Vandaag werd bekend dat Jerry Springer is overleden. De 79-jarige voormalig presentator werd een cultureel icoon met de Jerry Springer-show, die een voorproefje zou geven van wat de Amerikaanse politiek zou worden: een vulgair rariteitenkabinet dat nog het meest op een kruising lijkt tussen aapjes kijken en showworstelen.
Springer vertelde ooit dat de opzet oorspronkelijk was dat het een serieus praatprogramma moest worden, à la Oprah Winfrey. “Ze wilden een tweede Phil Donahue van me maken.” Alleen keek er niemand naar.
Het opvoeren van allerlei laagopgeleide types die met elkaar op de vuist gingen na allerlei pikante, vaak buitenissige, onthullingen over hun seksleven en buitenechtelijke affaires bleek een gouden greep. De Jerry Springer show werd – ook internationaal – een van de populairste talkshows, die liep van 1991 tot 2018. Het maakte zoveel culturele impact, dat er zelfs een opera over werd gemaakt.
Dit carrièrepad was nogal onverwacht. Springer begon zijn loopbaan in de politiek als gemeenteraadslid en uiteindelijk burgemeester van Cincinnati. In 1982 deed Springer vergeefs een gooi naar het gouverneurschap van Ohio, en stapte daarna over naar de lokale TV als nieuwspresentator.
Reacties (4)
Jerry Springer had ook een erg humoristich, en helemaal passend in het stramien van zijn show, filmpje gemaakt over racisme: “Our show is stupid, but not half as stupid as racism.”
https://www.youtube.com/watch?v=lU0Kaci3AKU
Deze had ook gekund: https://www.youtube.com/watch?v=yAew_OD9lUM
Ik moet zeggen dat ik de stukjes toch met (nog) meer weerzin bekijk dan vroeger. Mensen op een podium zetten, veelal niet zo’n slimme en/of kwetsbare mensen, ze zich daar totaal voor lul laten zetten, ze tegen elkaar laten vechten, en daar je centen mee verdienen. Het zal je fuckin baan maar wezen zeg.
Over de doden niets dan goeds enzo, maar hij had beter burgemeester kunnen blijven.
De vraag is in hoeverre we ons niet verkijken wanneer we een cultureel fenomeen als ‘de Jerry Springer show’ samen laten vallen met de persoon Jerry Springer. De man speelde een rol als spreekstalmeester in een rariteitenspektakel, maar dat spektakel was zonder Jerry Springer vermoedelijk ook wel ontstaan, gewoon omdat er bij de kijker behoefte aan was.
Zoals gezegd: de vulgaire versie met stellen die elkaar in de haren vlogen na pijnlijke onthullingen over hun seksuele escapades (‘Ik had seks met je zus!’ ‘Maar ik met jouw vader!’) werd aanzienlijk beter bekeken dan een praatprogramma waarin maatschappelijke onderwerpen op een serieuze, intellectueel verantwoorde manier werden besproken. De massa eist pulp, sensatie en popcornvermaak.
Voordat de TV intrede deed ging men in de VS naar reizende kermissen om zich onder meer te vergapen aan allerlei circusgriezels: dames met baarden, dwergen, siamese tweelingen en mensen met ‘kreeftenhanden’. Dat wordt inmiddels door de meeste mensen als vernederend ervaren. Dergelijk infotainment wordt inmiddels gegoten in het jasje van human interest. Dan wordt het acceptabel geacht, want dat vergroot het maatschappelijk begrip voor buitenbeentjes. Maar het blijft aapjes kijken natuurlijk.
En de behoefte om te gruwelen, lachen en roddelen om mensen die je maar raar vindt, blijft gewoon. In Nederland wordt in die behoefte voorzien met programma’s als De Rijdende Rechter, Lang Leve de Liefde en Boer zoekt Vrouw, afgaande op terugkerende conversaties op social media. En eind jaren ’90 had programma’s als Jambers, waarin types met merkwaardige nevenberoepen en hobby’s te kijk werden gesteld, en Sex voor de Buch, waarin presentator Menno Buch allerlei figuren met rare seksfetisjen voorbij liet komen.
Op de Amerikaanse TV wordt die behoefte inmiddels vooral voorzien door reality-TV. De Kardashians zijn er schathemeltjerijk van geworden, maar ook zogeheten ‘white trash’ eten er een goede boterham van. Kijk maar ’s een aflevering van Duck Dynasty of Honey Boo Boo. TLC is er groot mee geworden, dat soort programma’s. Voorheen was dat ‘The Learning Channel’, maar daar zat geen droog brood in. Lachen om een stel asociale domoren of rijke non-valeurs des te meer.
In Nederland werden de ‘Tokkies’ een begrip.
Je kunt natuurlijk stellen dat die mensen worden geëxploiteerd, net als de kermisattracties van weleer. Maar ik had bij de Jerry Springer show nogal eens het idee dat de gasten acteerden, en dat hun buitenissige verhalen meer dan eens verzonnen waren. Alles om maar in het oog te springen. Ze dienden zichzelf aan ook. Ik weet niet wat ze daaraan overhielden, misschien vijfhonderd dollar en een reisje naar de grote stad? ‘Kijk mamma, ik ben op TV!’
Ik kan me herinneren dat ik dit keek op de sportschool waar ze beeldschermen hadden hangen waar verschillende zenders werden uitgezonden (nu niet meer) en zo zag ik heel vaak rond een uur of vijf herhaling Jerry Springer Show en Dr. Phill. Die laatste heeft wel overeenkomsten met de eerste.