De conservatieve homofobie II

Een paar dagen geleden schreef ik een stuk waarin ik ageerde tegen Rutger Schimmels impliciete stelling dat het homohuwelijk het traditionele huwelijk devalueert. Hierop reageerde hij met een tegenstuk dat gebaseerd is op de premisse dat ik hem verkeerd begrepen heb. En hij heeft een punt, want hij schrijft inderdaad dat het homohuwelijk een gevolg is van de devaluatie van het huwelijk, geen oorzaak.

En ja, daar had mijn artikel misschien wel wat nuance kunnen gebruiken. Echter, Schimmel kan niet ontkennen dat homoseksuelen die geijverd hebben voor het homohuwelijk in zijn optiek weldegelijk hebben bijgedragen aan de devaluatie die hij in zijn eerste artikel noemt. Het proces tot acceptatie van het homohuwelijk moet dan ook wel bijgedragen hebben aan dezelfde waardevermindering. Er werd immers gepoogd een draagvlak te creeëren voor dat huwelijk. Daarnaast kan het niet anders dat het mogelijk zijn van het homohuwelijk mensen laat wennen aan een situatie waarin het huwelijk – in de optiek van Schimmel – gedevalueerd is, wat wel tot verdere aftakeling van het concept leidt. Gevolg of geen gevolg, het draagt net zo goed bij aan de veranderde perceptie van het huwelijk als de vele echtscheidingen, die de kern vormen van zijn eerste betoog. Oorzaak en gevolg vallen hier niet los te zien van elkaar. Daarbij gaat hij overigens niet in op mijn constatering dat het aantal echtscheidingen de laatste vijf jaar is gestabiliseerd, dus dat de devaluatie van het huwelijk al een half decennium niet verder lijkt door te zetten.

Ik vind het dan ook nogal vreemd dat hij het eens is (‘couldn’t agree more‘) met mijn kwalificatie dat het niet aan te tonen is dat mensen door het homohuwelijk het traditionele huwelijk minder waarderen. Het brengt hemzelf immers in een logische spagaat.

In een ander punt van zijn ‘rebuttal’ gooit Schimmel het op de semantiek. Waar hij het heeft over religie neem ik het woord ‘kerk’ in de mond. En hij heeft gelijk, er is inderdaad een verschil tussen de twee woorden. Echter doet dit in mijn stuk niet ter zake, aangezien ik aandraag dat het concept ‘huwelijk’ geen relatie heeft met religie in het algemeen, maar met genetische factoren. Ik gebruik ‘kerk’ zuiver als illustratie. Het woord is in mijn stuk dan ook probleemloos inwisselbaar met religie, en dus blijft mijn punt gewoon overeind. Dat uitstapje had hij zich kunnen besparen.

In een volgende poging tot weerwoord probeert Schimmel mij in de hoek van de ‘liberale rationalisten’ te scharen: ik zou veel moeite hebben met alles wat niet empirisch waarneembaar is en wat dus niet in schema’s, statistieken en formules te vatten is. Dat omschrijft mij inderdaad heel aardig. Echter, waar hij ongelijk in heeft is dat je liefde en/of verliefdheid niet rationeel zou kunnen waarnemen of kwantificeren en dus in schemaatjes vatten. Dat is wederom een romantisering van hetgeen plaatsvindt. Verliefdheid en liefde zijn genetisch bepaalde reacties op situaties die – in bepaalde omstandigheden – tot gevolg kunnen hebben dat er nageslacht geproduceerd wordt, met of zonder huwelijk. Niets meer en niets minder. Ook homoseksualiteit speelt daar blijkbaar een rol in, anders was het al lang uitgestorven.

Schimmel vergelijkt mij – en alle andere ‘moderne’ westerlingen – vervolgens met alcoholverslaafden: “Is gematigde omgang met alcohol voor de verslaafde ook niet het toppunt van onrealistische romantiek? De moderne westerling moet zich eens serieus afvragen of niet hij degene is die door hevige beneveling normaal zicht op de wereld verloren heeft.”

Hij realiseert zich echter niet dat juist zijn zicht op de wereld beneveld is door lagen van kunstmatigheid en uitsluiting door objectief gezien totaal willekeurige regelgeving die door instituten van bovenaf is opgelegd.

En zoals ik in mijn vorige stuk al constateerde: het conservatisme van Schimmel et al. is zuiver ingegeven door het adagium “we vinden dat het niet mag, dus mag het niet”. Of iets specifieker: “we vinden dat het huwelijk is gedevalueerd, dus is het zo”. Mijn voorbeeld van het uithuwelijken voor persoonlijk gewin om de eveneens gebrekkige huwelijksmoraal uit het verleden te illustreren wordt afgedaan als iets wat alleen plaatsvond in hogere kringen en dat we de gedachtewereld van het volk slechts via de graffiti van de muren in Pompeii kunnen vernemen. Inderdaad!

Het is ook grappig om te moeten constateren dat hij afsluit met de volgende paragraaf:

“Waarom begrijpt Berculo deze simpele boodschap niet? Ik denk zelf omdat hij het niet voor mogelijk houdt dat je ergens tegen kan zijn zonder onmiddellijk naar wetgeving te grijpen om anderen jouw mening op te leggen.”

Eerst noemde hij mij nog een liberale rationalist, nu lijkt hij mij opeens iemand te noemen die anderen wetgeving door de strot wil duwen om zijn visie aan anderen op te leggen. Een kleine paradox, want waar ik pleit voor een verruiming van de regelgeving, zonder andermans vrijheid met die verruiming te beperken, claimt Schimmel dat de huwelijkstrein de afgrond in rijdt en toont zich een voorstander van wetgeving die mensen gelijkheid ontneemt.

Een andere uitleg van de hierboven geciteerde paragraaf zou overigens zijn dat ik me niet kan voorstellen dat iemand als hij niet direct naar wetgeving grijpt om anderen zijn mening op te leggen. En daar heeft hij misschien gelijk in.

Want hij lijkt zich er weliswaar bij neergelegd te hebben en noemt het kurieren am Symptom, omdat hij er naar eigen zeggen toch niets aan kan doen. Maar de vraag is wat hij zou doen als hij kans kreeg er wél iets aan te doen. Onderneemt hij dan direct actie? Zou hij dan zijn best doen om zijn opinie over het huwelijk, gebaseerd op vage, niet universele ethische en religieuze normen, aan anderen op te leggen? Dat het burgerlijk huwelijk in eerste plaats een zaak is tussen de gehuwden zelf interesseert hem daarbij dan hoogstwaarschijnlijk niets.

Wat mij betreft staat het Schimmel 100% vrij om zijn eigen huwelijk naar eigen inzicht in te richten. Ik hoop alleen dat hij er anderen niet mee lastig zal vallen, door de politiek in te gaan of iets dergelijks.