Wat is een goed leven? Ronald Dworkin schrijft daarover een verhaal in de New York Review of Books. Hij heeft het over morele standaarden (hoe wij moeten handelen naar anderen) en over ethische standaarden (hoe we zouden moeten leven). Hij spreekt over de imperatief van je leven een kunstwerk te maken. Maar wat zijn de criteria? Is een leven als dat van Van Gogh mislukt omdat hij arm en onbegrepen stierf?
Terwijl ik het verhaal zit te lezen, gaat de telefoon. Een schoonzus vertelt dat de zoon van een andere schoonzus ruw is vermoord in Kenya. Wij zakken door de grond. In de kranten en op internet is het later klein nieuws: “zendeling in Kenya vermoord”. Niks zendeling, denk ik, mijn kleine neefje van één meter 90!
De familie vertelt hoe ze nog vorig jaar hebben geholpen met het huis beter te beschermen tegen inbraak, maar ook dat die bescherming niet veel betekende. Mijn neef en zijn vrouw werkten aan een weeshuis, al meerdere jaren, via een Baptistische hulporganisatie. De ouders vertellen dat Buitenlandse Zaken zeer behulpzaam en ondersteunend is. Zij vliegen naar Kenya en verwachten deze week te blijven. De kerk die hem uitzond heeft de avond na de moord een bijeenkomst in Groningen waar 450 mensen komen.
Dan, je wenst de familie sterkte en je bent alleen, met dit kleine, maar indringende nieuwsfeit. Wat is de zin hiervan? Hoe wordt een mens dader van zoiets verschrikkelijks? Hoe wordt je slachtoffer van zoiets? Hoe leef je verder na zo’n drama? Wat is een goed leven eigenlijk?
De vragen blijven zonder antwoord. Behalve die over het goede leven. Hoe je zelf moet leven en hoe je je moet gedragen naar anderen, was voor mijn neef geen vraag. Hij vond zijn bestemming in het werk voor weeskinderen in Afrika. Totdat inbrekers, die geld zochten hem neerschoten en zich vergrepen aan zijn vrouw. Zijn vrouw en twee kinderen overleefden.
Het is een verhaal dat confronteert, met al die mensen die vinden dat gevochten moet worden tegen het menselijk lijden en die vanuit hun ziel daarvoor de moed vinden om ontberingen en gevaar te trotseren. Zij vinden dat je goed hoort te leven. Mijn neef was één van hen.
Ebel Kremer werd 36 jaar.
Reacties (16)
Daarom moet je daar ook niet heen gaan! Kan er echt niet met mijn verstand bij. Een goed mens doet echt iets super goed en wordt VERMOORD.
Lokale overheid zou hier echt werk van moeten maken!! Zoiets mag dus nooit meer gebeuren. Tot die tijd niet naar dat betreffende land toe gaan…
Herinneren jullie nog een tijdje geleden dat een aantal (nederlandse) vrouwen werd verkracht door een stelletje lafaards? Was ook ergens in die omgeving.
Even opmerken @Tom: als de combinatie van persoonlijk drama en te maken punt standaard wordt dan wordt het ook ingewikkelder. Dit is de tweede keer dat je het doet. Dit keer is het actueler.
1) Goed: eerst gecondoleerd. Dat hoort zo. De man had niet vermoord moeten worden.
2) Jou punt lijkt te gaan over wat Dworkin wil zeggen: doe iets met je leven, het liefst iets groots, ook als anderen niet zien wat je doet. Maar doe iets.
3) Doordat je met die christelijke zendeling komt waar je persoonlijk aan gerelateerd blijkt maak je het een persoonlijk iets. Dan wordt het moeilijker te kritiseren tenzij de persoonlijke noot genegeerd wordt. Maar dat kan niet.
4) Ik wil toch kritiseren want ik vraag me af of je neef wel echt iets van het leven heeft gemaakt. Ik hou niet van zendelingen. En al helemaal niet van christelijke zendelingen. Baptisten zijn niet mijn favorieten. En ofschoon hij ongetwijfeld iets met zijn leven deed, dwong hij daar wel anderen mee om mee te gaan in zijn geloof (dat is een van de essenties van zendeling zijn). En daar heb ik ongelofelijk de pest over in. Het is niet creatief, hjet is zeker geen kunstwerk. Het is alleen maar nalopen wat al 2000 jaar gebeurt: op christelijke wijze de wereld verneuken.
5) Doe iets met je leven: ja. Maar zomin als ik een huurling in Libië kan goedkeuren kan ik dat met zendelingen. Beiden zijn moreel verwerpelijk.
6) Je neef had niet vermoord moeten worden maar het zou zelfs kunnen dat zijn zendeling zijn hem doel heeft gemaakt. Dat zou ook niet de eerste keer zijn. Dan heeft hij zijn doel wellicht bereikt: leiden en dood zijn christelijk. Bijna doel.
leiden = lijden
@2: ik geef toe dat het een beetje ingewikkeld is, maar als je in het openbaar reageert, is nadenken toch wel vereist.
Ik schrijf altijd persoonlijk: soms merk je het wat meer, b.v. als het over mijn moeder of mijn neef gaat, soms minder, als het over de Bijlmer gaat, of over de kabinetsformatie of het radicalisme van britse conservatieven. Maar altijd schrijf ik persoonlijk, associërend en hopelijk inspirerend.
Je punten deugen niet. Ik heb ook niks met de instituten, die zich structureel bezig houden met het winnen van zielen. Maar je kunt hopelijk onderscheiden wat een ongelovige moralist ook kan, bij zijn eigen familie maar ook bij anderen: dat er verschil is tussen de keuzen van een persoon en het dubieuze positie kiezen van instellingen? Mijn neef was daar in Kenya, probeerde goed te doen voor weeskinderen, accepteerde ontberingen en gevaar en betaalde voor die poging de ultieme prijs. En jij? Jij roept vanuit je leunstoel dat christenen geen bijbedoelingen mogen hebben. Zendelingen zijn als huurlingen en moreel verwerpelijk, zeg je.
Je condoleances waren beleefd; maar van zulke slordige en bevangen denkers hoef ik ze niet.
@Tom: wat mooi dat Ebel zich voor medemensen inzette en op die manier zijn leven zin gaf. Ik hoop dat anderen dat in zijn nagedachtenis ook zullen doen. Dat zou ook een mooie troost zijn voor zijn vrouw en kinderen.
@qwerty: ik weet niet waarom het voor jou zo zwaar telt dat Ebel vanuit een christelijk motief handelde. Als niet-gelovend humanist zou dat niet mijn motief zijn, maar het is evengoed een motief om als mens goed te doen. De ratio van jouw punt 5 is voor mij dan ook volstrekt onbegrijpelijk. Ik zou me voor zo’n tekst schamen.
Tom, volkomen terecht heb je qwerty op zijn plek gezet. Dat hij er nog eens op terugkomt bewijst, dat hij het nog steeds niet snapt, maar dat was ook niet te verwachten.
Voorts: Kremer was geen zendeling, was niet bezig met het verbreiden van dat kennelijk vermaledijde christendom, maar een praktijkwerker, Zij het dat zijn gelovigheid hem wellicht daartoe bracht. Wel, het kon nogal slechter, dacht ik zo.
@Tom
1) Je associatie ligt hier tussen het iets maken van je leven en de dood van je neef.
2) Ik concludeer, dat jij de invulling van het leven zoals dat door je neef is gedaan als een kunstwerk ziet. Een invulling die de goedkeuring weg kan dragen.
3) Dat mag je vinden natuurlijk maar door de link met de moord te leggen maak je het eigenlijk onmogelijk – zie ook de reactie na mijn #2 – om het vak van zendeling af te keuren en en geen goede levensinvulling in te zien.
4) Het is iig de combinatie van de positieve opvatting van de levensinvulling gecombineerd met de moord, die ik stuitend vind op een discussieforum. Je verhindert discussie over de positieve levenshouding. Dat je het zo dicht bij jezelf brengt door een familierelatie in de discussie te brengen maakt het niet beter.
5) Ik zet mijn punt wat dik aan door het zendelingschap op een lijn te stellen met een huurling (wat ik best kan verdedigen hoor).
Mag ik? Ik vind de associatie van de moord met kunstwerk levensinvulling van een zendeling misselijk. Mag ik?
@5 Ik schaam mij niet. Dat zou Tom moeten doen met deze goedkope propagandatruc.
@6 Op mijn plek gezet? Welke plek? Waar kom ik er (voor #6) op terug trouwens?
@qwerty, ik ken je niet, ben zelf een denker, maar er zijn momenten dat je gewoon beter even stil zou kunnen zijn. Dit is er zo een. Ook jij.
Wie er ook dingen bijhaalt, die volstrekt niet terzake doen in dit drama, doe daar niet aan mee.
Dit is ook maar een advies
@Stil
Je maakt mijn punt!
Het onderwerp van de moord geeft het moment dat je gewoon stil moet zijn. Maar @Tom doet meer. Hij vraagt naar invulling van het leven. En daar protesteer ik tegen: hij gijzelt het commentaar met zijn associatie.
Er zijn momenten dat je niet stil moet zijn.
Dit is er zo een.
@qwwerty. het probleem dat ik met je reactie heb is dat je praat over een karikatuur, in dit geval de zendeling. Dat is enigzinds te makkelijk en kunnen we beter over laten aan de Wilders van deze wereld. Eerst van het onderwerp een karikatuur maken, dan is het makkelijk kraken.
De “zendeling” in dit geval is iemand die simpelweg weeskinderen helpt. er zijn er veel te veel in Kenya, en er zijn niet veel mensen die naar ze omkijken. Deze mensen wel. Niks geen dwingen van anderen om mee te gaan in zijn geloof, alleen een motivatie vanuit zijn geloof om iets te doen wat een ander niet doet. Voor zulk werk heb je wel wat extra motivatie nodig. En als het dan over kwaliteit van leven gaat dan ben ik het met de schrijver eens, hier is iemand die iets van zijn leven heeft gemaakt.
Ik heb mijn punt gemaakt.
Ik denk niet dat ik er verder iets aan toe te voegen heb.
@:qwerty. Ik gijzel niks. Ik roep toch niet dat je niet mag zeggen wat je vindt? Ik leef, ik las een artikel en toen kwam deze boodschap, dat is klein gemengd nieuws.
Vervolgens struikel je over het woord zendeling en vergelijkt de huurmoordenaars van Gadaffi, met iemand die weeshuizen bouwt voor kinderen. Je zult het ongetwijfeld verdedigen, maar verdedig dan ook mijn recht dit een van de stuitendste reacties te vinden, die ik ooit heb gezien.
@Tom
Dat je de gijzeling niet begrijpt was me duidelijk. Daarom is dat associatief schrijven zo gevaarlijk. Het is een drogreden (ken een positieve eigenschap toe aan A, link A met B en de lezer zal B positief benaderen of welke associatie je ook wilt leggen).
Dat je mij stuitend vindt reageren lig ik niet wakker van, het is een voorbeeld van de gijzeling. Ik vind jou logje stuitend. Is de wereld weer in evenwicht. Ook goed.
Ik ga verder niet in op alle reacties die hier al gezegd zijn. Ik wil alleen maar zeggen: Gecondoleerd en sterkte!
Sorry hoor kerel maar je hebt me TOTAAL verkeerd begrepen. Hoop dat je dit nog leest. Ik vergeef het je gezien je positie. Vind zendelingen hoogstens naief, meer claim ik niet.
Tom, ik ken je niet, bij toeval stuit ik op je blog. Ebel was ook mijn neef (van de andere kant neem ik aan, omdat ik je niet ken) en ik denk nog bijna dagelijks aan hem, zijn vrouw en hun kinderen. Het is nog steeds even verschrikkelijk en niet te bevatten. En vooral in-verdrietig.
Verder niks zinnigs te melden hier, wilde alleen even delen.