Er is in het Egyptische politieke landschap geen ruimte voor grijs. Dat is de les uit de parlementsverkiezingen, zegt de Egyptische blogger Sandmonkey – pseudoniem van Mahmoud Salem, seculiere revolutionair en adviseur van de Free Egyptians Party. We moeten niet raar opkijken als de centrumkandidaten Amr Moussa en AbulFotouh het niet redden bij de presidentsverkiezingen, waarvan gisteren en vandaag de eerste ronde plaatsvindt. In de polls winnen de veel uitgesprokener kandidaten Mohamed Morsy, Ahmed Shafiq en Hamdeen Sabahy aan populariteit.
Volgens @sandmonkey zien velen een fundamentele politieke waarheid over het hoofd: je kunt niet kunstmatig een midden creëren. Een centrum wordt gevormd wanneer twee tegengestelde machten, elk ongeveer even sterk en met duidelijk verschillende ideologieën, vechten om de controle. Alleen zo ontstaat een politieke balans waaruit een midden tevoorschijn kan komen. En in Egypte is daar nu geen sprake van. En dus ziet Salem de progressieve islamistische kandidaat AbulFotouh opschuiven richting islamistische hoek om bij zijn nieuwe salafistische supporters in het gevlij te komen. Voormalig minister en secretaris-generaal van de Arabische Liga ,,Moussa is finding himself up in shit-crek without a paddle’’. En passant concludeert hij dat de verkiezingen alle ideologieën omver lijken te werpen. Steun komt soms uit onverwachte hoek.
Juan Cole schrijft op Informed Comment dat je niet alleen moet kijken waar mensen voor stemmen, maar vooral waar ze tegen stemmen. Het Egyptisch electoraat is net zo ondoorgrondelijk als elk ander electoraat. Het stemt niet in meerderheid op de Moslim Broederschap en de salafisten omdat het zo gelovig is, maar vanwege twee andere belangrijke overwegingen die speelden in de parlementsverkiezingen. De Egyptenaren wilden partijen die niet gerelateerd waren aan het corrupte en gehate regime van Hosni Mubarak. Bovendien wilden ze partijen die eerlijk en transparant zijn, die niet van ze stelen of doorlopend steekpenningen eisen. In dat profiel passen de Moslim Broederschap en de salafisten nu eenmaal het beste.
Sinds de parlementsverkiezingen heeft de Moslim Broederschap echter een paar kapitale fouten gemaakt. Zo braken ze hun belofte om gen presidentskandidaat te leveren, stelden ze iemand kandidaat die veroordeeld is voor corruptie en probeerden ze vooral eigen mensen naar voren te schuiven voor de commissie die de grondwet moet opstellen. Daar komt bij dat de veiligheid niet is toegenomen en de economie niet is hersteld. De salafisten op hun beurt waren zo dom om te gaan praten over een verbod op bier.
Bij de parlementsverkiezingen stemde men tegen het regime van Mubarak. Maar nu zeggen velen dat ze stemmen tegen de eenpartijstaat van de Moslim Broederschap en het puritanisme van de salafisten.
Dat lijkt aan te sluiten bij een recente peiling van het Pew Global Attitudes Project. Voor meer dan 80 procent van de Egyptenaren heeft het verbeteren van de economie de hoogste prioriteit. De winnaar van de verkiezingen zal hoge verwachtingen moeten waarmaken: de helft van de ondervraagden denkt dat in de komende 12 maanden de economie zal verbeteren.
Een andere topprioriteit is democratie. Gevraagd wat belangrijker is, een sterke economie of een goede democratie, zijn de Egyptenaren verdeeld: 49 procent kiest de economie en 48 procent democratie. Na een turbulent jaar is de steun voor die democratie niet afgenomen. Twee op de drie Egyptenaren vindt dat democratie de beste regeringsvorm is. Veel van de genoemde prioriteiten hangen met die democratie samen: een eerlijke rechtsgang (81%), vrije pers (62%), vrijheid van meningsuiting (60%), eerlijke verkiezingen met minstens twee politieke partijen (58%).
Iedereen wil een president die een einde maakt aan de transitieperiode. De werkelijke vraag is echter hoe die oplossing er dan uitziet. En daar lopen de meningen over uiteen.
Reacties (6)
Mooi artikel. Dit soort inkijkjes in de complexiteit van Arabische samenlevingen was onder de oude dictaturen nauwelijks mogelijk.
Het lijkt er nu op uit te draaien dat in de tweede ronde de keus zal zijn tussen de kandidaat van de moslimbroederschap en die van het oude regime. Liberalen zijn daar niet te benijden.
Dat is nog maar de vraag Jos.
De drie kandidaten die op dit moment aan kop gaan, zijn precies de drie die Mahmoud Salem ook noemt. Op de eerste plaats Mursi, de kandidaat van de Moslim Broederschap, Freedom and Justice Party. Op plaats 2 de linkse kandidaat Sabahi, tijdens het Mubarak regime regelmatig in de gevangenis beland en oprichter van de Karamah partij (waardigheid). Op plaats 3 Shafiq, voormalig luchtmachtcommandant en de laatste premier onder Mubarak.
De uitslagen en tussenstand zijn te volgen op Al Ahram en Egypt Independent. Ook Al Jazeera geeft veel info.
De verwachting is dat de uitslag van de eerste ronde vandaag al bekend gemaakt wordt.
Update 15.30 uur
De resultaten van 25 districten zijn inmiddels binnen. Met een opkomst van rond de 42 procent gaat de MB kandidaat Mursi nog steeds aan de leiding.
Shafiq en Sabbahi zijn weer van plaats gewisseld. De stand op dit moment is volgens Al Ahram, dat de uitslagen van de districten aggregeerde:
1. Mursi 26,48%
2. Shafiq 24,74%
3. Sabbahi 20,01%
4. Abul-Fotouh 17,79%
5. Moussa 10,69%
Het wachten is nu op de uitslagen van Cairo en Giza, die de uitslag sterk zullen bepalen.