Vorige week betoogden Timor El-Dardiry en ik op de site van de Volkskrant dat we eigenlijk af zouden moeten van de belasting op arbeid, ten faveure van een progressieve belasting op consumptie. De redenering is simpel: arbeid zou je niet moeten willen belasten, en consumptie van statusgoederen – want die zou worden geraakt – kun je wél belasten, omdat dat uiteindelijk de sociale rangorde in tact laat. Daarbij zou zo’n consumptietaks goed zijn voor het milieu en de financiele armslag van huishoudens, zwartsparen tegengaan en – belangrijk – progressiever zijn dan de BTW.
Michiel Hennink, politicoloog (in spé), schreef gisteren op vk.nl dat hij het enthousiasme voor dit plan van ons, maar ook van The Economist, niet begreep. De taks zou namelijk moeilijk te innen zijn en sowieos weinig opleveren, maar het zou ook niet duurzaam zijn, slecht voor de economie en de statuszucht van de moderne mens niet veranderen. Toch even een reactie, en hopelijk een voortzetting van de discussie.
Hennink denkt dat, als we ons in ons plan slechts op de groep ‘exorbitant rijke consumenten’ willen richten, het niks oplevert en dat de taks dus noodgedwongen de ‘ gewone’ burger met een ordinaire lastenverzwaring opzadelt. Maar wij willen juist géén lastenverzwaring: de consumptietaks moet de belasting op arbeid vervangen, en zal in oplopende schijven worden geïnd.
Aan het innen kleven volgens Hennink praktische bezwaren: moet de burger zelf geld opzij leggen na elke aankoop of moet hij het jaar daarop betalen? En wat als je dan je baan niet meer hebt, waar betaal je dat dan van? Wij denken dat je met een voorheffing, net als bij de inkomstenbelasting, veel van dit soort bezwaren wegneemt. Bovendien is het voor je bank een eitje om real-time te laten zien hoeveel je dit jaar hebt geconsumeerd en hoeveel je de fiscus verschuldigt bent. Daar komen we wel uit.
Hennink heeft overigens een goed punt als het gaat om duurzaamheid. Wordt de consumptie van duurdere duurzame apparaten, biologisch vlees of Fair Trade-producten zo niet ontmoedigd? Het antwoord is ja, maar daar staat tegenover dat producten die langer meegaan of kunnen worden gerepareerd aantrekkelijk worden, net als energiebesparing en eigen productie (volkstuin). Als mensen massaal aan het bioindustrievlees (blijven) gaan, gooien we daar wel weer een vleestaks tegenaan.
Het meeste gehoorde argument tegen de progressieve consumptietaks is dat het slecht is voor ‘de economie’, zeker nu in crisistijd. Ook Hennink vreest voor een ‘extra klap’. Maar wij pleiten niet voor niets voor een geleidelijke invoering. En op de langere termijn is een consumptieheffing juist veel béter voor de economie, doordat we meer sparen en dus meer investeren in de economie van morgen. En sowieso is het idee van meer consumptie is goed voor ‘de economie’ echt te oppervlakkig – het gaat om kwaliteit, om wat voor consumptie.
En daarmee komen we bij ons laatste punt: wij willen, anders dan Henning beweert, met dit voorstel niet ‘de menselijke natuur’ verbeteren. Consumptie van statusgoederen is niet zozeer moreel verwerpelijk, maar economisch verspillend: er gaan schaarse middelen verloren in een statuswedloop die uiteindelijk niemand beter af maakt – er kan er altijd maar één het grootste jacht hebben. Die wedloop afromen ten gunste voor zaken waar we met z’n allen wat aan hebben – goed onderwijs, mooie natuur, hoogwaardige infrastructuur – is gewoon efficiënter.
Ons voorstel is maar een begin. Hennink snijdt een aantal cruciale punten aan, maar je zou nog veel meer kritiek kunnen verzinnen: zwart werken wordt aantrekkelijker, en mensen zouden als ze veel gespaard hebben naar het buitenland kunnen uitwijken (dank aan ‘Bismarck’ voor deze kritiek). Maar aan de belasting op arbeid en de BTW kleven net zoveel, zo niet meer bezwaren. Daar vanaf komen is ons veel waard.
(Foto: Alex E. Proimos)
Reacties (47)
Ik heb al eerder gereageerd en ik doe het nu weer. Even afgezien van hoe de overgangsmaatregelen worden vormgegeven, uiteindelijk zal dit leiden naar onverantwoorde belasting van uitgaven die geen korte-termijn-horizon hebben. Ik wil graag een rekenvoorbeeld, in plaats van alleen mar mooie kreten. Een belasting die zowel IB als OB vervangt, dat moet wel een toptarief hebben van 70% of meer. De spaarzame belegger die van zijn opgespaarde vermogen een huis wil kopen ziet dan zijn vermogen met 70% verdampen.
Dus graag geen woorden maar cijfers.
OB gaat het ons niet om. Voor het kopen van een huis geldt het huurwaardeforfait: een percentage van de WOZ-waarde wordt bij je inkomen opgeteld. En de aanschaf is een investering en wordt niet als consumptie aangemerkt.
Het gaat om inkomstenbelasting. Die levert per jaar zo’n 45-50 miljard op. Dat willen we vervangen. De totale consumptie in Nederland zit grofweg rond de 260 miljard dus dan zou je een gemiddeld tarief moeten hebben van 18-19%, gesteld dat de consumptie gelijk blijft. Er zal wat consumptie verdwijnen, maar er wordt ook in het buitenland geconsumeerd wat er weer bij komt (12 miljard aan vakanties bijv.). Enfin, dit is de orde van grootte.
Wat betreft de schijven. Je hebt, zeg, een heffingsvrij deel van jaarlijks tienduizend euro per belastingplichtige, en verder moet je juist de consumptie waar de positionele consumptie het hoogst is, het meest belasten, zeg 100% (dwz als jij een jacht van 1 miljoen koopt, dat je dan ook 1 miljoen mag aftikken bij de fiscus). Hoe je het daartussen invult is open.
@Paul Teule – Met OB bedoelde ik natuurlijk BTW, en volgens mij nemen jullie dat al mee in de voorstellen.
“— de aanschaf is een investering en wordt niet als consumptie aangemerkt.”
Oh, daar hebben jullie het nog nooit eerder over gehad, en is een auto ook een investering, een old-timer, een schilderij van Lucebert of Harry Wich, ja, hoe ga je dat dan regelen? Daarom vroeg ik nou juist naar rekenvoorbeelden. En een bootje is kennelijk een consumptie die je 100% gaat belasten, ook als de nieuwe eigenaar er eigenlijk een bedrijfje mee wil beginnen, vervoer in de Leidse grachten of zo.
Het blijven voor mij kreten. Maak het eens concreet. Jullie zijn economen, je bent toch niet bang voor cijfers??
Wat voor cijfers wil je dan?
“”als jij een jacht van 1 miljoen koopt, dat je dan ook 1 miljoen mag aftikken bij de fiscus”
Dat jacht wordt dus nooit meer gekocht, althans niet in Nederland. Ik denk dat het jacht hier ergens komt te liggen:
http://nos.nl/koningshuis/artikel/362777-prins-koopt-villa-in-griekenland.html
Heerlijk al die zwarthandel. En het papiergeld komt ook weer terug.
In de grensstreken zullen ze ervan smullen.
Zwartwerken is makkelijker op te sporen dan zwartshoppen. Voor het shoppen heb je hooguit een dagdeel per week nodig.
In Noord-Korea zou het uitvoerbaar zijn. Maar zinloos want daar wordt niet geconsumeerd.
Cor en Sjiek:
Consumptie in het buitenland wordt automatisch belast in ons voorstel. De consumptietaks is namelijk niet op transacties gebaseerd, itt de BTW. De enige manier om te ontduiken is door het geld eerst zwart te verdienen (en nooit op je rekening te zetten).
Nou ja, wie zwart geld op een bankrekening zet heeft natuurlijk een steekje los, of maakt deel uit van de elite en dan is het dus niet zwart,
maar een foutje in de boekhouding,
dat eventueel wel recht getrokken kan worden
in het geval iemand er achter komt.
Idd zwart geld op de bank zetten is zo dom,dat doe je toch in een schoenendoos of desnoods een verhuisdoos als het wat meer is, tenminste als je geen deel uitmaakt van een elite die uit de wind wordt gehouden bij ontmaskering.
Maar je kunt toch niet voorkomen dat mensen zwart spullen gaan kopen en verkopen. Daar heb je dan ook meteen de bron voor je zwart geld.
Daarmee geef je aan dat zo’n consumptietaks dus minder fraudegevoelig is dan het huidige systeem van BTW en inkomstenbelasting. De consumptietaks is immers alleen gevoelig voor zwartwerken (omdat je zwart verdiend geld voor consumptie in kunt zetten, zodat je “witte consumptie” kleiner is), terwijl het huidige systeem ook gevoelig is voor zwartshoppen (geen BTW betalen).
Je kunt je witte geld in het voorgestelde stelsel toch ook inzetten om zwart te shoppen?
Bij de voorgestelde consumptietaks niet. Wit geld dat je uitgeeft zal immers van je bankrekening komen. In het voorstel Teule wordt je saldo op 1 januari vergeleken met dat van een jaar ervoor. Bij je huidige saldo wordt je loon opgeteld en het verschil is je consumptie. Op die wijze heeft “zwart” shoppen totaal geen nut. Sterker nog, in het buitenland shoppen is best kut, want dan betaal je bovendien de plaatselijke BTW.
Beter werk je zwart en betaal je je witte consumptie daarvan, immers er is geen check op wat je consumeert (noch btw), alleen op het eind van het jaar lijkt het alsof je heel spaarzaam bent geweest omdat bijna je hele witte loon nog op je rekening staat. Aangezien je onder de belastingvrije voet zit, hoef je dan helemaal geen belasting te betalen. Dat is dus nog gunstiger dan zwart werken nu (aangezien je meestal wel nog BTW betaalt bij het uitgeven van je zwart verdiende geld, tenzij je het ook zwart uitgeeft).
Dat deel – de jaarlijkse belasting van een positief jaarsaldo – heb ik dan gemist.
Dat werkt dus niet omdat er ook mensen zijn _ die zijn er nu al – die geld van hun rekening afhalen en contant betalen. Hoe controleer je wat daarvan consumptie is en wat niet? Niet dus zonder de privacy aan te tasten. Moet je inzage in je financieel doen en laten willen? Als iemand geld aan zijn kinderen wil geven? Of zijn minnares maandelijks wat toe stopt. Dat zijn geen consumptieve uitgaven. Zo zijn er wel meer voorbeelden te bedenken.
Dus dat voorstel werkt niet
Reactie op 22.
Sjiek, geld dat niet wordt gespaard/geïnvesteerd, telt mee als consumptie. Voor de inning hoeft de belastingdienst dus niet na te gaan waar het geld aan is besteed. De fiscus hoeft niets méér te weten te komen dan ie nu al weet: werkgevers geven salarisgegevens door, banken vermogensgegevens. Dus hoezo Noord-Korea?
Tuurlijk zijn er mensen die contant geld opnemen voor allerlei zaken. Als ze kunnen aantonen dat het geld is gebruikt om elders te sparen (zo moeilijk is dat niet, sterker nog de bank geeft het automatisch door) mogen ze dat doen en verkleinen ze daarmee hun consumptietaks. Geld besteden aan een minnares lijkt me typisch een voorbeeld van consumptie trouwens, maar goed. En wb kinderen: net als nu wordt het spaartegoed van minderjarige kinderen betrokken in de belastingberekening van hun ouders. Overigens geldt net als nu een maximum belastingvrij schenkingsbedrag per jaar.
@Timor,
Noord-Korea omdat het consumptief aftroeven van je buren en familieleden duur zal worden betaald tenzij je het zwart doet. Verder kun je verwachten (zoals Bismarck opmerkte) dat als je de grenzen niet sluit daar het geld en de mensen wegsijpelen.
Wat een boel woorden om aan te geven dat je de BTW wilt verhogen…..
Dat lijkt me inderdaad wel de allermakkelijkste manier van innen. Op zich niks op tegen als al die andere belastingen en opslagen weg zouden vallen.
In nederland hebben we wel een talent voor het stapelen van belastingen. Wel weer jammer dat in alle mooie plannen voor de economie een hervorming van het belastingstelsel blijkbaar geen optie is.
Consumptietaks is gewoon een verkapte vorm van inkomstenbelasting, aangezien niet de consument maar uiteindelijk de producent betaalt. De inkomens van mensen die bepaalde luxe artikelen produceren zal omlaag gaan, zodat de ‘sociale rangorder’ niet onaangestast blijft.
Ik vind het een goede vorm van belastingheffing met meer voordelen dan nadelen. Maar, zoals de invoering en de afschaffing van de vliegtaks heeft laten zien, zijn we zo gehecht aan onze consumptie dat het heel erg moeilijk is zoiets er door te krijgen.
Vereenvoudiging van veronderstellingen
consumptie tax
progessief belasten via verschil tussen inkomsten en spaarquote. Residu is de consumptie. met aftrek van kosten voor wonen
belastbaar inkomen – consumptietax = vrij besteedbaar inkomen
inkomstenbelasting via belastbaar inkomen = totale inkomsten – aftrekposten
belastbaar inkomen – belasting= besteedbaar inkomen
besteedbaar inkomen – consumptie = spaarquote
Loon-prijs spiraal
In voorstel dalen de loonkosten en wordt arbeid goedkoper. Het wordt dan voor werkgevers aantrekkelijker om mensen aan te nemen. Anderzijds is zeer de vraag of dit gebeurt omdat werkgevers hun volume van arbeid afstemmen op de vraag naar hun producten / diensten. De consumptie tax beoogt namelijk het afremmen van luxegoederen en verlenging van de levensduur van producten. Op zich loffelijk, maar daarmee daalt wel het productievolume en dus ook de behoefte aan arbeid.
Wel is het zo dat werkgevers met meer werknemers hetzelfde product tegen dezelfde kost produceren omdat de loonkosten per eenheid product dalen. Dit effect is van belang omdat bij een terugvallende consumptie de afzet bij bedrijven daalt. Vraag is of de verschuiving in de vraag niet te groot zal zijn dat het uiteindelijk toch tot banenverlies lijdt. Waar ligt het omslagpunt hier?
Ander punt is innovatie. De loon-prijs spiraal is een driver voor innovatie. Bedrijven zoeken continue naar mogelijkheden om de arbeidsproductiviteit te verbeteren, waarbij de kosten per eenheid dalen. Aangezien in de meeste bedrijven en dus producten/diensten, arbeid de belangrijkste kostenfactor is, kan daling van innovatie verwacht worden. Dit is terug te zien in lage lonen landen waar arbeid dermate goedkoop is dat grote investeringen op het gebied van innovatie achterwege blijven. Er is simpelweg geen noodzaak toe. Het is dan ook niet te verwachten dat goederen op de markt komen die veel langer meegaan. Met de daling van loonkost en daarmee de productprijs, valt een groot deel van de stimulans weg die de auteurs veronderstellen. De consument maakt namelijk een ROI afweging bij duurzame goederen. Al is ook dat beperkt door het impulsieve aankoopgedrag bij consumenten. De auteurs moeten zich hier niet rijk rekenen.
Consumptie.
Consumptie wordt op 3 manieren gedreven. Primaire of noodzakelijke goederen. Secundaire of luxe goederen. Tertiaire of verslavingsgoederen.In het voorstel wordt uitgegaan van een progressieve consumptiebelasting. Ik veronderstel dat hierbij rekening wordt gehouden met de consumptiesoort. Primair laag belast, tertiair hoog belast. Daar loop je al tegen het probleem aan dat die indeling niet via de banken te bepalen valt. Het voorstel voorziet alleen in het opgeven van je totale inkomen -/- spaarquote -/- woonkosten -/- zorgkosten[etc] = consumptie. Als er een progressief systeem wordt gehanteerd naar type en volume van consumptie blijft het klasseverschil in stand. Voor de bijstandsmoeder blijft het een hachelijke en dure zaak om een wasmachine te kopen. Die valt namelijk in het secundaire stelsel. Daar ligt namelijk de schoonheid van de BTW. Die is direct gekoppeld aan het product en wordt ook meteen afgerekend bij de aankoop. Daarmee heeft BTW direct invloed op het koopgedrag, zoals nu ook in het lenteakkoord wordt verwacht. De luxe aankopen zullen uitgesteld worden door de verhoging met 2% van het hoge tarief, waar het lage tarief ongemoeid blijft.
Hier zit de grote hiaat bij de consumptiebelasting. Of je dat nu via voorheffing en naheffing stelsels bewerkstelligt, het neemt de prijsprikkels weg bij de directe aankoop. Consumptiegedrag is namelijk impulsief en allesbehalve rationeel. Ook houdt het systeem geen rekening met de elastiticiteit van het product / dienst. Bij een nagenoeg inelastische markt gedraagt de consument zich contra aan wat de consumptietax beoogt.
Ook veronderstelt consumptiebelasting dat de consument zal stoppen met de status wedloop. Ook dan wordt veronderstelt dat een losgekoppelde prijssturing via consumptietax het gedrag zal beinvloeden. Een dergelijke aanname is behoorlijk dubieus als je kijkt naar de factoren van aankoop. Prijs is namelijk een inferieure factor bij dit gedrag en in veel gevallen juist de reciproke. Hoe duurder, hoe groter de status. De drang naar dergelijke goederen zal het consumptie gedrag tijdelijk verlagen, maar op termijn leiden tot verhoging van de lonen omdat de consument het schaarse goed wil verwerven. Omdat te realiseren zal zijn inkomen moeten stijgen om een groter besteedbaar inkomen over te houden. De loonprijs spiraal gaat dan weer opwaarsts. Ja, ergens zal een nieuw evenwicht komen, maar het remmende effect op statusgoederen zal niet plaatsvinden.
Hoe complex het aankoopgedrag is wordt duidelijk als men de link naar zakelijk.info.nl volgt. Veel van dit gedrag wordt vlak voor en tijdens de aankoop gerealiseerd. Door over te schakelen naar een consumptiebelasting die niet meer stuurt bij de feitelijke aankoop, negeert men de complexiteit van aankoopgedrag en zullen de veronderstelde effecten uitblijven. Belangrijkste factoren om consumptiegedrag te sturen is en blijft informatie, beschikbaarheid en prijsstellingen. BTW, voorlichting, kortingen, statiegeld factoren zijn veel betere en bewezen methodes om consumptie gedrag te sturen. En niet alleen aan de consumenten kant maar ook bij leveranciers en detailhandel. De toename van fairtrade producten in winkels is de som van maatschappelijke druk, consumentenvraag en de bereidheid van bedrijven om de voorinvestering te accepteren en daarmee het aanbod in de winkel te realiseren.
Hans Groen
bronnen:
http://zakelijk.infonu.nl/marketing/35766-welke-factoren-bepalen-het-aankoopgedrag-van-consumenten.html
http://nl.wikipedia.org/wiki/Gemiddelde_spaarquote
http://www.berekenhet.nl/werk-en-inkomen/bruto-netto-salaris.html
Hans, dank voor je zeer gedegen opmerkingen. Ik wil er graag later op reageren (wanneer ik in de buurt van een computer ben) en zal dat dan per onderwerp in een aparte comment doen, ik vrees anders dat de discussie onoverzichtelijk wordt.
Hans,
In voorstel dalen de loonkosten en wordt arbeid goedkoper. Het wordt dan voor werkgevers aantrekkelijker om mensen aan te nemen. Anderzijds is zeer de vraag of dit gebeurt omdat werkgevers hun volume van arbeid afstemmen op de vraag naar hun producten / diensten. De consumptie tax beoogt namelijk het afremmen van luxegoederen en verlenging van de levensduur van producten. Op zich loffelijk, maar daarmee daalt wel het productievolume en dus ook de behoefte aan arbeid.
Op de korte termijn heb je gelijk, daarom moet je zo’n consumptietaks geleidelijk invoeren. Op de lange termijn echter bepaalt de productiecapaciteit van de economie de omvang. Die productiecapaciteit is afhankelijk van de spaarquote, en die stijgt juist met een consumptietaks. Binnenlandse investeringen hangen nauw samen met binnenlandse besparingen. Ook indien dit niet opgaat, zal de netto export stijgen. Nederlandse producenten kunnen immers beter concurreren met het buitenland doordat de bruto loonkosten dalen.
Wel is het zo dat werkgevers met meer werknemers hetzelfde product tegen dezelfde kost produceren omdat de loonkosten per eenheid product dalen. Dit effect is van belang omdat bij een terugvallende consumptie de afzet bij bedrijven daalt. Vraag is of de verschuiving in de vraag niet te groot zal zijn dat het uiteindelijk toch tot banenverlies lijdt. Waar ligt het omslagpunt hier?
Hier volg ik je even niet. In ieder geval mist hier de internationale dimensie. Het is bovendien op de lange termijn niet zo dat de economie een vast aantal banen kan ‘dragen’. Die misvatting wordt in het Engels de Lump of Labour Fallacy genoemd. Op de lange termijn maakt het bijvoorbeeld voor je werkgelegenheid ook niet zoveel uit of je een werkweek hebt van 36 of van 40 uur (wel voor de omvang van je economie natuurlijk).
Beste timorel
“Op de korte termijn heb je gelijk, daarom moet je zo’n consumptietaks geleidelijk invoeren. Op de lange termijn echter bepaalt de productiecapaciteit van de economie de omvang. Die productiecapaciteit is afhankelijk van de spaarquote, en die stijgt juist met een consumptietaks. Binnenlandse investeringen hangen nauw samen met binnenlandse besparingen. Ook indien dit niet opgaat, zal de netto export stijgen. Nederlandse producenten kunnen immers beter concurreren met het buitenland doordat de bruto loonkosten dalen.”
Je beoogt het verlagen van de consumptie van luxeartikelen. Consumptieartikelen vormen voor een zeer groot deel de totale productiecapaciteit. Op primaire goederen wordt door de consument amper bezuinigd. Dus je zal met je consumptietax mogelijk wel slagen om de luxe artikelen af te romen, maar daarmee daalt onverbiddellijk het productievolume. Je vermindert namelijk de vraag. Of buitenlandse afzet dat voldoende afvangt is zeer de vraag. Er kan een zekere verschuiving van productie locatie plaatsvinden. De terugkeer van productie vanuit Aziatische landen, maar dan zal je een enorme daling in de kosten moeten bewerkstelligen. Ik betwijfel ten zeerste of wij die loonkost zo hard kunnen laten dalen dat we de aziatische tijgers kunnen beconcurreren op prijs.
De relatie van productiecapaciteit en spaarquote ligt daar dat een goede spaarquote investeringen mogelijk maakt in duurzame productiemiddelen, maar dan dient er wel de vraag en het concurrentievermogen aanwezig te zijn. Fabrieken gaan niet meer investeren als er geen markt is, ongeacht de beschikbaarheid van de spaarquote.
“Hier volg ik je even niet. In ieder geval mist hier de internationale dimensie. Het is bovendien op de lange termijn niet zo dat de economie een vast aantal banen kan ‘dragen’. Die misvatting wordt in het Engels de Lump of Labour Fallacy genoemd. Op de lange termijn maakt het bijvoorbeeld voor je werkgelegenheid ook niet zoveel uit of je een werkweek hebt van 36 of van 40 uur (wel voor de omvang van je economie natuurlijk).”
Dit gaat om de loon-prijs spiraal. Bij een lager loon wordt de noodzaak voor innovatie om de kostprijs te drukken kleiner. [zeg maar minder automatisering en robotisering nodig] omdat arbeid dermate goedkoop wordt dat de ROI automatisering/ arbeid in het voordeel van arbeid gaat uitvallen.
Ander punt is innovatie. De loon-prijs spiraal is een driver voor innovatie. Bedrijven zoeken continue naar mogelijkheden om de arbeidsproductiviteit te verbeteren, waarbij de kosten per eenheid dalen. Aangezien in de meeste bedrijven en dus producten/diensten, arbeid de belangrijkste kostenfactor is, kan daling van innovatie verwacht worden. Dit is terug te zien in lage lonen landen waar arbeid dermate goedkoop is dat grote investeringen op het gebied van innovatie achterwege blijven. Er is simpelweg geen noodzaak toe. Het is dan ook niet te verwachten dat goederen op de markt komen die veel langer meegaan. Met de daling van loonkost en daarmee de productprijs, valt een groot deel van de stimulans weg die de auteurs veronderstellen. De consument maakt namelijk een ROI afweging bij duurzame goederen. Al is ook dat beperkt door het impulsieve aankoopgedrag bij consumenten. De auteurs moeten zich hier niet rijk rekenen.
Ik zou niet zomaar durven stellen dat lage lonenlanden minder innovatie kennen doordat de lonen er laag zijn. Kijk bijvoorbeeld naar China, dat land is wel degelijk flink aan het innoveren. Dus ik zet vraagtekens bij je stelling dat het Nederlandse bedrijfsleven door een lagere arbeidsheffing minder zal innoveren (stel eens de omgekeerde vraag: volgens die logica zullen Nederlandse bedrijven enorm gaan innoveren als we de loonheffing verdubbelen. Is dat een goed idee?). Wat betreft duurzaamheid denk ik dat de gevolgen niet eenduidig zijn. Zelfs als Nederlandse bedrijven minder zouden gaan innoveren en hun producten daardoor minder duurzaam worden (wederom een aanname), dan kunnen we nog altijd producten uit het buitenland importeren. Maar een consumptietaks hoeft niet meteen te betekenen dat alle consumptie duurzamer wordt, aangezien duurzaam vaak ook duur is. Daarom laten we de mogelijkheid open om bijv. het BTW-tarief meer te differentieren naar duurzaamheid (je kunt ook denken aan CO2-heffingen). Ben het tot slot met je eens dat gedragsverandering niet meteen te verwachten is.
lage lonen vlakt innovatie niet uit maar remt wel zeker als het gaat om arbeidsinnovatie. In China en India worden 10 mensen op het zelfde werk gezet als hier in Nederland 1 man + automatisering wordt ingezet. Zeer lage loonkosten zorgen in die zin wel voor een lagere arbeidsinnovatie. Neemt niet weg dat ze op andere punten wel kunnen innoveren, als wordt veel van die innovatie geimporteerd, gekopieerd en met massa arbeid ten uitvoer gebracht.
Duurzaam vaak duur. Als dat zo is dan mist er wat aan de duurzaamheid. Duurzaamheid is het lange termijn perspectief waardoor de rekensom positief uitvalt tegen de korte termijn goedkope productie. Een CO2 tax is geen consumptie tax maar een vervuilerstax. Als je ‘vuilt’ rijdt, betaal je meer, als je schoon rijdt, betaal je minder. De driver is dan niet gericht op consumptievermindering, dus minder rijden, maar op de milieubelasting van het vervoersmiddel.
Consumptie.
Consumptie wordt op 3 manieren gedreven. Primaire of noodzakelijke goederen. Secundaire of luxe goederen. Tertiaire of verslavingsgoederen.In het voorstel wordt uitgegaan van een progressieve consumptiebelasting. Ik veronderstel dat hierbij rekening wordt gehouden met de consumptiesoort. Primair laag belast, tertiair hoog belast.
Nee, het voorstel maakt absoluut geen onderscheid tussen verschillende soorten consumptie, het kijkt uitsluitend naar het totale consumptieniveau. Ik hoop dat dit een deel van je praktische bezwaren wegneemt.
Daarmee heeft BTW direct invloed op het koopgedrag, zoals nu ook in het lenteakkoord wordt verwacht. De luxe aankopen zullen uitgesteld worden door de verhoging met 2% van het hoge tarief, waar het lage tarief ongemoeid blijft.
Hier ben ik het niet mee eens. De BTW drukt ongeveer even zwaar op alle inkomensgroepen. Gemeten naar inkomen is de BTW zelfs degressief. Dus het lage en het hoge tarief maken niets uit. Sterker nog, het Lenteakkoord vergroot misschien wel de ongelijkheid doordat het de accijns op alcohol verhoogt en de BTW op kunsten juist verlaagt.
Hier zit de grote hiaat bij de consumptiebelasting. Of je dat nu via voorheffing en naheffing stelsels bewerkstelligt, het neemt de prijsprikkels weg bij de directe aankoop. Consumptiegedrag is namelijk impulsief en allesbehalve rationeel. Ook houdt het systeem geen rekening met de elastiticiteit van het product / dienst. Bij een nagenoeg inelastische markt gedraagt de consument zich contra aan wat de consumptietax beoogt.
Ja, dit ben ik deels met je eens. De consumptieheffing zit niet in de prijs verwerkt. Wel denk ik dat gewenning zal optreden. Bovendien ligt hier een schone taak voor de banken. Waarom zouden zij geen app kunnen ontwikkelen om real-time te laten zien hoeveel je kwijt bent aan consumptiebelasting? En hoeveel je kwijt zou zijn als je die vaatwasser zou kopen, of die nieuwe bank? Fluitje van een cent, zou ik zeggen. Als energiemaatschappijen het kunnen, kunnen de banken het ook.
Ook veronderstelt consumptiebelasting dat de consument zal stoppen met de status wedloop. Ook dan wordt veronderstelt dat een losgekoppelde prijssturing via consumptietax het gedrag zal beinvloeden. Een dergelijke aanname is behoorlijk dubieus als je kijkt naar de factoren van aankoop. Prijs is namelijk een inferieure factor bij dit gedrag en in veel gevallen juist de reciproke. Hoe duurder, hoe groter de status.
Nee, de consumptietaks veronderstelt niet dat de consument zal stoppen met de statuswedloop. Wel dat nu middelen inefficient worden ingezet, die beter kunnen worden afgeroomd ter financiering van de publieke zaak.
De drang naar dergelijke goederen zal het consumptie gedrag tijdelijk verlagen, maar op termijn leiden tot verhoging van de lonen omdat de consument het schaarse goed wil verwerven. Omdat te realiseren zal zijn inkomen moeten stijgen om een groter besteedbaar inkomen over te houden. De loonprijs spiraal gaat dan weer opwaarsts. Ja, ergens zal een nieuw evenwicht komen, maar het remmende effect op statusgoederen zal niet plaatsvinden.
Dit vraag ik me af. Je veronderstelt dat de onderhandelingspositie van de vakbonden sterker zal worden ten opzichte van de werkgevers. Ik zie niet zo snel in waarom dit het geval zou zijn.
Hoe complex het aankoopgedrag is wordt duidelijk als men de link naar zakelijk.info.nl volgt. Veel van dit gedrag wordt vlak voor en tijdens de aankoop gerealiseerd. Door over te schakelen naar een consumptiebelasting die niet meer stuurt bij de feitelijke aankoop, negeert men de complexiteit van aankoopgedrag en zullen de veronderstelde effecten uitblijven. Belangrijkste factoren om consumptiegedrag te sturen is en blijft informatie, beschikbaarheid en prijsstellingen. BTW, voorlichting, kortingen, statiegeld factoren zijn veel betere en bewezen methodes om consumptie gedrag te sturen.
Zoals gezegd: de BTW kan gewoon blijven bestaan, en zelfs beter worden ingezet om te differentieren naar producttype. Op sommige producten omlaag, op andere omhoog. Laten we dan ook die malle tweedeling tussen 6% en 19 (straks 21)% opheffen en echt kiezen voor differentiatie op basis van duurzaamheid.
En niet alleen aan de consumenten kant maar ook bij leveranciers en detailhandel. De toename van fairtrade producten in winkels is de som van maatschappelijke druk, consumentenvraag en de bereidheid van bedrijven om de voorinvestering te accepteren en daarmee het aanbod in de winkel te realiseren.
Eens, juich ik van harte toe!
Nee, het voorstel maakt absoluut geen onderscheid tussen verschillende soorten consumptie, het kijkt uitsluitend naar het totale consumptieniveau. Ik hoop dat dit een deel van je praktische bezwaren wegneemt.
Dat vergroot mijn bezwaren. Dan straf je mensen voor het feit dat ze primaire goederen verbruiken. Dat is dus voedsel en drinken. hoe ga je dan bijvoorbeeld om met gezondheidszorg. In meeste gevallen wel Null tarief, maar er zijn ook delen die in 6% tarief vallen.
Hier ben ik het niet mee eens. De BTW drukt ongeveer even zwaar op alle inkomensgroepen. Gemeten naar inkomen is de BTW zelfs degressief. Dus het lage en het hoge tarief maken niets uit. Sterker nog, het Lenteakkoord vergroot misschien wel de ongelijkheid doordat het de accijns op alcohol verhoogt en de BTW op kunsten juist verlaagt.
Klopt, maar de groep consumenten die ongeacht btw tarief consumeert is wel heel klein. ongeveer 7% totale bevolking. De top van de pyramide. De midden-groepen reageren wel op deze prijsprikkel, wat ook door CPB wordt verwacht.
Ja, dit ben ik deels met je eens. De consumptieheffing zit niet in de prijs verwerkt. Wel denk ik dat gewenning zal optreden. Bovendien ligt hier een schone taak voor de banken. Waarom zouden zij geen app kunnen ontwikkelen om real-time te laten zien hoeveel je kwijt bent aan consumptiebelasting? En hoeveel je kwijt zou zijn als je die vaatwasser zou kopen, of die nieuwe bank? Fluitje van een cent, zou ik zeggen. Als energiemaatschappijen het kunnen, kunnen de banken het ook.
Dergelijke Apps zijn er al. Kijk naar de energiesector. Effect is marginaal. Wat jij voorstelt is de rationalisatie van aankoop en daarmee ga je voorbij aan mijn stelling dat aankoop juist irrationeel is. Impuls gedreven.
Nee, de consumptietaks veronderstelt niet dat de consument zal stoppen met de statuswedloop. Wel dat nu middelen inefficient worden ingezet, die beter kunnen worden afgeroomd ter financiering van de publieke zaak.
Dit ontgaat mij. De wedloop draagt bij aan de inefficiency van middelen. De zinloze aankopen.
Dit vraag ik me af. Je veronderstelt dat de onderhandelingspositie van de vakbonden sterker zal worden ten opzichte van de werkgevers. Ik zie niet zo snel in waarom dit het geval zou zijn.
Nee niet de vakbonden alleen. Ook de werknemer omdat die gaat shoppen tussen werkgevers. Zoals je nu ook ziet. Verbinding met bedrijven wordt steeds kleiner.
Zoals gezegd: de BTW kan gewoon blijven bestaan, en zelfs beter worden ingezet om te differentieren naar producttype. Op sommige producten omlaag, op andere omhoog. Laten we dan ook die malle tweedeling tussen 6% en 19 (straks 21)% opheffen en echt kiezen voor differentiatie op basis van duurzaamheid.
Als je de BTW overeind houdt, ga je volgens mij op 2 gedachtes hinken. En btw, zoals ik al eerder betoogde, is een uitstekend middel om te differentieren en te sturen op aankoopgedrag.
Kan iemand nog een duidelijk maken wat het verschil is (voor consumenten) tussen BTW en consumptie tax?
Volgens mij is het identiek, alleen lijkt de door apul voorgestelde consumptietax vooral nieuwe werkgelegenheid bij de belastingdienst en massale inbreuken op de privacy op te leveren.
Voor anderen dan consumenten is de BTW irrelevant, want die trek je af en draag je af.
Ik kan me vergissen, maar mij lijkt de consumptietaks aanmerkelijk simpeler dan de btw (de belastingdienst kan dus juist de helft van het personeel ontslaan, mits het ontslagrecht dat toe laat). Bovendien houdt consumptietaks ook rekening met uitgaven in het buitenland en is de hoogte ervan heel anders geregeld. Zoals het voorgesteld wordt betaal je over je aankopen in principe geen belasting, mits je niet teveel uitgaven doet. Als je daarentegen heel veel uitgaves doet (en dat kan in principe alleen als je een heel hoog inkomen hebt), betaal je heel veel belasting. In die zin is het effect van dit systeem meer gelijk aan inkomstenbelasting dan aan BTW.
Als iemand met 3x Balkenendenorm echter zich gedraagt als modaal qua uitgaven (en dus meer dan een half miljoen per jaar spaart), betaalt die ook een modale belasting. Mijn belangrijkste bezwaar (naast zwart werk) is derhalve dat ik onder zo’n systeem gezellig 5 jaar ergens directeur van ben en leef als een student, vervolgens met mijn miljoenen vertrek naar een leuk Caribisch eiland waar geen vermogensbelasting geheven wordt (en uiteraard ook geen consumptietaks), om daar de rest van mijn leven de prins uit te hangen, ik er vanaf kom zonder ooit een cent belasting te hebben betaald. Omgekeerd zal Nederland geen attractief land zijn voor mensen die gespaard hebben en nu hun geld willen gaan uitgeven.
Ik zei toch al eerder Noord-Korea.
Eens met Mr.Ooijer: hier is duidelijk niet diep over agedacht. Klein gedachtenexperimentje: de auteurs beweren dat een consumptie taks aanzet tot minder schuldenmaken. Ik maak hieronder aannemelijk dat er door de consumptie taks er *meer* geleend zal worden.
Persoon A heeft een inkomen van 20000 per jaar en wil een auto kopen van 50000 euro. De gewenste consumptie taks is een schijvensysteem van 0% op de eerste 10k aan consumptie (inkomen – sparen), 10% op de tweede 10k en 20% op alles daarboven. Persoon A zal dan liever in een keer 50k lenen en dat (zelfs met rente) terugbetalen over de levensduur van de auto, dan 5 jaar sparen en dan in een keer de auto kopen.
Lenen: eerste jaar een lening 50000 belastingvrij (want geen inkomen), vervolgens 10k rentebetaling tegen hooguit 10% belasting. Als er 20% rente is op de hoofdsom hoeft A enkel 6*10k*10%=6000 euro aan belasting te betalen voor een auto van 50000.
Sparen: 50000 belastingvrij na 5 jaar 10k per jaar sparen, dan 50K*20% (hoogste tarief want bovenop zn inkomen van 20k in het laatste jaar) = 10k belasting.
Een beetje slimme consument gaat natuurlijk lenen.
Dit is maar een heel simpel voorbeeld en niet eens het belangrijkste wat valt aan te merken op het idee (het meest storende vind ik dat de auteurs blijkbaar aan het geconsumeerde volume kunnen afleiden of de consumptie status verhogend is of niet: compleet ridicuul natuurlijk), maar het geeft aan dat “een slecht plan” blijkbaar beter is dan “geen plan”. Ik zou het omgekeerde beweren: als je niet weet waarover je het hebt, hou dan maar je mond dicht.
Bedankt voor je “heel simpele” rekenvoorbeeld, maar het snijdt geen hout. Kijk maar: persoon A spaart ieder jaar de helft van zijn inkomen, geeft de resterende 10000 euro elk jaar uit aan andere consumptie, en betaalt zo de eerste 4 jaar geen belasting. In jaar 5 koopt hij de auto en betaalt hij 9000 euro belasting (niet 10000 zoals jij stelt). In de tussentijd heeft hij ook nog eens rente op zijn spaargeld gekregen. Zeg 5% per jaar, dan houdt-ie na 5 jaar 7500 over (ik reken even niet met rente-op-rente). Daar kan hij bijna z’n gehele belasting mee betalen (netto onder de streep na 5 jaar: min 1500 euro).
Persoon B spaart niet, maar leent tegen 10% om die auto meteen te kunnen kopen. Hij consumeert jaarlijks evenveel als persoon A (10000 euro) plus aflossing (jaarlijks 10000) en rente over de uitstaande hoofdsom (het eerste jaar 5000 euro, daarna 4000 in jaar 2, etc.). Hij betaalt in jaar 1 al 2000 euro belasting (10% over de aflossing en 20% over de rente, want die brengt hem in de derde schijf). In jaar 2 betaalt hij 1800 euro belasting (want deel hoofdsom is afgelost), etc. Na 5 jaar heeft persoon B zo 8000 euro aan belasting betaald. Dat is ietsje minder dan persoon A, maar persoon B heeft geen rente-inkomsten gehad. Zijn resultaat na 5 jaar is dus veel slechter dan persoon A, zeker als je met rente-op-rente rekent. En dan heb ik de te betalen rente voor persoon B ook nog eens met 50% verlaagd ten opzichte van jouw voorbeeld…ik denk dus niet dat consumenten meer schulden zullen aangaan.
Wat er wél zal gebeuren, en daar heb je een punt, is dat consumenten hun uitgaven zoveel mogelijk gaan spreiden, en als het even kan, uitsmeren om zo de jaarlijkse consumptie zo constant mogelijk te houden. Dat lijkt mij een uitstekende ontwikkeling die we van harte zouden moeten toejuichen. Maar dat is niet hetzelfde als netto schuldopbouw.
Bedankt voor je “heel simpele” rekenvoorbeeld, maar het snijdt geen hout. Kijk maar: persoon A spaart ieder jaar de helft van zijn inkomen, geeft de resterende 10000 euro elk jaar uit aan andere consumptie, en betaalt zo de eerste 4 jaar geen belasting. In jaar 5 koopt hij de auto en betaalt hij 9000 euro belasting (niet 10000 zoals jij stelt). In de tussentijd heeft hij ook nog eens rente op zijn spaargeld gekregen. Zeg 5% per jaar, dan houdt-ie na 5 jaar 7500 over (ik reken even niet met rente-op-rente). Daar kan hij bijna z’n gehele belasting mee betalen (netto onder de streep na 5 jaar: min 1500 euro).
Persoon B spaart niet, maar leent tegen 10% om die auto meteen te kunnen kopen. Hij consumeert jaarlijks evenveel als persoon A (10000 euro) plus aflossing (jaarlijks 10000) en rente over de uitstaande hoofdsom (het eerste jaar 5000 euro, daarna 4000 in jaar 2, etc.). Hij betaalt in jaar 1 al 2000 euro belasting (10% over de aflossing en 20% over de rente, want die brengt hem in de derde schijf). In jaar 2 betaalt hij 1800 euro belasting (want deel hoofdsom is afgelost), etc. Na 5 jaar heeft persoon B zo 8000 euro aan belasting betaald. Dat is ietsje minder dan persoon A, maar persoon B heeft geen rente-inkomsten gehad. Zijn resultaat na 5 jaar is dus veel slechter dan persoon A, zeker als je met rente-op-rente rekent. En dan heb ik de te betalen rente voor persoon B ook nog eens met 50% verlaagd ten opzichte van jouw voorbeeld…ik denk dus niet dat consumenten meer schulden zullen aangaan.
Wat er wél zal gebeuren, en daar heb je een punt, is dat consumenten hun uitgaven zoveel mogelijk gaan spreiden, en als het even kan, uitsmeren om zo de jaarlijkse consumptie zo constant mogelijk te houden.
Bedankt voor je “heel simpele” rekenvoorbeeld, maar het snijdt geen hout. Kijk maar: persoon A spaart ieder jaar de helft van zijn inkomen, geeft de resterende 10000 euro elk jaar uit aan andere consumptie, en betaalt zo de eerste 4 jaar geen belasting. In jaar 5 koopt hij de auto en betaalt hij 9000 euro belasting (niet 10000 zoals jij stelt). In de tussentijd heeft hij ook nog eens rente op zijn spaargeld gekregen. Zeg 5% per jaar, dan houdt-ie na 5 jaar 7500 over (ik reken even niet met rente-op-rente). Daar kan hij bijna z’n gehele belasting mee betalen (netto onder de streep na 5 jaar: min 1500 euro).
Persoon B spaart niet, maar leent tegen 10% om die auto meteen te kunnen kopen. Hij consumeert jaarlijks evenveel als persoon A (10000 euro) plus aflossing (jaarlijks 10000) en rente over de uitstaande hoofdsom (het eerste jaar 5000 euro, daarna 4000 in jaar 2, etc.). Hij betaalt in jaar 1 al 2000 euro belasting (10% over de aflossing en 20% over de rente, want die brengt hem in de derde schijf). In jaar 2 betaalt hij 1800 euro belasting (want deel hoofdsom is afgelost), etc. Na 5 jaar heeft persoon B zo 8000 euro aan belasting betaald. Dat is ietsje minder dan persoon A, maar persoon B heeft geen rente-inkomsten gehad. Zijn resultaat na 5 jaar is dus veel slechter dan persoon A, zeker als je met rente-op-rente rekent. En dan heb ik de te betalen rente voor persoon B ook nog eens met 50% verlaagd ten opzichte van jouw voorbeeld…ik denk dus niet dat consumenten meer schulden zullen aangaan.
Hmm, sorry voor de dubbele posts. Dat krijg je dus als je met je ipod vanaf je vakantie-adres met slecht werkend wifi gaat zitten posten.
In jaar 5 koopt hij de auto en betaalt hij 9000 euro belasting (niet 10000 zoals jij stelt).
Mijn consument gaat niet opeens 10k minder consumeren het jaar dat hij een auto koopt. In het laatste jaar geeft hij 20k (zijn normale consumptie) plus 50k (de prijs van de auto). Die 50k valt volledig onder het 20% tarief.
In de tussentijd heeft hij ook nog eens rente op zijn spaargeld gekregen. Zeg 5% per jaar, dan houdt-ie na 5 jaar 7500 over (ik reken even niet met rente-op-rente). Daar kan hij bijna z’n gehele belasting mee betalen (netto onder de streep na 5 jaar: min 1500 euro).
Dus jouw belastingplan neemt de prikkel weg om te sparen? Want de rente die hij krijgt is net genoeg om de consumptie taks te betalen. Lekker is dat zeg! Nog minder reden om te sparen: de (onrealistisch hoge) rente van 5% per jaar wordt bij ontsparen linea recta wegbelast.
Persoon B spaart niet, maar leent tegen 10% om die auto meteen te kunnen kopen.
Hou het wel even eerlijk. Je rekent met een onrealistisch hoge spaarrente voor de spaarder en nu met een onrealistisch hoge leenrente voor de schuldenmaker. Zet ze dan beide op 5%.
En zelfs dan lijk je geen gelijk te hebben:
Na 5 jaar heeft persoon B zo 8000 euro aan belasting betaald. Dat is ietsje minder dan persoon A, maar persoon B heeft geen rente-inkomsten gehad.
2000 euro extra belasting is niet “ietje” minder en daarnaast vergeet je het grootste verschil: de spaarder heeft vijf jaar moeten wachten voor een auto die ook nog 2000 euro duurder is. Wie kiest daarvoor?
Kijk, nu komen we ergens. Je eerste voorbeeld was duidelijk te simpel (consumptief krediet tegen nog geen 4% op jaarbasis, en 0% rente op spaargeld). Goed dat je het realistischer wilt maken.
Net als de reactie van Hans ga ik hier graag op een ander moment uitgebreider op in. Intussen wil ik jou vragen om goed na te denken over de jaarlijkse ‘standaard’ consumptie van ons proefpersonen. Is die 10.000 euro of 20.000 euro? De persoon die spaart, moet dat doen vanaf het begin van jaar 1 t/m het eind van jaar 5, het jaar waarin hij de auto koopt. Anders krijgt hij het benodigde bedrag niet bij elkaar.
Mijn consument gaat niet opeens 10k minder consumeren het jaar dat hij een auto koopt. In het laatste jaar geeft hij 20k (zijn normale consumptie) plus 50k (de prijs van de auto). Die 50k valt volledig onder het 20% tarief.
Als hij begint met sparen in jaar 1, kan hij de auto kopen aan het eind van jaar 5. Dan kan hij niet ook nog eens EUR 20k consumeren. Dus EUR 1000 minder belasting.
Dus jouw belastingplan neemt de prikkel weg om te sparen? Want de rente die hij krijgt is net genoeg om de consumptie taks te betalen. Lekker is dat zeg! Nog minder reden om te sparen: de (onrealistisch hoge) rente van 5% per jaar wordt bij ontsparen linea recta wegbelast.
Integendeel! Door te sparen, kan onze consument de aankoop doen EN het leeuwendeel van z’n belasting betalen. Sparen wordt dus beloond. Hoe zit dat met jouw lenende consument? Die blijft zitten met een belastingschuld van EUR 6,5k, tenzij hij – schock – z’n consumptie vermindert.
Hou het wel even eerlijk. Je rekent met een onrealistisch hoge spaarrente voor de spaarder en nu met een onrealistisch hoge leenrente voor de schuldenmaker. Zet ze dan beide op 5%.
Gelijke rentes vind ik net zo goed onrealistisch: geen bank te vinden die dezelfde rente hanteert voor consumptieve kredieten als voor spaargeld. Maar goed: laten we doen alsof. In dat geval is het netto resultaat voor onze spaarder nog geen EUR -1000 (ruim EUR 8000 spaarrente min EUR 9000 belastingschuld). Voor onze lener is dat EUR -6500 (EUR 0 spaarrente min EUR 6500 belastingschuld). De spaarder wordt beloond voor z’n spaargedrag.
en daarnaast vergeet je het grootste verschil: de spaarder heeft vijf jaar moeten wachten voor een auto die ook nog 2000 euro duurder is. Wie kiest daarvoor?
Die auto is dus niet duurder maar veel goedkoper (let je er even op dat de lener voor z’n auto EUR 57500 heeft betaald, inclusief rente?). Een netto voordeel van EUR 5500 vind ik wel het wachten waard. Maar laat mensen vooral zelf hun afweging maken, voorkeuren verschillen immers.
Maar nu even loskomen van het rekenvoorbeeld. Je opmerking heeft me aan het denken gezet. Ik denk niet dat mensen meer schulden zullen aangaan. In plaats daarvan proberen ze hun consumptie zoveel mogelijk stabiel te houden en uit te smeren over verschillen jaren. Ik denk dat dat zal leiden tot allerlei vormen van abonnementen/huur. Ben heel benieuwd wat de gevolgen hiervan zullen zijn voor duurzaamheid en spaargedrag. Daar ga ik me de komende tijd maar eens mee bezig houden.
Hoe zit het met ondernemingen? Ga je die ook belasten op basis van wat zij consumeren – inkoop productiemiddelen – ?
Bedrijven zijn geen consumenten, dus waarom zou je dat willen? Wij hebben het over vervanging van de loonbelasting.
Was maar een vraag. Ik ben geen fiscalist dus of het een op het ander moet worden afgestemd en hoe gaat mijn petje te boven.
Heren, dit is een kansloos concept
“Ook veronderstelt consumptiebelasting dat de consument zal stoppen met de status wedloop.”
Zelfs in Noord Korea streven ze naar status
En China heeft het weer ingevoerd om eindelijk van de hongersnoden af te komen.
Nu hebben ze te veel economische groei, waardoor ze bijna net zo duur worden als west europa, en binnenkort duurder.
Dan worden de rollen omgekeerd.
En zal Azie steeds meer fabrieken en laboratoria in Europa openen.
De bedrijven hebben ze al overgenomen
en de Rotterdamse haven is al grotendeels Chinees.
Hoog tijd dat we voor onszelf gaan innoveren, met een persoonlijk opleidingsbudget.
Ons laatste restje vrijheid, omdat China dat eist
“Ook veronderstelt consumptiebelasting dat de consument zal stoppen met de status wedloop.”
Dat veronderstelt de consumptiebelasting niet…
“Ook veronderstelt consumptiebelasting dat de consument zal stoppen met de status wedloop.”
Dat veronderstelt de consumptiebelasting niet…