Christian Jongeneel

Stel, u bent ambtenarenrechter. Een gemeente daagt een van haar medewerkers voor uw gerecht, omdat zij een vergoeding heeft ontvangen waar zij achteraf geen recht op bleek te hebben en die zij weigert terug te betalen. Weliswaar heeft die gemeente de vergoeding zelf aangeboden, maar ze vindt dat de medewerker de regels beter had moeten lezen. De medewerker stelt dat ze ervanuitging dat de gemeente de regels goed had gelezen voordat ze de vergoeding aanbood. Het geld is keurig besteed waarvoor het bedoeld was en ze heeft geen zin uit eigen zak te boeten voor wat zij als andermans fout ziet. Wie moet er volgens u op de blaren zitten: de domme gemeente die de onterechte vergoeding aanbood, of de domme ambtenaar die op het aanbod inging?

Eveline Herfkens is ambtenaar. Maar ze is ook ooit minister geweest. Het heeft er alle schijn van dat zij als ambtenaar nu onderworpen wordt aan een soort ministeriële verantwoordelijkheid. Een hele reeks ambtenaren heeft fouten gemaakt, maar zij krijgt de volle verantwoordelijkheid op haar bordje geschoven. Natuurlijk, ze heeft het woongenot van een duur appartement in New York gehad, maar betekent dat automatisch dat ze schuldig is?

Kennelijk is Maxime Verhagen ook niet zo zeker van zijn zaak, want hoewel hij op hoge toon het geld terugeist, aarzelt hij om de rechter in te schakelen. Die zou namelijk wel eens kunnen concluderen dat het ministerie Herfkens heeft aangezet tot het maken van kosten die ze anders nooit gemaakt zou hebben. Het zou een fraai Salomonsoordeel zijn: Herfkens betaalt de onterechte huurvergoeding terug en het ministerie kent haar een even grote schadevergoeding toe wegens foute voorlichting en medeplichtigheid aan karaktermoord.