Jeroen Laemers

542 Artikelen
1.350 Waanlinks
901 Reacties
Achtergrond: Jay Huang (cc)
Foto: Afbeelding: Eduard Lebiedzki, Urteil des Paris, c. 1906 (Wikipedia) copyright ok. Gecheckt 06-09-2022

Een lekker wijf is ook maar een mens

ACHTERGROND - Seksisme is de antithese van zelfbeschikking.

Onlangs verscheen een interessant interview in het webzine Salon met socioloog en auteur David Jacobson. Laatstgenoemde beargumenteert in een binnenkort te verschijnen boek dat ideeën omtrent vrouwelijke seksualiteit een belangrijke rol spelen in allerlei hevige sociale conflicten. Dankzij een almaar voortschrijdende globalisering ontstaan op steeds meer plekken onoplosbare spanningen tussen de vertegenwoordigers van traditionele, patriarchale samenlevingen en diegenen die zelfbeschikking – ook voor vrouwen – belangrijker achten dan traditie. Zowel de recente protesten tegen verkrachting in India en de hoogoplopende spanningen tussen Moslimbroederschap en seculiere oppositie in Egypte passen volgens Jacobson in dit patroon.

Hoewel Jacobson een boeiende these presenteert, werd ik vooral getroffen door een veel algemenere observatie:

On the patriarchal side, there’s this idea of the [female] body belonging to the community. Virginity is an interesting example of this because the woman is seen as a marker of family boundaries, a symbol of the community. She’s viewed as both the source of the literal, as well as, in the more figurative sense, the source of the continuity of the community. That sounds like a privileged status, but in fact what evolves from that is the notion that she needs to be under the control of men — of fathers, of husbands, of brothers. The stress on virginity reflects the imperatives of the larger society: promising society’s continuity through marriage and children. So the woman’s consent is irrelevant, since her purpose transcends herself. […] [I]n highly patriarchal, traditional contexts, rape is really a subset of adultery. The rape is the violation not of the woman but of another man’s ownership of that woman. […] There is this atrocious notion that a woman who’s raped is a) dishonored and b) that she can to some extent save her honor by marrying the rapist.

Foto: copyright ok. Gecheckt 18-10-2022

Maakt CPB terecht verwijt aan laagopgeleiden over zorgkosten?

ANALYSE - Doet het CPB tegenwoordig aan politiek? De policy brief over zorgkosten doet dat wel vermoeden.

Het CPB publiceerde maandag een zogenaamde policy brief over toekomstige zorgfinanciering. Het CPB concludeert hierin dat de solidariteit in de zorg onder druk staat door stijgende zorguitgaven. Het zorggebruik neemt immers vooral toe onder laagopgeleiden. Hoger opgeleiden maken daarentegen minder vaak gebruik van de zorg, terwijl zij steeds meer moeten bijdragen aan de zorgkosten van anderen. Zodoende suggereert het CPB dat het geen kwaad zou kunnen de collectieve zorgkosten te verlagen, ‘bijvoorbeeld via een grotere rol voor private zorg.’

Binnen de regeringscoalitie zijn inmiddels de eerste strubbelingen ontstaan over de aanbevelingen van het CPB. SP-Kamerlid Renske Leijten noemt het advies van het CPB een ‘politieke stellingname.’ Is dat verwijt terecht?

Een nadere beschouwing van twee citaten uit de policy brief van het CPB laat zien dat dit best wel eens het geval zou kunnen zijn. Zo lezen we op pagina 5:

Uit eerdere studies (RIVM, 2010, Kunst e.a. 2007) is bekend dat mensen met een lage opleiding minder gezond zijn en meer zorg gebruiken dan mensen met een hoge opleiding.

Iets later, op pagina 7, komt de aap echter uit de mouw:

Likoedkandidaat: ‘Geen stemrecht voor niet-Joden.’

Why should non-Jews have a say in the policy of a Jewish state? […] For two thousand years, Jews dreamed of a Jewish state, not a democratic state. Democracy should serve the values of the state, not destroy them. […] You can’t teach a monkey to speak and you can’t teach an Arab to be democratic. You’re dealing with a culture of thieves and robbers. Muhammad, their prophet, was a robber and a killer and a liar. The Arab destroys everything he touches.

Foto: copyright ok. Gecheckt 11-02-2022

Center-Right Nation

ANALYSE - Dankzij voortdurende Republikeinse obstructie raken de VS zo langzamerhand politiek onbestuurbaar. Hoe komen die Republikeinen daar toch steeds mee weg?

Vorige week eindigde de honderdentwaalfde zittingsperiode van het Amerikaanse Congres en werd, een paar dagen later, de honderdendertiende zittingsperiode ingeluid. Op werkelijk het allerlaatste moment namen de vertrekkende congresleden nog een slordig compromis aan waarmee werd voorkomen dat een door iedereen ongewenst pakket aan bezuinigingsmaatregelen in werking trad. Het gevaar van de inmiddels beruchte fiscal cliff werd hiermee afgewend.

Blogger Ezra Klein laat in dit overzicht nog eens zien hoe weinig het Amerikaanse Congres de afgelopen twee jaar voor elkaar kreeg:

What’s the record of the 112th Congress? Well, it almost shut down the government and almost breached the debt ceiling. It almost went over the fiscal cliff (which it had designed in the first place). It cut a trillion dollars of discretionary spending in the Budget Control Act and scheduled another trillion in spending cuts through an automatic sequester, which everyone agrees is terrible policy. It achieved nothing of note on housing, energy, stimulus, immigration, guns, tax reform, infrastructure, climate change or, really, anything. It’s hard to identify a single significant problem that existed prior to the 112th Congress that was in any way improved by its two years of rule.

Foto: Peter Renshaw (cc)

Don’t know much about algebra

ACHTERGROND - Technisch klinkend cijfermateriaal verleent vaak extra geloofwaardigheid aan conclusies – zelfs als het om betekenisloze formules gaat.

Wiskunde is een prestigieuze tak van wetenschap. En dat straalt af op diegenen die hun argumenten kracht bijzetten met wiskundige formules en berekeningen. Sociaal wetenschapper Kimmo Eriksson publiceerde onlangs een paper (pdf) waaruit bleek dat zodra een betekenisloze wiskundige formule werd toegevoegd aan de samenvatting van een wetenschappelijke publicatie, proefpersonen de kwaliteit van het gepresenteerde onderzoek over het algemeen hoger inschatten. Dit effect was het sterkst onder proefpersonen die over de minste wiskundige kennis beschikten. Maar zelfs proefpersonen met een wiskundige of technische achtergrond – die toch heus beter zouden moeten weten – werden nauwelijks in negatieve zin beïnvloed in hun oordeel over de kwaliteit van het gepresenteerde onderzoek. In de woorden van Eriksson:

Quality judgments of research are known to be influenced by cues outside the research itself, such as the prestige of the author and the author’s institution […] The experiment presented here demonstrated a related but arguably more problematic effect: Participants judged the quality of research as higher when the content included unintelligible elements, which arguably ought to detract from the quality. Specifically, the experimental results suggest a bias for nonsense math in judgments of quality of research.

Foto: European External Action Service (cc)

Revolutie in Egypte

ANALYSE - Wat ooit begon als een roep om meer vrijheid zou zo maar eens kunnen uitdraaien op een machtsovername van President Morsi en zijn Moslimbroederschap. Valt er voor ons lering te trekken uit de dreigende ontsporing van de Arabische Lente in Egypte?

Afgelopen weekend verleende de Egyptische bevolking per referendum haar goedkeuring aan een nieuwe grondwet. Volgens critici worden hiermee vrijheid en democratie ondergeschikt gemaakt aan de beslissingen van ongekozen Islamitische schriftgeleerden. President Mohammed Morsi, voorzitter van de aan de Moslimbroederschap geliëerde partij Vrijheid en Recht, riep nog maar eens op de aandacht te verleggen naar het herstel van de economie.

Het debat rondom de omstreden grondwet en het bijbehorende referendum verliep niet bepaald hoopgevend. Rechters wensten niet mee te werken en riepen op tot een algemene staking. De Egyptische Moslimbroederschap beschreef demonstranten tegen de nieuwe grondwet als ‘schurken’ en ‘betaalde vertegenwoordigers van buitenlandse machten’. Gisteravond werd bekend dat de Egyptische hoofdaanklager een onderzoek is begonnen tegen enkele vooraanstaande oppositieleden wegens vermeend hoogverraad.

Zodoende lijkt de Arabische Lente in Egypte inmiddels aardig op weg een bekend patroon te volgen, zo merkte schrijver en journalist Chris Hedges al eerder op:

When Ayatollah Ruhollah Khomeini returned to Iran after 14 years in exile on Feb. 1, 1979, he set out to destroy the secular opposition forces, including the Communist Party of Iran, which had been instrumental in bringing down the shah. […]

This is what is under way in Egypt. It is the story of most revolutions. The moderates, who are crucial to winning the support of the masses and many outside the country, become an impediment to the consolidation of autocratic power. […]

In short, the revolutionary elites give liberty only to those who they believe deserve it. And all revolutions, even purportedly secular ones such as the Bolshevik Revolution, are in essence religious experiences. They hold out glorious utopian visions and insist they have harnessed the forces of history, racial purity, destiny or God. They bifurcate the world into good and evil. They are exempt, as revolutionaries, from everyday morality. They embody an absolute truth. To tolerate differences is to abet evil.

Blootsvoets en zwanger in de keuken

NIEUWS - …want anders zwaait er wat, aldus de Italiaanse priester Piero Corsi:

Op de deur van zijn parochiekerk heeft hij een pamflet opgehangen, waarin hij vrouwen die het slachtoffer worden van intimidatie, seksueel geweld en zelfs van geweld met dodelijke afloop aanraadt de hand vooral in eigen boezem te steken: ‘Dat de vrouwen eens wat zelfkritiek aan de dag leggen. Hoe vaak dagen zij uit, vallen ze ten prooi aan arrogantie en voelen ze zich onafhankelijk?’

Foto: copyright ok. Gecheckt 11-02-2022

Vuurwapens, ideologie en politieke chaos

ACHTERGROND - De gebeurtenissen van afgelopen week illustreerden wederom de disfunctionaliteit van het Amerikaanse politieke debat.

Het Amerikaanse nieuws werd vorige week gedomineerd door de schietpartij op een basisschool in Sandy Hook waarbij, exclusief dader, 26 mensen omkwamen. Vrijdag presenteerde de National Rifle Association (NRA), de uitermate machtige belangenvereniging van vuurwapenbezitters en -industrie, haar plan om dit soort schietpartijen voortaan te voorkomen. De oplossing? Meer vuurwapens! Dit keer in de vorm van een gewapende politieagent op iedere school. Nog voordat de woordvoerder van de NRA was uitgesproken, raakte bekend dat bij een schietpartij in landelijk Pennsylvania meerdere slachtoffers waren gevallen, inclusief drie gewonde agenten van de staatspolitie. Waren er nu maar gewapende good guys ter plaatse geweest, dan had het nooit zo ver hoeven komen…

Een heel andere oplossing voor school shootings werd aangedragen door de libertarische schrijfster (en betaald conservatief activist) Megan McArdle:

I’d also like us to encourage people to gang rush shooters, rather than following their instincts to hide; if we drilled it into young people that the correct thing to do is for everyone to instantly run at the guy with the gun, these sorts of mass shootings would be less deadly, because even a guy with a very powerful weapon can be brought down by 8-12 unarmed bodies piling on him at once.

Foto: IISG (cc)

Economische gelijkheid en geluk

ACHTERGROND - Hoe sterk is de relatie tussen economische gelijkheid en geluk?

Onlangs publiceerde opiniepeiler Gallup (via) de resultaten van een wereldwijd onderzoek naar emotioneel welbevinden. Wat blijkt? Latijns-Amerikaanse landen behoren tot de meest positief ingestelde landen ter wereld – en dat terwijl we net hadden gehoord dat de inkomensongelijkheid nergens zo groot is als in Latijns-Amerika.

Nu valt er heus het nodige af te dingen op dit onderzoek. Het is gebaseerd op één enkele vraag en respondenten zijn deels ondervraagd via de telefoon. Daarnaast hebben opiniepeilers doorgaans de gewoonte om vaste lijnen af te bellen in plaats van mobiele nummers (die natuurlijk niet in een telefoongids zijn opgenomen) en is het ook nog eens zo dat in armere landen rijken zijn oververtegenwoordigd onder de bezitters van met name vaste telefoontoestellen. Wellicht nog overtuigender is dat ondanks hun grote mate van gemeten geluk, grote aantallen Latijns-Amerikanen ieder jaar op zoek gaan naar een beter leven in de rijkere, westerse wereld.

Aan de andere kant: net zoals er in Latijns-Amerika een regio is gevonden die er uitspringt wat betreft gelukkige landen, is er ook, zij het iets minder duidelijk, een regio waar de mensen meer dan gemiddeld ongelukkig zijn. Deze regio is – hoe kan het ook bijna anders? – de Balkan. Zo neemt Servië qua gemeten geluk op de ranglijst een plek in tussen Irak en Jemen. In Macedonië zijn ze ongeveer net zo gelukkig als in Afghanistan (maar daar zullen ze wel niet veel vrouwen hebben ondervraagd).

Foto: C.K. Koay (cc)

It’s NOT the economy, stupid!

ANALYSE - Groeiende inkomensverschillen zijn nu al een tijdje ‘hot topic’. Economen proberen deze ontwikkeling zo goed mogelijk te verklaren. Maar misschien moeten we de economische theorie even laten zitten en kijken naar een heel ander soort concept, namelijk: macht.

Het is al weer een tijdje stil rond Tanja Nijmeijer. Het nieuwtje is eraf, de foto’s (inclusief iconische Che-achtergrond) zijn gemaakt en de onderhandelingen tussen Colombiaanse regering en FARC kunnen ons al weken niet meer boeien. Toch moest ik naar aanleiding van een research paper van twee Spaanse economen weer even aan haar denken. Iets verderop daarover meer.

Bovengenoemde paper, getiteld Human Capital and Income Inequality: Some Facts and Some Puzzles (pdf), concludeert dat hoewel de ongelijkheid in human capital, dat wil zeggen: scholing, kennis en intellectuele vaardigheden, wereldwijd fors is afgenomen, deze afname nergens heeft geleid tot een significante afname van de inkomensongelijkheid. Deze conclusie is in tegenspraak tot de klassiek economische aanname dat – algemeen gesproken – inkomen afhankelijk is van arbeidsproductiviteit, en arbeidsproductiviteit van opleidingsniveau.

Een mogelijke verklaring voor de blijvende inkomensongelijkheid, zo menen de auteurs, is dat tertiaire opleidingen een veel hogere toegevoegde waarde hebben met betrekking tot de arbeidsproductiviteit dan lagere, middelbare of beroepsopleidingen. Aangezien tertiaire opleidingen per definitie zijn bedoeld voor een beperkte groep, zou hiermee de gelijkblijvende inkomensongelijkheid worden verklaard. Duidelijkheid is er wat dit betreft echter niet. Bovendien lijkt deze hypothese in tegenspraak met ander onderzoek (pdf) dat slechts een zeer zwakke correlatie laat zien tussen de toenemende inkomensongelijkheid in Europa en de VS en de opleidingskeuzes van de beroepsbevolking. Er lijkt dus iets anders aan de hand te zijn.

Vorige Volgende