COLUMN - 
Een psychologische verklaring wordt plausibeler als in die verklaring neurowetenschappelijke termen worden gebruikt, zoals frontale cortex of gebied van Broca of pFC – ook als die termen alleen maar staan in speciaal toegevoegde stukjes die logischerwijs niets bijdragen aan de verklaring. Dezelfde truc werkt niet met termen uit de sociale wetenschappen (stimulus for social interaction) of uit de natuurwetenschappen (FOX2P). Dat blijkt uit een nieuw artikel in het Journal for Cognitive Neuroscience.
De auteurs deden een onderzoek waarin studenten verklaringen van psychologische verschijnselen moesten lezen die dus onder andere op deze manier gemanipuleerd werden. De auteurs van het onderzoek concluderen uit de resultaten dat het niet alleen gaat om het wetenschappelijke prestige van de neurowetenschap, want dan zouden de (andere) natuurwetenschappen ook goed doen.
Kennelijk, zeggen zij, kennen mensen een zeer grote waarde toe aan de gedachte dat het brein de motor is achter onze geest – dat alle psychologie uiteindelijk tot neurologie kan worden gereduceerd. Dat is onder andere aantrekkelijk omdat je dan één eenvoudige bron van alles kunt aanwijzen: de neurale netwerken. Dat het brein een rol speelt in de werking van de geest, zal niemand ontkennen. Het voordeel van neuronaal reductionisme is dat je zegt dat het de enige rol speelt die er te vergeven is.
Een zwakte van het onderzoek lijkt mij dat het is uitgevoerd onder studenten die een cursus psychologie deden –al studeerden ze soms wat anders –, dus het is niet helemaal duidelijk over wiens oordelen dit iets zegt: Amerikaanse studenten? de Westerse maatschappij? de mensheid aan het begin van de 21e eeuw? In Nederland hebben we het voordeel dat we over nog een extra gegeven beschikken dat ligt werpt op deze zaak: de grote populariteit van het boek Wij zijn ons brein van Dick Swaab.
Het opent wel nieuwe perspectieven. Binnenkort worden bij NWO de geesteswetenschappen samengevoegd met de sociale wetenschappen; dat betekent dat (nog) meer aanvragen gezamenlijk beoordeeld gaan worden. Dat gaan de sociale wetenschappen, alleen al getalsmatig, meestal winnen. Je weet nu dus waar je op moet gaan oefenen om nog énige kans te hebben een voorstel gesubsidieerd te krijgen: meer frontale cortex erin!