Jos van Dijk

1.193 Artikelen
605 Waanlinks
3.614 Reacties
Achtergrond: Jay Huang (cc)
Was tot 2012 docent in het HBO.
Schrijft over Europa en over het vrije verkeer van informatie.
Publiceerde in 2007 "Dit kan niet en dit mag niet; een kroniek van belemmering van de uitingsvrijheid in Nederland." Voortgezet op de website: http://freeflowofinformation.blogspot.com/
Publiceerde in 2016 "Ondanks hun dappere rol in het verzet. Het isolement van Nederlandse communisten in de Koude Oorlog" voortgezet op de website http://nederlandsecommunisten.nl/#site-header
Foto: Marine le Pen foto Wikimedia copyright ok. Gecheckt 27-09-2022

Europees extreem rechts is er in vele soorten

ELDERS - De opiniepeilingen voor de Europese verkiezingen voorspellen winst voor extreem rechts.

Volgens de laatste pan-Europese peiling van PollWatch2014 is nog niet met zekerheid te zeggen of de Sociaaldemocratische Partij van parlementsvoorzitter Schulz of de Europese Volkspartij van de voormalige premier van Luxemburg Juncker de grootste gaat worden. Wel ziet het er naar uit dat de uiterst rechtse kant van het parlement flink gaat groeien. Zie voor de vergelijking de resultaten van 2009.

Maar rechts is niet overal hetzelfde. In Duitsland gooit Alternative für Deutschland hoge ogen. In september, bij de Bondsdag verkiezingen,  behaalde de partij net niet de kiesdrempel van 5%. Nu zou AfD daar met gemak overheen komen. Het afschaffen van de kiesdrempel voor de Europese verkiezingen kan daarbij geholpen hebben. AfD wil zichzelf niet direct als rechts afficheren. Conservatief, zoiets als de Britse Conservatieven, dat klinkt de professoren die de partij hebben opgericht beter in de oren. Het gaat hen vooral om afschaffing van de euro. Niet om het verlaten van de EU. Nationalistisch is AfD wel en het is niet onmogelijk dat extremer rechts op de vleugels van AfD gaat meeliften. Al is er ook nog de mogelijkheid voor neonazi’s om -nu de kiesdrempel is opgeheven- dit keer te gokken op een zetel voor de Nationaldemokratische Partei Deutschlands (NPD). De AfD heeft bij de nationale verkiezingen afstand genomen van alle extreemrechtse groepen, inclusief de Duitse PVV en andere anti-islamgroepen. Onlangs kwam de jongerenorganisatie van de AfD in het nieuws vanwege dubieuze uitspraken over eigenrichting bij de bestrijding van criminaliteit. De AfD ziet in elk geval niets in samenwerking met andere eurosceptische partijen zoals de Britse UKIP.

Foto: copyright ok. Gecheckt 18-03-2022

Recensie | Ons Europa is niet dat van hen

RECENSIE - De Vlaamse journalist Daan Ballegeer probeert te achterhalen waar het mis ging met de Europese samenwerking. Een leerzame exercitie.

In deze weken vlak voor de Europese verkiezingen valt er veel te horen en te lezen over wat er allemaal mankeert aan de Europese Unie. Daan Ballegeer, voormalig economisch journalist van het Belgische dagblad De Tijd vertelt in zijn eerste boek Ons Europa is niet dat van hen hoe het allemaal zo gekomen is. Heel nuttig en leerzaam als je, zoals de ondertitel aangeeft, op zoek bent naar een toekomst voor Europa. De Europese samenwerking is een grillige geschiedenis van vallen en opstaan, een aaneenschakeling van min of meer toevallige onderhandelingsresultaten van pragmatische politici die hun uiterste best deden niet te falen. Want ze wilden zo graag met een mooi verhaal thuis komen. Zo langzamerhand wordt het duidelijk dat de toekomst niet gevonden kan worden in mooie verhalen.

Het mooie verhaal is misschien wel het grootste probleem achter de huidige scepsis bij de Europese burgers. Lang kwamen de Europese leiders er mee weg. Mensen als Monnet, Spaak, Spinelli, Schuman, Adenauer, De Gaulle en later Mitterand, Kohl en Delors genoten een enorm vertrouwen bij hun achterban. Zij konden als politieke elite zonder veel verzet de Europese samenwerking vanuit de top vorm geven. De grondgedachte, vrede in Europa door economische samenwerking, werd in de zes landen die in 1951 startten met de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (EGKS) breed gedeeld. En dat de Duits-Franse samenwerking de spil moest vormen van het nieuwe Europa was iedereen ook van begin af aan duidelijk. De herinnering aan de oorlog was in die dagen nog vers.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De macht van het Europees Parlement (2)

ACHTERGROND - Het anti-parlementarisme in het Nederlandse Europadebat helpt niet om het vertrouwen in de zo dringend noodzakelijke Europese samenwerking te herstellen.

Volgens de Utrechtse historicus Mathieu Segers maakt het Europees Parlement zich ongeloofwaardig omdat het geen legitimiteit zou hebben. Er worden wel veel mooie woorden gewijd aan de Europese democratie, maar volgens Segers heeft de Raad van Ministers alle macht in handen. “De merkwaardige Brusselse bestuursstructuur, waarin de nationale democratieën de enige politieke legitimatie vormen, is het resultaat van trekken en duwen van lidstaten die hun onafhankelijkheid juist nooit hebben willen opgeven,” meent Segers. Het is misschien een geruststelling voor iedereen die vindt dat Brussel macht moet teruggeven aan de lidstaten. En regeringsleiders van lidstaten willen in eigen huis graag de boodschap verkondigen dat ze voor de onafhankelijkheid  van hun land gestreden hebben. Maar de beoordeling van het parlement klopt van geen kanten. We stemmen op 22 mei niet voor niets.

De Europese Unie is sinds de oprichting via het Verdrag van Maastricht een unie van staten én burgers. De Raad van Ministers vertegenwoordigt de lidstaten, het Europees Parlement de burgers. Burgers hebben bovendien via hun nationale parlementen die de ministers controleren ook indirect invloed op de Europese besluitvorming. Het Europees Parlement is sinds het Verdrag van Lissabon samen met de Raad van Ministers medewetgever op vrijwel alle terreinen van het beleid. Dat betekent dat de volksvertegenwoordiging niet gepasseerd kan worden bij het uitvaardigen van wetten en richtlijnen. Dat geldt ook voor de meerjarenbegroting.

Foto: Vilnius, foto: pixabay.com

Litouwen viert de persvrijheid

ELDERS - De Baltische staten staan onder druk van de opgelopen spanningen tussen Rusland en het westen. Estland, Letland en Litouwen is er in deze situatie veel aan gelegen de wereld duidelijk te maken aan welke kant zij staan.

Litouwen vierde deze week de 110e verjaardag van de persvrijheid in het land. Het was woensdag tevens de Dag van het boek en van de taal. President Dalia Grybauskaite zei bij de uitreiking van prijzen voor een nationale dictee-competitie:  “als we de landstaal behouden, behouden we ook onze staat”. Premier Algirdas Butkevicius herinnerde op zijn beurt aan de lange en moeilijke weg om de landstaal erkend te krijgen .

The language is the main symbol of the state which unites and musters compatriots in every continent (…) The language and the press unite us to responsibly develop the civil society, to consolidate the democratic foundation, to take pride in the spoken and written free word.

Het vrije woord is een van de belangrijkste punten waarop het land zich wil onderscheiden van grote buur Rusland. Op de wereldwijde Freedom of the Press lijst van 2014 die vorige week werd gepubliceerd staat Litouwen temidden van veel andere Europese landen bij de top 50. En Rusland valt in deze rapportage in de categorie Not free.

Foto: wikipedia

Wetteren een jaar na de ramp

ELDERS - De trein- en giframp in Wetteren (B) van 4 mei 2013 wordt dit weekend herdacht. Giftreinen blijven overal voor onrust zorgen.

In de nacht van 4 mei 2013 ontspoorde even buiten Wetteren, een dorp ten oosten van Gent, een goederentrein die chemicaliën vervoerde. De Nederlandse machinist reed twee keer zo hard als de ter plekke toegestane snelheid. Enkele ketelwagens met acrylonitril vlogen in brand. Pas later op de dag bleek dat het bluswater vergiftigd was. Het riool was ernstig verontreinigd en giftige dampen drongen door in huizen en op straat. Een man overleed, zeventien mensen moesten in het ziekenhuis worden opgenomen wegens ademhalingsklachten. In totaal zijn bijna 2000 mensen geëvacueerd. De laatsten mochten pas weer na drie weken naar huis. Ook de land- en tuinbouw in de omgeving werd getroffen door gif in het grondwater.

Een jaar later is het onderzoek naar de oorzaak en omstandigheden van de ramp nog niet definitief afgerond. In hoeverre de inwoners zijn  blootgesteld aan giftige stoffen moet worden vastgesteld aan de hand bloed- en urinestalen die vorig jaar zijn afgenomen. Maar die zijn tot op heden nog niet geanalyseerd terwijl ze normaal gesproken niet meer dan een jaar bewaard kunnen worden, al zou dat in dit geval geen probleem zijn. Hoe dat onderzoek gaat aflopen is dus nog hoogst onzeker. De resultaten zullen overigens geen afdoende antwoord kunnen geven op de vraag naar toekomstige gezondheidsrisico’s, zo was van tevoren al aangekondigd. Wetteren zal toch wel meer opheldering blijven eisen, zeker na een tweede bijna-ongeluk in september vorig jaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Nieuwe poging om klokkenluiders te beschermen

ACHTERGROND - De bescherming van klokkenluiders blijft een lastig onderwerp.

De Gemeente Rotterdam heeft een eerder ontslagen klokkenluider weer in dienst genomen. Er moest wel eerst een kort geding en vervolgens een bezwaarschriftencommissie aan te pas komen. Maar nu geeft wethouder  Moti (PvdA) toe dat door de uitspraken van de voorzieningenrechter en de bezwaarschriftencommissie de jurisprudentie veranderd is ten aanzien van klokkenluiders. Er kan nu geen sprake meer zijn van automatisch ontslag voor een klokkenluider. De ambtenaar in kwestie had misstanden bij een moskee-internaat aan de kaak gesteld nadat hij de zaak intern tevergeefs had aangekaart.

Meestal loopt het met klokkenluiders minder goed af. In het jaarverslag van het Adviespunt Klokkenluiders staat: “Drie op de vier klokkenluiders heeft negatieve gevolgen ondervonden als gevolg van zijn melding. Dat zeggen klokkenluiders die het afgelopen jaar een misstand aan de kaak hebben gesteld en in contact stonden met het adviespunt.

Angst voor baanverlies vormde voor veel klokkenluiders bovendien een belangrijke reden om ofwel lang te wachten een misstand aan te kaarten ofwel uiteindelijk geen melding te doen. Onder negatieve gevolgen wordt onder meer verstaan: pesten, buiten sluiten, het moeten ziekmelden, overplaatsing, demotie, het niet verlengen van een contract of ontslag.” De geschiedenis van de NZa medewerker Gotlieb heeft deze problemen van klokkenluiders opnieuw op pijnlijke wijze aan het licht gebracht.

De bescherming van klokkenluiders is in Nederland net als in veel andere Europese landen slecht geregeld. Alleen het Verenigd Koninkrijk, Luxemburg, Roemenië en Slovenië hebben een regeling die volgens Transparency International door de beugel kan. Hoe die regelingen in de praktijk werken is nog de vraag. In Nederland is er voor ambtenaren op papier ook bescherming. Maar het Rotterdamse voorbeeld laat zien dat de praktijk er anders uitziet.

Foto: foto: nl.wikipedia.org

Dexia blijft Belgische christendemocraten achtervolgen

ANALYSE - België gaat op zondag 25 mei voor drie verkiezingen naar de stembus: voor het Europese parlement, het federale parlement en de parlementen van de deelstaten Vlaanderen, Wallonië en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Een van de hardnekkigste onderwerpen in de Belgische politiek blijft de gang van zaken rond de failliete bank Dexia en de manier waarop de staat daarin geopereerd heeft. In Vlaanderen heeft de rechts-nationalistische Nieuw-Vlaamse Alliantie (N-VA) van de Antwerpse burgemeester Bart de Wever met deze geschiedenis de aanval geopend op de christendemocratische CD&V. Het gaat om de spaarders van Arco, een fonds van de Vlaamse koepel Algemeen christelijk werknemersverbond (ACW), dat ook deelde in de risico’s van Dexia. Zo’n 800.000 kleine spaarders zijn via hun deelname aan Arco getroffen door de ondergang van Dexia. Ze zouden gered kunnen worden door een waarborgregeling van de regering waar minister van Financiën Koen Geens  (CD&V) zich in het bijzonder hard voor maakt (het gaat vooral om christendemocratische kiezers!).

Deze waarborgregeling wordt nu aangevochten door aandeelhouders van Dexia, die veel grotere risico’s lopen en menen dat zij gediscrimineerd worden in de afwikkeling van het faillissement. Ook is er twijfel of de regeling het zal houden bij het Europese Hof omdat er sprake zou zijn van staatssteun. Gisteren heeft het Grondwettelijk Hof in de bezwaarprocedure van de aandeelhouders de waarborgregeling voorlopig overeind gehouden. De zaak lijkt nu over de verkiezingen heen getild te kunnen worden. Maar Geens laat er geen twijfel over bestaan dat hij, als er toch een kink in de kabel mocht komen, linksom of rechtsom de spaarders wil compenseren uit belastinggeld.

Foto: Tim Reckmann (cc)

Een dubieuze uitspraak van de Hoge Raad

OPINIE - Waarom heeft de Hoge Raad pedofielenvereniging Martijn verboden? Niet omdat het pedofielen zijn, zoals velen misschien graag willen horen.

Het gaat hier vooral om de aanvaardbaarheid van het streven om seksueel contact met minderjarigen te hebben. Het uitdragen van het idee dat hiertegen geen bezwaren zouden mogen bestaan wordt opgevat als een ernstige inbreuk op “de algemeen aanvaarde grondvesten van ons rechtsstelsel. Het streven van de vereniging is dat haar leden seksueel contact met kinderen kunnen hebben. De vereniging verheerlijkt dat seksuele contact en stelt het voor als iets dat normaal en acceptabel is of zou moeten zijn. Aldus wordt een ernstige inbreuk gemaakt op de fundamentele waarden binnen onze samenleving. De vereniging tast de rechten van kinderen aan door een subcultuur te creëren, of aan het bestaan daarvan bij te dragen, waarbinnen seksuele handelingen tussen volwassenen en kinderen als normaal en acceptabel gelden. De bescherming van de seksuele integriteit van kinderen is onmiskenbaar een van de meest wezenlijke beginselen van onze rechtsorde.” In deze termen is het verbod van de vereniging door de rechtbank in Assen in 2012 verwoord (hier geciteerd uit de HR uitspraak).

Mag je hiervoor andere “algemeen aanvaarde grondvesten van ons rechtsstelsel” zoals de vrijheid van meningsuiting en de vrijheid van vereniging opofferen? In beroep vond het Gerechtshof in Leeuwarden dat dit niet het geval was. De vereniging pleegt ook volgens deze uitspraak (geciteerd door de HR in 3.3.2) wel degelijk inbreuk op de seksuele integriteit van kinderen. Maar het hof vond anders dan de rechtbank dat je de vrijheid van meningsuiting alleen kunt passeren als er sprake is van ontwrichting van de maatschappij en daarvan was in dit geval geen sprake. “Van ontwrichting is immers geen sprake geweest sinds de oprichting van de vereniging in 1982. De samenleving is weerbaar en is in staat zich teweer te stellen tegen ongewenste uitingen en gedragingen die weliswaar verwerpelijk, maar niet strafbaar zijn. De samenleving dient ook opvattingen voor lief te nemen die in brede kring worden verafschuwd.” Aldus het klassieke standpunt waarmee de vrijheid van meningsuiting wordt verdedigd. De toets op de toepassing van dit grondrecht is de wijze waarop we met afwijkende meningen omgaan.

Foto: Riccardof (cc)

Eurosceptici achter Poetin

ELDERS - De crisis in de Oekraïne wakkert nieuwe tegenstellingen in Europa aan. Extreem-rechts ziet een kans om zich te profileren.

Poetin heeft het imago van een daadkrachtige, autoritaire leider die opkomt voor zijn volk. Aantrekkelijk dus voor nationalistische extreem-rechtse partijen die leven van de afkeer van “volksvreemde” elementen, of het nu moslims zijn of homo’s. En die de pest hebben aan veel te voorzichtig manoevrerende politici, die er niet in slagen de crisis op te lossen. Twee extreem-rechtse Europarlementariërs, Provera van de Italiaanse Lega Nord en Lasar van de Oostenrijkse Freiheitspartei, organiseerden een conferentie over de vrede in Europa waar de sympathie voor de Russische leider openlijk werd geëtaleerd. Filip Dewinter van het Vlaams Belang, die ook aanwezig was: “Ik denk dat we in het Europees Parlement een goede partner kunnen zijn voor Rusland. En Rusland ziet ons ook als een potentiële partner.” Nigel Farage van de Britse eurosceptische UKIP, die er niet was, zei eerder ook al dat hij grote bewondering heeft voor Poetin.

Voor Poetin zijn de eurosceptische partijen interessant omdat Rusland zich bedreigd voelt door de Europese Unie en de Verenigde Staten. Vooral de VS zijn de gebeten hond onder de Russische nationalisten in Oekraïne. De omwenteling in Kiev wordt op het conto van de Amerikanen geschreven alsof we nog midden in de koude oorlog zitten. De lokale ondernemers en autoriteiten, die hun macht en rijkdom danken aan Janoekovitsj, vrezen voor hun positie.  Zij leveren de Russische opstandelingen in meerdere opzichten munitie omdat hun dagen geteld zijn als Europese en Amerikaanse ondernemers de vrije hand krijgen in het land en de regering de corruptie gaat aanpakken (waar het de demonstranten op Euromaidan oorspronkelijk om begonnen was).

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-03-2022

Vijanden van een vrij internet

ELDERS - Reporters sans Frontières (RSF) publiceert  jaarlijkse een overzicht van landen die het vrije verkeer van informatie via het internet dwarsbomen. De meeste Europese landen lijken zich daaraan niet schuldig te maken, op het eerste gezicht.

Natalia Radzina is een journaliste uit Wit-Rusland. Vorige jaar woonde zij in Wenen een bijeenkomst bij van de OVSE onder de veelbelovende titel Shaping policies to advance media freedomGroot was haar verbazing dat ze op deze bijeenkomst oog in oog kwam te staan met de censor van haar eigen nieuwsorgaan, de Wit-Russische overheidsdienst die het internet moet controleren.

RSF heeft in het jaaroverzicht Enemies of the Internet de focus gericht op dit soort instanties die overal op de wereld werken om internetgebruikers te bespioneren en hun vrijheid te beteugelen. Op de kaart zien we in Europa naast Wit-Rusland (de laatste Europese dictatuur) en Rusland alleen nog Groot-Brittannië met zijn Governement Communication Headquarters (GCHQ). Volgens dit rapport is het Britse GCHQ wereldkampioen in het controleren van burgers, en volgens klokkenluider Snowden zelfs “erger dan de VS”. De Britten hebben daarvoor ook uitstekende mogelijkheden omdat de belangrijkste kabels voor internetverkeer via hun stranden lopen. Ze maken verder graag gebruik van een ruimhartige antiterrorisme-wetgeving om te spioneren en journalisten en media dwars te zitten, zoals het afgelopen jaar meermalen is gebleken. EFF (Electronic Frontier Foundation), een collega van RSF, voegt daar nog het Britse zedelijkheidsbeleid aan toe dat zelfs voor legale porno een opt-in procedure voorschrijft en onnodige blokkades in de hand werkt. Verder had EFF Turkije ook graag op de lijst gezien en dat is natuurlijk volkomen terecht gezien de recente maatregelen van Erdogan, ook al zijn die inmiddels door de rechtbank deels teruggedraaid.

Vorige Volgende