Christian Jongeneel

1.816 Artikelen
361 Waanlinks
2.092 Reacties
Achtergrond: Christian Jongeneel
Christian Jongeneel is auteur van twee romans en zakelijk leider van twee literaire instellingen in Rotterdam. Op de achtergrond is hij politiek actief voor GroenLinks.
Foto: Rob van Hilten (cc)

Damherten: afknallen en opeten

JACHT – Valse sentimenten liggen ten grondslag aan het verzet tegen afschieten van damherten in de Amsterdamse waterleidingduinen.

In de Amsterdamse waterleidingduinen zitten zoveel damherten dat ze op forse schaal verhongeren. De remedie ligt voor de hand: afknallen en opeten. Dat is snel, efficiënt, diervriendelijk en duurzaam. Toch hikt de gemeente Amsterdam al jaren aan tegen deze beslissing.

Zelfbenoemde dierenvrienden liggen dwars. Alles is beter dan dat de dieren door mensenhand direct om het leven gebracht worden. Liefst moet het probleem vanzelf weggaan, maar anders moet het buiten het zicht van de Amsterdamse gemeenteraad opgelost worden. Toppunt van absurditeit is de gedachte dat je de damherten zou moeten vangen, transporteren naar Oost-Europa en dan uitzetten in een gebied met lekker veel roofdieren (en jagers – Roemenen hebben op dit vlak minder valse sentimenten). Na alle stress van de verplaatsing gaat een aanzienlijk deel van de dieren alsnog dood, maar Nederlandse beslissers kunnen hun handen in onschuld wassen.

Er is in sommige opzichten weinig verschil tussen de plofkipconsument die niet wil weten waar zijn vlees vandaan komt, en de dierenvriend die herten liever laat verhongeren of gruwelijk aan hun einde komen in de kaken van een wolf dan instemmen met de jacht. Beiden kijken liever weg dan dat ze de realiteit onder ogen zien (de PvdD ziet dit uiteraard anders). De prioriteit ligt bij de eigen gemoedsrust, niet bij het dierenleed.

Foto: Afrikaanderplein (foto:flickr/AbAberson)

Voorbij het cliëntelisme

OPINIE - Uit de hand gelopen cliëntelisme binnen de PvdA zorgde voor een crisis in de Rotterdamse deelgemeente Feijenoord. Dat is een lokaal probleem, maar ook een symptoom van iets breders.

Na de gemeenteraadsverkiezingen van 1998 was het crisis bij GroenLinks Feijenoord. Dankzij voorkeursstemmen waren drie van de vijf raadsleden van Turkse afkomst en die hadden besloten dat een van hen fractievoorzitter moest worden in plaats van degene die door de partij naar voren was geschoven. Als enig actief lid in Feijenoord dat nergens bij betrokken was, mocht ik bemiddelen. Er werd een modus operandi gevonden waarbij een van de Turken inderdaad fractievoorzitter werd, maar nadere afspraken voor een werkbare situatie zorgden.

Vier jaar later was ik voorzitter van de kandidatencommissie en besloot de zaak rigoureus op te schonen: op geen enkele lijst in Rotterdam mochten mensen komen alleen vanwege de stemmen van hun achterban. Dan maar wat zetels minder. In Feijenoord betekende dit dat de Turkse fractievoorzitter bleef als lijsttrekker, omdat hij zijn werk uitstekend gedaan had. Een oudgediende vond zelf dat het tijd werd om plaats te maken. De derde moest op een pijnlijke ledenvergadering de deur gewezen worden.

De huidige crisis in Feijenoord laat zien wat er gebeurt als je zo’n situatie, waarbij mensen voor hun particuliere achterban in de raad zitten, te lang laat door etteren. Het is op korte termijn leuk dat politici dingetjes voor hun ‘eigen mensen’ weten te regelen, maar op lange termijn brengt het juist schade toe. Niet alleen omdat het algemene vertrouwen in de politiek erdoor afneemt, maar ook omdat het barrières opwerpt voor de jonge generatie. Het is bepaald geen steuntje in de rug voor jonge politici van Turkse afkomst dat de generatie van hun ouders er nu zo gekleurd op staat.

Rellen verdelen Turkse regeringspartij

Terwijl premier Erdogan van huis is, spreken de vice-premier en president hem tegen over de rellen. De invloedrijke Gulen beweging is ook al een poosje minder blij met Erdogan, vanwege diens autoritaire trekjes. Ook zijn eigen achterban stond in het Gezi park te demonstreren (zegt een columniste van de aan Gulen gelieerde krant Zaman). Anders gezegd: op het Taksim plein mag dan geen revolutie gaande zijn, het lijkt erop dat in de achterkamertjes heel hard aan Erdogans stoelpoten gezaagd wordt. Bonuslink met BBC-analyse.

Foto: De Zwitserse Bundesrat en kanselier (foto: Bundesrat CH) copyright ok. Gecheckt 25-09-2022

Een republiek is niet vanzelf democratischer

OPINIE - In de afweging tussen monarchie en republiek wordt vaak gesteld dat erfopvolging minder democratisch is. Op die opvatting valt wel wat af te dingen.

In een eerder stuk over de republiek werd ik uitgedaagd zelf eens met een alternatief te komen. Bij deze een poging. Eerst maar de principiële premisse: mijn ideaal is de afschaffing van alle staatsvormen. Dat maakt de afweging tussen monarchie en republiek een pragmatische zaak, een keuze tussen twee kwaden. Ik kijk vooral naar de mate waarin macht duurzaam gespreid wordt. Daar beginnen meteen de pragmatische dilemma’s.

Een verkiezing is een momentopname. De bevolking geeft in Nederland nu een mandaat aan een groep mensen die namens haar besluiten gaat nemen – zonder last van ruggespraak, die macht ben je dus voor een periode kwijt als kiezer. Je kunt alleen maar hopen dat ze een beetje gaan doen wat ze beloofd hebben. Hoe kleiner de groep vertegenwoordigers, hoe minder pluriform de besluiten tot stand komen en hoe minder de bevolking zich in haar vertegenwoordigers zal herkennen. Kies je één persoon dan is van pluriformiteit geen sprake meer. Het opent ook de weg naar machtsmisbruik, omdat de gekozene een persoonlijk mandaat ervaart en op grond daarvan minder hoeft te luisteren naar zijn directe omgeving. Dat is een ernstige beperking van de vertegenwoordigende democratie. Verkiezingen zijn geen zaligmakende manier om te zorgen dat de machthebbers de wil van het volk daadwerkelijk volgen.

Foto: Swiss Pavilion (cc)

De sneue republikeinen van Nederland

OPINIE - Al eens de site van het Republikeins Genootschap bezocht, of van het Nieuw Republikeins Genootschap? Toch eens doen. Dan weet je meteen waarom de monarchie in Nederland springlevend is.

Van republikeinen zou je verwachten dat hun topprioriteit het streven naar een republiek is. Ze bedenken manieren om de monarchie af te schaffen, desnoods met geweld. En verder discussiëren ze over de invulling van de republiek die dan volgt. Moet de Nederlandse president een alleenheerser worden zoals in Frankrijk, een geruisloze éminence grise zoals in Duitsland of een koorddanser zoals in Italië? Het boeit de republikeinen niet. Ze zijn namelijk geobsedeerd door het koningshuis.

Kijk voornoemde homepages (of die van Pro Republica) er maar op na. Het zijn litanieën tegen het koningshuis. De republiek is niet een hoger streven, het is gewoon datgene wat overblijft als de monarchie is afgeschaft. Persoonlijk vind ik dit een mooi voorbeeld, een pleidooi voor de republiek waarvan de argumenten voor de helft beginnen met het woord ‘monarchie’. Aandoenlijk zijn ook de smeekbedes aan het koningshuis om het zelf voor gezien te houden. Veel explicieter kun je je eigen machteloosheid niet etaleren.

Wat dezer dagen ook bijzonder opvalt is hoe de republikeinse zaak probeert mee te liften op de media-aandacht voor de troonswisseling. Neem de petitie over het salaris van de koning. Dat stel je aan de orde als de begroting ter tafel ligt, dus in september, maar dan interesseert het nauwelijks iemand. Dus doe je het nu (de koning verdient overigens inderdaad veel in vergelijking met de best betaalde democratisch gekozen politicus van Europa).

Foto: Timo Arnall (cc)

Na Cyprus staat Slovenië klaar

ANALYSE - Cyprus is voorlopig gered. Ondertussen loopt het volgende euroland zich al warm om in de problemen te komen: Slovenië.

De oorzaak van de Cypriotische problemen is relatief helder. Enorme hordes buitenlandse, met name Russische geldbezitters werden naar het eiland gelokt met hoge rendementen. Dat geld werd risicovol belegd (met name in Griekse staatsobligaties). Normaal gesproken bied je dan een beleggingsrekening aan, zodat als het tegenzit het verlies voor de rekeninghouder is en niet voor de bank. De Cyprioten boden spaarrekeningen aan, zodat de banken zelf in zwaar weer belandden toen als onderdeel van het Griekse reddingsplan de staatsobligaties afgestempeld werden. Volgens het afgelopen nacht gesloten akkoord zullen grote spaarders, die beter hadden moeten weten, hun hoge rendementen van de afgelopen jaren weer moeten inleveren.

De situatie in Slovenië werd ongeveer op hetzelfde moment acuut als in Cyprus, namelijk negen maanden geleden. Cyprus kwam tot uitbarsting na de verkiezing van een nieuwe president. Ook in Slovenië veel politieke turbulentie, culminerend in de installatie van een nieuwe regering vorige week. Anders dan Cyprus heeft Slovenië nog niet formeel om hulp gevraagd, maar analisten zien het somber in.

Ook in Slovenië zit het probleem in de banken. Die hebben ongeveer zeven miljard euro nodig om overeind te blijven. De oorzaak ligt echter niet in speculatie, maar in de economische crisis, die de stevig groeiende economie tot stilstand heeft gebracht. Banken hadden geld uitgeleend om bedrijven in staat te stellen te groeien en moeten nu constateren dat een aanzienlijk deel van die leningen niet terug zal komen. Het IMF toonde zich in december niet ontevreden (pdf). Vanuit financieel beleidsopzicht valt Slovenië niet zoveel te verwijten.

Foto: SpirosK photography (cc)

Pokerspel met Cyprus

De EU krijgt ervan langs om de mislukte poging Cypriotische spaarders mee te laten betalen aan de redding van hun banken. Maar wie zegt dat die mislukking niet ingecalculeerd was?

Fraai interview vanochtend in de papieren Volkskrant met Rutger Kriek, een heler financieel adviseur op Cyprus die vindt dat als een junk Rus bij hem komt met een autoradio miljoen dollar, hij niet verantwoordelijk is om na te denken over de herkomst ervan. Kriek zit in de rats, want zijn business staat op de helling. Hij denkt over verkassen naar Malta, een ander klein land in de Eurozone met onvoldoende bureaucratische kracht/wil om duistere zaakjes te controleren.

Daags na de mislukte poging Cypriotische spaarders te laten meebetalen aan de redding van hun banken, lijkt een patstelling ontstaan. De markten blijven er redelijk kalm onder, want Cyprus is nauwelijks van belang voor de Europese economie. Cypriotische kiezers zijn woest. Russische miljonairs zijn in knap nerveus. En dat zou wel eens precies de bedoeling kunnen zijn.

Om het geld gaat het niet. Het probleem van 15 miljard euro in Cyprus is peanuts op het geheel van de eurocrisis. Europa heeft het eiland in de tang genomen, omdat de Duitsers niet willen meebetalen aan het veilig stellen van Russisch maffiageld. Leg daar maar eens een stevige belasting overheen, was de boodschap. Kleine Cypriotische spaarders hoefden van de EU niet zo nodig te bloeden, maar gek genoeg was het de Cypriotische regering zelf die stond op het mede aanslaan van de eigen bevolking. Dat lijkt op sabotage: doorgaan van de taks zou de doodslag zijn voor de Russische connectie, maar dat viel niet aan de EU te verkopen als argument om het plan af te wijzen. Volkswoede was dat wel. Kortom, het plan was vermoedelijk bewust slecht, om het te laten mislukken.

Foto: Roel Wijnants (cc)

Migranten moeten assimileren

Stel je voor: een zojuist naar Nederland geëmigreerde orthodoxe jood is na het zoveelste pro-Palestina stuk in de krant in de pen geklommen. In een vlammende brief legt hij uit dat de islam een achterlijke cultuur is, dat de koran een fascistisch boek is en dat de Israëli’s dus nooit van z’n leven kunnen vertrouwen op een vredesovereenkomst met de Palestijnen. De krant plaatst. De schrijver zit het nog eens tevreden na te lezen, als de bel gaat. Het is Lodewijk Asscher.

‘Meneer Yehudi,’ zegt Asscher. ‘Herinnert u zich nog dat contract dat ik u heb laten tekenen? Hier in Nederland hebben we respect voor elkaars geloof, dus we laten ons niet denigrerend uit over homo’s, joden of vrouwen.’

‘Maar ik laat me alleen denigrerend uit over moslims. Dat mag toch wel? Iedereen hier doet het.’

‘Voor mensen die hier geboren en getogen zijn, gelden andere regels. Het is een vrij land, dus Geert Wilders mag zeggen over moslims wat hij wil, en als zwaar gereformeerden vinden dat vrouwen niet zelfstandig kunnen denken, soit. We vinden het vervelend dat ze zich niet bij de tolerante meerderheid willen aansluiten, maar we laten het zo. Aan migranten kunnen we die eisen wel stellen. Zij moeten zich aansluiten bij de meerderheidscultuur in dit land, niet bij een van de minderheidsculturen.’

Vorige Volgende