Beeldend kunstenaar Cathelijne Miggelbrink woont in Griekenland, gooit niet met stenen naar de politie, maar ervaart iedere dag wat de crisis veroorzaakt.
Vrolijk geklingel kondigt de komst van de kudde aan. Op het naburige olijfveldje jaagt de herder luid vloekend zijn schapen op, hun deerniswekkende houding in schril contrast met het gezellige getinkel van de bellen om hun nek. Met de koppen laag bij de grond, hun mottige vachten vol teken en doornen, zoeken ze naar het gras dat de lange zomer allang tot karig hooi heeft verschroeid.
Lang geleden kwam ik voor het eerst in Griekenland, waar ik een speciale gewone Griek ontmoette. De gewone Griek begon een bakaliko, een kruidenierswinkel. Ik verliet het Noorden zodat we samen een bestaan konden opbouwen. We trouwden, kregen kinderen, bouwden een huis op een olijfveldje. Een moestuin, wat kippen.
Dit is het leven in de periferie. We gooien geen stenen naar de MAT (de Griekse ME), dragen geen koukoula (capuchon), we protesteren zelfs niet. Daar is geen tijd voor. De gewone Griek werkt.
Toch is de crisis ook hier voelbaar. Ethnikistes (nationalisten) vullen de muren in het dorp met hun leuzen. Het zijn geen rellen, maar het gevoel van onvrede en onveiligheid is net zo sterk.
De gewone Griek is niet onverantwoordelijk. Zijn hele leven werkt hij, zonder vakanties en met maar weinig vrije zondagen. Gemiddeld zo’n zeventig uur per week. Hij werkt om zijn kinderen te onderhouden, en zijn ouders. Hij werkt om zijn hypotheek af te lossen. Hij werkt om zijn ziektekostenverzekering te betalen, zijn pensioen en zijn belastingen, omdat hij nog steeds hoopt dat die misschien terecht komen bij onderwijs, gezondheidszorg, ouderenzorg, afvalverwerking en alles wat een regering voor zijn burgers zou moeten doen.
In 2009, wanneer de gewone Griek zijn stembiljet in de stembus laat glijden, gelooft hij oprecht dat nu eindelijk de corruptie en de misstanden zullen worden aangepakt. Hij hoopt dat eindelijk de fakelakia (envelopjes, als symbool van corruptie) alleen daarvoor zullen worden gebruikt waarvoor ze bedoelt zijn: om brieven in te posten.
Maar als de rook van de binnenlandse schandalen is opgetrokken, blijkt het envelopje de minste van zijn problemen. De euroschuld doemt op. Bovenop de bezuinigingen, de verhoogde btw, de faillisementen, de werkeloosheid, komen de heffingen. Belastingaanslagen die niet gerelateerd zijn aan inkomen, heffingen die worden geind via het energiebedrijf, bij straffe van stroomafsnijding.
Dus wat doet de gewone Griek? Hij opent zijn winkeltje een halfuurtje eerder en sluit een halfuurtje later omdat hij hoopt zijn faillisement nog eventjes uit te stellen, en zijn hypotheek nog een keertje te kunnen betalen. Een kaal schaap kun je niet meer scheren.
Toch prijst de gewone Griek zichzelf gelukkig. Want hij weet dat hij nog niet is als die andere gewone Griek. Zonder werk, met zijn gezin inwonend bij zijn moeder, rondkomend van haar alweer gehalveerde pensioentje. En daarom buigt hij zijn hoofd nog iets lager en draaft nog iets harder. Op zoek naar het volgende dorre sprietje hoop.
Reacties (25)
Respect.
De gewone Nigeriaan werkt volgens mij ook heel hard.
Die krijgt ook mijn respect.
Met dank aan de eu crisis zijn we nu getuige van de geboorte van nieuwe vooroordelen en stereotypen over nationaliteiten (deels gebaseerd op oude stereotypen). Alleen niet iedereen heeft dat door… Daarom een heel zinnig verhaal.
Gevaarlijker vind ik de wereldverbeteraars die denken dat de Griekse crisis met wederzijds begrip en goede bedoelingen (en: veel ontwikkelingshulp vanuit Noord Europa) kan worden opgelost. The road to hell is paved with good intentions.
En wat te denken van mensen die het over een Griekse crisis hebben, in plaats van een Europese.
Oh sorry, ik had gemist dat Nederland of Frankrijk moest aankloppen bij het Europese noodfonds.
De “EU-crisis”.
Dat is nieuw.
Och, wat romantisch. Maar de gewone Griek woont niet op het platteland, maar in de stad (2/3 van de bevolking). Daar hoedt hij geen schapen, en verbouwt hij geen olijven. Het platteland is leeggelopen. Wat de gewone Griek in de winkel betreft, in het dorp of in de stad, die betaalt liever geen belasting. Dat kan je makkelijk zien, ze geven je vaak pas een bonnetje als je erom vraagt.
De olijfboeren werken hard, maar worden ook zwaar gesubsidieerd. Het vreemde is dat hun uitstekende olijfolie geen afzetmarkt heeft behalve de binnenlandse (komt door grote Italiaanse agriculturele bedrijven). Ze verpesten hun land verder door teveel water te onttrekken voor de gesubsidieerde olijfbomen en de dorstige sinaasappelbomen.
Dorpsherders zijn er af en toe nog wel, het hoeden is daar een vorm van sociale werkplaats. Er komt wel een nieuw soort grootschalig schapen/geitenbedrijf op, nu de feta een beschermde status heeft. Tot voor kort aten alle Grieken feta uit Denemarken, op die paar die ‘m zelf maakten na.
Beste Wout,
Ik zie weinig romantiek in het verhaal van Cathelijne, en nog minder in de Griekse stad. Ja, veel gewone Grieken ontduiken belastingen, en dat is niet goed te praten (behalve misschien voor de velen die het geld helemaal niet meer hebben), maar nog veel meer gewone Grieken betalen ze wel, en nog veel meer gewone Grieken, juist in de steden, zijn werkloos of hebben in hun bedrijf nauwelijks meer een inkomen, of wachten op betalingen van klanten die niet meer kunnen betalen, of hebben als ambtenaar vorige week gehoord dat ze per 1 december ontslagen zijn omdat ze ouder dan 57 zijn. En denk niet dat ze nu een fijne uitkering krijgen.
En als ik toch vooroordelen aan het bestrijden ben:
De subsidie op het planten van olijfbomen (want dat is het) is inmiddels verleden tijd, maar gelukkig gaat het met de afzet (voor een flink deel naar Italie, je denkt toch niet dat je Bertolli daar echt vandaan komt?) wel redelijk goed, worden olijfbomen vrijwel nooit geirrigeerd, en zijn sinaasappelbomen ook niet de ergste waterdrinkers (dat zijn katoen en de stad Athene). En de schapenteelt is toch echt vooral een bloeiende business, met vooral autorijdende dorpsherders en immigranten die het harde hoedwerk doen, en meer oog voor vlees dan voor melk (die komt voor een flink deel uit de bioindustrie die nog steeds groeit). Gelukkig is de (Griekse) feta bij de Lidl daardoor heel goedkoop, maar helaas zijn het de dorpsherder, de dorpskruidenier en het milieu die daarvoor betalen.
Kortom, ook in Griekenland is het leven niet zo simpel, en voor de meesten ook heel zwaar momenteel.
O, en ik ben een zoon van een Mediterrane boer die drie maanden per jaar zijn werk doet op het Griekse platteland, tussen herders, schapen, olijven enzovoort (mocht je je afvragen waar het bovenstaande vandaan komt).
Tja belasting ontduiken en zuidelijke landen. Bah, verschrikkelijk, wij Nederlandsrs doen dat natuurlijk helemaal niet. Apart dat de belastingdienst denkt 400 miljoen te kunnen ophalen bij in het buitenland verstopte spaarrekeningen. Tja, iedereen hier zal natuurlijk naar eer en geweten zijn belastingformuliertje invullen en zeker geen gebruik maken vanieder gaatje/maas in de wet…want wij in Nederland klagen nooit over de belastingen. Dat die te hoog zijn, dat al dat geld alleen maar naar linkse hobbies en corrupte landen gaat, nee wij brengen ons geld graag naar de belastingdienst en het gezegde “anders ben ik toch dief van me eigen portemonnee…”. Alleen omdat de Griekse staat niet zo een ge oliede belastingdienst heeft als wij in Nederland is het dat wij wel onze belastingen naar behoren betalen. Hypocriet geleuter dit.
Olijfbomen worden bijna continu geïrrigeerd d.m.v. druppelirrigatie (maar misschien hebben we het over verschillende gebieden, zie ook de schapenkuddes). De subsidie (per boom) is afgeschaft, maar de bomen zijn al wel geplant. De afzetmarkt van de Griekse coops is Griekenland. Veel olijfolie wordt wel verkocht aan Italië (Bertolli idd), maar daar blijft de echte winst dus ook hangen.
Wout, ik dacht dat Bertolli een volledig gefantaseerd merk van Unilever was, de winst blijft derhalve vast wel in Rotterdam hangen :)
Wel eerlijk van je om toe te geven dat de Grieken zwoegen voor het geld dat Bertoli verdient.
Kan onze dataredacteur eens op een rij zetten hoe lang de grieken nu eigenlijk werken, volgens welke bron? Variërend van 5 uur zonnen per week en met pensioen bij het verlaten tot de crêche tot 80 uur/week werken en doorsappelen tot je er bij neervalt: ondanks de onbetrouwbare griekse overheidsstatistiek moet daar toch een beter beeld van te schetsen zijn dan we van de Telegraaf of de griekenlandromantici voorgeschoteld krijgen.
De man op de foto is toch gewoon aan het BBQ’en, of zie ik het verkeerd!
(verder ben ik dan ook niet gekomen)
Ik vind het ook triest dat de volledige Griekse bevolking soms aansprakelijk wordt gesteld voor het door de overheid uitgevoerde wanbeleid en het door de ECB slecht uitgevoerde controlebeleid.
Termen naar Grieken gooien als lui, wanbetalers, fraudeurs etc slaat nergens op. Dat is hetzelfde als marokkanen criminelen noemen. Een typische rechtse hobby zal ik maar zeggen. Continu opzoek naar voorbeelden waarbij dit het geval is en dat overgeneraliseren op een hele groep.
Gelukkig eten we in Nederland de hele dag kaas en lopen we op klompen en roken we de hele dag wiet. Dat is namelijk wat een rechts fundamentalist in Amerika denkt over de Nederlander.
Als je dan toch iets verantwoordelijk wil stellen wijs dan met een vinger naar de gretigheid van de mens, want dit is de oorzaak van de kredietcrisis (toch?). Een gewone burger (geen enkel persoon trouwens) kan absoluut niet verantwoordelijk worden gehouden voor een crisis op nationaal/europees of internationaal niveau.
Ik weet in ieder geval heel zeker dat elders dan in Nederland veel harder wordt gewerkt en dat daar veel minder geld mee wordt verdiend. Dit is namelijk de eerlijkheid van marktwerking -> de sterkste overwint.
Gelukkig eten we in Nederland de hele dag kaas en lopen we op klompen en roken we de hele dag wiet. Dat is namelijk wat een rechts fundamentalist in Amerika denkt over de Nederlander.
Eigenlijk denkt de Amerikaan, rechts fundamentalist of progressief democraat, niet echt na over de Nederlander. Met name Nederlanders denken over “de Nederlander”.
Ow nee? Twee voorbeelden:
Stukje Fox News:
Link1
Stukje Fox News Again:
Link2
Ja, want FOX News = de (rechtse) Amerikaan. :P
Neem het van mij aan – een halve Nederlander met Amerikaanse vriendin – Nederlanders hebben veel meer vooroordelen over Amerikanen dan andersom. Sterker nog, Nederlanders hebben gewoon veel vooroordelen, period.
Leuke reactie, die namelijk in zichzelf al bevestigd dat je gelijk hebt.
Verander dan maar “rechts-fundamentalist” in “fox-news kijkende”. Dat was mijn bedoeling althans.
Op basis van een tv-uitzending bepaal jij hoe Amerikanen over Nederlanders denken. Vind je dat zelf niet een beetje summiere informatie om je mening op te baseren?
Herlees reactie #12 nog eens. Die opmerking en ook mijn reacties daarop volgend zijn sarcastisch bedoeld, omdat ik dat hele generaliseren juist onderuit probeer te halen.
Echter, er zijn zeker weten Amerikanen (niet allemaal), die net als Nederlanders, hun mening baseren op stereotypen, gecreeerd door de media of politici. En ik heb er 3 gevonden, zie filmpje.
En zo is het! Goed geschreven.