Moet toch maar onderhands eens IJsland gaan bezoeken, vanwege de geologie zeg maar *kuch*.
Wist je dat je daar een brug hebt ( de Lucky bridge) die het Amerikaans en Europees continent met elkaar verbindt?
#3
Kalief
IJsland ligt helemaal niet bij Amerika; een brug tussen Groenland en Canada zou nog kunnen. Je bedoeld niet continent, maar tektonische plaat.
#4
larie
Hè hè dat moet je breed zien @Kalief, ik gebruik dat bruggetje als illustratie dat de Mid Atlantic Ridge op die plek zichtbaar is en je in twee minuten van het ene continent naar het andere kan wandelen.
#5
Bismarck
plaat larie! Als je platen vereenzelvigt met continenten, ligt die brug tussen noord-amerika en azie. Overigens ligt kamtsjatka dan ook in noord-amerika.
#6
larie
zeurpieten..alsof ik dat niet weet, vele namen van grenzen zijn overigens bijzonder subjectief..een voorbeeldje uit een van;
Het begrip grenzen
Waar het ene ophoudt en het andere begint is een grens maar wat is nu precies het ene. Dat ene hangt af van de manier waarop we ergens naar kijken, er zijn meerdere manieren mogelijk. We kunnen kijken naar de chemische samenstelling of naar de natuurkundige eigenschappen bijvoorbeeld. Deze verschillende manieren van kijken zijn weergegeven in figuur 20 a en 20b.
In figuur 20 A ziet u een sloot bedekt door een ijslaag onder een met wolken bedekte hemel. Chemisch gezien een duidelijk geval van water, H2O, zowel onder het ijs als het ijs en de gedeeltelijk met water gevulde atmosfeer boven de ijslaag allemaal bestaand uit watermoleculen. geen grens te trekken. Maar als je naar de natuurkundige eigenschappen kijkt zie je wel degelijk verschillen. Vloeibaar onder het ijs vast als ijs en gasvormig als waterdamp.
Met water als enige grondstof is het eenvoudig onderscheid te maken en grenzen te trekken, bij de Aarde is dat een stuk lastiger. De moeilijkheid is dat chemische samenstelling en eigenschappen, zoals vast en vloeibaar, niet op dezelfde plekken samenkomen en dan moet er een keuze gemaakt worden.
Als je gravend van het oppervlak tot aan het middelpunt van de aarde alleen oog hebt voor de samenstelling kom je drie lagen tegen (Afbeelding 20b, niet op schaal weergegeven). Om te beginnen een maximaal 100 km dikke laag van voornamelijk silicaten, de korst. Silicaten zijn verbindingen van silicium en andere elementen zoals zand een verbinding is van silicium en zuurstof. Deze silicaten zijn relatief licht ten opzichte van andere gesteenten en zijn tijdens de eerder beschreven ‘ijzercrisis’ naar boven komen drijven waar ze tot het einde der tijden zullen blijven.
Onder de korst tot op 3.000 km diepte een zeer dikke laag olivijn, een groenachtig mineraal opgebouwd uit verbindingen tussen ijzer, magnesium en silicaten. Deze dikke zware laag is de mantel. De laatste van de drie chemische lagen ligt onder deze mantel de kern. Van de mantel tot aan het middelpunt 3.000 km ijzer en nikkel.
Als we nu dezelfde reis maken en alleen maar kijken naar de eigenschappen die we tegen komen komt een ander beeld naar voren. Van vast naar vloeibaar naar stopverf naar vloeibaar en eindigend als vast. De eerste vaste laag bestaat uit steen en met een mooie naam noemt men dit de lithosfeer wat Latijn is voor stenenomgeving. De grens tussen steen en bijna vloeibaar is vrij scherp (het handje op Afb 20b) zodat de vaste lichte bovenlaag als het ware drijft en kan schuiven. De bijna vloeibare laag wordt asthenosfeer genoemd wat zoiets betekend als slap in de zin van makkelijk plooibaar.
In welke mate de steen gesmolten is weet men niet zeker. De temperatuur is in de orde 1.600 graden Celsius en de bron van de warmte het radioactief verval. Bij deze temperatuur zou alle steen gesmolten moeten zijn maar door de hoge druk op die diepte smelt het niet of niet volledig. Steen aan het oppervlak begint te smelten bij 800 graden Celsius en bij 1.200 graden Celsius is het volledig gesmolten.
Het is door deze zeer hoge druk dat de laag onder de asthenosfeer, de mesosfeer, veel vaster aanvoelt. Smelten is hier niet meer mogelijk. Beweging is er nog wel, enkele centimeters per jaar. Deze beweging, hoe gering ook, is verantwoordelijk voor het veranderende uiterlijk van onze planeet. In hoofdstuk 5 speelt deze beweging de hoofdrol.
Als laatste en diepste laag rest nog de kern. Een grote perfect bolvormig zwembad van vloeibare ijzer met in het midden een enorme ronddraaiende knikker. De druk in het midden van het ‘zwembad’ is zo groot dat ijzer, ondanks de hoge temperatuur van 5.000 graden Celsius, niet kan smelten.
Dat grenzen markeren lastig is zit hem niet in de kern waar de chemische samenstelling gelijk opgaat met de eigenschappen maar in de bovenste laag steen. Als U naar afbeelding 20b kijkt is duidelijk dat de grenzen “korst” en “lithosfeer” anders getrokken zijn. De lithosfeer bestaat niet alleen uit de korst. Onderaan de korst is het niet heet genoeg om steen te laten smelten zodat er een plak versteende mantel aan de korst vast zit, twee chemische samenstellingen maar één vaste laag. Meestal gedraagt deze dubbele steenlaag zich als een geheel.
Om bij elke gebeurtenis precies vast te stellen of het om de korst of lithosfeer gaat wordt in het merendeel van natuurprogramma’s en in deze lezing over korst gesproken terwijl het meer over de lithosfeer gaat.
Of zo bijvoorbeeld:
#7
dr Banner
he larie: bij welk continent hoort dat spul onder die brug?
en als het hier microscopische as regent van een vulkaan in mexico of indonesie – is dat dan een stukje amerikaans / aziatisch continent dat op europa ligt?
#8
Bismarck
Overigens vond ik Bjork niet om aan te horen hier (en ze kende de tekst ook slecht voor iets wat ze haar voorkeursliedje noemt).
#9
Bismarck
@6: Opzettelijk fouten maken is gemener dan een fout uit onwetendheid Larie. Je verhaal zet jezelf in kwader daglicht!
#10
larie
OK, Bismarck en dr Banner, ik kom uit de kast..waar zijn jullie dan ga ik eens ouderwets het stof uit jullie harses klappen;)
#11
dr Banner
@9 en 10: voorwaar – het simplistisch verbond is overal.
#12
ASH
Toch bijzonder hoe ik bij het lezen van een postje over Björk opeens iets leer over tectonische platen…. huh?
#13
dr Banner
@12 vulkanische ash? … de te ongelimiteerde krassen op de platen van Björk in de kast van larie – en in haar stemgeluid – zijn natuurlijk geinspireerd zijn op de krassen in (of tussen) de tectonische platen op (of onder) haar moederland IJsland – duh!
#14
larie reflectie
Love you babe;)
#15
Bismarck
@12: Posten over IJsland weten bij Sargassoreaguurders doorgaans wel de nodige ver(r)assende reacties los te weken, zo is mijn ervaring.
#16
larie reflectie
Maar ASH, daarom is het hier op Sargasso zo leuk rondhangen…noem een andere plek waar dit kan.
Soms wou ik dat in mijn woondorp een cafe was met deze sfeer…dan zou het leven goed zijn.
#17
ASH
@larie
Stel voor om van mijn stamcafé dan maar zo’n plek te maken. Denk niet dat er Björk gedraaid wordt..
Ligt in ’t midden van het land, dus wel eerst even door de Biblebelt heenwaden. Verkleed als piraat misschien?
#18
larie reflectie
Wat je zegt @Bismarck..ik ga snel eens kijken. Ken je overigens een heel aardig dum maar amusant boekje “een afrikaan op groenland, welliswaar wat uit de beurt maar toch wel on topic.
Mocht je eens dit boekje tegenkomen..soort van ontdekkingsreis van Afrikaanse sympa meneer die als een koloniaal het Noorden bezoekt.
In de omgekeerde richting, check de Double Vision platte-house-coverversie (1996) van “Alone again or” van Love (off “Forever Changes”, 1967), ook bekend via Calexico (2003). [Véél erger dan “Painter man” (the Creation, 1966) door Boney M (1978).]
#23
S’z
Björk bis jr. : klikmelink…
Ijslandse Kylie (of erger) : MS slash Svala 77…
#24
larie reflectie
Fraai..maar nu moet ik echt gaan socio enzo..meet u sometime somewhere..under the stars i hope.
#25
S’z
Tip voor Larie 365 VIP (#18+19): “Un barbare en Asie” van Henri Michaux (vertaling out of print).
#26
ASH
Beste Björk is toch echt met de Sugarcubes (Ja, ik word oud…)
Ik mag dan onderdeel uitmaken van de vaste crew van Sargasso, maar dat neemt niet weg dat mijn mond af en toe open valt van verbazing van wat 1 linkje allemaal in mensen los kan maken.
Björk doet 2Unlimited Live
Reacties (30)
Heeeeeeeeeeeerlijk melig! :D
Leuk hey, is zij niet onderhand ergens in de 40?
Moet toch maar onderhands eens IJsland gaan bezoeken, vanwege de geologie zeg maar *kuch*.
Wist je dat je daar een brug hebt ( de Lucky bridge) die het Amerikaans en Europees continent met elkaar verbindt?
IJsland ligt helemaal niet bij Amerika; een brug tussen Groenland en Canada zou nog kunnen. Je bedoeld niet continent, maar tektonische plaat.
Hè hè dat moet je breed zien @Kalief, ik gebruik dat bruggetje als illustratie dat de Mid Atlantic Ridge op die plek zichtbaar is en je in twee minuten van het ene continent naar het andere kan wandelen.
plaat larie! Als je platen vereenzelvigt met continenten, ligt die brug tussen noord-amerika en azie. Overigens ligt kamtsjatka dan ook in noord-amerika.
zeurpieten..alsof ik dat niet weet, vele namen van grenzen zijn overigens bijzonder subjectief..een voorbeeldje uit een van;
Het begrip grenzen
Waar het ene ophoudt en het andere begint is een grens maar wat is nu precies het ene. Dat ene hangt af van de manier waarop we ergens naar kijken, er zijn meerdere manieren mogelijk. We kunnen kijken naar de chemische samenstelling of naar de natuurkundige eigenschappen bijvoorbeeld. Deze verschillende manieren van kijken zijn weergegeven in figuur 20 a en 20b.
In figuur 20 A ziet u een sloot bedekt door een ijslaag onder een met wolken bedekte hemel. Chemisch gezien een duidelijk geval van water, H2O, zowel onder het ijs als het ijs en de gedeeltelijk met water gevulde atmosfeer boven de ijslaag allemaal bestaand uit watermoleculen. geen grens te trekken. Maar als je naar de natuurkundige eigenschappen kijkt zie je wel degelijk verschillen. Vloeibaar onder het ijs vast als ijs en gasvormig als waterdamp.
Met water als enige grondstof is het eenvoudig onderscheid te maken en grenzen te trekken, bij de Aarde is dat een stuk lastiger. De moeilijkheid is dat chemische samenstelling en eigenschappen, zoals vast en vloeibaar, niet op dezelfde plekken samenkomen en dan moet er een keuze gemaakt worden.
Als je gravend van het oppervlak tot aan het middelpunt van de aarde alleen oog hebt voor de samenstelling kom je drie lagen tegen (Afbeelding 20b, niet op schaal weergegeven). Om te beginnen een maximaal 100 km dikke laag van voornamelijk silicaten, de korst. Silicaten zijn verbindingen van silicium en andere elementen zoals zand een verbinding is van silicium en zuurstof. Deze silicaten zijn relatief licht ten opzichte van andere gesteenten en zijn tijdens de eerder beschreven ‘ijzercrisis’ naar boven komen drijven waar ze tot het einde der tijden zullen blijven.
Onder de korst tot op 3.000 km diepte een zeer dikke laag olivijn, een groenachtig mineraal opgebouwd uit verbindingen tussen ijzer, magnesium en silicaten. Deze dikke zware laag is de mantel. De laatste van de drie chemische lagen ligt onder deze mantel de kern. Van de mantel tot aan het middelpunt 3.000 km ijzer en nikkel.
Als we nu dezelfde reis maken en alleen maar kijken naar de eigenschappen die we tegen komen komt een ander beeld naar voren. Van vast naar vloeibaar naar stopverf naar vloeibaar en eindigend als vast. De eerste vaste laag bestaat uit steen en met een mooie naam noemt men dit de lithosfeer wat Latijn is voor stenenomgeving. De grens tussen steen en bijna vloeibaar is vrij scherp (het handje op Afb 20b) zodat de vaste lichte bovenlaag als het ware drijft en kan schuiven. De bijna vloeibare laag wordt asthenosfeer genoemd wat zoiets betekend als slap in de zin van makkelijk plooibaar.
In welke mate de steen gesmolten is weet men niet zeker. De temperatuur is in de orde 1.600 graden Celsius en de bron van de warmte het radioactief verval. Bij deze temperatuur zou alle steen gesmolten moeten zijn maar door de hoge druk op die diepte smelt het niet of niet volledig. Steen aan het oppervlak begint te smelten bij 800 graden Celsius en bij 1.200 graden Celsius is het volledig gesmolten.
Het is door deze zeer hoge druk dat de laag onder de asthenosfeer, de mesosfeer, veel vaster aanvoelt. Smelten is hier niet meer mogelijk. Beweging is er nog wel, enkele centimeters per jaar. Deze beweging, hoe gering ook, is verantwoordelijk voor het veranderende uiterlijk van onze planeet. In hoofdstuk 5 speelt deze beweging de hoofdrol.
Als laatste en diepste laag rest nog de kern. Een grote perfect bolvormig zwembad van vloeibare ijzer met in het midden een enorme ronddraaiende knikker. De druk in het midden van het ‘zwembad’ is zo groot dat ijzer, ondanks de hoge temperatuur van 5.000 graden Celsius, niet kan smelten.
Dat grenzen markeren lastig is zit hem niet in de kern waar de chemische samenstelling gelijk opgaat met de eigenschappen maar in de bovenste laag steen. Als U naar afbeelding 20b kijkt is duidelijk dat de grenzen “korst” en “lithosfeer” anders getrokken zijn. De lithosfeer bestaat niet alleen uit de korst. Onderaan de korst is het niet heet genoeg om steen te laten smelten zodat er een plak versteende mantel aan de korst vast zit, twee chemische samenstellingen maar één vaste laag. Meestal gedraagt deze dubbele steenlaag zich als een geheel.
Om bij elke gebeurtenis precies vast te stellen of het om de korst of lithosfeer gaat wordt in het merendeel van natuurprogramma’s en in deze lezing over korst gesproken terwijl het meer over de lithosfeer gaat.
Of zo bijvoorbeeld:
he larie: bij welk continent hoort dat spul onder die brug?
en als het hier microscopische as regent van een vulkaan in mexico of indonesie – is dat dan een stukje amerikaans / aziatisch continent dat op europa ligt?
Overigens vond ik Bjork niet om aan te horen hier (en ze kende de tekst ook slecht voor iets wat ze haar voorkeursliedje noemt).
@6: Opzettelijk fouten maken is gemener dan een fout uit onwetendheid Larie. Je verhaal zet jezelf in kwader daglicht!
OK, Bismarck en dr Banner, ik kom uit de kast..waar zijn jullie dan ga ik eens ouderwets het stof uit jullie harses klappen;)
@9 en 10: voorwaar – het simplistisch verbond is overal.
Toch bijzonder hoe ik bij het lezen van een postje over Björk opeens iets leer over tectonische platen…. huh?
@12 vulkanische ash? … de te ongelimiteerde krassen op de platen van Björk in de kast van larie – en in haar stemgeluid – zijn natuurlijk geinspireerd zijn op de krassen in (of tussen) de tectonische platen op (of onder) haar moederland IJsland – duh!
Love you babe;)
@12: Posten over IJsland weten bij Sargassoreaguurders doorgaans wel de nodige ver(r)assende reacties los te weken, zo is mijn ervaring.
Maar ASH, daarom is het hier op Sargasso zo leuk rondhangen…noem een andere plek waar dit kan.
Soms wou ik dat in mijn woondorp een cafe was met deze sfeer…dan zou het leven goed zijn.
@larie
Stel voor om van mijn stamcafé dan maar zo’n plek te maken. Denk niet dat er Björk gedraaid wordt..
Ligt in ’t midden van het land, dus wel eerst even door de Biblebelt heenwaden. Verkleed als piraat misschien?
Wat je zegt @Bismarck..ik ga snel eens kijken. Ken je overigens een heel aardig dum maar amusant boekje “een afrikaan op groenland, welliswaar wat uit de beurt maar toch wel on topic.
Mocht je eens dit boekje tegenkomen..soort van ontdekkingsreis van Afrikaanse sympa meneer die als een koloniaal het Noorden bezoekt.
luchtig maar amusant
Ging fout maar eten klaar en over 2 uur 20 mensen hier, lezen waard echie:
http://www.literatuurplein.nl/site/index.jsp?boekId=179394
gegroet.
ASH, see you later, druk druk nu ff.
Kook ze!
— Redactie: uit spamfilter gevist —
In de omgekeerde richting, check de Double Vision platte-house-coverversie (1996) van “Alone again or” van Love (off “Forever Changes”, 1967), ook bekend via Calexico (2003). [Véél erger dan “Painter man” (the Creation, 1966) door Boney M (1978).]
Björk bis jr. : klikmelink…
Ijslandse Kylie (of erger) : MS slash Svala 77…
Fraai..maar nu moet ik echt gaan socio enzo..meet u sometime somewhere..under the stars i hope.
Tip voor Larie 365 VIP (#18+19): “Un barbare en Asie” van Henri Michaux (vertaling out of print).
Beste Björk is toch echt met de Sugarcubes (Ja, ik word oud…)
Kylie?
Ik mag dan onderdeel uitmaken van de vaste crew van Sargasso, maar dat neemt niet weg dat mijn mond af en toe open valt van verbazing van wat 1 linkje allemaal in mensen los kan maken.
Oh ja, en Björk is 41.
http://nl.wikipedia.org/wiki/Bjork
http://www.myspace.com/missdick80