Echte Mannen Conferentie
, door
volgens mij is dit geen grap
Onderzoeker Kunstmatige Intelligentie aan de Vrije Universiteit Amsterdam.
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
WW: Webwetenschap? Webologie? Webkunde?
, door
De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.
De wondere wereld van de wetenschap is een woelige: continu worden bestaande theoriëen verworpen, nieuwe paradigma’s aangedragen en wereldschokkende experimenten uitgevoerd. Maar de geboorte van een hele nieuwe tak van wetenschap maken we niet meer vaak mee.
De oerwetenschap Filosofie is natuurlijk al heel wat jaartjes bij ons. Wis- Natuur- en Scheikunde en Biologie bestaan ook al eeuwen en zelfs relatieve nieuwkomers als Economie of Psychologie vinden op z’n laatst de oorsprong in de negentiende eeuw. Er verschuift natuurlijk wel een en ander (alchemie->chemie) en soms wordt een bepaald aandachtsgebied tot een wetenschapsgebied ‘bevordert’ (milieuwetenschappen) maar een écht nieuw fenomeen dat een hele wetenschap toebedeeld krijgt, dat komt toch echt maar zelden voor. De laatste écht nieuwe wetenschap moet wel ‘Informatica‘ (het Engelse ‘Computer Science’ klinkt een stuk gewichtiger) zijn. Een geheel nieuwe entiteit, de computer, eiste een hele nieuwe tak van wetenschap voor zich op. Filosofen, wiskundigen en psychologen interesseerden zich voor de eigenschappen en mogelijkheden van het ding en zo’n vijftig jaar verder is Informatica (en subgebieden als AI) een vaste kracht in het rijtje wetenschappen. In deze hoek moeten we ook de allernieuwste telg van de wetenschap zoeken.
De laatste tien jaar is er namelijk een geheel nieuw natuurfenomeen ontstaan, iets dat door miljarden mensen vrijwel dagelijks gebruikt wordt en dat een grote impact heeft op de wereld en haar bewoners. Ik heb het natuurlijk over het Wereldwijde Web. Tot nu toe werd onderzoek naar het Web altijd onder informatica geschaard en van echte wetenschap was eigenlijk geen sprake: het bleef toch een ingenieurs-aangelegenheid waarbij steeds gekeken werd wat de huidige problemen waren en hoe die het beste opgelost konden worden.
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
GeenCommentaar: The Imaginarium of Dr. Parnassus
, door
De eerste officiele teaser voor de nieuwe film van meesterverteller en GC-huisvriend Terry Gilliam. Overigens ook Heath Ledgers allerlaatste rol en na zijn voorlaatste moet iedere minuut van de man gekoesterd worden.
Barack O. bij Bill O.
, door
In het hol van de leeuw: deel 1
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
WW: De Mona Lisa in 80 milliseconden
, door
De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.
Hardcore gamers weten het al langer, en nu zullen ook steeds vaker gewone computergebruikers er kennis mee maken: De snelheid van je PC’tje worden niet langer alleen bepaald door je centrale processor (CPU): de grafische processor (GPU) neemt steeds meer taken over. De moderne grafische processor voert allerlei processen die te maken hebben met het correct in beeld krijgen van polygonen waaruit 3-D beelden zijn opgebouwd. Geen overbodige luxe als je een spelletje wil spelen: voor een beetje gamer is de videokaart de grootste kostenpost bij de aankoop van een nieuwe game-PC.
Het verschil tussen een CPU en een GPU is vooral de manier waarop berekening gedaan worden. Worden deze bij een CPU in serie dus na elkaar uitgevoerd, bij een GPU worden veel berekeningen parallel uitgevoerd. Heel handig als je een heleboel kleine dingetjes moet uitrekenen, zoals de bovengenoemde polygonen. Maar de parallelheid van de GPU kan ook voor niet-grafische toepassingen gebruikt worden. Met behulp van deze zogenaamde General Purpose GPUs kunnen ingezet worden om bijvoorbeeld genetische algoritmen efficient te kunnen uitvoeren. Ook kan audio sneller geanalyseerd worden.
De verschillen tussen de CPU en GPU liggen wat subtieler, maar de leukste uitleg komt toch van Jamie en Adam van het populaire Mythbusters op de show van NVIDIA, één van de belangrijkste videokaartfabrikanten:
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
WW: Magnetische Koeien
, door
De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.
Met nieuwe technologieën worden ook nieuwe onderzoeksmethoden en -gebieden geboren. Zo is de nieuwe generatie van het Web niet alleen een goudmijn voor computerwetenschappers maar ook voor bijvoorbeeld sociologen, psychologen en zelfs kunsthistorici. Maar dat ook biologen iets zouden hebben aan alle hippe nieuwe programma’s die met het trendy Web 2.0 geassocieerd worden, leek lang onwaarschijnlijk.
Toch gebruikten Dr Sabine Begall en haar collega’s van de Universiteit van Duisburg-Essen Google Earth om tot een interessante ontdekking te komen: koeien van over de hele wereld grazen meestal met hun kop naar het noorden. Al langer werd vermoed dat koeien een soort ‘zesde zintuig’ hebben omdat ze beter dan mensen aanvoelen wanneer regen op komst is en de onderzoekers gingen maar eens op zoek naar meer bijzondere eigenaardigheden van onze wandelende melkfabrieken. Hiervoor bekeken ze duizenden Google Earth foto’s van koeien in Groot-Brittanië, Ierland, India en de Verenigde Staten. Ook bekeken ze 3000 herten in Tsjechië. En daaruit bleek dat op alle plekken de koeien (en de herten) veel vaker naar het noorden toe stonden dan andere richtingen. Doordat het op zoveel plekken gemeten was konden mogelijke oorzaken zoals windrichting en zonlicht uitgesloten worden. Begall en co. concludeerden dat het magnetisch veld van de aarde voor het verschijnsel verantwoordelijk moest zijn.
En daarmee kan de koe (en het hert) toegevoegd worden aan het rijtje van dieren dat het magnetisch veld van de aarde kan waarnemen. We kennen natuurlijk de trekvogels die ieder jaar met behulp van het magnetisch veld hun weg naar het zuiden of het noorden kunnen vinden. Minder bekend is dat bepaalde salamander- en kikkersoorten het magnetisch veld kunnen gebruiken om bij gevaar de snelste weg naar het water te vinden. En onderzoek uit 2001 toonde aan dat baby-schilppadjes waarneming van het magnetische veld combineren met de oceaanstromingen om door de zee te navigeren (Duuuude).
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
WW: Rijdend brein in een vat
, door
De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.
Eén van de meest nare filosofische ideeën is dat van het Solipsisme. Kort samengevat stelt het Solipsisme dat er maar één enkele bewustzijn is in het universum en dat is die van jouzelf, de waarnemer. Alle kennis over de buitenwereld is vals, een door jezelf gecreëerde illusie. Erg vervelend natuurlijk, omdat het het bestaan nogal eenzaam maakt. Problematisch is ook dat er weinig tegen het Solipsisme in te brengen valt omdat hij eigenlijk niet falsificeerbaar is. Tegen allerlei tegenwerpingen blijken solipsistische gedachtenexperimenten overeind te blijven.
Het bekendste, en meest tot de verbeelding sprekende gedachtenexperiment is dat van het ‘Brein in een Vat‘. Het idee is hier dat een ‘mad scientist’ een brein uit iemands hersenpan heeft gelepeld en het in een met vloeistof gevuld vat in leven houdt. Het brein is aangesloten op een supercomputer die het brein prikkels geeft. Door middel van deze prikkels worden waarnemingen gesimuleerd die door het brein niet van ‘echt’ te onderscheiden zijn. Het brein denkt dus dat het nog steeds buiten rondloopt, bloemen ruikt en vogels hoort, terwijl het in werkelijkheid in het vat ronddobbert. Veel filosofen hebben grote problemen gehad met dit gruwelijke gedachtenexperiment en de conclusies die hieruit voortvloeien over de onkenbaarheid van het bewustzijn. Iedereen was dan ook blij dat het bij een gedachtenexperiment bleef. Tot deze week.
Want wat deden Mark Hammond en co. van de Universiteit van Reading? Ze stopten een prutje van 300.000 ratneuronen in een vaatje en lieten ze connecties maken. Op die manier vormde zich een (primitief) breintje. Dat breintje werd gekoppeld aan, je raadt het al, elektroden waarmee door middel van voltages prikkels toegediend werden. Hammond en zijn collega’s proberen de boel door te meten om zo meer inzicht te krijgen in de werking van het brein en zo eventueel tot nieuwe behandelingen voor aandoeningen als Alzheimers en epilepsie te komen.
GeenStijl nu 100% Televaag
, door
Gefeliciteerd met jullie nieuwe cabrio’s, heren!
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
WW: Large Hadron Rap
, door
De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.
Hoera! CERN’s Large Hadron Collider draait en we zijn nog steeds niet verdwenen in een zwart gat. Dat lijkt een goed moment om maar eens in een rap uitgelegd te krijgen wat het dan precies wel doet.
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
WW: Nieuw soort synesthesie ontdekt
, door
De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.
Toen ik mijn vriendin nog niet zolang kende kon ze nog wel eens niet op de naam van één van mijn vrienden komen. ‘Dinges, hoe heet hij ook al weer? Hij heeft een blauw-gele naam’. Mij niet bewust van enige naamsgekleurdheid in mijn vriendenkring maakte ik op deze manier kennis met de afwijking/superpower van mijn wederhelft: Synesthesie.
Synesthesie is een eigenschap in de hersenen die ervoor zorgt dat de waarnemingen van twee of meer zintuigen door elkaar heen lopen. Bij synestheten wordt bij een waarneming door één van de zintuigen een neuraal pad dat hoort bij een tweede zintuig geactiveerd, wat er toe leidt dat zintuiglijke waarnemingen door elkaar lopen.
Synesthesie komt waarschijnlijk bij 1 op de 23 mensen voor en verreweg de meest voorkomende vorm is de letter-kleur synesthesie die mijn vriendin ervaart. Hierbij worden letters onwillekeurig met vaste kleuren waargenomen. De specifieke kleuren zijn voor iedere synestheet anders. Zo ziet mijn vriendin de letter ‘s’ bijvoorbeeld geel, haar zus -synesthesie is genetisch bepaald- ziet hem paarsig. Synesthesie is een interessant fenomeen voor hersenonderzoekers en na onderzoek door onder andere Simon Baron-Cohen (de oom van) zijn er ook objectieve meettaken voor het vaststellen van synesthesie ontwikkeld.
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
WW: Ethiek nu een échte wetenschap?
, door
De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.
Een gruwelijk gedachtenexperiment: het is oorlog en je schuilt met een aantal mensen in een kelder. De vijandelijke soldaten zijn buiten. Je baby begint te krijsen en als je niets doet, zullen de soldaten je vinden en doden. Het enige dat je hiertegen kunt doen is de mond van je baby bedekken maar dan zal je baby sterven. De vraag: Is dit moreel aanvaardbaar?
Ethiek is altijd al een wat vreemde tak van wetenschap geweest. Weinig hypothesevorming, weinig experimentjes, weinig herhaalbaarheid. De vraagstukken zijn dermate ingewikkeld en moeilijk te formaliseren, dat het toch allemaal een beetje een kwestie van retoriek blijft. Het gaat tenslotte over de hogere morele processen die zich afspelen in de ondoorgrondelijke homp neuronen in onze hoofden.
Maar naarmate we beter worden in het kijken in ons eigen brein, valt ook steeds meer experimenteel-wetenschappelijk vast te stellen hoe moraliteit en ethiek nou eigenlijk werken. In een recent nummer van het wetenschappelijke tijdschrift Cognition (.pdf) beschrijft Harvard psycholoog Joshua Green met zijn collega’s hoe het menselijk brein reageert als het geconfronteerd wordt met een moreel dilemma. Hij legde het dilemma uit de eerste paragraaf (dat overigens ook voorkwam in een aflevering van M.A.S.H.) voor aan proefpersonen wiens breinactiviteiten gemonitoord werden middels een fMRI scanner.
Obama doet ook Sarko en Parijsblog glunderen
, door