Jos van Dijk, auteur op Sargasso

Waan van de dag

Aanslagen zijn het werk van bekende terroristen

19 november 2015 , 09:48 , door Jos van Dijk

From Paris to Boston, terrorists were already known to authorities.

The case for expanded surveillance of communications, however, is complicated by an analysis of recent terrorist attacks. The Intercept has reviewed 10 high-profile jihadi attacks carried out in Western countries between 2013 and 2015 (see below), and in each case some or all of the perpetrators were already known to the authorities before they executed their plot.

If any lesson can be learned from studying the perpetrators of recent attacks, it is that there needs to be a greater investment in conducting targeted surveillance of known terror suspects and a move away from the constant knee-jerk expansion of dragnet surveillance, which has simply not proven itself to be effective, regardless of the debate about whether it is legal or ethical in the first place.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Een groot deel van de wereld haat ons

17 november 2015 , 11:00 , door Jos van Dijk

‘We hebben geen idee van wat zich aan het ontwikkelen is. De woede, de ontevredenheid, de antiwesterse sentimenten. Onder dat kleine groepje mensen dat gemobiliseerd is door de IS en daadwerkelijk de stap naar barbaars geweld wil zetten, zit een zee van mensen die goed begrijpen waarom die mensen dat doen.’

De Nederlandse specialist in internationale betrekkingen Peter Knoope waarschuwt het Westen: wij dringen ons denken over geschiedenis op aan de rest van de wereld. Knoope wil de bodem onder het terrorisme inslaan; dat vindt hij belangrijker dan alleen maar het fenomeen te bestrijden.

‘De eerste stap is proberen te begrijpen waartegen mensen zich verzetten. Anders kun je geen alternatief bieden. De IS heeft een aantrekkingskracht in China, Indonesië, Pakistan, Afghanistan en in de Centraal-Aziatische republieken, tot en met Rusland, het Midden-Oosten en Noord- en West-Afrika. Noem maar op. Wat is daar de onderliggende stroom? Wat bindt die mensen in het gezamenlijk idee “we hebben iets om tegen te strijden”? Zolang we dat niet snappen, zolang we er bommen op blijven gooien en met geweld op het fenomeen antwoorden, zullen we het vraagstuk niet oplossen.’

De fout die het westen maakt is dat de hele wereld onze modernisering zou moeten volgen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 04-10-2022

Duitsland betaalt Spaanse fascisten pensioen

13 november 2015 , 08:00 , door Jos van Dijk

ELDERS - Een erfenis van het bondgenootschap van Hitler en Franco tegen het communisme. Duitsland is nog niet van de nazi’s af.

In de Duitse Bondsdag heeft de fractie van Die Linke protest aangetekend tegen het feit dat 70 jaar na de oorlog nog steeds pensioen wordt uitgekeerd aan nazaten van Spaande vrijwilligers die met Hitler tegen de Russen vochten. Soldaten van de Blauwe Divisie vochten van 1941 tot 1943 in de Sovjet-Unie aan de zijde van de Duitse Wehrmacht. Ze zijn daarna ingezet bij de bezetting van Oekraïne en bij gevechten in de Karpaten en tegen de partizanen in Joegoslavië. In 1962 sloot de toenmalige Bondskanselier Adenauer met Franco een deal over pensioenen voor deze Spaanse vrijwilligers in ruil voor een tegemoetkoming aan de weduwen van de Duitse piloten van het Condor Legioen. Dat legioen ondersteunde in de Spaanse burgeroorlog Franco met bombardementen op Spaanse steden, onder andere op Guernica, dat beroemd is geworden door het schilderij van Picasso.

Die Linke vindt het schandalig dat Duitsland jaarlijks meer dan €100.000 betaalt aan fascisten die vrijwillig deelnamen aan een “uitroeiingsoorlog” in Oost-Europa terwijl zoveel slachtoffers van deze oorlog nooit gecompenseerd zijn. Een woordvoerder van het Duitse ministerie van Sociale Zaken dat de regeling uitvoert zegt dat in 1998 het verdrag nog eens nagekeken is en dat toen niet gebleken is dat betrokkenen tijdens het naziregime “de principes van de menselijkheid of van de rechtsstaat overtreden hebben”.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De geest van Drees

10 november 2015 , 08:00 , door Jos van Dijk

ANALYSE - De verhouding tussen de pers en de overheid is altijd spannend geweest. Openbaarheid blijft een lastig onderwerp voor regeringen en gemeentebesturen. Openheid en transparantie zijn buzz-woorden maar de praktijk laat veel te wensen over. Nieuwe wetgeving laat al jaren op zich wachten.

Onlangs las ik een beschouwing over journalistiek in de jaren vijftig van Paul Koedijk*. Het beeld dat hij schetst geeft te denken over de tegenwoordige tijd. Op het eerste gezicht lijkt het een totaal andere wereld. Wat zestig jaar geleden geheim was moest geheim blijven totdat de minister zei dat er over gesproken kon worden. En wat de minister wel kwijt wilde moest bij voorbaat letterlijk en zo uitgebreid mogelijk geciteerd worden. Over minister-president Drees (foto) schreef een kritische journalist in die tijd: “[Men ontkomt] niet aan de indruk dat dr. Drees alle kranten het liefst zou zien als voorlichtingsorganen.” Voorlichting en p.r., dus communicatie die door de overheid zelf wordt geregisseerd, bloeide op in de jaren vijftig. De pers dreigde geplet te worden “tussen de hamer en het aambeeld van de geheimzinnigheid en de voorlichting” schrijft Koedijk over deze periode. Of veel journalisten dat toen ook zo gevoeld zullen hebben is de vraag, want hij laat ook zien dat de meeste kranten bijzonder coöperatief waren met hun in politiek opzicht verwante ministers. De journalisten van de grote media verschilden in hun wereldbeeld ook niet zo veel van de politici van verschillende brede coalities na de oorlog. Ze toonden de lezer, luisteraar en kijker een tamelijk eensgezinde interpretatie van het algemeen belang min of meer conform de geest waarin de regering het volk toesprak.

Waan van de dag

Wat moeten we leren van de vervolging van Joden?

8 november 2015 , 22:53 , door Jos van Dijk

Het Israëlische parlementslid Haneen Zoabi over de Kristalnacht.

De tekst van haar toespraak op zondag 8 november in Amsterdam.

What should be learned and understood from the oppression, persecution, expulsion, and murder of Europe’s Jews, is not to give privileges to Israel’s Jewish population, but to live in equality.

Carrying the same harsh memory of Crystal day: we call for a popular struggle, within the constraints of international law, we call for a human struggle, against the same logic and against a lot of the same practices, we call for political struggle as citizens.

I do not call for violence, I call for a struggle within the constraints of international law. I call upon you not to be silent in the face of the grave crimes my people face.

Quote du Jour

Quote du Jour | Gelijke rechten voor Joden en Palestijnen

6 november 2015 , 14:00 , door Jos van Dijk

QUOTE - We leven nu in het post-twee-staten-tijdperk. De jaren-90 oplossing van twee staten waar het in Oslo en in Genève over ging is voorbij. De eerste stap is de erkenning dat Joden en Palestijnen in Israël gelijk zijn. Zonder die erkenning valt er niet te praten. Ze zijn geheel gelijk op alle vlakken binnen en buiten Israël. Daarna kun je alle partijen vragen wat ze willen: één staat, twee staten, een confederatie. Zo denk ik dat twee gefedereerde staten de beste oplossing is. Maar mensen negeren de noodzaak om het eerst eens te worden over het principe dat Joden en Palestijnen gelijke rechten moeten hebben.

Foto: Zennie Abraham (cc)

Britten massaal bespioneerd

6 november 2015 , 08:00 , door Jos van Dijk

ELDERS - De Britse inlichtingendienst MI5 profiteerde jarenlang van vage wetgeving. Snowden’s boek is nog lang niet gesloten.

De Britse minister van Binnenlandse Zaken Theresa May heeft toegegeven dat de inlichtingendienst MI5 sinds 2001 massaal telefoongegevens van Britten heeft verzameld onder dekking van de Telecomwet. Het programma was zo geheim dat zelfs binnen de inlichtingendienst weinigen op de hoogte waren. Volgens David Anderson, een onafhankelijke expert die de regering van advies dient inzake terrorismewetgeving, is die wet zo vaag dat je er alles mee kunt doen. Tot nu toe werd gedacht dat alleen data van buitenlanders verzameld werden.

May kwam deze week met dit nieuws naar buiten bij de behandeling van een nieuwe wet, die het mogelijk moet maken internetgegevens van burgers te bewaren. De inlichtingendiensten kunnen met een bewaarplicht van providers toegang krijgen tot de internetgeschiedenis van alle Britten over de periode van een jaar. Cruciale punten in deze wetgeving zijn de toestemmingsprocedure en de controle op de uitvoering van de wet. Het zeer gedetailleerde wetsvoorstel voorziet volgens minister May niet in nieuwe bevoegdheden om het internetgebruik van burgers te monitoren. Maar Ryan Gallagher schreef gisteren op The Intercept : “this is precisely what the government is trying to do.”

Waan van de dag

Nederlandse regering pleegt obstructie bij aanpak belastingontduiking

4 november 2015 , 15:50 , door Jos van Dijk

“De Nederlandse regering frustreert het onderzoek van het Europese Parlement naar de geheime afspraken over belastingvoordelen van grote bedrijven.”

Dat zei Sven Giegold (Groenen) vandaag op een persconferentie in Den Haag van de GroenLinks fractie in het Nederlandse parlement.

De Nederlandse regering heeft, anders dan andere lidstaten, de Europese Commissie geen toegang gegeven tot sleuteldocumenten over de tax rulings.

Foto: foto: pixabay.com

Links mag in Polen opnieuw beginnen

30 oktober 2015 , 08:00 , door Jos van Dijk

ELDERS - Bij de parlementsverkiezingen in Polen, afgelopen zondag, zijn de sociaaldemocraten voor het eerst buiten boord gevallen.

“Eén televisiedebat heeft ons buiten het parlement gehouden”, zegt oud premier Leszek Miller, een van de leiders van de coalitie van sociaaldemocraten die zondag net beneden de kiesdrempel van 8% bleef steken. In dat televisiedebat van 20 oktober kreeg Adrian Zandberg de kans zijn gloednieuwe linkse partij Razem (Samen) meer bekendheid te geven. En met succes. Volgens de opiniepeilingen won hij het debat met glans. Vijf dagen later kreeg hij onverwacht 3,5% van de stemmen, niet genoeg voor een Kamerzetel, maar wel voldoende om Verenigd Links (ZL), de coalitie van de oude sociaaldemocraten, groenen en andere partijen, uit het parlement te houden. De conservatieve en eurosceptische PiS (Recht en Rechtvaardigheid) werd daardoor de grote winnaar en kan nu alleen regeren. Links mag in Polen opnieuw beginnen.

De gevolgen van de monsterzege van PiS voor de rest van Europa zijn de afgelopen dagen breed uitgemeten. Polen zal het nog moeilijker maken gemeenschappelijke oplossingen te vinden voor de vluchtelingencrisis. Met de nieuwe regering zal het ook lastig worden effectieve maatregelen te nemen tegen de klimaatverandering, wat op de komende VN-conferentie in Parijs al zal kunnen blijken. Jaroslaw Kaczynski, de partijleider van de extreem-nationalistische PiS, wordt in Brussel gevreesd als een nieuwe ‘Orbán’ en Polen na Hongarije een tweede lastpost voor de Europese samenwerking. Die vergelijking met Hongarije wees de Brits-Poolse hoogleraar Europese Studies in Oxford Jan Zielonka gisteren in Die Zeit met klem van de hand. Polen is geen Hongarije. En als het over xenofobe uitspraken gaat is de Britse minister van Binnenlandse Zaken Theresa May volgens Zielonka evengoed vergelijkbaar met Orbán. Polen is ook geen Verenigd Koninkrijk, maar de nieuwe Poolse regering zal het met de huidige Britse best goed kunnen vinden. In het Europees Parlement zit PiS in de fractie van de Britse Conservatieven, die zich gesterkt zullen voelen in hun eisen om minder macht naar Brussel over te hevelen. En Kaczynski is geen vriend van Angela Merkel, noch van zijn landgenoot, huidig EU-voorzitter Tusk.

Foto: foto: en.wikipedia.org

Duizend stokslagen

29 oktober 2015 , 11:00 , door Jos van Dijk

RECENSIE - Voor het openbaren van zijn liberale opvattingen, het pleiten voor godsdienstvrijheid en zijn kritiek op de regering van Saoedi-Arabië werd blogger Raif Badawi veroordeeld tot tien jaar gevangenisstraf, een geldboete van 194.000 euro en 1000 stokslagen.

Vijftien teksten van Badawi zijn met een ‘voorwoord uit de gevangenis’ nu gepubliceerd in het boek “1000 stokslagen voor de vrijheid; leven en laten leven in het huidige Saoedi-Arabië”* Niet alle teksten waarop Badawi veroordeeld is zijn bewaard gebleven. Uit de met hulp van zijn vrouw gereconstrueerde teksten heeft de Duitse journalist Constantin Schreiber er vijftien geselecteerd. Ook als je weet hoe schandalig het Saoedi-Arabische regime omgaat met algemeen aanvaarde burgerrechten is het nog onthutsend te lezen wat daar niet gepubliceerd mag worden. Badawi’s teksten getuigen van een in grote delen van de wereld algemeen aanvaarde klassieke liberale levensbeschouwing. Daarmee bekritiseert hij alle vormen van godsdienstdwang. “Het religieuze denken streeft ernaar om ons leven tot in detail te controleren. Elke dag strijdt het voor de verafgoding en de absolute goedkeuring van salafistische interpretaties van Koran-teksten, uit overleveringen die honderden jaren oud zijn.” Verder schrijft hij: “Het belangrijkste doel van elke theocratie is om elke vorm van rede om zeep te helpen (…) en de massa, zo goed als het kan, steeds dommer te maken.”

Foto: foto van de auteur

“U heeft nog zes dagen om af te treden”

23 oktober 2015 , 08:00 , door Jos van Dijk

ELDERS - Onrust in Montenegro. De grootste oppositiepartij roept premier Djukanovic op om te vertrekken. De regering vermoedt een Russisch complot.

Afgelopen zaterdag ontruimde de politie in Podgorica met veel geweld een tentenkamp van demonstranten voor de deur van het parlement. Duizenden mensen trokken zondagavond door de hoofdstad uit protest tegen het politie-optreden en als ondersteuning van de eis van de oppositie aan premier Djukanovic om af te treden. Oppositiewoordvoerder Mandic van het Democratische Front gaf Djukanovic nog zes dagen de tijd. “Anders komt heel Montenegro zaterdag hier weer voor een nieuw protest”. Dat is dus morgen.

Van alle voormalige delen van het voormalige Joegoslavië is Montenegro misschien nog wel het langst rustig gebleven. Het land maakte tot 2006 deel uit van een federatie met Servië. In dat jaar stemde de meerderheid van het land voor onafhankelijkheid. Montenegro, een bergachtig land in het Zuid-Westen van de Balkan, heeft niet meer dan ruim 600.000 inwoners, van wie de meesten (45%) Montenegrijnen, een grote minderheid Serviërs (28%) en verder nog Albanezen en Bosniakken. Milo Djukanovic van de Democratische Socialisten van Montenegro (DPS, een voortzetting van de Communistische Partij die tot de burgeroorlog aan de macht was) is er feitelijk al sinds 1990 de baas. Hij was aanvankelijk nauw gelieerd aan de Servische premier Milosevic, maar koerste later op onafhankelijkheid van Montenegro. Zijn partij, inmiddels ook lid van de Europese Socialisten, won in een coalitie van pro-Europese partijen de verkiezingen van 2012. Sinds 2010 is Montenegro kandidaat-lid van de EU. Nu ligt Djukanovic sinds enkele weken onder vuur op beschuldiging van corruptie en electorale fraude. Het conservatieve Democratisch Front van Miodrag Lekic, dat hem de wacht heeft aangezegd is pro-Servisch en heeft de andere oppositiepartijen opgeroepen niet meer in het parlement te verschijnen.

Waan van de dag

Duitsers en Nederlanders profiteerden van eurocrisis

21 oktober 2015 , 12:50 , door Jos van Dijk

De Europese Centrale Bank heeft berekend dat Ieren en Spanjaarden het meest hebben geleden onder de gevolgen van de eurocrisis tussen 2009 en 2013. Duitsers en Nederlanders zijn rijker geworden.

In an analysis of the years between 2009 and 2013, ECB experts discovered that Ireland lost more than 18,000 euros ($20,500) per person, while Spaniards saw wealth dwindle by almost 13,000 euros as property in both nations plummeted.

Greeks saw their notional wealth decline by almost 17,000 euros for the same reason.

In the Netherlands and Germany, by contrast, the wealth per capita grew by roughly 33,000 and 19,000 respectively, due in part to a boost to financial investments over that time.