De komende dagen zal GeenCommentaar in gedeeltes aandacht besteden aan de nieuwe journalistieke conceptcode. Wij zijn benieuwd naar jullie mening, als bloggers en reageerders, over deze code.
Vandaag bespreken we de eerste acht punten. Wat valt jullie op, wat missen jullie, of is het al perfect?
Algemeen
- De journalist komt het recht op vrije nieuwsgaring toe. Hij brengt het nieuws waarheidsgetrouw, onafhankelijk, fair en met open vizier.
[Wie is journalist] [Wat is nieuws] [Burgers en journalistiek] - De journalist brengt in de berichtgeving een duidelijk onderscheid aan tussen feiten, beweringen en meningen.
[Wat is een duidelijk onderscheid]
Waarheidsgetrouw
- De journalist beschouwt een deugdelijke publieke nieuwsvoorziening als maatschappelijk belang van de eerste orde. Bij het doorgeven van nieuws handelt hij waarheidsgetrouw. Hij neemt de werkelijkheid zoals hij die aantreft en waarneemt als uitgangspunt.
- De journalist gaat zorgvuldig en integer te werk en geeft daarvan ook blijk in zijn berichtgeving door verantwoording af te leggen over zijn journalistieke methoden.
[Waarom verantwoording] - In zijn berichtgeving baseert de journalist zich alleen op zijn eigen waarneming of op bronnen die hem bekend zijn of die hij betrouwbaar acht.
[Over databases, peilingen, statistieken en metabronnen] - De journalist vermijdt eenzijdige, tendentieuze berichtgeving.
- De journalist controleert de feiten in zijn berichtgeving en maakt die feiten waar mogelijk controleerbaar.
[Controleerbaarheid] - Bij het bewerken van nieuws, in tekst, geluid, beeld of combinaties daarvan (infografieken, animaties) maakt de journalist duidelijk waaruit zijn bewerking bestond.
[Digitalisering]
Reacties (8)
“De journalist vermijdt eenzijdige, tendentieuze berichtgeving.” Nou, dan kan het NRC haar deuren wel sluiten. Evenals de Volkskrant trouwens.
Ik neem voorlopig maar aan, dat je dat als grap bedoeld hebt, Peter. Ik kan me tenminste niet voorstellen, dat dat de eerste namen zijn, die je te binnen schoten, toen je de term eenzijdige tendentieuze berichtgeving las. En anders is je reactie heel erg eenzijdig en tendentieus.
Wat betreft 4 vraag ik me af of dat wel mogelijk is. Iedereen heeft vooroordelen, en die kan je, ook als journalist, vaak niet opzij zetten. Die regel lijkt me dan ook vooral wishfull thinking.
Regel 5 is wel interessant, aangezien 9 van de 10 krantensites dat niet doen. Websitenamen zijn vaak niet klikbaar en bronnen en onderzoeken worden niet gelinkt.
Wat dat betreft doen wij het denk ik al beter…
Het wordt tijd dat ik toch maar wel een pseudoniem neem… ;-)
Wat mooi zou zijn is als elke krant de conceptregels nader specificeerd om punt 1 en 2 te verduidelijken. Het is algemeen bekend dat een oplettende lezer met een beetje algemene kennis aan de verschillende krantenkoppen over een en hetzelde nieuws wel kan concluderen wat de kranten belangrijk vindt. Maar met open vizier werken, wil toch zeggen dat de krant eerlijk zegt welke filters en focussen gebruikt worden?
Dat mag best verschillen. Graag zelfs, want als ineens alle kranten ‘neutraal’ publiceren, kunnen ze het beste tot 1 groot dagblad fuseren. En zo hoeft niemand zich ook meer te ergeren aan kritiek dat een krant te links of te rechts of te weet-ik-wat is. Want dat is dus dan al ruiterlijk toegegeven.
Transparantie is niet alleen regels opstellen, maar ook eerlijk vertellen hoe je die regels invult en toepast.
Voorspelling: zover zal het wel niet komen.
Ik vind allemaal mooie idealen, maar getuigen van vele pretenties, die journalisten niet war kunnen maken. Iedereen die wel eens heel dicht op een gebeurtenis heeft gestaan of deskundig is op een gebied dat in de pers verschijnt, weet dat er heel erg weinig van overkomt, ten eerste.
Ten tweede getuigt dit statement: “Hij neemt de werkelijkheid zoals hij die aantreft en waarneemt als uitgangspunt” van arrogantie. Want is niet iedere blik onbewust bevooroordeeld, gevormd als hij is door opvoeding, scholing, peer-proups, klasse, politieke voorkeur? Tenenkrommende want slecht voorbereide interviews of sturende gesprekkenop de radio of tv zijn het gevolg. In de krant kan dit aardig weggemoffeld worden. Een journalist moet juist over die blik open zijn, zijn eigen domheid durven erkennen, zijn haast waarmee hij wat opkrabbelt, durven erkennen dat hij of zij er ernaast zat.
Wat de journalist moet aanvaarden zijn mensen die zijn feiten checken, onafhankelijker eindredactie, zoiets.
Ten derde ontkent deze lijst de commercie van de media. Als nu al vaak het argument gebruikt wordt dat het publiek iets niet zal interesseren (=wegzapt), zal het algemene publiek en daarmee de massamedia het dan wel interessant vinden als een journalist naast zijn bericht ook nog een verantwoording publiceert?
Maar tegelijk vind ik geëngageerde journalistiek ook wel eens goed. Laat er maar journalisten zijn die eenzijdige berichten schrijven. Zolang die feitelijk juist zijn is er niet veel aan de hand. De redactie van zijn medium moet maar voor het evenwicht zorgen.
Wat een rotonderwerp. Veel te ingewikkeld.
Je moet wel idealen hebben ook al zijn ze niet te bereiken!
Leuk: “Ten derde ontkent deze lijst de commercie van de media. Als nu al vaak het argument gebruikt wordt dat het publiek iets niet zal interesseren (=wegzapt)”. Ik zap altijd meteen weg als er commercie op de buis komt. Op internet wordt alle reclame zorgvuldig weggefilterd en op mijn voordeur zit een ´NeeNee´sticker. Kranten koop ik zelden nog, omdat er naar mijn mening veel te veel reclame in werd gemaakt. Ik zelf ben bereid te betalen voor media, waar geen reclame in of op wordt gemaakt, maar helaas wordt ik gedwongen mee te betalen aan al die onzin, die reclame in feite is (een goed product heeft geen reclame nodig, want dat verkoopt zichzelf), waardoor ik veel minder geld heb om dat ook werkelijk te kunnen doen. En uiteindelijk is een krant zonder reclame betrouwbaarder dan een krant met reclame: de krant met reclame zal immers bij ieder bericht de afweging moeten maken, of de inhoud van het bericht niet strijdig is met de belangen van de adverteerders, op straffe van een verlies aan inkomsten. Een krant zonder reclame vertegenwoordigt alleen haar eigen belang. Daarna pas helpt het om ´met open vizier´ te werken en ´dat de krant eerlijk zegt welke filters en focussen gebruikt worden´, zoals voorgesteld onder #4. Tot op dat moment moet je je minstens afvragen of filters en focussen, die benoemd worden, benoemd zijn door de adverteerders of de krant zelf. We kunnen nu dus slechts vast stellen, dat de commerciële afhankelijkheid van wat onafhankelijke berichtgeving zou moeten zijn (imho) in de loop der tijd steeds meer is toegenomen.
De journalistieke code is braaf en saai. Als je je daar aan comformeert dan zet je jezelf in een kooi en dan is het wachten tot je doorgeprikt wordt als je je politieke opvattingen niet helemaal begraven hebt.
Dan heb ik liever een linkse krant waar ik me lekker aan kan ergeren.