COLUMN - Amerika luistert op grote schaal burgers af. Google, Microsoft, Apple, Facebook, Youtube en nog een paar internetgiganten worden al enige tijd gedwongen om de Amerikaanse inlichtingendiensten toegang te verlenen tot hun servers. Sindsdien kan de NSA daar naar hartelust grasduinen in gegevens van gebruikers. Dit bleek uit geheime documenten die twee journalisten kregen toegespeeld. De operatie heeft de codenaam PRISM. [Zie The Guardian en The Washington Post.]
De Amerikaanse overheid verzet zich tegen de aantijgingen met een drieledig verweer. Eén: ja, PRISM bestaat, maar is volledig legaal: het bulk-afluisteren wordt gedekt door een geheime overeenkomst, en is netjes getoetst aan de geheime interpretatie door een rechtbank van een geheime wet. Twee: we richten ons niet op onze eigen burgers – want dat mag niet zonder toestemming van een rechter – maar alleen op buitenlanders, of nou ja, ook op Amerikanen die contact hebben met buitenlanders. Drie: degene die deze volkomen legale operatie naar de pers heeft gelekt, zullen we vinden en uit alle macht juridisch mangelen.
Dat deze drie argumenten elkaar tegenspreken, schijnt ze niet op te vallen. Als PRISM tiptop legaal is, is het lastig in te zien waarom simpelweg onthullen dat de operatie bestaat, illegaal zou zijn. Geen enkele wet, hoe geheim ook, geeft Amerika carte blanche om mensen buiten hun landsgrenzen af te tappen. En inmiddels heeft elke Amerikaan die op internet zit, uit de aard der zaak geregeld contact met buitenlanders, waardoor Amerikaanse staatsburgers alsnog bijna collectief onder het bereik van PRISM vallen.
Ook wij Nederlanders worden via PRISM afgetapt. Onze regering stelde zich opmerkelijk neutraal op nadat het nieuws bekend werd, en schoof alle interventies ver van zich af. Misschien, zo opperde een minister, zou het fijn zijn wanneer de Europese Commissie hierover vragen stelde aan Amerika, of dat het College Bescherming Persoonsgegevens de zaak internationaal aankaartte…?
Verder niks. Geen spoor van woede over een vreemde mogendheid die – buiten elk medeweten van onze overheid – zich heeft aangematigd dat zij onze burgers tot in detail kan volgen.
Maar ik begrijp die geserreerde reactie wel. Engeland heeft al toegegeven dat zijzelf geregeld een beroep doet op PRISM, wanneer hun eigen wetgeving naar hun smaak tekort schiet. De NSA levert Engeland met alle plezier gegevens die Engeland zelf wettelijk niet over hun eigen burgers mag traceren, combineren of opslaan. Vriendendienstje, toch?
Daarbij zou teveel regeringsverontwaardiging over het aftappen van onze burgers door vreemde mogendheden, mogelijk ook het aftappen door onze eigen overheid in diskrediet brengen. Want onze eigen overheid houdt via de wet Bewaarplicht al jarenlang bij met wie wij mailen, bellen of chatten.
En Nederland wil die bevoegdheden uitbreiden. Dus nee, Nederland klaagt niet over PRISM. Nederland is hooguit jaloers.
Update:
Daags nadat ik mijn column had ingeleverd, bleek dat ook de Nederlandse overheid meekijkt met de NSA: onze eigen geheime diensten kunnen hebben toegang tot de gegevens die via PRISM zijn verzameld.
Deze column van Karin Spaink verscheen eerder in Het Parool.
Reacties (18)
Dat een actie legaal is, betekent niet dat elke publicatie daarover legaal zou zijn.
Bijvoorbeeld:
Het voorbereiden van een politie-inval bij een hennepkwekerij is legaal.
Het vooraf melden van de inval bij de kwekers is niet legaal.
Zelfs het melden van de posities van verkeersradars is/was in sommige landen illegaal (terwijl snelheidscontrôles niet illegaal zijn).
Hiermee wil ik niet zeggen dat Snowden illegaal gehandeld heeft, en ook niet dat PRISM legaal is.
(zelf denk ik dat in het openbaar besloten moet worden welke informatie een overheidsdienst bekijken mag).
Ik wil alleen zeggen dat Karin Spaink hier niet juist redeneert.
Staat Nederland niet aan top bij het aftappen van telefoon e.d.? Daar kan de VS fijntjes naar wijzen.
Hoe nieuw is deze berichtgeving, dit verschijnsel is al langer bekend?
Volgens mij is het soort dingen als waarover Spaink bericht, al meer dan 10 jaar geen geheim meer. Ik heb er weliswaar even voor moeten googelen, maar tot in de tweede kamer aan toe is het een en ander allang besproken (en is er niets aan gedaan). Ik vond onder meer een oud rapport (zie hier: http://tinyurl.com/qe67jwo ) waarin ruiterlijk wordt toegegeven dat er zelfs afgeluisterde data verkocht worden aan het buitenland (dit staat helemaal aan het eind).
@3: Dan is het maar goed dat ze het er nog een keertje over heeft,velen blijken het alweer vergeten of hadden er niet van gehoord.
Voor mij zijn al die onthullingen,paranoide/achterdochtig als ik ben, totaal geen verassing, volgens mij zijn ze nog maar het topje van de ijsberg.
@3: Ik vermoed dat dat doorverkopen eerder een kwestie van doorgeven is. Om juridische obstakels te omzeilen zullen VK, VS en Nederland afgesproken hebben om elkaars burgers te bespioneren. Vervolgens wordt, indien een land iets over eigen burgers wil weten, de door een ander land opgeslagen data over de eigen burgers “ingekocht”. Zo heeft niemand zijn eigen burgers afgeluisterd, scheelt weer zo’n moeilijke rechter waar je toestemming bij moet vragen.
Ik word een beetje moe van deze discussie. Is er eens een regering die naar haar volk luistert -zelfs naar andere volken -is het weer niet goed. Stelletje linkse zeikerds.
@6:
Nu snap ik het gelukkig:
Onze regering luistert via de Amerikanen naar ons (en omgekeerd).
Het is alleen jammer dat luisteren naar, niet het zelfde is als begrijpen; laat staan er correct op reageren ;-)
@7: Ah, details.
@4: Ik vind het prima dat er nog eens aandacht aan besteed wordt, begrijp me niet verkeerd. Maar ik vind het wel héél erg zouteloos van “de politiek” dat ze (de politiek, niet K.S. dus) net doet alsof ze geschokt is. Dat vind ik wel een erg grote onderschatting van het geheugen van de burger.
Voor de wellicht wat jongere mensen die nog even willen nakijken hoe het allemaal zo gekomen is, hier is een enorme database te vinden met alle stukken die sinds ergens het midden van de jaren ’90 over de afluisterproblematiek verschenen is : http://cryptome.org/
Ik zag zojuist een filmpje over de 82 miljoen terroristen die in ons buurland wonen. Gelukkig maar dat ze allemaal gevolgd worden!
@10:
Leuk!
Nu maar hopen dat de maker van het filmpje niet wordt opgesloten wegens “verraad” ;-)
Verder:
Zou PRISM in Afghanistan verboden zijn of indien wel toegestaan, waarom verder gaan een spelletje dat bewezen heeft niet te werken ;-)
@karin:
“Want onze eigen overheid houdt via de wet Bewaarplicht al jarenlang bij met wie wij mailen, bellen of chatten.”
Doe je huiswerk. Die data staat bij de telecombedrijven, niet bij de overheid. Daar mag de overheid niet in grasduinen.
@5:
“Om juridische obstakels te omzeilen zullen VK, VS en Nederland afgesproken hebben om elkaars burgers te bespioneren.”
Hoe komt het toch dat mensen als Bismarck die normaliter zo “spot on” zijn op dit soort dossiers echter geen enkel intellectueel voorbehoud meer nemen en Dan Brown-achtige complotten spuien.
Als de VS het belangrijk vindt om geen Amerikanen te bespioneren, dan zullen ze dat ook niet via het buitenland doen. Denk je nou echt dat een rechter denkt, oh het is via een u-bocht-constructie dus dan laat ik het bewijs wel toe?
Ja, boter op het hoofd heeft Nederland al langer. De eisen om een tap op een burger te krijgen is een stuk lager dan in de VS. Het wordt (als ik het goed heb) in absolute aantallen ook veel meer gedaan in Nederland dan in de VS, relatief dus enorm veel meer. Als Nederland kunnen we eigenlijk ook niet met het vingertje gaan wijzen. Raar eigenlijk dat we het in Nederland gewoon maar accepteren. (Oud artikel over afluisteren in Nederland en: Nederlandse politie grijpt snel naar de mogelijkheid tot afluisteren
Wat betreft het afluisteren van de eigen burgers door de VS: zodra er een kans is van 51% of meer dat iemand op het internet een ‘foreigner’ is, kan er al getapt worden. Ik vraag me af hoe dat werkt? een paar keer op aljazeera.com en bbc.co.uk kijken: “ja, die is vast buitenlander”. 51% is niet veel, onafhankelijk van welk benaderingsmodel je gebruikt.
@folkward:
In je “oud artikel” staat juist een factcheck waarin Nederland NIET als kampioen aftappen naar voren komt.
Er staat vooral: Amerika (de enige waarmee getracht wordt een vergelijking te maken) maakt het grootste gedeelte van de cijfers niet openbaar.
@14:
Zullen we geen kampioen zijn, maar daarom hoeft men toch niet blij te zijn met wat er gebeurd.
Zoals jij redeneert, zeg je eigenlijk net zoiets als:
Hulpbehoevende financieel afhankelijk bejaarden worden in VS of land X slechter behandeld dan in Nederland.
Dus als wij hier de mensen in de pis laten liggen is dat niet erg.
@15: je vertoont laakbaar gedrag. Ik redeneer niet, ik schrijf de feiten op. Ik heb geen waarde-oordeel uitgesproken.
Graag je excuses.
@16:
Nu breng ik meestal een en ander met elkaar in verband:
Onder @ 12 schreef je o.a.:
“Als de VS het belangrijk vindt om geen Amerikanen te bespioneren, dan zullen ze dat ook niet via het buitenland doen. Denk je nou echt dat een rechter denkt, oh het is via een u-bocht-constructie dus dan laat ik het bewijs wel toe?”
Dit vind ik persoonlijk een uiterst vreemde opmerking/conclusie.
In het verlengde daarvan kwam ik tot de conclusie, dat je onder @14 aan het bagatelliseren was.
Mocht ik hierdoor ten onrechte psychische of andere schade, aan je ziel/ego, hebben toegebracht verdriet dit mij zeer ;-)
@4: per ongeluk mijn eigen reactie gemind(op een ipad)daarna kon ik dit tot mijn verassing herstellen vanaf mijn laptop vanuit hetzelfde email adres.Hoe kan dat?