Het Westergasterrein in Amsterdam was gisteren omgedoopt tot een waar literair dorp; aldaar vond namelijk de eerste Manuscripta plaats, de opening van het nieuwe boekenseizoen dat nu ook voor publiek toegankelijk was. Eerdere jaren begon het seizoen eveneens met een officiële opening, maar hier waren alleen uitgevers, bibliotheken, boekhandels en de media welkom. Dit onderonsje was nu voorbestemd voor de maandag en op zondag gingen de deuren dus wagenwijd open. Meer dan honderd uitgevers presenteerden hun nieuwe titels die vaak nog niet in de winkels te krijgen zijn. De CPNB, de organisator van het evenement, schonk de bezoekers bovendien het Boek van Boeken waarin voorproefjes van maar liefst 169 te verschijnen boeken waren opgenomen. Het festival trok 4.000 bezoekers, 1.000 minder dan het streefgetal, maar dat heeft waarschijnlijk te maken met de opstartfase van het evenement dat in ieder geval in 2008 en 2009 op dezelfde plek terug zal keren.
Aan de programmering heeft het zeker niet gelegen. De uitgevers hadden maar liefst 190 auteurs uitgenodigd die op verschillende manieren participeerden in het dagvullende programma. De laatst overgeblevene van de grote drie, Harry Mulisch, gaf acte de présence in een interview met Margot Dijkgraaf en werd voorafgegaan door vijf van de zes schrijvers die als eerbetoon voor zijn tachtigste verjaardag een novelle, geïnspireerd op zijn werk, schreven. P.F. Thomése vertelde over zijn nieuwe politieke roman Vladiwostok, Arthur Japin las voor uit De overgave en Thomas Lieske uit Dünya. Het meest hilarisch was het interview met Kader Abdolah over zijn Hertaling van de Koran die begin volgend jaar uit moet komen.
Abdolah begon zijn veel op een monoloog lijkende gesprek met de slapeloosheid die over hem heen was gekomen na de afronding Het huis van de moskee. In één van zijn lucide dromen ontstond de ingeving om de schoonheid van de Koran op een toegankelijke manier te tonen aan alle mensen en dat boorde bij hem een nieuw reservoir van energie aan. Volgens Abdolah heeft 99% van de islamieten het veertienhonderd jaar oude boek niet gelezen en zij die dat wel hebben gedaan, genieten er niet van. De arabisten begrijpen de citaten niet en maken deze moeilijker omdat ze geen fouten in de interpretatie willen maken. En dat vindt Abdolah een zonde omdat Mohammed een proever, een genieter en een man met doorzettingsvermogen was. Om die ware Mohammed te ontdoen van de wetmatigheid die het boek vaak toebedeeld krijgt, dient het touwtje waarmee hij met Allah verbonden is, te worden doorgesneden en alleen zo kan het ware gezicht van Mohammed worden getoond. In zijn Hertaling laat Abdolah de saaie passages eruit en laat hij de schone leven. Op de vraag van Margot Dijkgraaf of hij niet bang was voor de reacties op zijn nieuwe interpretatie, antwoordde Abdolah nonchalant; “Ik ben nu vooral aan het genieten van de mooie dingen die ik dagelijks onder ogen krijg.”
Sybolt Noorda ging in gesprek met rabbijn Tsvi Marx over de essaybundeling De vreemdeling en de Bijbel, dat tevens het thema is van de Bijbel 10-daagse die vanaf 26 oktober plaats vindt in Utrecht. Volgens Marx is is een groot deel van de bevolking in minder of meerdere mate een vreemdeling en dient dit de houding ten opzichte van andere vreemdelingen te bepalen. Het probleem in deze tijd is echter dat de vreemdeling wordt geëxploiteerd doordat van deze wordt verwacht dat deze zich volledig integreert terwijl een aanpassing aan civiele wetten volstaat. “Herinner de vreemdeling nooit te veel aan zijn achtergrond omdat dat hem pijn zal doen”, was een mooie zin die Marx daarover uitsprak. Met andere woorden: laat een vreemdeling nooit al te nadrukkelijk weten dat deze vreemd is en beschouw hem als één van jezelf.
Dat het hersenonderzoek populair is, bewees de veel bekeken uitzending van Zomergasten met Christine van Broeckhoven onlangs. Op het podium van Het Gesprek/Nieuw Amsterdam TV lichtte wetenschapsjournalist Mark Mieras zijn boek Ben ik dat? toe aan het publiek. Mieras vertelt op begrijpelijke wijze wat men zoal uit de hersens af kan lezen. Hiertoe had hij een hersenscan van zijn ogen hoofd meegenomen en liet hij de verschillende gebieden zien waar bepaalde hersenactiviteiten plaatsvinden. Zo sprak hij het over het proces dat in de hersenen vooraf gaat aan de keuze voor bijvoorbeeld de kleur van een tweezitsbank, waarvan wij gelukkig geen weet hebben. Of de tweestrijd in de hersenen tussen de amandelkern waar de emoties worden geregeld en de hersenschors waar het verstand zetelt. De ontdekking van deze keuzeafwegingen ervoer hij als een een eye-opener en hij vertelde op respectvolle manier over zijn ontmoeting met onderzoekster Suzanne Blackmoore die zich geheel laat leiden door de keuzes die haar hersenen maken.
Natuurlijk waren er ook veel debutanten die hun eerstgeborene mochten toelichten aan het publiek. Erik-Jan Harmens sprak over zijn Kleine doorschijnende man dat als paniekproza werd bestempeld. De roman van de schrijver die eerder al twee dichtbundels uitbracht, verhaalt over de vraag of het mogelijk is om een contract af te sluiten in de vriendschap waarbij hij een verband legt met de vluchtigheid in de beleggingswereld. In dezelfde zaal presenteerde Iris Koppe, voormalig schrijfster van het jongerenmagazine Spunk, haar roman Rosiri over een kind van gescheiden ouders dat al als feuilleton te lezen was in Nrc.
Een ander hoogtepunt was een voorvertoning van de serie In Europa naar de bestseller van Geert Mak die vanaf 11 november wekelijks in 35 afleveringen bij de Vpro te zien zal zijn. De serie, gemaakt door Roel van Broekhoven gaat in de voetsporen van Mak, die aan het eind van de vorige eeuw met een volkswagenbus kriskras door Europa trok en op zoek ging naar het verleden en de verbindende elementen van de verschiillende landen. De voice-over is van Mak zelf en af en toe is hij zichtbaar op een bankje bij een station. Dat Mak niet bij de gehele ‘verfilming’ aanwezig is, vonden de twee genoemden logisch. En dat maakt het eigenlijk ook een stuk interessanter voor degenen die het boek al gelezen hebben. De Vpro-crew had namelijk, integenstelling tot Mak zelf, vier redactieleden tot haar beschikking en dit levert een aantal interessante ‘nieuwe’ ontmoetingen op. Dit laat zich vooral gelden in de afleveringen over de eerste dertig jaar van de vorige eeuw; veel overlevenden van die periode zijn er niet meer en met een uitgebreidere redactie heb je nu eenmaal meer kans om anekdotisch materiaal te verzamelen. De voorvertoning die tot 1933 liep beloofde in ieder geval een fascinerende besteding van de komende winteravonden.
Kortom, er was voor elk wat wils. De organisatie was goed en het programma breed, hoewel je wel vraagtekens kunt zetten bij een verhandeling van een babyfluisteraar en de presentatie van de nieuwe omslag van de nieuwe Harry Potter. Maar ja, ook dat zijn boeken en deze worden zelfs zeer goed verkocht, dus waarom ook niet. Het enige minpuntje was dat men in de zaal met het grote podium zowel twee andere podia, als de stands van de uitgevers had geplaatst. Het geroezemoes van de slenteraars verstomde daardoor de voordrachten van de schrijvers, en dat was jammer. Maar, dit slechts ter lering voor volgend jaar.
Reacties (6)
begon ik met mijn oren te klapperen, en kreeg een douw van “He goser, kijkie uit daar, doe je effe normaal ja”. Van het één kwam het ander. Van pleurop tot fleurop, hehehe, afijn.
Het literaire hoogtepunt is toch echt Richard Klinkhamers boek “Woensdag gehaktdag’. Komt 3 oktober uit. :-)
Zie ook het video-sfeerverslag van Manuscripta op http://www.boekennieuws.com.
Is dit het Nederlandse equivalent van http://www.hetandereboek.com/ of ?
Jammer dat je geen melding maakt van de tientallen striptekenaars die zaten te signeren in de Gashouder en waar tevens presentaties werden gehouden en interviews plaatsvonden met tekenaars als Peter van Straaten, Joep Bertrams en Jan Kruis.
Manuscripta Flopt is een betere titel lijkt me.
Tenzij je 4000 bezoekers over twee dagen gewoon heel veel vindt, danwel er blij tevreden mee bent.
En dat is nog inclusief journalisten etc.
Nee Manuscripta is nog lang geen Huishoudbeurs, op een gemiddelde rommelmarkt komen meer mensen af (waar ook nog eens nauwelijks voor geadverteerd is)
Nee ik was er niet bij, hoewel ik schrijver en journalist en ook nog eens scheikundige ben. Ik mocht niet komen, hoewel ik toch echt van de schrijvende pers ben, en ook nog braaf allerlei formulieren ingevuld had (zie onder).
Reactie terug of ik werkzaam was bij een massa medium? Ik positief antwoorden, want ja toch, dat is internet, dacht het wel. Nee daar waren ze het niet mee eens, ik kreeg dus geen pasje voor gratis toegang. Nou dan niet!