COLUMN - Hoe wordt er internationaal gedacht over Brexit? Een onderzoeksbureau bevroeg iets meer dan twaalfenenhalfduizend mensen. De resultaten laten zich raden.
Een paar dagen geleden verscheen er een rapport over hoe er binnen en buiten de EU wordt gedacht over een mogelijk Brexit. Ipsos Mori vroeg in de periode van 24 juni tot 8 juli jl. 12.525 mensen in 16 landen, 9 EU-landen en 7 niet-EU-landen, naar hun mening.
Er blijken grote verschillen te zijn in de beleving van een mogelijk vertrek van de Britten uit de EU. De Fransen laten er vrijwel geen traan over, slechts 25% vindt het verdrietig, terwijl de Zweden met 48% het meest verdrietig zijn over de referendumuitslag. De meeste EU-burgers vinden het besluit van de Britten verkeerd voor de EU (55%) én voor het Verenigd Koninkrijk (58%), 50% vindt het bovendien verkeerd voor hun eigen land.
Zorgen
De Polen, de Zweden en de Spanjaarden hebben de meeste zorgen over de nadelige gevolgen voor hun land. Nederlanders zijn niet ondervraagd, maar ook wij zouden best zorgen mogen hebben: gisteren maakte het Centraal Planbureau bekend dat de Nederlandse economie nu al minder hard groeit door de onzekerheid die de Brexit-beslissing heeft veroorzaakt.
Zoals te verwachten was, zijn mensen buiten de EU minder bezorgd over de referendumuitslag dan de EU-burgers, waarbij de vreugde van de Russen het meest opvalt: 54% vindt het een juiste beslissing voor het VK. Een kleine meerderheid van zowel de EU- (53%) als niet-EU-burgers (52%) denkt dat Brexit slecht is voor de EU-economie, waarbij de Fransen ook weer de minste zorgen hebben. De angst voor een domino-effect is wat afgenomen: voor het Brexit-referendum was 48% hier nog bang voor, begin juli was dit gedaald naar 41%.
Gunstige deal?
Ook de Britten zijn bevraagd. Opvallend is dat de Britten het meest verdrietig van alle EU-burgers zijn over deze beslissing, bijna de helft (49%) is niet langer blij. De Britten hebben ook beduidend meer vertrouwen dan de overige EU-burgers dat er een gunstige deal met de EU tot stand komt: maar liefst 56% gelooft dat het wel goed komt, tegen 30% van de overige EU-burgers. Vooral de Fransen en de Belgen willen hard onderhandelen om te voorkomen dat andere landen de Britten straks gaan volgen.
De vraag is wat er gaat gebeuren als er voor de Britten geen gunstige deal uitkomt, een niet ondenkbaar scenario. In de onderhandelingen met Zwitserland is de EU tot nu toe compromisloos geweest als het gaat om het vrije personenverkeer: Zwitserland krijgt geen toegang tot de binnenmarkt zonder vrij verkeer van personen, tot grote wanhoop van regering en parlement.
Dit kan natuurlijk een tactische zet van de EU zijn voor de komende Brexit-onderhandelingen: als de EU de niet-lidstaat Zwitserland een kruimel geeft, willen de Britten een heel brood. Maar het kan ook het gevolg zijn van de harde houding van onder meer de Fransen. Uit dit onderzoek blijkt dat de Fransen een Brexit niet alleen niet erg vinden, maar dat zij het ook niet nodig vinden de Britten in de onderhandelingen te veel te bieden.
Tweede referendum?
Sinds dit onderzoek werd gehouden, is de economische situatie in Engeland er niet beter op geworden. De aanvankelijke euforie van Farage en consorten staat in schril contrast met de huidige realiteit. De worsteling van de Zwitsers met de EU wordt nauwlettend gevolgd in het VK.
Nu de Zwitsers voor februari 2017 geen deal meer kunnen afsluiten met de EU, staan ze voor de keuze: het vrije personenverkeer eenzijdig opzeggen en het risico accepteren dat de EU de guillotineclausule in werking zet waarmee alle bilaterale verdragen automatisch vervallen, óf een nieuw referendum houden. Niemand laat het achterste van zijn tong zien, maar gezien de grote gevolgen voor de Zwitserse economie is een tweede referendum het meest waarschijnlijk.
Terugkrabbelen
Dit kan wel eens het voorland van de Britten zijn, en in het VK wordt nu al volop gespeculeerd over een tweede referendum of een andere weg terug. Nick Clegg heeft onlangs zijn comeback aangekondigd om zich te gaan inzetten voor het behoud van het Britse EU-lidmaatschap. Hiervoor is wel degelijk steun, de Libdems hebben al een groot aantal nieuwe leden kunnen verwelkomen.
De uitkomsten van dit onderzoek geven inzicht in de krachten die er spelen, binnen het VK, in en buiten de EU. Veel compassie of bijzondere gunsten kunnen de Britten niet verwachten. Er kunnen wel eens donkere wolken hangen boven het eigenzinnige Britse eiland.
Reacties (39)
But while there’s music and moonlight and love and romance
Let’s face the music and dance
Het Brexit-excuus van het CPB is slechts smoke and mirrors, een manier om de werkelijke oorzaken van economische teruggang nog een tijdje verborgen te houden.
De gevolgen van de Brexit zijn marginaal vergeleken bij de rampspoed, die zich voltrekt in Brazilië, China, Rusland, Turkije, Canada, Venezuela, de VS en Saoedie-Arabië.
Elsje Moulijn speculeert over het terugdraaien van de Brexit, vanwege de economische consequenties. Net alsof dat prijs van aardolie en steenkool weer zal laten verdubbelen. Net alsof door het terugdraaien van de Brexit V&D weer open kan en wij er allemaal 5% koopkracht bij zullen krijgen.
“waarbij de vreugde van de Russen het meest opvalt” Dit is helemaal niet zo vreemd, de Russen zien de EU als en machtsblok wat ze het liefst zo snel mogelijk in elkaar zien vallen, een los landje is veel makkelijker te intimideren. Niet voor niets zij de Russen dikke vriendjes met anti EU partijen als FN en PVV. Niet alleen de Russen trouwens, ook de Chinezen zien Engeland al als een potentiele achterdeur om goedkope rommel de EU markt op te krijgen.
Als 54% iets een juiste beslissing voor het VK vindt, waaruit haal je dan dat de Russen er blijdschap over hebben? De assumptie is immers dat de Russen het Westen als een rivaal zien
Verder het zoveelste laken van hetzelfde pak van Elsje. Er is geen enkel argument te vinden waarbij de percentages de mogelijke uitkomst van een Brexit voorspellen. Het geeft enkel de algemene gevoelens weer van mensen naar de Brexit, en dan nog wel met een economische bril op. Een veelvoorkomende fout.
Verder wat @1 zegt.
Laten we eerst een wachten tot het VK een vertrek aanvraagt. Tot dusver durft geen Britse politicus die verantwoordelijkheid aan en is er dus eigenlijk van een Brexit nog helemaal geen sprake. En zelfs na die aanvraag gaat het nog eens twee jaar duren. Het zou zomaar eens kunnen dat de Britten in 2020 nog gewoon* EU-lid zijn.
*Nou ja gewoon, uiteraard wel nog steeds degene met de meeste eisen en privileges en de spreekwoordelijke spaak in het wiel.
Buiten de EU valt er niet te overleven, omdat de EU het desbetreffende land met een boycot kapot zal maken, wat aantoont hoe belangrijk de EU wel niet is.
En sommigen noemen het een vredesproject…
@5: Ik denk dat je wel heel hard op zaken vooruitloopt. Voor de EU (heeeeel erg voorzichtig) met boycots begint, moet je wel wat aanmerkelijk ergers gedaan hebben dan eruit zijn gestapt (zie Rusland, dat maar heel beperkt geboycot wordt, ondanks invasies in buurlanden). Op zich ook niet zo vreemd, de EU heeft dusdanig weinig gewicht tegenover haar lidstaten, dat het nooit in staat is serieus door te pakken, omdat er altijd wel een lidstaat is die het te ver vindt gaan.
De EU heeft helemaal geen baat bij een potje Engelandje pesten. Maar zolang artikel 50 niet wordt ingeroepen heeft het ook geen zin om cadeautjes uit te delen of de Britten een belangrijke stem te geven in het verdere EU-beleid. De UK heeft zichzelf voorlopig buitenspel gezet en heeft maar beperkte controle over de spelregels waar ze zich aan moet gaan houden wanneer ze weer mee wil doen. En voor de duidelijkheid: meedoen kan ook betekenen als zelfstandige staat afspraken maken met de buurman EU.
“De meeste EU-burgers vinden het besluit van de Britten verkeerd voor de EU (55%)”
En hoeveel % vinden het een goed besluit voor de EU? Of werd dat niet onderzocht?
@8: Je kunt ook zelf op het linkje klikken. Het staat netjes per land in de slideshow.
@7: Op die manier doet Noorwegen mee. Wil dat een beetje werken, zal een land zich toch ook aan zo’n 75% van de Europese afspraken moeten conformeren, zonder enige invloed te hebben op de totstandkoming ervan. En juist het aan die afspraken houden willen de Britten niet.
Nog even los van waar de Noorse resp. de Britse economie op drijft.
Duitsland zal er op toezien dat het geen spelletje Britten pesten wordt. Om dit voor elkaar te krijgen zal er wisselgeld betaald moeten worden aan Frankrijk.
Allereerst moeten we nog maar zien of het vertrek ook daadwerkelijk wordt aangevraagd, zoals al eerder opgemerkt.
En ook als dat daadwerkelijk gebeurd is het noch in het belang van de EU noch in het belang van GB om handel moeilijk te maken. De meest ideale optie is dan dat GB aan alle voorwaarden voldoet die de interne markt vraagt, dat GB gewoon mee blijft betalen zoals nu. (Met misschien een cosmetische tegemoetkoming er in.)
Kortom: dat GB gewoon fungeert als lid, maar het niet is. Dan zijn de Brexiteers even tevreden en zijn wij van een lastig EU lid af.
@11:
Duitsland heeft volgend jaar verkiezingen. En aangezien er aan de grenzen van Europa zoveel tumult is kan er binnenlands van alles veranderen. Het is maar afwachten wat Duitsland gaat doen.
Als de UK buiten de EU wil, moeten alle internationale verdragen opnieuw worden afgesloten. De potentiële dwarsliggers zijn dan niet alleen de EU en EU-leden, maar alle andere partijen voor die verdragen. Bijvoorbeeld de WTO – als ik mij goed herinner heeft daar weer elke lidstaat veto-recht; zie https://www.ft.com/content/5741129a-4510-11e6-b22f-79eb4891c97d
Bijvoorbeeld Noorwegen die toegang tot de Free Trade Area kan blokkeren, zie: http://www.independent.co.uk/news/world/europe/brexit-norway-uk-eu-block-veto-economic-free-trade-area-freedom-of-movement-a7181546.html
De UK (arrogant, koloniaal) is geen graag geziene gast aan de onderhandelingstafel. Ze zullen veel extra wisselgeld moeten meenemen.
@3: 51.89%, een marginale uitslag waarbij Brexiteers vantevoren vol op hun hoorn bliezen dat er bij een dergelijke uitslag een herstemming moest plaatsvinden.
Het is echt krankzinnig dat zo’n klein percentage al tot een geldige uitslag wordt gezien. In mijn ogen zou bij een nationaal referendum toch echt een grens van minimaal 60% aangehouden moeten worden.
@14:
Dat is jouw mening. Maar niet de spelregels zoals ze daar met z’n allen van te voren hebben afgesproken. Jouw en mijn mening doet er dus niet toe in die kwestie, want Britse aangelegenheid.
Hoe hoog is de domtoren? a.ongeveer 80m b.ongeveer 100m c.ongeveer 120m Niet spieken op internet.
@11: De kern van het probleem is dat de Britten tegen globalisering, tegen immigratie, tegen de elites, tegen de eigen regering en tegen nog veel andere dingen hebben gestemd. Een Brexit is niet de oplossing voor deze problemen, integendeel, een economische recessie treft de leave-stemmers juist het hardst.
Wat je ook voor stoere dingen zegt over de EU – dat het een ‘dictatuur’ is of een ‘democratic deficit’ heeft – toegang tot de EU-binnenmarkt is cruciaal voor het VK. De Britten moeten dit linksom of rechtsom zien te behouden, en dat wordt niet eenvoudig. De Brexiters schermden met het Noorse model, maar zoals @13 terecht opmerkt, ligt Noorwegen nu al dwars als het om toetreding tot EFTA gaat (zie ook http://www.express.co.uk/news/politics/698427/EU-referendum-Brexit-blow-Norway-threatens-block-UK-single-market-access-EFTA). Ook het Zwitserse model van bilaterale verdragen blijkt star, ingewikkeld en tijdrovend te zijn, de Zwitsers komen steeds meer in een ‘Sackgasse’ terecht.
Ik ben met @11 eens dat de Duitsers zich het meest constructief opstellen, van de Fransen kunnen we niet veel verwachten als we dit onderzoek mogen geloven. Mogelijk wordt er een compromis gezocht, waarbij de EU zich ‘hervormt’ en de Britten een nieuwe rol in een ‘reformed EU’ wordt aangeboden – iets wat Cameron al wilde. Dan kunnen de Britten hier nogmaals over stemmen, en is de kans groot dat ze wel willen blijven, zeker nu ze gemerkt hebben dat een vertrek veel meer consequenties heeft dan ze is verteld. Maar het blijft uiteraard koffiedik kijken.
@17: “Mogelijk wordt er een compromis gezocht, waarbij de EU zich ‘hervormt’ en de Britten een nieuwe rol in een ‘reformed EU’ wordt aangeboden “
Laten we hopen van niet. De hervormingen van de EU die Cameron voorstond zouden immers bijzonder slecht uitpakken voor de Europeanen. Cameron wilde de EU vooral openzetten voor de ACTA’s, CETA’s en TTIP’s van deze wereld, deregulatie van geldstromen, arbo- en consumentenbescherming en dus de race to the bottom in turbostand. Mij lijkt dat de EU een andere kant uit moet en dat kan in ieder geval beter zonder dan met VK.
@17:
“Mogelijk wordt er een compromis gezocht, waarbij de EU zich ‘hervormt’ en de Britten een nieuwe rol in een ‘reformed EU’ wordt aangeboden – iets wat Cameron al wilde. Dan kunnen de Britten hier nogmaals over stemmen, en is de kans groot dat ze wel willen blijven”
Daar kun je best nog eens gelijk in gaan krijgen. Veel EU-deskundigen zeiden voor het referendum al dat dit de waarschijnlijke gang van zaken is. Brussels is natuurlijk 1 grote onderhandelingstafel. Ze zijn daar nooit uitgepraat. Het zou ook een mooie oplossing kunnen zijn. Zo krijgen de Leave stemmers gedeeltelijk hun zin (ondanks je slechte analyse omtrent dat diverse kamp) en de Remainer net zo. Maar het spelletje wat eerst gespeeld moet worden is tijdrekken. Wachten op een window of opportunity. Nog zoiets waar de EU in uitblinkt, ondanks de oproep van een paar gekkies dat het VK moet opschieten
@17
Mijn inschatting is dat Frankrijk de gelegenheid aan pakt om GB voorgoed buiten de EU te krijgen. Waarom? Omdat dan de as Berlijn-Parijs de leidende kracht is in de EU. In feite is de Brexit een droomscenario voor Frankrijk. Frankrijk kampt nog steeds met het idee dat het een wereldmacht is. (net als GB trouwens, dat heb je met die koloniale machten)
Duitsland heeft een heel andere aard dan Frankrijk. Duitsland is vast van plan om een Europees Duitsland te zijn en wil geen Duits Europa. Voor het Europese ideaal is GB onontbeerlijk.
In dat spanningsveld opereert de EU. De Britten zullen behoorlijke concessies moeten doen om uit deze door hen zelf veroorzaakte puinhoop te komen. Gelukkig is May een vrouw. Ik wil niet seksistisch doen, maar voor dit delicate gebeuren -waar veel oude sentimenten spelen- zijn vrouwen doorgaans beter uitgerust dan de haantjes.
@20:
Het VK is de tweede economie van Europa, vijfde van de wereld. Daarnaast is de VK de grootste militaire macht van Europa en de derde van de wereld. Waarom zou het VK geen grootmacht meer zijn? Zeker als je meeweegt dat het een permanente zegel in de veiligheidsraad heeft en wereldwijd nog steeds strategische punten bezet. Ik weet, het is impopulair om iets ten gunste van het VK te zeggen hier (Schotland daargelaten), maar het VK is gewoon nog steeds een heel machtig land.
“Omdat dan de as Berlijn-Parijs de leidende kracht is in de EU”
Dat is nu al lang zo. Al decennia zelfs. En die as heeft meer te vrezen van Polen en de oostelijke landen dan van London. Die heeft zelfs meer te vrezen van Frankrijks eigen economische ondergang dan van London. Het VK heeft namelijk nooit de intentie gehad leidend te zijn in het Europese project.
” Ik wil niet seksistisch doen”
Maar dat doe je wel.
@21
Maggie had heel wat moeite om de Falklands te behouden met haar verouderde vliegdekschipje en snel opgetrommeld ouwe meuk en geronselde cruiseschepen. Nu hebben ze niet eens operationele vliegdekschepen. Zonder ondersteuning van de US kan de VK geen gat in een pakje boter slaan.
@22:
“http://www.volkskrant.nl/buitenland/margaret-thatcher-the-iron-lady-is-nog-altijd-geliefd-en-gehaat~a3104908/”
‘Met de Falklandoorlog liet ze aan de wereld zien dat Engeland nog steeds een grootmacht was.’
Maar goed, alleen jij kan het omver gooien van de junta met een zeebrug van meer dan 2000 km downplayen tot geen gat in een pakje boter kunnen slaan.
PS:
“De leden met een permanente zetel in de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties – met uitzondering van de Verenigde Staten – met name Groot-Brittannië, Frankrijk, China en Rusland, kunnen als grote mogendheden beschouwd worden. De VS heeft momenteel de status van supermacht.”
Aldus wiki: https://nl.wikipedia.org/wiki/Grote_mogendheid
@21
Mijn punt in #20 is dat GB dénkt een grootmacht te zijn. Daarmee zeg ik nog niet dat GB een kabouterlandje is. Ik tracht naar de landen om ons heen in een historisch perspectief te kijken.
Met de dekolonisatie is GB een gewoon land geworden. Maar gevoegd bij de eilandcultuur denken ze daar zelf anders over.
De EU als geheel stelt nog wat voor in de wereld, de individuele landen niet. Dat GB een zetel heeft in de veiligheidsraad is een gotspe. En vloeit rechtsreeks voort uit de afloop van WO2.
Frankrijk en GB zouden hun zetel moeten inleveren ten gunste van de EU. En tegelijkertijd de overblijvende zetel overdoen aan India, Brazilie of een Afrikaans land. (dat laatste ligt nog lastig)
Maar de werkelijkheid is anders. Oude sentimenten spelen nog altijd een rol. Maar wie weet maakt de Brexit de Britten wat nederiger. Dat zou ze niet misstaan. En ik heb ze er graag bij in Europa. Maar wel op voet van gelijkwaardigheid. Niet met al die a la carte bedingen die ze normaliter voor zichzelf wensen.
@23: The witch, die het land -Falklandoorlog of niet- vooral langdurig in tweeën heeft gesplitst, is ook alweer een tijdje van het toneel.
Maar die zeebrug was inderdaad meer dan 2K km. ;)
@24:
Pure kroegpraat. het is namelijk nergens op gebaseerd. Als je alleen al mijn wiki-linkje zou hebben geopend zie je dat er niets van klopt. Je kunt praten over volksaard, historische perspectieven, seksistische eigenschappen en wat al meer. Maar elke bron en alle controleerbare feiten die ik je geef duiden erop dat wat jij zegt niet waar is. Dus kom aub met een bron, anders is het gewoon een mening.
PS: als je gelijkwaardigheid wilt, praat dan eens met Duitsland. Daarbij, ongelijkwaardigheid is vaak uit voortvloeisel van huidige machtsverhoudingen. In dat geval zou de positie van het VK in de EU je veel moeten verduidelijken.
@25:
Ik ben ook geen fan van dat mens, maar als je leest wat Lutine allemaal beweert dan klopt er gewoon niets van. Het is nergens op gestoeld.
@23
Lezen is duidelijk niet jouw forte. Ik zei dat de VK nu geen gat in een pakje boter kan slaan.
http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/southamerica/falklandislands/9150339/Falkland-Islands-Britain-would-lose-if-Argentina-decides-to-invade-now.html
@15: nee hoor, het VK kent juridisch gesproken alleen een raadgevend referendum. Dat het door de zittende regering verbindend is verklaard – daar heeft niemand voor gekozen. Het is volstrekt duidelijk dat het parlement het nog steeds kan wegstemmen. Als ieder MP de eigen voorkeur zou volgen zou dat ook gebeuren, maar de lafheid regeert daar.
@29:
Waar zeg ik dan iets wat tegenstrijdig is met jouw punt? En waarom vind je het laf om raad op te volgen?
@28:
de nummer 3 van de wereld mbt militaire macht kan geen deuk in een pakje boter slaan? Do tell please.
@27: Ons beider genegenheid jegens Thatcher staat los van Lutines beweringen. En ook zonder naar bronnen te verwijzen kun je gerust stellen dat ’the days of the Empire, when Brittannia ruled the waves’ over zijn. Deze bumpersticker getuigt ook van dat inzicht, al is niet duidelijk of het een Engelsman was, die dat het eerst bedacht heeft. ;)
@31:
Niemand beweert hier ook dat the british empire nog bestaat. Enkel dat het VK nog steeds een grootmacht is. Er worden stropoppen opgezet en karikaturen gemaakt van de afwijkende maar wel feitelijke constatering dat het VK een macht van belang is. Maar blijkbaar is het alleen geaccepteerd wanneer men stelt dat het VK grootsheidswaanzin heeft en een kopje kleiner moet worden gemaakt. Het liefst door de EU. De wens is de vader van de gedachte denk ik dan maar, want aankomen met bumperstickers als onderbouwing? hmmmm
@17:
Als de Britse economie in 2016 in een recessie belandt, is dat dan een gevolg van het Brexit-referendum? Of zijn het twee aparte fenomenen, waartussen geen oorzakelijk verband bestaat, maar die toevallig in dezelfde periode plaatsvonden?
De rente op Britse staatsleningen is sinds januari 2016 gehalveerd. Dat ging eerst geleidelijk, maar rond het Brexit-referendum daalde de rente plotseling scherp. Ook de afgelopen maand, ruim na het referendum, daalt de rente verder. Het wordt voor de Britse regering almaar goedkoper om geld te lenen.
Beleggers hebben kennelijk voldoende vertrouwen in de Bank of England en de nieuwe Britse regering om hun kapitaal uit te lenen aan het Verenigd Koninkrijk. Britse obligaties zijn na het referendum gewilder dan Duitse en Nederlandse obligaties.
@30
Dat heb ik al gedaan. Maar zoals gezegd lees je met je ogen half dichtgeknepen. De VK heeft pas in 2020 weer een vliegdekschip. En als het even tegenzit geen vliegtuigen om er van af te lanceren. En dat is wel het minimum wat je nodig hebt om zonder hulp van anderen je macht op lange afstand te projecteren. De nummer 3 van de wereld mbt militaire macht kan dus niet veel verder komen dan hun eigen achtertuin zonder anderen om een lift te vragen.
@32: Dat ‘Empire’ bestaat nog wel degelijk, zij het vrijwel uitsluitend in de aderverkalkte hoofden van een deel van de Britten. Niet dat het nu een klein kutlandje is, maar je moet ook niet willen overdrijven.
De Britse economie drijft voor een aanzienlijk deel op ’the city’, en die allesbehalve loyale geldfabriek is makkelijker verhuisd dan een automobielenfabriek.
De militaire betekenis van het VK staat wat dat betreft redelijk los van de economische. Een vergelijking met Turkije, dat ook een bovenproportioneel leger heeft, dringt zich dan eerder op.
Wat die bumpersticker betreft: er kon toch wel een krullend mondhoekje van af?
@26: Tja, wiki. Ik ben het wel eens met Lutine. Hier een grafiekje dat inzichten vergroot: link
Je ziet duidelijk dat als het gaat over economische macht (1950-heden), de relatieve economische macht van het VK aan het dalen is, ten kosten van bijvoorbeeld China.
@36:
Dat grafiekje geeft helemaal geen inzicht, want het is slechts een grafiekje zonder context. Context is key mbt inzicht. Het toont slechts aan dat China economisch harder groeit dan de rest sinds 1950. What else is new? Hoe dat Lutine’s standpunten onderbouwd zie ik niet in. Wellicht dat je dat wat verder kunt uitleggen.
@36
De trend is al sinds WO2 dat de hegemonie van de Europese koloniale machten aan het afnemen is. In economische zin doen twee landen er toe: de VS en China. In militaire zin doen de voormalige koloniale machten er ook niet meer zo toe.
Het is wat @35 zegt: het zit nog wel in de verkalkte hoofden.
Frankrijk en GB doen er verstandig aan om dat beeld uit het verleden te vergeten. Maar dat heeft tijd nodig.
In Frankrijk is meer het besef dat willen zij er toe doen, dat dat alleen in een verenigd Europa kan. In dat proces wil Frankrijk wel op minimaal gelijke voet met Duitsland blijven. (Drie keer raden wie de motor achter de euro was)
Het zijn net kinderen….
Boris & Sergey Nalobin
A Russian intelligence agent based at the Russian embassy in London
https://twitter.com/GCINEWS/status/764041431111565312