Post-atheïst | Bijbelse musea
ACHTERGROND - Ten zuidoosten van Nijmegen ligt Museumpark Orientalis, dat ooit bekend heeft gestaan als de Heilig Land-stichting en het Bijbels Openluchtmuseum. Het was ooit, een eeuw geleden, bedoeld om mensen die geen reis naar Palestina konden maken, een idee te geven van de wereld waarin Jezus had geleefd. De bedenkers hadden eerst het Ottomaanse Rijk bezocht – twee van hen overleden tijdens de expeditie – en hadden daar alles wat ze zagen zeer zorgvuldig gedocumenteerd, om het vervolgens in het Rijk van Nijmegen voor een tweede keer te bouwen.
Het resultaat kan alleen worden getypeerd als een museaal hoogstandje: in een tijd waarin openluchtmusea nauwelijks bestonden en niemand zelfs maar had gehoord van living history, werd een standaard gezet. Niet zonder reden zijn verschillende gebouwen op de monumentenlijst geplaatst, wat niet wil zeggen dat er sindsdien geen nieuwe reconstructies bij zijn gekomen, die al net zo verantwoord zijn als de oorspronkelijke. Wie het park nu bezoekt, krijgt niet alleen een beeld van de wereld waarin de monotheïstische religies zijn ontstaan, maar ook van een uniek museaal experiment.
Echt druk is het er zelden. Ik vermoed dat het is omdat Nederlanders niet graag meer worden geconfronteerd met religie. Het christendom heeft in de twintigste eeuw zijn hand overspeeld en de islam is geen welkome gast. Dan kan een museum nog zo verantwoord zijn en in een nog zo mooi park liggen, het zal weinig bezoekers trekken, al is er voor de shows van Romeinse re-enactors gelukkig wel publiek. Het lijkt me dat het park meer toekomst heeft als het zich meer presenteert als een historisch, archeologisch park, als een soort oriëntaalse tegenhanger van Archeon.
