Christian Jongeneel

1.816 Artikelen
361 Waanlinks
2.092 Reacties
Achtergrond: Christian Jongeneel
Christian Jongeneel is auteur van twee romans en zakelijk leider van twee literaire instellingen in Rotterdam. Op de achtergrond is hij politiek actief voor GroenLinks.
Foto: Tjeerd Wiersma (cc)

Debacle SNS bank hoeft niet tot bezuinigingen te leiden

ANALYSE - De nationalisatie van SNS Reaal lijkt een gat in de begroting te slaan van 0,6 procent. Nieuwe bezuinigingen dreigen om binnen de Brusselse norm te blijven. De trucendoos is echter groot genoeg en niemand heeft er belang bij hem dicht te houden.

De zoetwatermatrozen aan het roer van het Nederlandse bankwezen zijn weer eens uitgegleden op het dek: sinds vrijdag is de belastingbetaler eigenaar van SNS. Dat kost direct 3,7 miljard euro, zei minister Jeroen Dijsselbloem er eerlijk bij. Daar komen ook nog eens een lening van 1,1 miljard en 5,0 miljard aan garanties bij. De logica van het huishoudboekje luidt dan dat er extra bezuinigd moet worden, maar dat is niet het geval. Laten we het even afpellen.

Eerst die lening en garanties. Voor de lening moet Nederland zelf geld lenen op de kapitaalmarkt. Dat gebeurt tegen een historisch lage rente. SNS zal een hogere rente moeten betalen aan de staat. Kortom, de lening aan SNS levert een plus op in het begrotingsboekje van Dijsselbloem.

Dan de garantie. Dat is een symbolisch bedrag. Dijsselbloem had ook tien miljard kunnen zeggen, of twintig, als het maar een absurd hoog getal is dat mensen met geld op de bank gerust stelt dat het daar veilig staat. Het voorkomen van een bank run was immers het doel van de nationalisering. Het zal nog een paar dagen nagelbijten zijn, maar eind volgende week is wel duidelijk of de kapitaaluitstroom uit SNS tot stand gebracht is.

Foto: Jeroen Kransen (cc)

Geen paniek op Rotterdam-Zuid

OPINIE - Een nationaal actieprogramma moet Rotterdam-Zuid uit de ellende helpen. Maar het overgrote deel van de bewoners woont helemaal niet in de ellende.

Mijn eerste zelfstandige woning was in Rotterdam-Zuid, aan de Dordtselaan. Hij was eigendom van een huisjesmelker, die er al jaren niets aan gedaan had. Beneden mij zat een snackbar, waarvan de frietwalm altijd in mijn huis hing. Boven mij woonde eerst een Tsjechische en daarna een zeeman. Daar weer boven zat een bordeel, dat na een poosje plaatsmaakte voor een Turks gezin waarvan alleen de jongste leden enig Nederlands spraken. Op warme dagen gooide mijn buurvrouw regelmatig emmers sop door het portiek om de junks weg te houden.

Jarenlang heb ik er met plezier gewoond, tot het tijd werd om naar een aangename, maar karakterloze flat in het centrum te verhuizen. Maar veertien jaar na dato voel ik nog steeds trots als het stadsdeel ter sprake komt, en verontwaardiging als iemand het weer eens wegzet als een allemachtig beroerde plek om te wonen – zoals programmadirecteur Marco Pastors (nota bene zelf inwoner) die Rotterdam-Zuid afgelopen weekend het slechtste deel van Nederland noemde.

De laatste grote volkswijk

Mij zul je niet horen beweren dat het allemaal geweldig is op Zuid. Ik heb regelmatig schoten gehoord en de politie heeft mijn voordeur wel eens ingetrapt. De cijfers liegen er ook niet om: hoge werkloosheid, armoede, slecht opgeleide bevolking, brakke huizen. Maar dat is niet nieuw. Wie de moeite neemt in het lokale bejaardentehuis mensen te spreken die er al hun hele leven wonen, zal horen dat Bloemhof in de jaren dertig al een achterstandswijk was. Grootschalige gevechten tussen jongeren en politie waren indertijd normaal. De jeugd van tegenwoordig is heel wat gedisciplineerder. Het is nu bon ton nostalgisch te doen over de hoeren van Katendrecht, maar die zaten daar heus niet omdat het zo’n sjieke wijk was.

Foto: Spooknota's worden steeds geraffineerder - maar niet allemaal (foto:flickr/ivers)

Centrale Bedrijven Register pleegt vooral btw-fraude

OPINIE - De voornaamste gedupeerde van spooknota’s zijn niet de bedrijven die per ongeluk betalen, maar de belastingdienst die btw misloopt.

Naast spam en (afgeblazen) belastingen vormen spooknota’s een van de geneugten van de KvK-inschrijving. Negeren is het beste recept. Maar gisteren kwam er eentje binnen van het Centrale Bedrijven Register (voorbeeldbrief in pdf), die een wel heel hoog prutsgehalte toonde. Ieder bedrijf dat deze spooknota in zijn boekhoudsysteem probeert in te voeren, stuit op de 19 procent btw die de fraudeurs proberen te rekenen. De btw is alweer een paar maanden 21 procent, met als gevolg dat deze rekening niet te administreren en dus niet te betalen valt. Ze hebben precies dezelfde brief verstuurd die ik vorig jaar ook al kreeg.

Toch eventjes nader bekijken. Er zit een postzegel op de envelop, zodat ze zich niet bij de post hoeven te registreren voor verzending. Die zullen dus lekker aan het plakken geweest zijn. Even neuzen bij de KvK levert op dat de achterliggende stichting Registratie Diensten is uitgeschreven. Om te achterhalen wie de laatste bestuurders waren, moet je betalen, dus dat doe ik niet. Gezien het gemak waarmee je functionarissen in- en uitschrijft bij de KvK kun je er sowieso vanuit gaan dat dit spoor doodloopt. Het btw-nummer op de brief is verzonnen.

Foto: Jeroen Dijsselbloem (foto PvdA flickr) copyright ok. Gecheckt 05-10-2022

Wat te doen met macht in de eurogroep

OPINIE - Als Jeroen Dijsselbloem echt voorzitter van de eurogroep wordt, kan Nederland eindelijk een beetje macht uitoefenen. Maar is Dijsselbloem daar wel klaar voor?

Vergeet die sukkels die denken dat je macht het grootst is als je aan een tafel met zestien anderen probeert iedereen te overschreeuwen, en dat je dus macht inlevert als je in een achterkamertje mag mee fluisteren met Angela, Francois en Mario. Als Jeroen Dijsselbloem werkelijk chef euro kan worden, is het voor Nederland het best als hij die mogelijkheid pakt en niet meer loslaat.

Want laten we eerlijk zijn: het was voor het thuisfront natuurlijk hartstikke fijn dat Jan-Kees de Jager telkens terug kon komen uit Brussel met de triomfantelijke mededeling dat hij weer de onbeschoftste van allemaal geweest was en dat de Grieken aan niemand zo’n teringhekel hadden als aan hem, maar wat is daarmee nou eigenlijk bereikt? Uiteindelijk moest Nederland, zoals altijd, gewoon het Duitse beleid volgen. En dat Duitse beleid werd en petit comité vastgesteld, zonder een Nederlander erbij.

Met Dijsselbloem in het achterkamertje krijgt Nederland in elk geval een mogelijkheid om mee te praten op het moment dat het er echt toedoet. Dat weegt ruimschoots op tegen het verlies aan gewicht tijdens het plenaire moment, als iedereen zijn mening bij de voorzitter mag inleveren. Dijsselbloem moet de Nederlandse opinie op dat moment neutraal aanhoren, maar dat betekent niet dat hem in het kleine gezelschap niet met stip mag presenteren. Dat deed Jean-Claude Juncker ook.

Foto: Tobbende man op de stoep van het stadhuis van Enschede (foto:flickr/FaceMePLS)

Vallende wethouders tonen falend politiek personeelsbeleid

OPINIE - Afgelopen week publiceerde VNG Magazine het jaarlijkse overzicht van gevallen wethouders: 105 stuks in 65 gemeenten. Budgetoverschrijdingen zijn de belangrijkste reden, kopt het blad, maar onderhuids schemert een andere reden door: falend politiek personeelsbeleid.

105 is het hoogste aantal sinds 2008 en 2004, niet toevallig ook precies de jaren tussen twee gemeenteraadsverkiezingen in. Colleges bereiken nu de uitvoeringsfase van de plannen die ze bij de coalitiebesprekingen hebben afgesproken. Dit is het moment om wethouders te beoordelen op hun vermogen plannen werkelijkheid te maken. Maar wie de afzonderlijke affaires bekijkt, ziet ook iets anders. Een ruwe telling levert de volgende opsplitsing op:

  • In 26 gemeenten lag een politiek inhoudelijk conflict ten grondslag aan het vertrek van een of meer wethouders: budget overschreden, plan niet door de raad gekregen, raad onvoldoende ingelicht, heibel in de coalitie;
  • In 21 gemeenten kwam de breuk door een vertrouwensbreuk: verstoorde verhoudingen met ambtenaren, beroerde bestuursstijl, slecht communiceren;
  • In 10 gevallen was sprake van een integriteitsprobleem: belangenverstrengeling, porno kijken;
  • 7 gevallen vallen in de categorie overig.

Omdat ‘de raad onvoldoende ingelicht’ doorgaans ook een stok is om de hond mee te slaan (alleen in flagrante gevallen wordt een goed functionerende wethouder om die reden weggestuurd) kun je ervan uitgaan dat de tweede categorie eigenlijk groter is. Dat zijn de mensen van wie na twee jaar geconstateerd wordt dat ze simpelweg niet zo geschikt zijn als wethouder. Zoiets kan gebeuren, maar als dit in meer dan een derde van de gevallen de reden is, is er een structureel probleem. Sowieso is 100 gedwongen vertrekken op totaal krap 1500 wethouders in Nederland erg veel.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Minder bezuinigen, met dank aan de eurocrisis

ANALYSE - Over hoe de eurocrisis eigenlijk best handig is, en de echte economische tijdbommen nog op ons liggen te wachten.

Toen de Griekse crisis uitbrak, was dat een boost voor de Nederlandse en Duitse economie, omdat de lagere euro de export aanjoeg. Inmiddels profiteren beide landen ook van de Griekse crisis, doordat ze minder rente hoeven te betalen op staatsleningen. Zelfs als we geen cent terug zien van wat we in totaal aan Griekenland lenen, is er een kans dat Nederland min of meer quitte draait op de eurocrisis: vijftien miljard euro kwijt aan de Griekse garantie, vijftien miljard rentevoordeel.

Terwijl de Grieken, Portugezen en Spanjaarden hun koopkracht zien kelderen, ontstaat in Nederland ophef over een paar procent minder voor de bovenkant van de middenklasse. Economisch gesproken zijn die bezuinigingen niet nodig, het gaat vooral om het naleven van een boekhoudkundige afspraak voor Brussel. Curieus genoeg hoeft Nederland dankzij boekhoudkundige afspraken rond de eurocrisis zelfs minder te bezuinigen dan anders had gemoeten om het begrotingstekort onder de drie procent te houden.

Dat zit zo: omdat niet duidelijk hoeveel Nederland uiteindelijk kwijt is aan Griekenland, staat die garantie niet op de begroting (net als andere garanties van in totaal bijna 200 miljard euro). Omdat het rentevoordeel concreet is, mag dat wel worden meegerekend. Mogelijke uitgaven tellen dus niet mee, de inkomsten wel.

Foto: Groen gezicht (foto: flickr/Hans Splinter)

Paars drie kiest voor makkelijk groen

ANALYSE - Het regeerakkoord van het derde paarse kabinet (pdf) kiest op het eerste gezicht voor een duurzame economische ontwikkeling. Dat is lovenswaardig, maar er zit ook veel gemakzucht bij.

Eerst het goede nieuws. Het kabinet kiest ondubbelzinnig voor verankering van duurzaamheid in de economie. Er komen subsidies om duurzame energie te bevorderen en een fiscale faciliteit voor decentrale opwekking. Isolatie van woningen wordt ter hand genomen. De Europese markt voor recycling van grondstoffen moet een impuls krijgen. Ook het innovatiebeleid krijgt zo te zien een sterkere groene component. “De innovatiekracht van het bedrijfsleven, de kennisinstellingen en de overheid zal optimaal worden gericht op de transitie naar een duurzame economie en groene groei, mede met het oog op versterking van het concurrentievermogen van de Nederlandse economie.”

Dat is mooi, en noodzakelijk, maar weinig gedurfd. Daar waar de koers min of meer open ligt, kiezen Rutte en Samsom voor groen. Maar het nieuwe kabinet schrikt terug voor groene maatregelen die aan bestaande belangen komen.

Het mobiliteitsprobleem wordt aangepakt met wat extra asfalt en de constatering dat het vanwege de crisis wel meevalt met de toename. Rekeningrijden of een andere maatregel die zoden aan de dijk zet, blijft uit. Schiphol en de andere luchthavens mogen gewoon doorgroeien. Over kernenergie geen woord. Energievretende bedrijven worden gerustgesteld dat ze niet teveel hoeven te vrezen van al die duurzame ambities. Liever bestaande natuur beschermen dan de ecologische hoofdstructuur volgens plan tot stand brengen (gaat wel gebeuren, maar kalmpjes aan).

Vorige Volgende