Peter Olsthoorn, auteur op Sargasso

Peter Olsthoorn (1960) studeerde geschiedenis aan Erasmus Universiteit, werkte enkele jaren voor het Economisch Dagblad alvorens freelancer te worden. Hij versloeg de omwentelingen in Midden- en Oost-Europa en werkte voor titels in Engeland, Duitsland en de VS alvorens in 1995 een van de eerste ‘internetjournalisten’ te worden bij Planet Internet. In 2000 richtte hij Netkwesties.nl op, een uitgave over maatschappij en internet en begon aan een periode van drie jaar radiocolumns bij BNR.
Peter schreef ook onderzoeksboeken over Google, Facebook, digitale privacy en internetgeschiedenis, en begon met Leugens.nl. Hij schrijft nu frequent voor Intermediair en af en toe voor NRC, Trouw, AD, Telegraaf, Elsevier en De Groene.
Olsthoorn was acht jaar lid van de Raad voor de Journalistiek en een aantal jaren NVJ-bestuurslid, won een Anti-Fraude Award voor WRR-onderzoek naar Big Data en fraudebestrijding en doet privacy-onderzoek aan de VU. Ook kan hij het niet laten soms te twitteren.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Amadeus brengt publiek in extase

17 juni 2019 , 11:00 , door Peter Olsthoorn

Theu Boermans’ mededogen met Mozarts kwelgeest Salieri mag dan niet tot uiting komen, met Amadeus maakt de regisseur een intrigerende toneel/muziek voorstelling.

De tweeling Peter Shaffer en Anthon Shaffer, geboren in een Joods gezin in Liverpool, werden beiden gelauwerde toneelschrijvers. Dit gegeven en de verschillende levens (de een homo, verhuisd naar New York gestorven in 2016 en de ander rokkenjager, verkast naar Australië en overleden in 2001) zou een mooi verhaal kunnen opleveren over tweestrijd, aversie en jaloezie tussen twee zeer begaafde creatieven.

Bekend van de film

De broers kenden die afgunst (waarschijnlijk) niet, ofschoon Peter bekende dat alle creatief werk altijd in zekere zin autobiografisch is. Dus ook zijn stukken over strijd tussen mannen, waarvan die tussen Salieri en Mozart de bekendste is geworden dankzij de film Amadeus van Milos Forman in 1984; waarvoor Peter Shaffer één van de Oscars kreeg.

Uiteraard kreeg hij kritiek op zijn scenario, ook van Mozarts biografen, dat hij de oorlog van Salieri te zwaar had aangedikt. Helaas voor die criticasters, dat is kunst. Reeds Poesjkin en Rimski-Korsakov exploiteerden deze tergende afgunst.

Talent en afgunst

Het toneelverhaal van Wolfgang Amadeus Mozart en en Antonio Salieri is even eenvoudig als aanlokkelijk. Salieri beziet als hofcomponist van Keizer Jozef II samen met andere kunstkopstukken met lede ogen de stormachtige opkomst van muzikaal wonderkind Mozart. Door afgunst verteerd, maakt Salieri er zijn levenswerk van om Mozart dwars te zitten; zowel creatief als financieel als (vooral) persoonlijk. De excentrieke levensstijl van Mozart aangrijpend om de deugniet waar mogelijk te vloeren.

Foto: copyright ok. Gecheckt 23-09-2022

Recensie Vogel: een vat vol verkleurde, barre herinneringen

27 maart 2019 , 11:00 , door Peter Olsthoorn

RECENSIE - Een oude man mist de laatste trein van z’n leven met een koffer vol trauma’s en wijsheden; evenals een dertiger die z’n leven eindelijk op de rails moet zetten. Eenvoudig verhaal voor een onderhoudende avond toneel.

Voorstelling Vogel verhaalt van de ontmoeting van de oude Martinus (Bram van der Vlugt) en de jonge Wolfgang Amadeus (Thijs Prein) op een perron wachtend op de ‘Intercity naar Lunteren’ die is vertraagd en wellicht nooit meer gaat. Martinus neemt ‘Wolf’ mee naar zijn woning in een oud station waar hij hem deelgenoot maakt van z’n tragisch verlopen leven.

Martinus kocht net na de oorlog een treinkaartje ‘naar Rusland’ om daar zijn verloren gegane liefde Mathilde op te zoeken, maar wordt als ‘verwarde oude man’ steeds door conducteurs uit de trein gezet. Of Mathilde nog leeft? Dat weet hij niet, maar hij heeft een brief die van haar is. Althans, dat vermoedt Martinus. Want hij opende de brief nog niet, zich vastklampend aan z’n illusie.

Wolf ligt elders te wachten op z’n uitvaart, want het waren volgens zijn dierbaren zijn resten die na een brand aangetroffen zijn. Zo ontvlucht hij z’n beperkte leven als volksdanser. Van hem komen we weinig te weten, hij staat symbool voor de verwarde jongeman die z’n leven nog vorm moet geven maar niet precies weet hoe en waar te beginnen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 23-11-2022

Voorstelling Art: mannenvriendschap op de proef gesteld

8 maart 2019 , 11:00 , door Peter Olsthoorn

RECENSIE - Je vriend vindt je vriendin een tuthola, blijft die dan nog een – even goede – vriend? Reële vraag over de aloude ‘kouwe kant’ die iedereen zal kennen. In Art wordt de vriendschap van Waldemar Torenstra, Thijs Römer en Frederik Brom echter op de proef gesteld door oordelen over een schilderij.

Het beroemde toneelstuk Art van de Franse schrijfster Yasmina Reza, dat vanaf 1994 acht jaar in West End speelde en ook jarenlang op Broadway, laat Serge, Marc en Yvan ruzie maken over moderne kunst. Het loopt te hoog op, waardoor onderhuidse spanningen en afkeer aan de oppervlakte komen in hun jarenlange vriendschap.

Dermatoloog Serge (Waldemar Torenstra) geeft zich over aan een voorliefde voor moderne kunst en koopt een volledig wit schilderij, met lijnen in afwijkende tinten wit. Hij betaalt er 120.000 euro voor, een waarde die hij rechtvaardigt op grond van de naam van de schilder. ‘Misschien wordt het nog veel meer waard.’

Ingenieur Marc (Frederik Brom), pragmaticus, toont zich geschokt over die 120.000 euro en neemt geen blad voor de mond om zijn afkeer te uiten over het schilderij. Hij probeert vervolgens de onzekere Yvan over te halen om het schilderij te met de grond gelijk te maken maar deze uit een mild oordeel om Serge niet voor het hoofd te stoten.

Toneelrecensie: Het Duel een schot in de roos

17 januari 2019 , 11:16 , door Peter Olsthoorn

RECENSIE - Gewaagd was het wel van Jeroen de Man van Toneelgroep Oostpool en Jacob Derwig, bekend als succesvol acteur, om de novelle Het Duel van Tsjechov voor toneel te bewerken. Het pakte goed uit, Het Duel is nu al één van de topstukken van 2019.

Soms gaat het ook met toneel mis door veel te hoog geschapen verwachtingen, net als Nederlandse media vaak doen voor sportwedstrijden met een voorschot op een kampioenschap van ‘de onzen’. Zo waren recent nog de verwachtingen voor ‘We zijn hier voor Robbie’ te hooggespannen vanwege het scenario. Waarna het stuk van Het Nationale Theater tegenviel in weerwil van uitstekend acteren. Teleurstellen kan dus de beste overkomen.

Het Duel van het Nationale Theater (met Oostpool) maakt los wat ‘Robbie’ niet lukte: dat je vanaf het eerste moment gebiologeerd – bijna letterlijk – in het stuk wordt gezogen dankzij de spanning van het verhaal. Het klare begin: alle acteurs legen lessen wodka in emmers om het zuipen te vergemakkelijken; de toon is gezet.

Het Duel biedt een toon van afwisselende wanhoop en pogingen nog wat van het leven te maken; of te vluchten. De strijd tussen personages als de wetenschapper, arts, priester en parvenu en vooral innerlijke strijd om te overleven kan losbarsten. Maar een somber stuk wordt het niet, wel afwisselend en heel krachtig tot enerverend.