Baby of the House

GeenCommentaar heeft ruimte voor gastloggers. Dit kunnen stukjes zijn die we overnemen van andere weblogs, zoals het stuk hieronder van Rutger Schimmel, dat eerder verscheen op zijn eigen weblog.

‘Baby of the House’ wordt ze genoemd: Kirsten Gillibrand. Ze is het jongste lid van de Amerikaanse Senaat en is net aangetreden. Leeftijd: 42 jaar. Ervaring: drie jaar in het Huis van Afgevaardigden, vijftien jaar topjurist. Natuurlijk met een doctoraat in de rechtsgeleerdheid.

Ze is de jongste niet meer, maar heeft net als haar collega in Amerika in het parlement het minste aantal dagen erop zitten. Patricia Linhard is vorige week beëdigd als PvdA-lid van de Tweede Kamer. De nieuwe volksvertegenwoordiger is tot nu toe eigenaar geweest van een… damesmodezaak. Een studie heeft ze niet afgemaakt. Politieke ervaring: nul.

Waar het begrip in Amerika duidelijk ironisch bedoeld is, zou ‘Baby of the House’ in Nederland een treffende benaming zijn voor het jongste Kamerlid. Farshad Bashir is eenentwintig: bij aantreden was hij net twintig. Vanzelfsprekend zonder diploma of noemenswaardige ervaring in bestuur, academie of samenleving. Maar goed, zijn afkomst maakt veel goed, en zijn jeugdigheid trekt eens wat andere kiezers dan norse arbeiders uit Oss aan. Genoeg reden om het broekje een blauwe zetel te gunnen in de tempel van de democratie.

In de VS is de minimumleeftijd voor zitting in het Huis van Afgevaardigden 25 jaar, de Senaat 30 jaar. Toch is het zeldzaam dat iemand onder de veertig verkozen wordt. Men moet de sporen ruimschoots verdiend hebben in de regionale politiek, en anders wel in bijvoorbeeld de advocatuur of diplomatieke dienst. De kiezer wil vertegenwoordigd worden door iemand met levenservaring, die weet hoe de wereld in elkaar zit. Je senator is immers degene naar wie je schrijft als je onderneming door de overheid weg geconcurreerd wordt.

In Nederland wordt het volk niet vertegenwoordigd door parlementariërs, maar door partijen. Het is de partij die beslist wie er in de Kamer komt, wie een vertrekkend lid vervangt. Zo kunnen partijbaronnen de meest malafide figuren het parlement binnensmokkelen en volksvertegenwoordigers de mond snoeren. Daarmee is de Nederlandse politiek collectivistisch, met weinig tot geen plaats voor getalenteerde, eigenzinnige figuren als Lincoln en Thorbecke.

In het oude Rome moest je een heel traject doorlopen van politieke ambten en militaire dienst alvorens je een gooi naar het consulaat kom doen. De cursus honorum duurde wel zo?n twintig jaar, en vroeg het uiterste van een man zijn vermogens. Want niet alleen moest hij een constant machtsspel spelen, ook diende hij welbespraakt te zijn en al zijn financiële middelen in te zetten. Zo werd alleen al lidmaatschap van de Senaat een bekroning van het publieke leven.

In het verfijnde politiek systeem van Rome kwam vanaf de tweede eeuw voor Christus klad. Politiek werd een vuil spel waarin voor de bezonnen verstandigheid van patres a la Camillus en Fabius Maximus geen plaats meer was. De macht was nu in handen van een steeds kleiner groepje succesvolle aristocraten, die zich vaak weinig gelegen lieten aan traditie. Steeds meer buiten de conventionele politiek om voerden ze strijd met hun eigen legioenen, eerst tegen barbaren, later elkaar.

Het lam geblaat in Den Haag kan niet vergeleken worden met de dynamiek van de Romeinse politiek waarin grootheden als Cicero, Caesar en Pompeius een zeer harde machtsstrijd voerden. In de teloorgang van het politiek als een beroep waar alleen met ervaring aan begonnen kan worden zien we echter een zeer verontrustende overeenkomst. Laten we hopen dat onze democratie standhoudt, dat we niet zoals de Romeinse Republiek tenondergaan aan de machtslust van individuen. Dit behoud kan echter alleen door checks and balances die voor evenwicht en gematigdheid zorgen. En door een geest waarin, zoals Cicero schreef, dienst aan de publieke zaak als zware, maar hoogste eer gezien wordt.