Energieconsumptie neemt af in EU, maar toe in Nederland

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

DATA - De energieconsumptie in de EU is tussen 2006 en 2012 met 8,1% afgenomen. In diezelfde periode groeide de energieconsumptie in Nederland met 2,9%. Dat blijkt uit cijfers die Eurostat deze week publiceerde.

Vanaf 1990 tot 2006 groeide de energieconsumptie in de EU-28 van 1670 Mtoe (million tonnes of oil equivalent) tot 1830 Mtoe. In 2012 lag het niveau in datzelfde gebied op 1680 Mtoe, en was daarmee bijna gelijk aan het niveau in 1990.

Eurostat maakte de volgende grafiek.

Bron: Eurostat

Bron: Eurostat

De snelle afname in energieconsumptie na 2006 is opvallend, maar de grootste val is te zien rond 2008, toen de economische crisis begon.

In de periode 2006-2012 nam de energieconsumptie in 24 landen af, in vier ander landen nam de consumptie toe: Estland (+11,6%), Nederland (+2,9%), Polen (+0,8%) en Zweden (+0,4%).

Energieafhankelijkheid

Binnen de EU was er in 2012 één netto exporteur van energie: Denemarken. Nederland is samen met Polen, Estland, Roemenië, Tsjechië en Zweden het minst afhankelijk van energie-import. Malta, Luxemburg en Cyprus waren het meest afhankelijk van energie-import. Van de grote Europese landen was Italië het meest afhankelijk.

NB: Een percentage boven de 100 geeft aan dat het land energieproducten heeft opgeslagen.

Fossiel versus hernieuwbaar

Binnen de EU-28 was kernenergie in 2012 de belangrijkste bron van energie met 29% van het totaal, gevolgd door hernieuwbare bronnen (22%). Onder hernieuwbare bronnen vallen biomassa, waterkracht, geothermische energie, wind- en zonne-energie. 21% van de Europese energieproductie komt uit solid fuels (steenkool, hout, etcetera) en 17% uit gas. Olie maakt maar een klein deel uit van de Europese energieproductie. Dat is logisch: er liggen niet echt olievelden onder de Europese grond.

In Nederland is (niet verrassend) gas de belangrijkste bron van energieproductie. Qua hernieuwbare bronnen zit Nederland in Europees opzicht in de middenmoot. Samen met Denemarken en België is Nederland van de West-Europese landen wel één van de laagst scorende energieproducten uit hernieuwbare energie.

De gegevens van Eurostat maken een aantal dingen duidelijk. De economische crisis valt gelijk met de afname van energieconsumptie in Europa. Het ligt voor de hand dat die twee met elkaar te maken hebben. Tegelijkertijd steeg de energieconsumptie in Nederland licht. Waarom?

Daarnaast is duidelijk dat de EU-28 als geheel al redelijk wat energie produceert uit hernieuwbare bronnen, maar dat het gros (78%) nog altijd uit niet hernieuwbare bronnen komt. Nederland loopt wat dat betreft zeer achter op andere West-Europese landen als Duitsland, Frankrijk en Zweden. Maar van die drie landen is Zweden de enige die minder afhankelijk is van energie-import dan Nederland. Het lijkt de gedachte te sterken dat zolang Nederland een dikke gasbel onder de grond heeft zitten, er weinig prikkels zijn om te investeren in hernieuwbare bronnen.

In het recent gesloten Energieakkoord is afgesproken (p. 62) dat in 2020 14% van onze energie bestaat uit hernieuwbare energie, die volledig in Nederland geproduceerd is. In 2023 is dat 16%. De Eurostatcijfers voor verbruik en productie geven weinig hoop dat die streefcijfers gehaald gaan worden.

De data (xslx) zijn afkomstig van Eurostat (pdf).

Reacties (18)

#1 roland

Boeiend dat de afname van het energieverbruik in Denemarken vergelijkbaar is met Griekenland en groter dan in Spanje.
Is het nu zo slecht toeven in Denemarken?

  • Volgende discussie
#2 Derpjan

Dit soort cijfers moeten toch echt wat gedetailleerder: waren sommige landen niet al zuiniger dan anderen (al het laaghangende energiebesparingsfruit al geplukt voor 2006), of hebben sommige landen significant meer industrie geoutsourced? Zitten er gaten in de berekening a la dubbeltelling van stroom import en export?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 AltJohan

Is er wel gecompenseerd voor strenge/zachte winters? Deze cijfers missen zeggingskracht over hoe landen presteren als er niet wordt gekeken naar onderliggende oorzaken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Hans Verbeek

Mooi overzicht en mooie plaatjes, Eva.

In het recent gesloten Energieakkoord is afgesproken (p. 62) dat in 2020 14% van onze energie bestaat uit hernieuwbare energie, die volledig in Nederland geproduceerd is. In 2023 is dat 16%.

Door het (fossiele) energieverbruik te verlagen, wordt het makkelijker die doelstellingen te halen.
De geplande beperking van de Nederlandse aardgaswinning zal het energieverbruik in Europa verder verlagen. Pas na 2017 wordt dat echt significant.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Hans Verbeek

@3: de cijfers gaan uitsluitend over elektriciteitsverbruik. En voor verwarming in de winter wordt maar weinig elektriciteit verbruikt.
Bij een zachte winter in Europa daalt het olie- en gasverbruik wel sterk (en de CO2-uitstoot) wel sterk.

Een hete zomer doet het elektriciteitsverbruik flink stijgen omdat veel Europeanen dan airconditioners en ventilatoren aanzetten. Koelkasten en vriezers moeten dan ook harder werken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 mark3000

de cijfers gaan uitsluitend over elektriciteitsverbruik.

Dan mag dat wel wat duidelijker in het artikel naar voren komen. Want “energieconsumptie” interpreteer ik toch anders.

Bovendien kun je met google de grafiek van Nederland naar boven toveren: link

Wat mij opvalt is dat het energieverbruik redelijk constant is de laatste 10 jaar, maar het heeft wat pieken en dalen. 2006 was een dal en 2010 een piek.

Pakken we even de jaaroverzichten van het KNMI erbij en wat zien we dan:

1: Jaar 2006: record warm
2: Jaar 2010: Koudste jaar sinds 1996

+1 voor @3 dus

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 roland

@2: in- en uitvoer zijn verrekend.

Een ander beginjaar dan 2006 kan, wat maakt dat duidelijk?
Hoe moet de industrie omvang verrekend worden en ook andere veelverbruikers zoals de kassen?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Lord Flash

@7 pak anders een 5 of 3 jaars gemiddelde, dan haal je waarschijnlijk mooi of slecht weer pieken en dalen eruit

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Derpjan

@7:

“Hoe moet de industrie omvang verrekend worden en ook andere veelverbruikers zoals de kassen?”

Dat is ontzettend moeilijk te verrekenen en de vraag is of je het wilt verrekenen want die elektriciteit is wel gewoon gebruikt en heeft een impact op de wereld. Dat verschillende landen verschillende niveau’s van industrialisering hebben (dus dat er in land A elektriciteit wordt gebruikt om goederen te maken die worden geexporteerd naar land B) is alleen wel iets dat je moet vermelden iedere keer wanneer een slecht geinformeerd persoon een elektriciteitsgebruik statistiekje bovenhaalt om te “bewijzen” hoe milieubewust mensen in land B wel niet zijn vergeleken met mensen in land A.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 roland

@6: Goed punt, erg slordig om alleen het stroomverbruik als energieverbruik te duiden. Het is te zien aan het lage olieverbruik, terwijl mobiliteit vooral olieafhankelijk is.
Ook de schrijver misleidt met @0: “is duidelijk dat de EU-28 al redelijk wat energie produceert uit hernieuwbare bronnen” maar dan alleen voor stroom!

Blijkbaar valt “hout” niet onder hernieuwbaar (biomassa) maar onder vaste brandstoffen, samen met bruin-steenkool e.d geboekt, heel verwarrend. De Belgen vooral afhankelijk van kernenergie hebben 74% ingevoerd, uranium??

@9: “elektriciteitsgebruik statistiekje om te “bewijzen” hoe milieubewust mensen in land B wel niet zijn”
De Deense stroomverbruiksdaling is zeker zo te duiden. Het stroomverbruik van productie voor de verrekening van in- en uitvoer is grillig. Het totale energieverbruik is een betere maat.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 AltJohan

Hans Verbeek schreef:;”de cijfers gaan uitsluitend over elektriciteitsverbruik.”
Onjuist. Volgens het Eurostat artikel heeft Frankrijk een energieconsumptie van 258.4 Mtoe, daarvan wordt 133.3Mtoe door kernenergie opgewekt, dat is =42,5%
Dat komt ruwweg overeen wat er op Wikipedia staat: “In 2004, nuclear energy made up the largest share of France’s energy consumption at 39%”

Als je alleen naar stroom kijkt krijg je hele andere percentages: “… of electricity was from nuclear power (75%)

link: http://en.wikipedia.org/wiki/Nuclear_power_in_France

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 Derpjan

@10:

“De Deense stroomverbruiksdaling is zeker zo te duiden.”

Maar dat weet je pas als je (veel) meer informatie hebt, het is helemaal niet zo dat dat geldt voor alle landen, zeker niet voor kleine landen (en de meeste landen in de wereld zijn kleine landen).

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 roland

@11: Hans heeft gelijk gezien de vaststelling:
“Binnen de EU-28 was kernenergie in 2012 de belangrijkste bron van energie met 29% van het totaal”
Als dit over alle energie zou gaan, zou de hele EU vooral atoomstroom gebruiken

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 AltJohan

@roland: Zucht.

Het gaat hier om het totale verbruik, niet alleen elektriciteit. Hans Verbeek zit er naast.

Kernenergie is maar 13.5% van het energieverbruik. Immers volgens het artikel is er 1682.9 verbruikt en 227.7 door nucleair gecreëerd (2012).

Hieronder meer cijfers over het aandeel kernenergie : http://en.wikipedia.org/wiki/Nuclear_power_in_the_European_Union#Energy_mix

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 Derpjan

Het lijkt erop dat de cijfers van Eurostat gaan over alle energie, niet alleen elektriciteit, de productie van energie gaat wel vooral over elektriciteit omdat de meeste EU landen niet veel olie of aardgas hebben (Nederland is wat dat betreft een uitzondering). De methode van de berekening wijkt af van die van andere bronnen waardoor er wel flinke verschillen (bv. 30%) kunnen zijn met die bronnen.

Eurostat zou dit wel duidelijker hebben mogen opschrijven (het komt veel te vaak voor dat bronnen energie en elektriciteit door elkaar halen of door elkaar gebruiken), maar het is Eva Schram’s journalistieke plicht om dat bij nalatigheid van Eurostat alsnog uit te zoeken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 Hans Verbeek

@14: je hebt gelijk, AltJohan.
De cijfers geven het totale energieverbruik aan, dus inclusief verwarming en transportbrandstof.
Mijn oprechte excuses aan degenen, die ik op het verkeerde been heb gezet.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#17 AltJohan

De Hamvraag blijft staan. Wat is de oorzaak van het stijgende energieverbruik van Nederland?

1. Komt het door strenge winters? (maar dan moet Denemarken daar toch ook last van hebben gehad?)
2. Komt het door de verhoging van de maximumsnelheid (120 -> 130 km/h)?
3. Heeft Nederland last van de wet van de remmende voorsprong? (wat Derpjan ook zegt in @2).

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#18 Daan van der Keur

En dat allemaal dankzij de wietkwekerijen die massaal illegaal stroom aftappen. Echt lachuh dit bericht!

  • Vorige discussie