Jos van Dijk

1.188 Artikelen
604 Waanlinks
3.609 Reacties
Achtergrond: Jay Huang (cc)
Was tot 2012 docent in het HBO.
Schrijft over Europa en over het vrije verkeer van informatie.
Publiceerde in 2007 "Dit kan niet en dit mag niet; een kroniek van belemmering van de uitingsvrijheid in Nederland." Voortgezet op de website: http://freeflowofinformation.blogspot.com/
Publiceerde in 2016 "Ondanks hun dappere rol in het verzet. Het isolement van Nederlandse communisten in de Koude Oorlog" voortgezet op de website http://nederlandsecommunisten.nl/#site-header
Foto: Frans de Wit (cc)

Een EU-leger gaat er niet komen

ELDERS - De Europese Unie is er om een oorlog te voorkomen niet om er een te voeren. Maar hoe lang kan men dat standpunt nog verdedigen?

De Oostenrijkse minister van Defensie Mario Kunasek (FPÖ) maakte deze week duidelijk dat er wat zijn land betreft geen sprake kan zijn van de vorming van een Europees leger met één commando en één uniform. Samenwerking op defensiegebied wijst hij niet af. Tijdens het Oosterijks voorzitterschap van de EU is daar het afgelopen halfjaar ook aan gewerkt met de overeenstemming over een fonds van 13 miljard. Maar met het idee van één gezamenlijk leger zoals dat door de Franse president Macron is geopperd kan Oostenrijk niet instemmen. Macron zei begin november: “We kunnen de Europeanen niet beschermen als we geen echt Europees leger oprichten. Ten aanzien van Rusland dat aan onze grenzen staat en toont dat het bedreigend kan zijn hebben we een Europa nodig dat zich alleen kan verdedigen, zonder steeds volledig afhankelijk van de Verenigde Staten te zijn.” De Duitse Bondskanselier Merkel wijst een Europees leger ook niet direct af.  “Nationalismus und Egoismus dürfen nie wieder eine Chance in Europa haben” zei zij in een rede voor het Europees Parlement met verwijzing naar een van de oorspronkelijke motieven voor de Europese samenwerking.

Foto: Theophilos Papadopoulos (cc)

De politisering van de Europese politiek

OPINIE - Een eindejaars beschouwing over de Europese politiek. Met een wens voor een nieuw verhaal in de komende verkiezingscampagne.

Minder dan een half jaar voor de Europese verkiezingen is het perspectief op eenheid in Europa verder weg dan ooit. Het Verenigd Koninkrijk, zeker in economisch opzicht een van de belangrijkste partners, heeft de samenwerking opgezegd. Enkele lidstaten bewegen zich in een richting die bij anderen steeds grotere zorgen baart. De kloof tussen noord en zuid groeit. De EU draait vanouds op de as van de twee grootste continentale landen, Frankrijk en Duitsland. Maar ook daar zien we grootse plannen gesmoord in de harde realiteit, mede omdat omringende landen niet meer bereid zijn echt belangrijke stappen te zetten, zoals onlangs bleek bij het verzet tegen een eigen begroting voor eurolanden. Tien jaar geleden, tijdens de economische crisis, was er meer eenheid in Europa dan op dit moment, nu het er in alle landen een stuk beter voorstaat. De Unie kraakt en niemand weet hoe het gaat aflopen.

Veel meer dan wat mooie woorden over de Europese samenwerking kunnen we van de meeste regeringsleiders de komende maanden ook niet verwachten. De een ligt daarvoor thuis te veel onder vuur, een ander krijgt ‘harde klappen’ te verduren. De ene premier is demissionair, en bereidt zich voor op nieuwe verkiezingen, een ander slaagt er sinds de verkiezingen begin september nog steeds niet in een nieuwe regering te vormen. En moeder Merkel heeft al aangekondigd dat ze er mee gaat stoppen. De meeste politici zijn vooral bezig met binnenlandse politieke besognes. Een echt Europese verkiezingscampagne zal er niet komen, hoogstens van nieuwelingen in de marge. Het huidige kiessysteem dat uitgaat van nationale kandidatenlijsten zit daarvoor nog steeds in de weg.

Europese migrant komt niet voor sociale voorzieningen

Werknemers die van de ene naar de andere EU-lidstaat verhuizen, doen dat niet om de spreekwoordelijke ruif met sociale voorzieningen leeg te eten. Hun kennis over de sociale vangnetten in het gastland is gering en het speelt eigenlijk geen rol in de beslissing om te vertrekken.

Dat blijkt uit onderzoek van sociale wetenschapper Petra de Jong waarover het FD bericht (€).

Als bij Polen, Britten en Spanjaarden wordt doorgevraagd naar hun drijfveren, blijken die ook sterk uiteen te lopen. Voor veel jongeren telt het avontuur. Voor sommigen, zoals de Spanjaarden, speelde de crisis en de betere arbeidsmarkt in Nederland een rol. Anderen komen omdat hun partner hier verblijft. Vaak spelen meerdere factoren een rol. Het zijn relatief vrijblijvende beslissingen. Men staat niet al te veel stil bij de lange termijn.

Foto: heartbeaz (cc)

Ministerie van VWS houdt informatie achter om relaties met de industrie niet te schaden

OPINIE - Voor een onderzoek naar medische hulpmiddelen zijn op initiatief van het dagblad Trouw en het consumentenprogramma Radar wereldwijd 1500 verzoeken gedaan aan overheden om documenten openbaar te maken. De Implant files laten zien dat er sprake is van slecht toezicht en gebrekkige uitwisseling van gegevens tussen landen. Ook is inmiddels duidelijk dat de informatie bij de toezichthouders niet eenvoudig is op te vragen. Maar het meest kwalijk is nog dat de overheid zelf veel informatie achterhoudt om de relaties met de industrie niet te verstoren.

Veel documenten die in een WOB-verzoek zijn opgevraagd krijgen de journalisten gewoon niet te zien. Als reden wordt opgegeven dat de relatie tussen de inspectie en de fabrikanten van medische hulpmiddelen door het openbaar maken van medische gegevens ‘onevenredig zal worden beschadigd’. In de documenten die na anderhalf jaar uiteindelijk wel zijn geleverd zijn grote delen onleesbaar gemaakt door juristen van VWS. ‘Zoals informatie van de fabrikant over mankementen aan medische hulpmiddelen en reacties van fabrikanten op incidenten met implantaten. Gegevens over problemen rond implantaten zijn stelselmatig door het ministerie weggelakt. Alleen in enkele gevallen, met een goede afloop voor de patiënt, werd meer informatie vrijgegeven.’

Het ministerie van VWS zegt bevreesd te zijn dat fabrikanten van medische hulpmiddelen helemaal niets meer zullen melden, als problemen met hun producten openbaar worden. Maar de fabrikanten zijn het in Nederland wettelijk verplicht om meldingen van incidenten door te geven aan de inspectiedienst van het ministerie. De Inspectie is bevoegd weigerende fabrikanten te dwingen tot het verstrekken van informatie.

Foto: D@vidovi© (cc)

Zweedse regeringsvorming in impasse

ELDERS - Zweden krijgt dit jaar misschien wel een witte kerst, maar heeft voorlopig nog geen nieuwe regering.

Andreas Norlen, de Zweedse parlementsvoorzitter, heeft aangekondigd dat hij op 16 januari een nieuwe poging zal doen het parlement een nieuwe premier te laten kiezen. Sinds de verkiezingen van september zit Zweden met een demissionaire regering. Twee eerdere pogingen om een nieuwe regering te vormen zijn mislukt. Rechts en links houden elkaar in evenwicht na de verkiezingen. Ze willen niet samen regeren, en hebben ook een coalitie met de twee na grootste partij, de rechtse Zweden Democraten, uitgesloten.

Na enkele mislukte sonderingspogingen probeerde Norlen de parlementariërs in november te dwingen een keuze te maken. Hij wees Ulf Kristersson, de leider van Moderate, de grootste partij in de rechtse Alliantie, aan als kandidaat-premier. Maar zijn bondgenoten van de Liberalen en de Centrumpartij steunden hem niet omdat een nieuwe (minderheids)regering-Kristersson te veel afhankelijk zou worden van de steun van de Zweden Democraten (SD). Ze wilden elke invloed van de SD op de regering voorkomen.

Vervolgens mocht Stefan Löfven, de demissionaire sociaal-democratische premier proberen bij de Alliantie medewerking te krijgen voor een linkse minderheidsregering. Die poging liep ook stuk op de Centrumpartij van Annie Lööf. Zij vond dat ze niet voldoende toezeggingen kreeg op een aantal punten zoals de huren, lonen en flexibele banen. Het gevolg was dat Löfven vorige week vrijdag ook niet voldoende stemmen kreeg als nieuwe premier.

Alsjeblieft geen nieuwe verhalen om burgers voor Europa te winnen

Please, not a new narrative! That would be stupid! To cut it short: what Europe needs is credibility, not a new narrative. Europe has to deliver. The only really convincing narrative is: politicians, managers, civil servants, trade unionists, NGO representatives, clerics – all the people who appear in the media and public as part of the decision-making process in democratic societies must say what they intend to do and do what they say.

Duizenden protesteren tegen Hongaarse ‘slavenwet’

Parlementsleden van de oppositie werden vandaag hardhandig verwijderd uit het gebouw van de staatstelevisie.

Gisteravond demonstreerden tienduizenden Hongaren tegen Orbán’s nieuwe ‘slavenwet’. De wet, die afgelopen week door het parlement is gejaagd, waar Orbán’s Fidesz partij een absolute meerderheid heeft, maakt tot 400 uur overwerk voor werknemers verplicht. Met uitstel van betaling tot drie jaar.

Vanavond gaan mensen weer de straat op.

Foto: Fif' (cc)

‘Een noodlottige sociale en politieke blindheid’*

RECENSIE - De Belgische socialistische leider Hendrik de Man (1885-1953) kende ik als propagandist van de ethische,  personalistische stroming in de midden 20e eeuwse sociaal-democratie die in Nederland vertegenwoordigd werd door onder andere dominee Willem Banning. De Man is hier daarnaast bekend vanwege zijn Plan van de Arbeid, een poging om de economische crisis tegen te gaan door vergaand staatsingrijpen. En ik wist ook nog dat De Man na de oorlog wegens collaboratie is veroordeeld. In de ontluisterende biografie Hendrik de Man. Een man met een plan laat Jan-Willem Stutje, die eerder een biografie schreef over Ferdinand Domela Nieuwenhuis, zien dat De Man ook al ver voor de oorlog verkeerde, noodlottige keuzes heeft gemaakt.

Hendrik de Man, afkomstig uit een Antwerps bourgeois milieu, is in de jaren voorafgaand aan de Eerste Wereldoorlog actief in de socialistische jeugdbeweging. Het is de enige periode in zijn leven dat hij direct betrokken is bij de massa van de arbeiders waarvoor de socialistische beweging opkomt. Hij is dan ook nog internationalist en staat in contact met Duitse socialisten zoals Karl Kautsky. Als de oorlog uitbreekt is het gedaan met de internationale solidariteit en meldt hij zich als vrijwilliger. Hij ontpopt zich als militairist en treedt ook later nog eens vrijwillig in dienst als reservekapitein. Zijn deelname aan de oorlog heeft nog een ander effect. Hij neemt afstand van de werkende bevolking als beslissende kracht van de beweging.  Een socialistische samenleving, zegt hij in 1919, is niet mogelijk met een proletariaat dat ‘even miserabel, even zielloos, zonder enige behoefte aan cultuur en onwetend was als de Belgische arbeidersklasse van vandaag’ (p. 89). Hij gaat zich vanuit dat elitaire standpunt bezighouden met de culturele verheffing van het volk en neemt in geschriften afstand van het marxisme.

Foto: Thomas Galvez (cc)

Sociale media censureren?

ONDERZOEK - Vrijheid van meningsuiting: veel Nederlanders hebben er moeite mee.

Het College voor de Rechten van de Mens heeft onderzocht wat Nederlanders vinden van de vrijheid van meningsuiting en de vrijheid om in het openbaar te demonstreren. Over het algemeen vinden mensen wel dat iedereen vrij moet zijn om zijn of haar mening te kunnen uiten. Maar dat de steun voor deze vrijheidsrechten afhankelijk wordt gemaakt van de vorm en inhoud van de uiting duidt er op dat de betekenis van deze rechten nog steeds niet goed is doorgedrongen.

Een nadere beschouwing van de onderzoeksresultaten levert geen opwekkend beeld op. Een opvallend resultaat betreft het negatieve oordeel over de uitingsvrijheid op sociale media. Minder dan  een kwart van de respondenten vindt dat je op sociale media moet kunnen zeggen wat je wilt. De vraagstelling, geven de onderzoekers in een noot toe, is niet geheel duidelijk. De wet stelt immers grenzen aan uitingen. Dus de stelling ‘Iedereen moet vrij zijn om te zeggen wat hij wil’ moet op voorhand worden gerelativeerd. Het is onduidelijk of alle respondenten zich dit hebben gerealiseerd. Dat de context van de sociale media tot een meer uitgesproken oordeel over deze stelling leidt valt wel op. Het heeft vermoedelijk veel te maken met de vele voorbeelden van het overschrijden van fatsoensgrenzen, grof taalgebruik, vreemdelingenhaat en racisme die de laatste jaren breed zijn uitgemeten.

EP: Tsjechische premier moet belang in Agrofert opgeven

Het Europese parlement heeft de Europese Commissie opgeroepen een einde te maken aan het belangenconflict van de Tsjechische premier Andrej Babis.

De Tsjechische premier en zakenman Andrej Babis wordt beschuldigd van belangenverstrengeling bij het gebruik van EU-subsidies. Dat blijkt uit een intern document van de Europese Commissie, dat ingezien is door persbureau Reuters. Daarin zou staan dat Babis en zijn familie de banden met zijn bedrijf moeten verbreken en de verkregen EU-subsidies mogelijk moet terugbetalen.

Foto: Partidul Social Democrat (cc)

Roemenië EU-voorzitter

ELDERS - In het verkiezingsjaar 2019 krijgt de EU een voorzitter met een twijfelachtige reputatie. Zoals de christendemocratische EVP het moeilijk heeft met het zwarte schaap Orbán hebben de Europese sociaal-democraten problemen met hun Roemeense partijgenoten.

Het roulerend voorzitterschap van de EU is van 1 januari tot 1 juli 2019 in handen van Roemenië. Premier Viorica Dancila (PSD, Partidul Social Democrat) zette deze week haar ambities uiteen in het Roemeense parlement. Het motto dat de regering voor haar bijzondere rol in de Europese samenwerking heeft bedacht is: “Cohesion, a common European value”. Roemenië, beloofde premier Dancila, zal zich het komende halfjaar inzetten voor het dichten van de kloof in de economische ontwikkeling tussen landen, het tegengaan van hiërarchieën in de onderlinge verhoudingen, het overwinnen van de verschillen tussen oude en nieuwe lidstaten, tussen Oost en West. Het gaat niet alleen om meer economische samenhang, maar ook om sociale cohesie, die alle burgers welvaart en gelijke kansen oplevert. Een ambitieus programma voor een regering die in eigen land en uit de rest van Europa in toenemende mate kritiek krijgt te verduren.

‘Een mooie speech voor Brussel’, reageerde oud-president, thans senator Traian Basescu van de oppositionele PMP. Maar wat heeft Roemenië er aan? Hij is bang dat Roemenië in de voorzittersrol niet veel verder komt dan het faciliteren van meetings van ambtenaren. De gezamenlijke oppositiepartijen laten de premier vandaag met een motie van wantrouwen weten dat ze van hun kant op geen enkele steun hoeven te rekenen voor het realiseren van haar Europese ambities.

Remkes pleit voor correctief bindend referendum

Rechtstreekse verkiezing van de kabinetsformateur, de invoering van een bindend correctief referendum, de oprichting van een Constitutioneel Hof dat wetten toetst aan de Grondwet en een grotere invloed van de kiezers op welke kandidaten er in de Tweede Kamer worden gekozen.

Dit zijn de belangrijkste hervormingen die de staatscommissie parlementair stelsel onder leiding van oud-minister Johan Remkes (VVD) donderdag na twee jaar onderzoek aanbeveelt in haar eindrapport.

[NRC]
Vorige Volgende