Met minder dan een jaar te gaan tot de Europese verkiezingen besteedt GeenCommentaar aandacht aan de fracties in het Europees Parlement. Op welke Nederlandse partij u in juni 2009 stemt heeft immers ook invloed op de verhouding tussen fracties in het EP. Vandaag de tweede fractie: de PES/PSE.
De sociaal-democratische fractie (voluit: The Socialist Group in the European Parliament) is met 216 leden uit 25 lidstaten de tweede fractie in het Europees Parlement. Dat betekent ook dat de sociaal-democraten samen met de EPP-ED fractie een overgrote meerderheid in het parlement hebben. Als die beide fracties samen een deal sluiten, hebben de overige groepen het nakijken. En dat gebeurt dan ook dikwijls, tot grote frustratie van kleinere fracties.
Samenstelling
Bijna alle leden van de sociaal-democratische fractie zijn tevens lid van de Party of European Socialists. Die partijverwantschap maakt de fractie natuurlik relatief hecht, maar toch zijn er nog behoorlijke interne verschillen. Sommige van de nationale partijen hebben vrij duidelijk oude sociaal-democratische wortels losgelaten voor een nieuwe “derde weg”, met het Britse Labour voorop. Anderen zijn minder veranderd en hebben klassiekere (en volgens sommigen ouderwetsere) socialistischere idealen, zoals de Franse en Waalse PS. De meeste hangen er, zoals de Nederlandse PvdA, ergens tussenin. Bij controversiele onderwerpen, vooral waar het de interne markt en liberalisering betreft, wil de fractie dus wel eens verdeeld stemmen.
Noord vs Zuid, West vs Oost
Andere grenslijnen zijn die tussen geografische delen van Europa. Die hebben andere fracties ook wel maar zijn bij de sociaal-democraten nèt iets zichtbaarder. Het onderscheid tussen delegaties uit Noord Europa en de Mediterane landen zit hem vooral in de besteding van landbouwgelden. De Zuid-Europeanen willen in de eerste plaats meer geld, en dat dan ook vooral direct uitgekeerd aan hun boeren. De Noorderlingen willen minder landbouwgelden, en dan met name inzetten op plattelandsontwikkeling.
Een ander verschil is merkbaar tussen sociaal-democraten uit oude en nieuwe lidstaten. Dat zit hem er vooral in dat sociaal-democraten uit nieuwe lidstaten dikwijls zijn voortgekomen uit de voormalige communistische machtspartijen. Sommige westerlingen voelen zich daar niet helemaal gemakkelijk bij.
Fractievoorzitter
Fractievoorzitter is de Duitser Martin Schulz. Schultz is een handige en agressieve debater die graag vergelijkingen met de Tweede Wereldoorlog mag maken. Schulz rees in 2003 vanuit relatieve obscuriteit tot (voor een Europarlementarier) ongekende roem door incident met de Italiaanse premier Berlusconi. Deze gaf Schulz, na door hem bekritiseerd te zijn, het advies “naar Italie te komen omdat hij zeer geschikt zou zijn in een Italiaanse oorlogsfilm de rol van kampcommandant te spelen” (zie voor de beelden hier).
Eurocraats voorspelling:
Ik verwacht verliezen voor de sociaaldemocraten in juni 2009. In een aantal grote lidstaten (Duitsland, Frankrijk, Groot-Brittanie) doen ze het slecht. Daar staan weinig positieve verhalen tegenover (Spanje en misschien Italie). Bovendien slaagt de PES er minder dan concurrenten PPE-ED en de liberalen in om grote winst te maken in de nieuwe lidstaten. In het worst-case scenario is het zelfs niet helemaal onmogelijk dat ze kleiner worden dan de liberalen, wat voor de sociaal-democraten, die altijd aan basis van de EU hebben gestaan, een behoorlijke psychologische slag zou zijn.