De godcijfers: gelovigen verliezen terrein

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

DATA - De secularisering lijkt zich door te zetten, althans de echte hardcore gelovigen verliezen terrein in de meeste landen. Dat blijkt uit een internationale sociologische studie van de University of Chicago. Op drie momenten werden wereldwijd vragenlijsten afgenomen, in 1991, 1998 en 2008. De resultaten zijn deze week naar buiten gebracht (blijkbaar was daar bijna vier jaar voor nodig). Toch is het een lekker nuchter rapport dat over een tijd handelt waarin geloofsgekkies niet uit de kranten zijn weg te slaan.

Over de gehele linie lijkt het intense geloof in een god af te nemen. Een uitzondering is de religieuze revival in het voormalige Oostblok (met uitzondering van Polen), al blijven de percentages atheïsten nog erg hoog. Ook Israël wordt steeds geloviger (al gebeuren daar ook rare dingen, zoals zo dadelijk blijken), wat waarschijnlijk veroorzaakt wordt door het groeiende aandeel van orthodoxe-joden in de Israëlische samenleving.

In de eerste zijn het aantal bekeerden afgezet tegen het aantal afvalligen. De bekeerden zijn mensen die eerder niet in een god geloofden, maar nu wel en de afvalligen lijken me wel duidelijk. Wat is er in Nieuw Zeeland gebeurd?

Het percentage dat zich atheïst noemt.

Religiositeit komt met de jaren. In de volgende grafiek is een vergelijking gemaakt tussen twee leeftijdsgroepen, 28-minners en 68-plussers. Het zijn percentages. Opvallend is steeds meer Israeliërs hun vertrouwen in het bestaan van god verliezen.

Tot slot een aardige grafiek over de verandering tussen 1991 en 2008. Kun je spreken van een revival in Rusland? In Noord-Ierland en Ierland heeft het godsbeeld ook wel wat klappen opgelopen zo te zien.

De onderzoeker komt tot de voorzichtige conclusie dat het intense geloof in een god wereldwijd lijkt af te nemen, op een aantal uitzonderingen na. De afname gaat echter erg langzaam. Als er per jaar wordt gekeken, zijn het vaak maar delen van procenten per land. Daarnaast zien sommige landen een tijdelijke revival. Volgens de onderzoeker is het nog geen uitgemaakte zaak dat gelovigen terrein blijven verliezen.

Foto Steve Garfield

Reacties (26)

#1 Lesley

Over die grafiek die 68 plussers vergelijkt met 28 minners: is het juist niet zo dat in Israël de jongeren juist veel religieuzer zijn de de ouderen? Als je een negatief getal krijgt is het percentage (dat in God gelooft) van 28 minners groter dan dat van 68 plussers. Of lees ik hier iets verkeerd? In Spanje verliezen de jongeren dus hun geloof.

  • Volgende discussie
#1.1 Bismarck - Reactie op #1

Dimitri doet alsof de 28-minners en de 68-plussers dezelfde mensen zijn (Dat blijkt ook wel uit zijn uitspraak: “Religiositeit komt met de jaren.”). Uiteraard is dat in werkelijkheid niet het geval, het zijn twee verschillende groepen mensen. Beter zou je de grafiek lezen als de ontwikkeling van theïsme in de bevolking over de afgelopen 40 jaar, waarbij Israël het enige land is dat over langere termijn een groei ziet in het aantal gelovigen.

#2 Christian

Het beeld zou er natuurlijk wel heel anders uitgezien hebben als de onderzoekers bijvoorbeeld China hadden meegenomen, een land waar meer mensen wonen dan in alle onderzochte landen samen en waar religiositeit snel groeit, nu het atheïsme niet meer van staatszijde wordt opgelegd.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#2.1 about: - Reactie op #2

!, maar: http://www.issp.org/, dus dat moet nog komen.

#3 TisMeWat

Langzaam maar zeker…

Good riddance!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Jay

Wat ik altijd zo jammer vindt bij dit soort onderzoeken en aanverwante discussies, is dat er geen onderscheid wordt gemaakt tussen atheïsten en nontheïsten. Op die manier is iedereen dit niet gelooft atheïst, terwijl een antitheïst juist iemand is die al dan niet actief tegen geloof en gelovigen is. In die zin kunnen atheïsten net zo dogmatisch zijn als gelovigen. Terwijl nontheïsten zoals ikzelf simpelweg niet geloven in een creator, hogere macht en wat dies meer zou zijn, maar het prima vinden als anderen dat wel doen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4.1 Bismarck - Reactie op #4

Beetje vage opmerking. Er wordt ook geen onderscheid gemaakt tussen gelovigen die alleen geloven en gelovigen die proberen ongelovigen (of anders gelovigen) te bekeren, dan wel te bestrijden.

Bovendien kun je zelf wel de theïsten en atheïsten optellen en dan opmerken dat blijkbaar in de meeste landen meer dan de helft van de bevolking twijfelt.

  • Volgende reactie op #4
#4.2 Jay - Reactie op #4.1

Wat betreft je eerste opmerking: klopt, en mijn punt is dan ook dat het interessant is om dit te onderzoeken voor een scherpere weergave van de werkelijkheid middels statistieken.

Wat betreft je tweede opmerking: het gaat mij niet om twijfelen, het gaat mij er om dat alle niet-gelovigen op één hoop gegooid worden (en ja, gelovigen ook).

#4.3 Bullie - Reactie op #4

Klopt helemaal, atheïsme is dan ook een vorm van religie, want je kunt niet tegen iets zijn wat niet bestaat.
Ik mis in deze hier regelmatig terugkerende discussie ook een bevredigende definitie van “bestaan”. Bestaat Mickey Mouse? Bestaat ADHD? Bestaat De Nederlander?
In mijn opvatting bestaat iets als het deel uitmaakt van de werkelijkheid of die beïnvloedt. Ik ben agnost en humanist, maar ik onderken wel dat het concept God bestaat omdat het in vele vormen enorme invloed uitoefent op culturen, personen en maatschappijen.

  • Volgende reactie op #4
  • Vorige reactie op #4
#4.4 Harm - Reactie op #4.3

Merkwaardige redenering: als je verklaart dat je niet gelooft in een hogere macht, ben je dan tegen die hogere macht?

Ik kan me nog voorstellen dat mensen denken dat atheisten tegenstanders zijn van religie, alhoewel me dat ook niet noodzakelijk lijkt.

Agnosten zoals Bullie zijn gelovigen in het geniep,
want je weet maar nooit….

#4.5 Bullie - Reactie op #4.4

Computer says no…

Wikipedia:

“Atheïsme is
1) de afwezigheid van geloof in één of meerdere goden, of
2) de aanname dat er geen god(en) bestaan of kunnen bestaan.

In het eerste geval is atheïsme het tegenovergestelde van theïsme.
Het verschil tussen deze twee definities kan tot verwarring leiden, in het bijzonder als ze door elkaar gebruikt worden. In de filosofie wordt traditioneel meestal de tweede definitie gehanteerd, in het dagelijks spraakgebruik wordt vaak de eerste definitie gehanteerd.”

Ik hanteer in deze discussie het begrip atheïsme in de tweede betekenis, jij blijkbaar in de eerste, vandaar de verwarring.

(A)theïsten zijn mensen die zich niet kunnen voorstellen dat je iets niet zou kunnen weten, dus denken ze dat agnosten stiekem (ook) geloven. Typisch gevalletje projectie. (Ik geloof wel in Freud)

  • Volgende reactie op #4.4
#4.6 Bullie - Reactie op #4.5

“Van projectie kan sprake zijn wanneer men eigenschappen of emoties van zichzelf tracht te ontkennen, verbergen of verdringen door deze toe te schrijven aan iets of iemand anders.”

  • Volgende reactie op #4.5
#4.7 Harm - Reactie op #4.5

Zelfs religieuze mensen weten niet zeker of er een god bestaat, dat is nu juist de kern van het begrip “geloven”.

Een atheist deelt dat geloof niet, dat is alles.

Agnosten, dat is vlees nog vis.

  • Volgende reactie op #4.5
  • Vorige reactie op #4.5
#4.8 Harry - Reactie op #4.5

Ik vind dit een nogal boude redenering. Dat een ander gelooft in iets, betekent nog niet dat het wellicht bewaarheid zou kunnen worden.
Het meest ergerlijke vind ik nog dat gelovigen je leefregels op de mouw proberen te spelden op grond van hun op geloof gebaseerde waarden!
Geloof is voor mij geen probleem, maar hou het wel achter de eigen slaapkamerdeur!

  • Vorige reactie op #4.5
#4.9 Frank2 - Reactie op #4.4

Atheïsme is geen religie. Die bidden niet en hoeven zich niet zondags bij de kerk te melden. Atheïst betekent niet per definitie dat je tegen een god of tegen religie bent. Dat er “zendelingen” zijn onder atheïsten is net zo normaal als dat er zendelingen zijn onder gelovigen.

Bill Maher – Atheism is a religion like abstinence is a sex position
http://www.youtube.com/watch?v=aQp6GMzGPpU

  • Vorige reactie op #4.4
#4.10 Bullie - Reactie op #4.9

beetje beperkte definitie van religie.

#4.11 Harry - Reactie op #4

Uuh, waarom zou je tegen iets zijn dat er niet is?

  • Vorige reactie op #4
#4.12 Olav - Reactie op #4.11

En ook: waarom is dat dan een religie? Bullie is niet erg duidelijk.

Als men me ooit met het mes op de keel dwingt om een religie te kiezen dan zal ik eerst proberen weg te komen met “humanisme”. Dat is ook geen religie maar het kan evt. de plaats innemen van een religie in een mensen leven. Je kan bijvoorbeeld naar saaie bijeenkomsten in zaaltjes waar gelijkgestemden elkaar in slaap lullen.

Ik ben dus agnost, atheïst, en humanist. Maar religieus? Nee.

#5 Inkwith Barubador

Op een enkele uitzondering na (Japan, Israel), hebben alle landen uit dit onderzoek christelijke roots. Islamitische landen ontbreken geheel. Ik kan me voorstellen dat het wat moeilijk onderzoeken is in veel islamitische landen (Iran en Saoedi-Arabie zijn voor de hand liggende voorbeelden), maar ik zie geen rechtvaardiging of verklaring hiervoor.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5.1 Bullie - Reactie op #5

“Off with his head!” (Alice in Wonderland-Lewis Caroll)

#6 Olav

Overigens ben ik nog steeds van mening dat Dimitri de nieuwe presentator van Zomergasten moet worden ;-)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 HansR

Op drie momenten werden wereldwijd vragenlijsten afgenomen, in 1991, 2998 en 2008.

Wat mij dan weer verbaast is dat het jaar 2998 er zo maar blijft staan en dat niemand er iets over zegt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7.1 Christian - Reactie op #7

check

#8 HansR

OK.
En inhoudelijk: zet dat (functie, eerste en tweede afgeleide) nu eens af tegen de heersende politiek mores in het betreffende land.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 vander F

Ook ik prefereer het woord ‘Nontheist’,
het hele godsbeeld zegt mij net zomin iets als het bestaan van elfjes,
over elfjes maak ik me ook niet druk en ben er zeker niet op tegen, elfjes.
Je kunt je ook moeilijk druk maken over iets wat er niet is, op zich kun je goden wel als Zijnden presenteren en jezelf als zodanig daar naar richten, die presentatie als een werkelijke presentie waarderen is louter een immanent gegeven en strikt persoonlijk.
Zoveel mensen, zoveel goden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 L.Brusselman

“Religiositeit komt met de jaren.”
Waarschijnlijker is dat religiositeit in het verleden meer voorkwam en nu aan het uitgroeien is,net als een kleurspoeling .

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie