Toen hij de Iraanse president Ahmadinejad hoorde verklaren dat de Holocaust een verzinsel was, dacht de Amerikaanse journalist Thomas Friedman: zou Ahmadinejad dat ook durven zeggen als de olieprijs 20 dollar per vat was, in plaats van 60 dollar? En dat zelfde dacht hij toen hij president Chavez van Venezuela tegen George Bush en Tony Blair hoorde zeggen dat ze naar de hel konden lopen.
Vanavond zendt VPRO’s Tegenlicht deel I uit van Energy War. Hierin ziet Thomas Friedman (auteur van o.a. The World is Flat) een negatief verband tussen een stijgende olieprijs en de ontwikkeling van vrije democratieën. In de z.g. petrolistische landen trekken de machthebbers zich steeds minder aan van wat de buitenwereld van hen vindt. Naarmate de olieprijs stijgt, zullen zij steeds minder geneigd zijn om zich open te stellen voor democratische ontwikkelingen. Het Westen zal omwille van zijn verslaving aan gas en olie en aan zijn energieverslindende levensstijl, in de nieuwe Energie Oorlog zijn democratische principes verloochenen en vrienden willen worden met de nieuwe machthebbers. Friedman: “Wij zijn de verslaafden en zij zijn onze pushers. En wij zullen onze dealers geen lastige vragen stellen over democratische principes. Wij zullen niet meer roepen, alleen nog heel zacht fluisteren. Dat is de prijs die wij betalen voor onze verslaving”. VPRO’s Tegenlicht – maandag 30 oktober 2006 21:00 Ned 2
Reacties (32)
Beetje vreemd dat hier Chavez en inperking van democratie in 1 adem worden genoemd. Net alsof Venezuela meer met democratie ophad toen de olie goedkoper was.
Het was beter om in algemene termen te spreken: Als je meer macht hebt, laat je je minder dicteren door de rest van de wereld. In een tijd van olieschaarste hebben de grote oliemijnlanden meer macht.
Daarnaast heb ik het gevoel dat er een trend te zien is naar minder democratische en meer authoritaire systemen de laatste jaren (waarmee de democratiseringstrend van de jaren 80-90 wordt omgekeerd). Dit zou best kunnen samenhangen met de steeds verder vorderende schaarste (niet alleen van olie).
Reden te meer om naar een eigen alternatieve energievoorziening te gaan en de tomeloze verspilling in te perken.
Ben benieuwd hoe mensen gaan klagen als straks de olie zo duur is dat ook het ontwikkelen van alternatieve bronnen gigantisch duur wordt en moeizaam gaat.
Rare conclusie, inderdaad, die uit dat citaat wordt getrokken. Chavez heeft een grote mond tegen Bush en Blair en dat betekent dat hij steeds minder geneigd is zich open te stellen voor democratie?
@Bismarck
Ik denk eerder dat de wereld de roze democratische zonnebril heeft afgezet. Democratie is nog steeds superieur aan elke andere regeringsvorm, maar dan moet een land er wel klaar voor zijn. Op dit moment lijken er meer mislukte dat gelukte democratieën te zijn. Voor een land als China bijvoorbeeld een reden om democratisering zo lang mogelijk tegen te gaan en zich te beroepen op alle rampen die zouden kunnen gebeuren (zoals bijvoorbeeld in Rusland).
Deze kerel is ook van de McDonalds-theory die zegt dat er nog nooit een oorlog is geweest tussen twee landen met beide een McDonalds “restaurant” binnen hun grenzen. Dat zegt misschien wel genoeg over zijn definitie van democratische ontwikkeling…
@MP@2 “Ben benieuwd hoe mensen gaan klagen als straks de olie zo duur is dat ook het ontwikkelen van alternatieve bronnen gigantisch duur wordt en moeizaam gaat.” Hoe bedoel je? De prijs van andere energie is gekoppeld aan die van olie, omdat dat veruit de grootste is. Maar dat verandert toch naar mate het aandeel alternatieve bronnen stijgt. Of bedoel je iets anders?
@5 Om duurzame opwekking te ontwikkelen en vervolgens op te schalen, vergt zoveel fossiele energie, dat de olieprijs ook daar op van invloed is. Een zonnecel fabriek runnen gaat nu eenmaal makkelijker als er continu stroom uit het stopcontact komt. Er zal nog veel getransporteerd dienen te worden met conventionele transportmiddelen, etc etc.
Daarom is het raadzaam zo snel mogelijk (liefst gister) grootschalig te beginnen met de omschakeling, en gelijktijdig het verbruik verminderen.
@Imgikke,
Precies wat ik ook bedoel te zeggen in #2! Het is nu gewoon veel goedkoper en makkelijker over te gaan op andere technieken. Sla je 2 vliegen in 1 klap.
Waar is de tijd gebleven van de echte mannen. De McNamara’s en Kissingers… Die hadden tenminste ballen…
Ben wederom benieuwd of en hoe dit nieuwe Tegenlicht tweeluik in de illustere Sargasso Koers van de Wereld-kwadranten past.
”democratische principes verloochenen en vrienden willen worden met de nieuwe machthebbers.”
Dit heb ik inderdaad ooit in de jaren ’70 ook wel eens gehoord ja.
Foei.
De samenwerking tussen Sargasso en Tegenlicht begint vorm te krijgen :-)
Een ander interessant aspect is trouwens het volgende: wat gaat er gebeuren als de olie van genoemde landen op begint te raken, in het MO over een jaar of 50 dacht ik….
@TRS,
Dan zal terstond de dreiging van het terrorisme als sneeuw voor de zon verdwijnen.
@TRS, waterstofrevolutie. Verzinnen ze tegen die tijd wel weer iets anders om machtspolitiek over te voeren.
@ Bingonero: Waterstof is géén energiebron die zomaar voor het grijpen ligt, maar slechts een energiedrager. Waterstof kan dus nooit dé oplossing zijn.
Vond de docu beetje tegenvallen, weinig nieuws.
Wat worden Bush en Blair, cq. de VS en Engeland op een foute manier impliciet gelijkgesteld aan democratie zeg in die quote. Met zulke vrienden (toch een links figuur in de VS) heb je geen vijanden meer nodig.
Wél in het soort van grootschalig ”web- idee” als geopperd door Rifkin Oplawaai..
@oplawaai, gut das waar ook.
@ YP: Nee hoor, ook in dat idee van Rifkin is waterstof alleen energie-drager. Zon, wind e.d. zouden de energiebron moeten zijn.
”Waterstof energiedrager” bestrijd ik niet Oplawaai,…waterstof lijkt dé beste en enige (tijdelijke) oplossing….
Daarna is het hopen dat je een dilithium- kristalletje in je tank kan kletteren.
En dan ook met een authentiek Vroemvroaaaar- geluid erbij graag….
Gewoon een kernfusietje onder je motorkap lijkt me ook wel interessant….
mischien heeft de chronikleurling van verspilling bij uitstek ons wat te melden; hij gebruikt er in ieder geval 100 bladzijden voor:
Book Description
Spanning the period between the Chicago World’s Fair
of 1893 and the years just after World War I, this
novel moves from the labor troubles in Colorado to
turn-of-the-century New York, to London and Gottingen,
Venice and Vienna, the Balkans, Central Asia, Siberia
at the time of the mysterious Tunguska Event, Mexico
during the Revolution, postwar Paris, silent-era
Hollywood, and one or two places not strictly speaking
on the map at all.
With a worldwide disaster looming just a few years
ahead, it is a time of unrestrained corporate greed,
false religiosity, moronic fecklessness, and evil
intent in high places. No reference to the present day
is intended or should be inferred.
The sizable cast of characters includes anarchists,
balloonists, gamblers, corporate tycoons, drug
enthusiasts, innocents and decadents, mathematicians,
mad scientists, shamans, psychics, and stage
magicians, spies, detectives, adventuresses, and hired
guns. There are cameo appearances by Nikola Tesla,
Bela Lugosi, and Groucho Marx.
As an era of certainty comes crashing down around
their ears and an unpredictable future commences,
these folks are mostly just trying to pursue their
lives. Sometimes they manage to catch up; sometimes
it’s their lives that pursue them.
Meanwhile, the author is up to his usual business.
Characters stop what they’re doing to sing what are
for the most part stupid songs. Strange sexual
practices take place. Obscure languages are spoken,
not always idiomatically. Contrary-to-the-fact
occurrences occur. If it is not the world, it is what
the world might be with a minor adjustment or two.
According to some, this is one of the main purposes of
fiction.
Let the reader decide, let the reader beware. Good
luck.
–Thomas Pynchon
Het negatieve verband tussen een stijgende olieprijs en de ontwikkeling van vrije democratieën kan ook een heel andere oorzaak hebben. De z.g. petrolistische landen (Indonesie, Nigeria, Venezuela, Iran) lijden meer dan gemiddeld onder corruptie. Hierdoor zijn zij minder rijk dan ze (in afwezigheid van olie) hadden kunnen zijn. En daardoor kan de democratie er minder goed wortel schieten, want voor het ontstaan van een democratisch politiek systeem is een minimum aan welvaart nodig.
Dit zou een voorbeeld kunnen zijn van ‘spurious correlation’, waarbij een derde (schijnbaar onafhankelijke) factor wel degelijk een rol speelt!
Het klassieke voorbeeld is de gevonden posiieve correlatie tussen melkconsumptie en kanker: naarmate mensen meer melk drinken, hebben ze vaker kanker. De vrij simpeleverklaring is dat melkdrinken resulteert in een langere levenverwachting, en oudere mensen vaker kanker krijgen.
@Thijs:
Iran is anders een stuk rijker dan zijn buren, voornamelijk door die oliebronnen. Dus die vlieger gaat niet op.
Het armere Pakistan is dan ook wat democratischer dan Iran.
@JSK
Je moet wel goed lezen wat ik zeg (en ook nadenken) voordat je je antwoord plaatst.
Ik zeg niet dat zonder olie deze landen rijker zouden zijn dan hun buren, alleen dat ze rijker zouden zijn dan zonder olie.
En verder betwijfel ik of Pakistan zoveel democratischer is dan Iran (wel armer). Maar dat is weer een heel andere discussie.
EnergieKoers van de wereld
– Mondiale markt: Saudi Arabië?
– Regionale markt: Europa? China?
– Mondiale (linkse Zuid-Zuid) solidariteit: Venezuela?
– Nationale solidariteit: Rusland? Iran?
@25: Waar haal je dat vandaan?
Check ook dit.
@Bismarck:
Ik vergeek het met Iran. Anders blijf je even opletten.
@Thijs:
Ik moet helemaal niks.
Hmm.. Saudi-Arabië en Koeweit: de vondst van olie heeft de destijds hoog-technologische bedoeïensamenlevingen in die landen veroordeeld tot de bedelstaf. Van armoede zijn ze gedwongen zich voort te bewegen in SUV’s ipv ezelkar. Geloof je het zelf? Het gehele MO is alleen rijker geworden van de olie, vergeleken met daarvoor. Niet democratischer, integendeel. Daar gaat je krakkemikkige theorie.
@JSK
Nee, natuurlijk moet je niks. Ik gaf je alleen het -gratis – advies om eerst goed te lezen voor je reageert. Je bent wel erg snel op je teentjes getrapt, zeg.
De voorbeelden die ik noemde liggen bovendien, muv Iran niet in het Midden Oosten. Koeweit en SA heb ik helemaal niet genoemd.
Maar goed, ik geloof niet dat het zin heeft verder met jou te debatteren zolang je alles als een persoonlijke aanval beschouwt, je betoog lardeert met melige grapjes (hoogwaardige bedoeienensamenlevingen), en een theorie die je niet meteen begrijpt als ‘krakkemikkig’ classificeert.
@Thijs:
Het waren dan ook voorbeelden. Je zegt:
SA en Koeweit vallen ook in die categorie. Beiden zijn erg corrupt, maar toch vrij rijk (en weinig democratisch).
Is dat iets als hoogwaardig staal?
Het is een simpele, ietwat oppervlakkige, manier van denken hoe de wereld in elkaar zit. Maar de ervaring wijst een andere richting uit: rijke mensen worden niet opeens democratisch ofzo. Zie: Osama bin Laden, multimiljoenair en islamo-fascist.