Gastlogger: Oorlog in de onderwereld

GeenCommentaar heeft ruimte voor gastloggers, dit kunnen stukjes zijn die we – uiteraard met toestemming – overnemen van andere weblogs, of die via onze email binnenkomen. Hieronder een stuk van Hans Dulfer, dat eerder hier verscheen.

De boeven van de muziekindustrie hebben ruzie. Eind december maakte AllofMP3.com bekend dat het bedrijf voor een New Yorkse rechtbank gedaagd was door Amerikaanse platenmaatschappijen. AllofMP3 is een Russisch bedrijf waar klanten tegen betaling mp3’s van duizenden artiesten kunnen downloaden. De site is een concurrent van sites als iTunes.

Het bedrijf wordt aangeklaagd omdat de platenmaatschappijen geen cent zeggen te krijgen van de opbrengsten van AllofMP3. De platenmaatschappijen hebben de auteursrechten op de liedjes en moeten daarom geld ontvangen, vinden ze. AllofMP3 zegt dat dat misschien in New York zo is, maar dat de dingen in Rusland anders in elkaar zitten. Het bedrijf doet niets dat tegen de Russische wet is en trekt zich dus niets aan van de rechtszaak aan de andere kant van de wereld.

Kan een Russisch bedrijf dan zomaar muziek verkopen van allerlei artiesten zonder rechten af te dragen? Nee, zo simpel ligt het natuurlijk niet. AllofMP3 heeft een overeenkomst met ROMS – een soort zelfverklaarde Russische Buma/Stemra – en betaalt per download een klein bedrag aan die organisatie. ROMS is vervolgens verantwoordelijk voor de verdere verdeling van dat geld onder de rechthebbenden. Als de maatschappijen geen geld krijgen, dan is dat de verantwoordelijkheid van ROMS, en niet van ons, zegt AllofMP3. De Russische wet is het daarmee eens.

Er komt natuurlijk in ieder geval niks bij de artiesten terecht. AllofMP3 gebruikt boevenargumenten, maar de platenmaatschappijen zijn net zo goed boeven, vandaar de titel boven dit artikel. De hele affaire is een poppenkast gebaseerd op een fout auteursrechtensysteem. De platenmaatschappijen zeggen natuurlijk dat ze opkomen voor de arme artiesten die misbruikt worden door de Russen. Of het nou om downloaden gaat, of over kopiëren van cd’s, of over DRM, altijd weer denkt iedereen dat het zo slecht zou zijn voor de musici. Dat de zielige muzikanten beschermd moeten worden. Gelul natuurlijk. Want vergis je niet: artiesten zien bijna nooit wat van het geld dat met hun platen verdiend wordt. Van alle platen die van mij in Nederland verkocht worden, komt maar 10% bij mij terecht, als ik geluk heb. De rest blijft hangen bij de platenmaatschappij en de publishers, die zogenaamd zorgen voor de promotie van hun artiesten. Totale onzin. Als er iemand aan promotie doet, dan ben ik het zelf.

Ik heb besloten dat mijn cd’s geen inkomstenbron zijn, maar reclame. Voor m’n concerten. Een echte artiest verdient z’n geld natuurlijk liever op het podium dan in de studio en ik heb gemerkt dat hoe meer mensen m’n muziek horen, hoe meer er naar mijn concerten komen. Daarom breng ik m’n laatste album uit op usb-stick. Bij concerten te koop voor de kostprijs van de usb-stick. Kopieer mijn muziek gerust en stuur maar naar al je vrienden; hoe meer liefhebbers hoe beter!

Het hele idee van eigendomsrechten op muziek is eigenlijk idioot. Zeker in de jazz, maar ook in andere muziekstromen, is het normaal dat je elkaar citeert. Dat je elkaars werk gebruikt om mooie nieuwe muziek te maken. Beroemde jazz licks zijn misschien wel een keer door iemand bedacht, maar ze zijn het eigendom van iedereen, het is cultureel erfgoed. Toen ik m’n eerste platencontract kreeg was ik dan ook erg verbaasd toen ik zag hoe dik het was. Je moet voor de grap maar eens kijken hoe zoiets in elkaar zit. Dat heeft er alles mee te maken dat ze hun eigen zaakjes tot in de puntjes regelen en juridisch dichttimmeren. Zodat ze rijk worden door de artiest, terwijl ze er zelf zo weinig mogelijk aan hoeven doen. Want denk niet dat zo’n maatschappij heel hard z’n best doet om het je als artiest gemakkelijk te maken. Platenmaatschappijen zijn bolwerken van grote ego’s waar iedereen vooral heel hard voor zichzelf aan het werken is.

Het kan ook zonder platencontract, zeker nu er sites zijn als MySpace. Bands als de Arctic Monkeys bewijzen dat. (Ook zij hebben inmiddels een contract met een platenmaatschappij, maar pas nadat ze zichzelf wereldberoemd hadden gemaakt via internet) Maar zonder platencontract moet je wel alles zelf doen. En wie wil dat? Muzikanten willen gewoon muziek maken, ze willen geen manager of promotor zijn. Dus de maatschappijen kunnen best een rol spelen, als ze eens echt hun werk gaan doen en hun strategieën niet meer bepalen op basis van auteursrecht dat in deze tijd niet meer houdbaar is.

Tot die tijd blijf ik m’n eigen promotie wel doen. De platenmaatschappijen en de Buma, de Sena, de Norma (ook maar zelfbenoemde belangenbehartigers, net als die Rusissche ROMS) vinden dat maar niks, maar het is tijd dat ze eens wakker worden. Als het zo doorgaat, bestaan zij over tien jaar niet meer, maar ik wel!