Het dilemma van echte en afgewende rampen
Ha! Alle ophef rond de Mexicaanse griep was onzin. De hele vaccinatie-ronde sloeg nergens op en in het vervolg kunnen we beter stoppen met dit soort draconische maatregelen. Hetzelfde geldt ook voor het millenniumprobleem. Dat bleek ook een grote hoax, niet bestaand. Miljoenen, nee zelfs miljarden zijn zinloos weggegooid.
Of toch niet? In beide gevallen is de vraag eigenlijk niet te beantwoorden. Immers, we kunnen niet weten wat er gebeurd zou zijn als we in het geheel niets gedaan hadden. Misschien was er dan op 1 januari 2000 wel een kernraket per ongeluk afgeschoten. Waarschijnlijk niet, maar toch. In het geval van de Mexicaanse griep blijkt dat deze nieuwe – onverwacht milde – griepvorm de agressievere vorm heeft weggeconcurreerd. Dat gecombineerd met het vaccinatieprogramma en het feit dat ouderen resistent bleken zorgde voor een abnormaal laag aantal griepdoden in Nederland het afgelopen seizoen. Netto heeft de griep dus zelfs mensenlevens gespaard in plaats van gekost. Hadden we dat vooraf kunnen weten?
Mensen blijken nogal moeite te hebben met een genuanceerd verhaal. De neiging bestaat, eigenlijk net als met alles, om iets eendimensionaal te omschrijven. Goed of fout. Ze vergeten dat er in dit soort situaties enorm veel factoren meespelen. De kans dat het probleem optreedt, de verwachte schade en de kosten om het probleem te voorkomen moeten allemaal bij elkaar genomen worden, waarna een afgewogen keuze kan worden gemaakt. En die keuze kan achteraf op verkeerde aannames gebaseerd blijken, of er zijn – zoals bij bijvoorbeeld de Mexicaanse griep – onbekende factoren in het spel. Maakt dat de eerdere keuze te handelen an sich foutief? Ik denk het niet. Op basis van de aanwezige feiten is toen een goede beslissing genomen.