Sebastiaan van der Lubben, auteur op Sargasso

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Vervlechting van politiek, politie, pers en publiek

13 juli 2011 , 19:00 , door Sebastiaan van der Lubben

Terwijl de pers wacht op het verschijnen van Murdoch Senior en Junior en (oud-hoofdredacteur) Brooks voor de parlementaire onderzoekscommissie volgende week, verschenen deze week al de politionele hoofdrolspelers in het Britse afluisterschandaal. De vervlechting van politiek, politie, pers en publiek is daarmee compleet.

In de strijd om de lezer vonden journalisten met behulp van politie-agenten hun verhalen in minimaal 4000 private domeinen. De politiek sprak daar haar verontwaardiging over uit, geadviseerd door Campbell (Daily Sun) en Coulson (News of the World). En het publiek smulde – elke dag weer. Want hoe groot hun verontwaardiging nu ook, News of the World was Murdochs best verkopende krant in het VK.

Precies die complexe vervlechting tussen politiek, publiek, pers en politie maakt het afluisterschandaal in Groot Brittannië zo fascinerend en complex.In de moeder van alle (politieke) schandalen – Watergate – was de strijd eenvoudig en overzichtelijk: het publiek moest worden geïnformeerd over een faux pas van de macht. Het was pers tegen politiek in een strijd om de waarheid. En de politie was klokkenluider in naam der democratie. Deep Throat, Woodwards belangrijke bron, was Mark Felt – de tweede man van de FBI. Watergate is een schandaal dat publiek aan zich bond. Het Britse afluisterschandaal is het gevolg van die binding met het publiek. En die binding is nodig om als krant te overleven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Twitter Town Hall Meeting: #AskObama

7 juli 2011 , 14:06 , door Sebastiaan van der Lubben

“RT @starwars: #AskObama – Who shot first – Han or Greedo?” Niet direct de droombijdrage aan een twitterdebat met de Amerikaanse president. De eerste town hall meeting tussen Twitteraars en Barack Obama was dan ook niet zo’n heel groot succes. De anonimiteit verlaagt vooral de drempel om de machtigste man ter wereld zo melig mogelijk te benaderen. De serieuze tweets die overbleven schoten vervolgens alle kanten op – van studiefinanciering tot het legaliseren van een blowtje.

Het moet een helse klus zijn om de lange, politiek genuanceerde antwoorden van de president terug te schroeven tot een bondig antwoord in 140 tekens. Volgens de Wall Street Journal was dat soms zelfs onmogelijk, gezien eerdere ervaringen bij Facebook eerder dit jaar. Toen, berekende de journalisten, waren de antwoorden van de president gemiddeld 38 tweets lang, zijn langste antwoord telde zelfs 8.100 karakters – goed voor 58 tweets. Dus de samenvattingen vlogen ons ook gisteren om de oren:

Mr. Obama responded at length to this question from Dexter Smith of Atlanta, known as @RenegadeNerd online: “Mr. President, will you issue an executive order to raise the debt ceiling pursuant to section 4 of the 14th amendment?” Mr. Obama’s Twitter response: “Obama: Folks “shouldn’t be toying with” debt limit; on 14th Amendment, we shouldn’t even get there, Congress must act” The president’s actual response would have required 15 Twitter posts.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Wist Rob de Wijk echt in februari dit jaar al dat Bin Laden nog leefde?

4 juli 2011 , 21:50 , door Sebastiaan van der Lubben

Stoerdoenerij? Waar gebeurd? Interpretatie met de kennis van achteraf? Hoe dan ook: Rob de Wijks column van 6 mei 2011 in Trouw is in aan vele kritische ogen ontsnapt. In die column een curieuze opmerking die wat navorsing vraagt. En dat is nog niet gebeurd. Zonder al te exegetische close reading roept de één passage toch vraagtekens en op zijn minst gefronste wenkbrauwen op.

De Wijk verhaalt op 6 mei in zijn column over zijn bezoek aan Amerikaanse Special Forces in februari van dit jaar. Hij bezocht militaire briefings en deed daar verslag van voor EénVandaag. Tot zijn grote verbazing hoorde tijdens een van die briefings zeer interessante informatie over Bin Ladens koerier – Amerikaanse militairen bespraken de man die hen uiteindelijk naar FBI‘s moest wanted zou leiden. Dus, concludeert De Wijk in zijn column van 6 mei jongstleden

Bin Laden leefde (…) nog. Het was duidelijk waar hij woonde. Hij werd in de gaten gehouden. Maar waarom werd geen actie ondernomen? Zouden ze hem in leven willen houden om zijn contacten en netwerk in kaart te brengen? Waren de voorbereidingen voor zijn arrestatie al gestart? Welke rol speelden de Pakistaanse autoriteiten?

Logisch dat De Wijk deze kaarten in februari 2011 even tegen de borst hield.Het is me ook wel wat heftig voor een Haagse onderzoeker om en passant te horen dat ‘s werelds grootste boef nog in leven is. Maar hoe reëel is het dat De Wijk tot gesprekken wordt toegelaten waar dit soort staatsgeheimen over tafel gaan? Waarom vertrouwden de Amerikanen De Wijk wel en het hele Pakistaanse overheidsapparaat niet? Ik gun iedereen zijn scoop en deze is van wonderbaarlijke schoonheid en belang – zo wonderbaarlijk dat ik er toch aan twijfel of het wel klopt.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

En toen was er nog maar 1 over: Bernanke

1 juli 2011 , 19:00 , door Sebastiaan van der Lubben

Met het mogelijke vertrek van Timothy Geithner (Amerikaans minister van Financiën) is Ben Bernanke de laatste van de Grote Drie die in 2008-2009 het puin na de ineenstorting van de Lehman Brothers Bank ruimden. Deze week werd al bekend dat Geithners voorganger en toenmalige baas Hank Paulson gaat lesgeven aan de John Hopkins Universiteit. Voor zijn politieke loopbaan was Paulson CEO van Goldman Sachs – een van de grootste investeringsbanken op Wall Street.

Als een van Geithners opvolgers is onder meer Jamie Dimon (CEO bij JPMorgen Chase & Co) genoemd. Geithner en Dimon kennen elkaar goed. Tijdens het hoogtepunt van de crisis hebben ze regelmatig met elkaar de degens gekruist. Geithner, is de overlevering (onder andere in Too Big To Fail), ging daar weinig zachtzinnig en volgens de geldende mos tekeer tegen de verzamelde top van bancair Amerika. Daarbij zaten veel schofferende telefoontjes en zelfs weinig onthullende opdrachten om fusiegesprekken met andere banken te beginnen. Geithner was in 2008-2009 de luitenant van Paulson. Na zijn promotie tot minster heeft hij weinig in de melk kunnen brokkelen. Zeggen vooral de Amerikaanse post mortems die vandaag verschenen.

Niet vreemd ook. Geithners macht is hopeloos versnipperd. De President, Senaat en Congres, het stelsel van Centrale Banken onder leiding van Bernanke, de bestuurskamers van het Hele Grote Geld (Wall Street), beleggers, hedge funds en de publieke opinie (die hun buik vol hebben van de bonussen en bail outs) zetten het vak van minister van Financiën in Amerika onder grote druk. De gigantische staatsschuld en economische malaise (hoge werkloosheid) voert die druk alleen maar op. Druk waar zelfs Paulson, CEO van een grote bank en toch wat gewend, meermalen aan onderdoor ging. Hij hing van oure ellende en oververmoeidheid tijdens het redden van Lehman (wat mislukte) en AIG (wat is gelukt) kotsend boven een prullenbak.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Via Noord-Afrika naar Wall Street

27 juni 2011 , 11:00 , door Sebastiaan van der Lubben

Tijdens mijn vakantie kwamen de Geallieerde landingen in Afrika, Italië en Normandië in aanraking met de kopzorgen van Amerika’s fine fleur van de haute finance. Voor de camping bij Calais had ik slechts ruimte voor twee boeken: Jonathan W. Jordans Brothers, Rivals, Victors. Eisenhower, Patton, Bradley, and the partnership that drove the Allied conquest in Europe en Andrew Sorkins Too Big To Fail. Inside the battle to save Wall Street. Ik heb de (slechte) gewoonte om boeken niet serieel, maar parallel te lezen (parallel reading om een term te coinen). Dat leidt vaak tot onvoorziene dwarsverbanden. Nu ook.

De overeenkomsten tussen de problemen van Amerika’s CEO’s van Lehman Brothers, AIG, de Federal Reserves en het stelsel van Amerikaanse centrale banken enerzijds en de strijd tegen Hitler Duitsland in Afrika en Europa anderzijds zijn opvallend. Zowel de Geallieerde generaals als de bankiers hebben te maken met de a) werkelijke gang van zaken die hen grotendeels overkwam, b) de strategie om grip op de situatie te krijgen, c) de uitvoering daarvan en d) de (publieke) opinie die hen daarover oordeelt. Zo algemeen geformuleerd geldt dat voor alles en iedereen, verschil met al die anderen, zijn de (fout)marges. Die zijn, voor soldaten als bankiers, heel erg klein.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Liever een onzichtbaar idee (journalistiek) dan gestolde technologie (krant)

15 juni 2011 , 08:30 , door Sebastiaan van der Lubben

Bestaat Google in 2111 nog? En Dell? IBM dan? Facebook? The Economist wijdde een artikel aan het honderdjarig bestaan van IBM en vraagt zich af wat het succes van langlevende bedrijven eigenlijk is. Inspirerende (maar verder nog niet ander onderzochte) conclusie: een bedrijf dat op een idee is gestoeld heeft meer overlevingskansen dan een bedrijf dat bestaat bij de gratie van een specifieke technologie. Dus: dag IBM, Microsoft en Dell en tot 2111 Facebook, Google en, hopelijk, The Economist zelf (explaining the world to its readers – een idee dat ze al vanaf 1843 uitvoeren).

Survival of the fittest – daar gaat het om. En een idee is nu eenmaal eenvoudiger aan de (directe) omgeving aan te passen dan een uitgewerkte, specifieke technologie. Daarin zit zoveel kapitaal dat terugverdient MOET worden en dat er geen sprake KAN zijn van flexibiliteit (kijk maar naar de geneesmiddelenindustrie, waar ze inflexibiliteit enigszins compenseren door patenten). Flexibiliteit is zeker nu van levensbelang; tools zijn al verouderd du moment ze verschijnen. Toch is er technologie die al heel lang bestaat. Hoe kan dat? Clay Shirky heeft er een verklaring voor: pas als technologie ‘onzichtbaar’ is (onze koelkast, schoon drinkwater), is het fit. Gecombineerd levert dat een aardige stelling op waarmee we de levensduur van ideeën en technologieën kunnen voorspellen: wat gestold is en zichtbaar, leeft kort. ‘Onzichtbare’ ideeën hebben een lang leven voor zich.