commissies.
21.26Halsema heeft een taboe ontdekt bij CDA, VVD en VVD-light: nivellering. Geen nieuwe solidariteit. VVD laat hardwerkende Nederlanders in de steek. Ojee, GL wordt verdediger van 1-2 keer modaal, wordt GL dan VVD-zero?

D66
21.35: Pechtold begint goed, verhaal zit sterk in elkaar, maar veel herhaling. Geen moties. Kereltje Pechtold is een mannetje geworden.

PvdD
21.39: De vleestax komt weer langs. Luchtwassers in de bio-industrie schijnen iets te maken hebben met 20 miljoen en een transitie naar een vleesloze samenleving.
21.41Motie: Accijns op vlees meenemen (er zijn immers geen taboes)
21.42: Motie: geplande bezuinigingen op inspectie ongedaan maken
Efficiënt verhaal van Thieme. Geen gelul, moties.
Motie: vlees doodt dieren, dus transitie naar eiwitten.

SGP
21.44: Nestor Van der Vlies laat zich zelfs door de waan van deze dag niet leiden. Hij heeft wel een motie, waarin aan het kabinet wordt gevraagd om op 1 juni (juli?) het totale pakket af te hebben.
21.47: Van der Vlies houdt gemengde gevoelens aan deze dag over. “Zuurgraad was soms wel erg hoog”. Hij recenseert de dag en zegt dat “we er toch eens over moeten nadenken.” Over de mores in de Kamer dus

ToN
21.50: “Het land staat in brand en u moet blussen”. Verdonk dient een nogal slappe en overbodige motie in (als de commissies iets verzonnen hebben, moeten ze dat laten weten).
21.52: Motie: in 2010 missie Afghanistan klaar: soldaten naar huis
21.53: Motie: Kroonprins moet afzien van project in Mozambique.

21.53: Vergadering geschorst. Tweede termijn van de kant van het kabinet om 22.30