Europese wapens ongehinderd richting oorlogsgebieden in het Midden-Oosten

ELDERS - Landen die vluchtelingen uit oorlogsgebieden in het Midden-Oosten weigeren op te nemen leggen geen beperkingen op aan de wapenexport richting de brandhaarden die de vluchtelingenstroom in stand houden.

Onderzoeksjournalisten van het Balkan Investigative Reporting Network hebben in samenwerking met het Organized Crime and Corruption Reporting Project de wapenhandel vanuit acht Europese landen onderzocht. Ze komen tot een cynische conclusie. In de afgelopen vier jaar is er voor 1,2 miljard euro aan wapens uit Kroatië, Tsjechië, Servië, Slovakije, Bulgarije, Roemenië, Bosnië en Hercegovina en Macedonië verscheept naar Saoedi-Arabië, Jordanië, de Verenigde Arabische Emiraten en Turkije, landen die de belangrijkste wapenleveranciers zijn voor Syrië en Jemen. De wapens zijn herkend op foto’s en video’s van strijders van alle partijen in Syrië. De onderzoekers identificeerden afgelopen jaar 68 vluchten met wapens vanaf Centraal- en Oost-Europese luchthavens richting het Midden-Oosten. Vluchtelingen die in omgekeerde richting een veilig heenkomen zoeken voor het oorlogsgeweld wordt op de meest gruwelijke wijze de weg versperd.

De Bulgaarse minister Loukarsky heeft de beschuldiging van de hand gewezen dat zijn land de oorlog in Syrië mede mogelijk maakt. Bulgarije houdt zich aan de internationale verdragen over de wapenhandel, zei hij bij de opening van een nieuwe productielijn in de wapenfabriek VMZ Sopot, een staatsbedrijf waar hij zelf de eindverantwoordelijkheid voor draagt.

VMZ Sopot was tot voor kort een noodlijdend bedrijf dat op een gegeven moment zelfs geen lonen meer kon uitkeren, een ongekend drama in de stad Sopot die volledig drijft op de wapenfabriek. Maar sinds vorig jaar gaat het weer bergopwaarts en zijn er 1200 nieuwe medewerkers aangenomen. Voor Loukarsky was dat eigenlijk het belangrijkste.

Bulgarije wordt met Turkije als buurland op meer manieren meegesleept in de conflicten in het Midden-Oosten. Vorige week leverde het land Abdullah Buyuk uit aan Turkije. Buyuk, eigenaar van een softwarebedrijf, is een openlijk aanhanger van Gülen. Hij is sinds eind vorig jaar in Bulgarije waar hij asiel aangevraagd heeft. Sinds maart zit hij in de gevangenis omdat zijn papieren niet in orde zouden zijn. Hij kan dus moeilijk een rol hebben gespeeld bij de coup van 15 juli. De verontwaardiging over de uitlevering is groot bij Bulgaarse mensenrechtenactivisten.  Premier Borissov gaf toe dat het een randgeval was, maar, zo zei hij ook heel eerlijk: “Het is voor ons belangrijk goede relaties met ons buurland te onderhouden. We moeten voorkomen dat we overspoeld worden door nieuwe golven vluchtelingen.” Tegenstanders wijzen naar Griekenland. Dat land weigert vooralsnog gevluchte coupplegers uit te leveren. Volgens de Bulgaarse diplomaat Ilian Vassilev is het makkelijker oordelen over dit soort zaken vanuit Wenen, Berlijn of Boedapest. Als je weet dat er nog landen zijn die als buffer kunnen dienen voor de toestroom van vluchtelingen vanuit Turkije. Maar voor Sofia ligt dat toch wat anders. Vandaag bezoekt premier Borissov de Turkse president Erdogan voor een bespreking over energieprojecten en andere bilaterale belangen. De vluchtelingenproblematiek zal dan zeker aan de orde komen.

Borissov moet vanwege zijn EU-partners wel voorzichtig zijn. De betrekkingen tussen Erdogan en de Europese top verkeren op een dieptepunt. Sinds de coup is er nog geen enkel teken vanuit Brussel vernomen dat duidt op steun aan de gekozen regering van Erdogan. In Trouw (€) suggereerde Marno de Boer woensdag j.l. dat de Europese leiders het probleem alleen maar groter maken door zo lang te wachten met een bezoek aan Turkije. Wat moeten we ervan denken dat de EU Erdogan niet steunt bij de bestrijding van terroristen en coupplegers die de Turkse democratie omver willen werpen, zo vraagt men zich in Turkse regeringskringen af. Aan de andere kant zijn de Europese leiders bang dat een warm medeleven met Erdogan uit Europa ook uitgelegd kan worden als steun voor de drastische maatregelen waarmee hij zijn tegenstanders nu uitschakelt.

Europa kan de situatie in Turkije, Syrië en de rest van het Midden-Oosten steeds moeilijker negeren. EU-lidstaten zitten met de wapenhandel, het restrictieve vluchtelingenbeleid, de bloedsinaasappelen uit Sicilië en andere vormen van uitbuiting van migranten, tot hun nek in alle conflicten aan de buitengrenzen.

Als ze om te beginnen nu eens zouden stoppen met de wapenexport…….