Jos van Dijk, auteur op Sargasso

Foto: Dubrovnik [foto van de auteur]

Spoken uit het verleden

9 januari 2015 , 07:00 , door Jos van Dijk

ELDERS - De Balkan oorlog van meer dan twintig jaar geleden lijkt geschiedenis vanuit West-Europa gezien. In het voormalige Joegoslavië houden Serven, Kroaten en Bosniërs hun onderlinge conflicten nog steeds levend.

Zondag mogen de Kroaten een president kiezen. In de tweede ronde gaat het tussen de huidige sociaaldemocratische president Ivo Josipovic en de christen-democratische Kolinda Grabar-Kitarovic. De laatste zou de grootste kans hebben om te winnen, volgens politicoloog Puhovski. De sociaaldemocraten hebben de afgelopen periode geregeerd en het land is er volgens velen niet beter van geworden. En van de christen-democraten verwacht Puhovski een grotere opkomst. Grabar-Kitarovic is nu nog assistent van de secretaris-generaal van de NATO. Ze was eerder minister van Buitenlandse Zaken en Europese integratie en heeft haar land zowel de NATO als de EU ingeloodst. In een afgelopen zondag uitgezonden televisiedebat probeerden beide kandidaten elkaar zoals gebruikelijk elkaars reputatie onderuit te halen. Josipovic confronteerde zijn tegenstandster met de corruptie in de regering waar zij deel van uitmaakte. Grabar-Kitarovic viel de sociaaldemocraten aan vanwege hun onmacht om het land uit de crisis te helpen.

Spoken uit het verleden beroerden het afgelopen jaar de Kroatische politiek, schrijft Balkan Insight op de laatste dag van 2014. Twee oud-medewerkers van de Joegoslavische geheime dienst moesten op aandrang van de EU en na tegenwerking vanuit het parlement uiteindelijk toch aan Duitsland worden uitgeleverd voor de moord op de balling Stjepan Djurekovic in 1983. De Balkan oorlog die tien jaar later na het uiteenvallen van de Joegoslavische Federatie uitbrak is in de rechtszaal nog steeds niet uitgevochten. Kroatië en Servië beschuldigden elkaar bij het Internationaal Gerechtshof in Den Haag van oorlogsmisdaden. Kroatië verdedigde zich in dit proces met verwijzing naar de vrijspraak van Ante Gotovina en Mladen Markac in 2012 door het Joegoslavië Tribunaal. Generaal Gotovina, die verantwoordelijk wordt gesteld voor de moord op Serviërs in enkele Kroatische regio’s is nog altijd populair bij Kroatische nationalisten (die ook nu nog geen moeite hebben met een mis ter nagedachtenis van de fascist Pavelic) De Serviërs reageerden uiteraard woedend. Twee jaar later zagen we het omgekeerde toen de Servische nationalist Seselj door het Joegoslavië tribunaal om gezondheidsredenen werd vrijgelaten. Hij wreef onmiddellijk zout in de wonde door de inname van de Kroatische stad Vukovar in 1991 door het toenmalige Joegoslavisch leger een ‘bevrijding’ te noemen. De stad is sinds 1998 Kroatisch, maar heeft nog altijd een Servische minderheid. Kroatische veteranen maakten zich het afgelopen jaar druk om het gebruik van cyrillische tekens in de openbare ruimte te verbieden. En zo zal het nog wel een tijdje doorgaan, ook in 2015. Met een uitvoerig onderzoek naar de manier waarop de paramilitaire (terroristische) groep van de Serviër Arkan ontsnapte aan vervolging wegens oorlogsmisdaden hebben de journalisten van Balkan Insight zelf nieuwe conflictstof op tafel gelegd.

Quote du Jour

Quote du jour | Myth

8 januari 2015 , 10:00 , door Jos van Dijk

The myth of national sovereignty helps big corporations screw us over.

Aldus Thomas Piketty in een interview met The Huffington Post:

[…] there are issue areas where national sovereignty is just an illusion. Corporate taxation is a good example of this. No state can fight tax havens or multinationals on its own.

Hoewel Piketty dus voor meer internationale samenwerking is, moet het wel anders:

Foto: copyright ok. Gecheckt 21-02-2022

Een schoon internet

5 januari 2015 , 11:00 , door Jos van Dijk

ANALYSE - Grote internetbedrijven schuwen een open debat over de grenzen van de uitingsvrijheid.

Dagelijks zijn zo’n honderdduizend mensen beroepshalve bezig om aanstootgevende filmpjes, foto’s en tekst te verwijderen van het internet. Ze werken voor Facebook, Twitter en andere social media waar mensen alles kwijt kunnen wat er maar in hen opkomt, en dat is dus ook veel rottigheid. Veel van dat werk wordt uitbesteed aan lage lonen landen, zoals de Filippijnen. Zoals dat vaker gebeurt in de ICT-wereld. Maar dan gaat het vaak om routineklussen en je kunt je afvragen of het beoordelen van porno en geweld als routinewerk beschouwd kan worden. Op den duur eist het zijn tol van de content moderators, schrijft Adrian Chen in Wired. Veel mensen haken na verloop van tijd af. Ze worden nog lang achtervolgd door de afgrijselijke beelden waarmee zij geconfronteerd zijn. Over wat zij te zien krijgen, wat hun afwegingen zijn, wat ze verwijderen en wat ze door laten hoort de buitenwereld niets. Ze krijgen hun opdrachten en mogen er, zelfs met hun collega’s, niet over praten. Voor een discussie over de grenzen van de uitingsvrijheid is geen tijd. De content moderators moeten voor hun schamel loon duizenden beelden per dag verwerken en in seconden beslissen of iets door mag of niet. Gezien de overvloed aan rottigheid op het internet lijkt er geen alternatief te zijn voor deze particuliere bewaking van de fatsoensgrenzen.

Foto: Foto Flickr.com

Tussen dialoog en taboe

2 januari 2015 , 07:00 , door Jos van Dijk

ELDERS - De Duitse politiek heeft nog geen goed antwoord gevonden op de demonstraties in Dresden van bezorgde burgers tegen de islamisering van Europa. In de regeringspartij CDU/CSU is onenigheid over de te volgen koers. In Oostenrijk staat de FPÖ klaar om zich aan te sluiten.

“We moeten het allemaal beter uitleggen”, zei Wolfgang Schäuble (CDU), minister van Financiën, vlak voor de Kerst. Immigratie heeft ook voordelen. De boodschap moet zijn zoals de engelen die aan de herders brachten: “Fürchtet euch nicht.” Maar zijn voormalige collega Hans Friedrich (CSU) vindt dat Merkel met de huidige coalitie te veel naar links buigt. “Pegida” is volgens Friedrich gegroeid omdat de centrum-linkse regering van CDU/CSU en SPD te lichtvaardig omgaat met asielvraagstukken. In Sachsen, de deelstaat van Dresden, heeft de CDU besloten het asielbeleid nog eens goed te evalueren. Een CDU minister in de deelstaat heeft aangekondigd dat hij zich hard zal maken om vluchtelingen uit Tunesië, inmiddels een veilig land, niet meer op te vangen in Duitsland zodat er meer plaats is voor Syriërs en Irak.

Maar het is de vraag of de demonstranten met dergelijke praktische maatregelen tevreden zullen zijn. Het protest gaat volgens deze commentator van de Frankfurter Allgemeine slechts ten dele over het vluchtelingen- en immigratiebeleid. Het is niet minder dan een uitdaging aan de Duitse democratie. De demonstranten verachten volgens hem alle partijen, de politici, de pers en het parlement. “Niet de islamisering is het grote gevaar voor het Avondland, maar de verdomming.” Een andere collega-commentator spreekt over de “triomf van het ressentiment” en de vage angst van de demonstranten waarop de politici alleen maar vage antwoorden hebben. Een therapeutische benadering van een onzekere en angstige bevolking zal de demonstranten in Dresden niet van gedachten doen veranderen. Veel politici lijken niet te beseffen dat nog steeds heersende, al dan niet terechte, gevoelens van achterstelling 25 jaar na die Wende hun tol eisen.

Waan van de dag

Zweden ontsnapt aan nieuwe verkiezingen

28 december 2014 , 13:36 , door Jos van Dijk

De Zweedse minderheidsregering heeft met de oppositie overeenstemming bereikt over het budget. De centrum-rechtse oppositie had de begroting eerder met steun van de extreem-rechtse Zweden Democraten afgewezen, waarna premier Lofven nieuwe verkiezingen als enige uitweg zag. De prijs voor het vermijden van de verkiezingen was dat de regering van Sociaaldemocraten en Groenen de budgetvoorstellen van de oppositie min of meer overneemt.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Censuur zonder rechter

26 december 2014 , 07:00 , door Jos van Dijk

In de Verenigde Staten regelt de Digital Millenium Copyright Act (DMCA) al sinds 2000 hoe het omzeilen van auteursrechten op het internet moet worden aangepakt. Volgens deze wet kan de overheid internetproviders dwingen om websites uit de lucht te halen met de garantie dat zij zelf zijn gevrijwaard van vervolging. De providers volgen deze wet nauwgezet wat het einde betekende van vele piratensites. Inmiddels is deze wet uitgegroeid tot een standaard voor bescherming van auteursrechten die overal in de wereld wordt gevolgd. De DMCA zou ook de norm zijn voor de regeling van auteursrechten in vrijhandelsverdragen zoals het TTIP.

De Amerikaanse burgerrechtenorganisatie Electronic Frontier Foundation (EFF), schrijft dat de DMCA wereldwijd ook gebruikt wordt om censuur toe te passen. Het is namelijk een stuk eenvoudiger om internetproviders via takedown notices aan te zetten tot het verwijderen van content dan wanneer er een proces voor de rechtbank gevoerd moet worden. Dat ondervond de maker van een videofilm over een actie tegen een huisuitzetting in San Francisco. De deurwaarders wisten met een vals briefje gedaan te krijgen dat de film verwijderd werd. Het bleek hen er vooral om te doen de maker van de protestfilm te intimideren. Het filmpje is later weer teruggeplaatst.

Foto: foto: wikipedia

Spaanse Partido Popular slaat terug

19 december 2014 , 07:00 , door Jos van Dijk

ELDERS - Spanje is de afgelopen jaren het toneel geweest van vele, vaak massale demonstraties tegen het beleid van de rechtse regering van de Partido Popular. In het zicht van de verkiezingen in 2015 probeert de PP het protest op voorhand in te perken.

Het heet een wet te zijn die de veiligheid van burgers moet garanderen, maar het is volgens de oppositie een vergaande inperking van de vrijheid van meningsuiting. De wet verbiedt demonstraties bij overheidsgebouwen, als er geen officiële toestemming is gegeven. De demonstranten riskeren een boete van maximaal 600.000 euro. Boetes kunnen rechtstreeks zonder rechterlijke tussenkomst worden opgelegd door de politie. Ook in het geval van beledigingen van autoriteiten. Buiten de PP is er geen steun voor de wet en onder de kiezers is de steun voor de regeringspartij inmiddels tot een minimum gedaald. Een opiniepeiling bracht aan het licht dat 82% de wet afwijst. Oppositiepartij PSOE kondigde aan de wet in te trekken als de partij daar na de verkiezingen de kans voor krijgt.

Dat de Partido Popular op deze manier het protest tegen de regering de kop in wil drukken mag verbazing wekken. De wet zal de afkeer van het rechtse beleid bepaald niet doen verminderen. Er is reden genoeg voor de Spanjaarden om in opstand te komen. De werkloosheid is nog steeds hoog, al noemt premier Rajoy de daling van het aantal werklozen ‘bemoedigend’. Volgens Eurostat heeft Spanje met Griekenland nog steeds de grootste problemen op de arbeidsmarkt met een werkloosheid van een kwart van de beroepsbevolking. Nog steeds is ongeveer de helft van de jongeren zonder werk. Van degenen die wel werken zit meer dan een derde op het minimumloon. Nog steeds worden mensen die hun schulden niet kunnen betalen uit hun huizen gezet. Spanje bezuinigt meer dan gemiddeld in Europa op de gezondheidszorg.

Waan van de dag

Miljoenenstrop bibliotheken

17 december 2014 , 21:59 , door Jos van Dijk

Bibliotheken lijden een miljoenenstrop door het faillissement van tijdschriftendistributeur Swets & Zeitlinger. De schade bedraagt minimaal 17 miljoen euro.

De kans dat zij iets van hun miljoenen terugzien, is nihil. Een syndicaat van banken, dat ruim 80 miljoen euro van Swets tegoed heeft, beschikt namelijk over belangrijke onderpanden. De curator verwacht dat de liquidatie van Swets niet eens genoeg opbrengt om de bankschuld in te lossen. Andere schuldeisers kunnen dus fluiten naar hun geld.

Foto: foto: wikipedia.org

Demonstreren voor originele kerststollen

12 december 2014 , 07:00 , door Jos van Dijk

ELDERS - Duitsland viert dit jaar de val van de Muur, 25 jaar geleden. Voorafgaand daaraan vonden in het Oost-Duitse Dresden elke maandagavond demonstraties plaats voor meer democratie. Dit jaar wordt er op de maandagavond opnieuw gedemonstreerd: tegen islamisering. Opnieuw klinkt de leuze “Wir sind das Volk”, maar aan het democratisch gehalte van het protest kan dit keer wel getwijfeld worden.

In de binnenstad van Dresden protesteerden ook afgelopen maandag weer duizenden aanhangers van Pegida („Patriotische Europäer gegen die Islamisierung des Abendlandes“) tegen het asielbeleid van de Duitse regering. In Düsseldorf was een kleinere demonstratie. Initiatiefnemer Lutz Bachmann van Pegida probeert het rechtsradicale imago van zijn beweging te ontzenuwen. Het gaat hem om een ander asielbeleid. Hij is geen racist, niet tegen vreemdelingen, niet tegen de islam. Pegida wil laten zien dat veel Duitsers verontrust zijn over de toename van het aantal vluchtelingen in hun land. Dat er rechtsradikale groepen deelnemen aan de demonstraties kan hij niet verhinderen. Het gaat volgens hem om kleine minderheden. Hij beschuldigt de media ervan de demonstranten als nazi’s af te schilderen. Pegida komt op voor de Duitse, christelijke cultuur. De aanhangers maken zich zelfs zorgen over het voortbestaan van originele Dresdener kerststollen.

Waan van de dag

Oekraine had luchtruim moeten sluiten voor de crash van de MH17

8 december 2014 , 11:58 , door Jos van Dijk

Drie dagen voor de ramp met de MH17 bleek uit het neerschieten van een Antonov-toestel van het Oekraïense leger dat ook verkeersvliegtuigen in Oost-Oekraïene niet meer veilig waren.

Eurocontrol heeft daarvoor gewaarschuwd, schreef de Sunday Times gisteren.

Wie heeft het verhoogde risico geschrapt uit het voorlopige onderzoeksrapport?

Waarom is dit nieuws (zie Duitse media) vorige week niet door de Nederlandse media opgepikt?

Polen vrijzinniger?

5 december 2014 , 07:00 , door Jos van Dijk

ELDERS - De voortschrijdende integratie van Oost-Europa in de Europese Unie kan ook in een land als Polen een meer open en vrijzinnige politieke cultuur ten goede komen.

Een opmerkelijk plaatje uit het conservatieve katholieke Polen: de nieuwe vrouwelijke premier Eva Kopacz feliciteert Hanna Gronkiewicz-Waltz, de zojuist gekozen vrouwelijke burgemeester van Warschau. Nog opmerkelijker : voor het eerst is er ook een openlijk homoseksueel gekozen tot burgemeester. Robert Biedron (38) is de nieuwe burgemeester van Slupsk, een stad met 100.000 inwoners in de noordwestelijke provincie Pommeren. Biedron, die in 2011 als eerste homoseksueel in het parlement werd gekozen maakt de weg vrij voor andere homo’s in de politiek. Er hebben zich dit jaar meer homo’s kandidaat gesteld dan ooit. In Warschau was Johanna Erbel, die zich als vlak voor de verkiezingen als biseksueel presenteerde, kandidaat voor de Groenen. Zij behaalde slechts 3% van de stemmen, maar dat lag volgens haar zelf niet aan haar geaardheid.

Opmerkelijk is ook de verkiezing van Mateusz Klinowski in Wadowice, de geboorteplaats van de voormalige paus Johannes Paulus II. Klinowski heeft openlijk toegegeven drugs te gebruiken, al zei hij er niet bij welke.

Het Burgerplatform (PO) van premier Kopacz won in de meeste plaatsen. De partij is voor Polen relatief liberaal, in het Europese Parlement maakt PO deel uit van de christendemocratische Europese Volkspartij. De verliezer, de rechtse nationalistische oppositiepartij PiS (Recht en Rechtvaardigheid), meent dat er geknoeid is en bekritiseerde het dysfunctioneren van het computersysteem bij de verkiezingen.

De waard en de gasten

28 november 2014 , 07:00 , door Jos van Dijk

ELDERS - Voer voor complotdenkers.

Heinz-Christian Strache, leider van de FPÖ, de extreemrechtse Vrijheidspartij in Oostenrijk, is in Moskou om met de Russische leiders te bespreken hoe de “crisis in Europa” overwonnen kan worden. Het bericht heeft in Oostenrijk onmiddellijk tot speculaties geleid over de werkelijke bedoelingen van de vriendschappelijke betrekkingen van Poetin met Europees extreemrechts. Franse onderzoeksjournalisten van de website Mediapart hebben namelijk deze week ook al onthuld dat Marine Le Pen van het extreemrechtse Front National in september een lening van 9 miljoen heeft ontvangen van de Russische First Czech Russian Bank (FCRB). Volgens een verontwaardigde Le Pen wilden de Franse banken haar geen lening geven. “We hebben overal aangeklopt voor de financiering van de verkiezingscampagne volgens jaar”, klaagt de penningmeester van het FN, “maar geen enkele Franse of Europese bank wilde ons helpen.” Mediapart is inmiddels door de partij in de ban gedaan en mag geen vertegenwoordiger sturen naar het congres van FN dat dit weekend wordt gehouden.

In Frankrijk wordt Le Pen’s verhaal niet door door iedereen geloofd. Zij heeft in het verleden haar bewondering voor Poetin niet onder stoelen of banken gestoken en nog onlangs bekritiseerde ze het besluit van de Franse president Hollande om de verkoop van een oorlogsschip aan Rusland uit te stellen. Hollande buigt volgens Le Pen voor Amerikaanse druk. Anderen beschuldigen haar ervan met haar Russische relaties buitenlandse inmenging in de Franse politiek toe te laten. Moskou lacht.