Het is niet leuk om iets onaardigs over iemand te zeggen op zijn verjaardag. Zodoende – gisteren is de voormalige Duitse bondskanselier Helmuth Schmidt negentig geworden. Tijdens zijn regeerperiode zwaar omstreden, is hij nu de meest gerespecteerde levende Duitse politicus. In ieder geval in de peilingen, want niet iedereen houdt van hem. Hij wordt geroemd om zijn standvastigheid en zijn berekenbaarheid – ook mooie eigenschappen voor de commandant van een concentratiekamp, aldus de linkse politicus Oskar Lafontaine.
Helmut Schmidt was een voorbode van wat we later nog veel vaker hebben gezien bij Wim Kok, Tony Blair, en Wouter Bos. In een tijd dat we in Nederland sociaal-democratie nog met Joop den Uyl associeerden, was Schmidt al een leider in de lijn van Wim Kok, Tony Blair, en Wouter Bos. Hij was een sociaal-democratisch leider die in de praktijk rechts van het midden stond. Ook in de buitenlandse politiek gold dit. Waar zijn voorganger Willy Brandt een dialoog met het Oostblok voorstond, was Schmidt een echte ´Cold Warrior´, en een enthousiast voorstander van de plaatsing van kruisraketten.
Vandaag de dag is Schmidt nog veel verder naar rechts getrokken. Hij wil de Duitse verzorgingsstaat radicaal omvormen, is een groot voorstander van kernenergie, en een principieel tegenstander van toetreding van Turkije tot de EU. Voor een links georienteerd publiek (waarmee, praktisch gesproken, de meerderheid van de GC-lezers omschreven kan worden) is Helmuth Schmidt bijna een boze droom uit het verleden. Zijn navolgers regeren echter nog altijd de wereld.
Reacties (7)
Er wordt wel vaker gewezen op bekende mensen die, naar mate ze ouder worden, ook rechtser worden.
Zoals in dit geval, nadat iemand het een aardig invloedrijke positie heeft bekleed.
Omgekeerd komt, in lichte mate, ook voor.
Is er al eens onderzocht hoe het “de gewone man” vergaat? Wordt die ook steeds reactionairder naar mate de ouderdomsperikelen toeslaan?
Weet oemand daar iets van?
@1: er zijn ook voldoende voorbeelden van (m.n. katholieken), die naarmate ze ouder werden, plotseling veel linksere taal uit gingen slaan (denk aan Lubbers an Van Agt, bijvoorbeeld).
Voor een deel worden dit soort zaken natuurlijk veroorzaakt door de opportunisten, die zich een weg naar de partijtop likken zonder dat zij de ideeën en idealen van die partij delen, maar omdat zij die partij als opstapje in hun carrière willen gebruiken. Dat heeft dus niets met linkser of rechtser worden te maken, maar is puur eigenbelang (precies zoals onze economische religie dicteert).
Ik weet niet of dit proces voor de gewone man al eens uit is gezocht, maar er zijn wel een paar voor de hand liggende zaken over te zeggen. Allereerst zijn jongere mensen vaak veel bevlogener dan oudere mensen, die vaak wat milder geworden zijn. Al die mensen lijken dus van rechts en links naar links, resp rechts, te schuiven, maar schuiven niet echt. Zij realiseren zich slechts, dat de veranderingen, die zij graag willen zien, niet in een vloek en een zucht gerealiseerd kunnen worden. Daarnaast worden veel mensen rechtser naarmate ze rijker worden (‘meer te verdedigen tegenover de linksen, die alles maar willen verdelen’), en worden veel mensen na hun pensionering juist weer wat linkser (‘meer tijd voor bezinning over wat echt belangrijk is in het leven en tot de conclusie komen, dat geld maar een bijzaak is’). En dat laatste geldt dus ook voor die katholieken. Lubbers en Van Agt zijn niet linkser geworden, ze zijn alleen tot andere inzichten gekomen, waar ze tijdens hun regeerperiodes niet aan konden denken, omdat de ze in beslag genomen werden door de waan van de dag de reële en actuele problemen, waar ze mee te maken te kregen.
Ach, maak je niet druk, de meeste dromen zijn bedrog.
@2: Interessant. Bewindslieden die in beslag genomen worden door reële en actuele problemen.
Ik kan me daar wat bij voorstellen. Alleen niet dat Lubbers toen de vluchtelingenproblematiek niet als een reële en actuele kwestie gezien zou hebben. Hij had daar tenslotte een collega voor, die hij de ruimte had kunnen geven.
Milder, is dat hetzelfde als berusting, of teleurstelling of opschuiven naar rechts?
@3: Bedrog ken ik. Maar dromen, wat is dat?
@4: :-)
Die collega van Lubbers heette Jan Pronk. Of Ruud hem wel of niet ruimte wide geven, doet dus niet ter zake.
“Milder, is dat hetzelfde als berusting, of teleurstelling of opschuiven naar rechts”. Nee, het is een gemoedstoestand, waarbij je je iets minder druk maakt, en is goed voor je hart.
@5: Ah, goed voor je hart. Helmut is wel mooi 90 geworden. Zou “rechts” zijn goed voor je hart zijn?
Heeft er iemand misschien een lijstje met hoogbejaarde druktemakers? Met daarbij natuurlijk hun verleden en hun vroeger en huidige positie op de politieke markt?
Jan Pronk, die ken ik wel. Ik herinner mee een gesprekje (ergens in 1990 / 1991 in Zoetermeer) met hem waar hij, als toemalige minister, ons uitlegde dat we meer geduld moesten hebben en dat de weg naar verbeteringen met kleine stapjes en gemanouevreer door het politieke doolhof moest plaatsvinden. Want, zo zei hij, je moet wel rekening houden met de ruimte die zijn coalitiegenoten (CDA) hem gaven. Dat was niet veel. Maar als hij niet in die kleine ruimte zou zitten, dan zou het allemaal veel erger zijn.
Vond hij nou ook dat de ruimte die Lubbers ga dus niet ter zake deed?
http://einestages.spiegel.de/external/ShowTopicAlbumBackground/a3283/l0/l0/F.html#featuredEntry
Leuke foto’s met interessante bijschriften.
In Nederland hebben we rond die tijd een oud-premier met veel aanzien Drees gehad die zijn lidmaatschap van de PvdA opzegde.