Overzicht

Hans Verbeek

21 Artikelen
Achtergrond: Jay Huang (cc)

Peak-pijpleiding en regionalisering van de energiemarkt

, door

De mensheid gebruikte nog nooit zoveel energie als de afgelopen jaren. Tegelijkertijd lagen er nog nooit zoveel pijpleidingen voor olie en gas als nu. Fossiele brandstoffen worden getransporteerd naar de plek waar de vraag en de prijs het hoogst is. Aan de hoeveelheid pijpleidingen zit een maximum. Olie en gas zullen steeds vaker gebruikt worden op de plaats waar ze gewonnen worden.

Het is vervelend dat de grootste oliereserves gevonden worden op plaatsen waar weinig mensen wonen: in de Arabische woestijn, in Siberië en in Alberta in Canada. Om die aardolie naar de gebruikers te krijgen worden tankers gebruikt of pijpleidingen aangelegd. In de afgelopen 100 jaar is ruwweg de helft van de aardolie opgebruikt en we moeten ons afvragen of het nog de moeite loont om voor de resterende olie nog pijpleidingen te bouwen. In de VS besloot men onlangs om voorlopig nog geen pijpleiding aan te leggen vanuit de teerzanden in Canada naar de raffinaderijen in de VS.

Hetzelfde kunnen we concluderen voor aardgaspijpleidingen. Het gas wordt veelal gewonnen op plaatsen waar weinig gebruikt wordt (Turkmenistan, Algerije, Iran) Om het bij de gebruikers te krijgen worden leidingen aangelegd. Die gaspijpleidingen zijn kwetsbaar voor aanslagen. Dus politieke stabiliteit is een vereiste. De TAPI-gaspijpleiding tussen Turkmenistan, Pakistan en India werd al in de jaren 90 van de vorige eeuw bedacht, maar vanwege de oorlog in Afghanistan is er nog altijd niet aan de bouw begonnen. Sinds president Mubarak in Egypte tot aftreden werd gedwongen zijn er al 14 aanslagen gepleegd op de gaspijpleiding tussen Egypte en Israël.

Foto: copyright ok. Gecheckt 17-10-2022

Peakoil in Argentinië

, door

Afgelopen week kondigde de Argentijnse president Cristina Fenandez aan dat Argentinië oliemaatschappij YPF, onderdeel van het Spaanse Repsol wil nationaliseren. De oliemaatschappij zou te weinig doen om de olieproduktie te vergroten. Wie naar de productiecijfers kijkt, ziet al snel waarom, maar verstandig is de nationalisatie niet.

Argentinië produceert niet heel veel olie: ongeveer 600.000 vaten per dag. In 1998 was de olieproduktie nog 915.000 vaten per dag, dat was het piekjaar voor Argentinië.

Argentinië is nog altijd een olie-exporteur. In de periode 1997 – 2003 exporteerde het land 400.000 vaten per dag of meer. In 2010 daalde de export van aardolie met 39%. Inmiddels is die olie-export verder gedaald tot onder de 200.000 vaten per dag.
De export zal binnenkort helemaal wegvallen omdat de olieproduktie daalt en compleet zal worden opgesoupeerd door binnenlands gebruik.

Over een paar jaar zal Argentinië aardolie gaan importeren. Het overschot op de handelsbalans zal snel omslaan in een tekort. Argentinië zal moeten hervormen en bezuinigen. De Argentijnen zullen geconfronteerd worden met een lagere levensstandaard, die hoort bij het post-peak-tijdperk. Het nationaliseren van YPF zal daar niets aan veranderen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 19-10-2022

Bij de dood van Envisat

, door

Envisat was sinds de lancering in 2002 de meest geavanceerde aardobservatie-satelliet. De naam komt van Environment Satellite, de satelliet die het milieu bewaakt. Op 8 april verloor ESA het contact met haar kroonjuweel. Na 10 jaar trouwe dienst gaf de zender er de brui aan. Envisat zal nog jarenlang rondcirkelen zonder gegevens door te zenden.

De gegevens van Envisat werden gebruikt voor meer dan 4000 onderzoeksprojecten, vooral op het gebied van milieu- en klimaatonderzoek. Het smelten van gletsjers en zeeijs, het kappen van regenwoud, het opdrogen van meren werd voor het nageslacht vastgelegd.

Envisat was één van de satellieten, die de stijging van de zeespiegel in de gaten hield. De afgelopen jaren weken de zeespiegelmetingen van Envisat steeds meer af van de andere satellietmetingen (van Jason-2). Volgens Envisat nam de zeespiegelstijging af tot 0,6 mm per jaar; het langjarig gemiddelde van andere satellieten bedraagt 3 mm per jaar. Vanaf april 2012 is de Jason-2-satelliet weer de enige satelliet, die de zeespiegel in de gaten houdt.

In de uitzending van ESA Live TV van 13 april wordt gezwegen over de problemen met Envisat. De uitzending gaat over een Envisat-foto van het Tibetaans plateau, een plek waar de klimaatverandering grote gevolgen kan hebben.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Olie zal steeds vaker naar Azië stromen

, door

In Europa en Noord-Amerika daalt de vraag naar olie door economische problemen. In Azië blijft de vraag stijgen. Langzaam begint het in de Westerse wereld te dagen: economische groei is alleen nog maar mogelijk als olie en energie goedkoper worden.

In Azië kan de economie nog wel groeien bij de huidige hoge olieprijs. De verklaring is eenvoudig. In Azië kunnen er 8 man op een kleine motorfiets of één man met honderdvijftig kilo vracht. Met één liter brandstof rijdt een Aziaat meer dan 50 km. De gemiddelde Amerikaan haalt in zijn eentje met zijn SUV nog geen 5 km. per liter brandstof. De Aziatische economieën halen veel meer rendement uit de peperdure aardolie.

De wereldproductie van ruwe olie bereikte eind 2004 74 miljoen vaten per dag en is daarna niet verder gestegen. Om de hoeveelheid vloeibare brandstof nog iets op te krikken gebruiken we nu ook biobrandstof en teerzandolie.

De productie van conventionele aardolie in Saoedi-Arabië kostte minder dan $20 per vat. Die bronnen raken uitgeput en worden vervangen door moeilijk winbare olie, waarvan de productie $80 per vat kost of meer. Het wordt steeds belangrijker om efficiënt om te gaan met die dure brandstof.In China halen busjes en SUV’s 9 km. met één liter brandstof en in 2015 wordt een wettelijk minimum van 1 op 10 vereist. In de VS rijden 225 miljoen auto’s rond, die een gemiddelde halen van 6 km. per liter. China krijgt er in de komende vijf jaar 125 miljoen auto’s bij, die gemiddeld 1 op 12 zullen rijden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Bezuinig op de A-4 of op de Fyr-A, Mel

, door

Het kabinet gaat al 18 miljard bezuinigen, op Defensie, Cutuur, Onderwijs enzovoorts. Maar het kabinet besloot dat de A4 tussen Delft en Schiedam ondanks het aanhalen van de broekriem toch aangelegd zou worden.
De kosten voor de aanleg van 7 kilometer snelweg zullen oplopen tot 800 miljoen euro.
Nu zitten de coalitiepartijen te vergaderen over nog meer bezuinigingen (10 miljard ??). En deze keer zal ook minister Schultz van Haegen van Infrastructuur en Milieu een bijdrage moeten leveren.

Welke plannen zal het ministerie van Wegenbouw en Zandverplaatsing schrappen?
Zal men bezuinigen op de gladheidsbestrijding?
Wordt er minder geld uitgetrokken voor spoedreparaties aan snelwegen?

Ik denk dat de verlenging van de A4, tussen Delft en Schiedam, wel uitgesteld kan worden tot de volgende kabinetsperiode. Vanwege de teruglopende filedruk is het momenteel niet opportuun om nog meer snelwegen aan te leggen.

De hogesnelheidstrein tussen Brussel en Amsterdam, de Fyra, lijkt me ook een prima bezuiniging. Dit prestigeproject was gedoemd tot mislukken. Er zijn nauwelijks passagiers, ondanks het gestunt met de tarieven. Het exploitatie-tekort is schrikwekkend en het komt nooit (nee, nee, nooit) meer goed met de Fyra.

Foto: copyright ok. Gecheckt 25-10-2022

Olieprijs op weg naar 100 euro per vat

, door

We blijven maar tanken en rijden. We blijven maar vliegen. We blijven maar plastic maken. En daarom blijft de olieprijs stijgen.

In januari 2012 bedroeg de gemiddelde prijs voor een vat Brent-olie 85,96 euro. Dat was al een record. In februari steeg de prijs met 5% tot 90,55 euro.

In de eerste week van maart steeg de olieprijs gewoon verder. Op 9 maart stond de prijs voor een vat Brent de gehele dag boven de 95 euro (!!!).
Je kunt erop wachten tot iemand 100 euro voor een vat Brent-olie gaat betalen. Misschien nog in maart, misschien pas in april.
Er komen steeds meer euro’s dankzij de ECB. En de hoeveelheid olie in Europa neemt snel af.

De Europese regeringen willen niet al teveel bezuinigen en de belastingen niet al teveel verhogen. De economie mag niet krimpen, want dan worden ze niet herkozen. De TV-reclame zal ons blijven oproepen om auto’s en flatscreen-TV’s te kopen: dan word je pas gelukkig. En de vliegtickets zullen altijd nergens goedkoper zijn. We gaan met zijn allen de gifbeker helemaal leegdrinken, voordat we inzien dat de goedkope olie op en het makkelijke leven voorbij is.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

CPB heeft geen idee over olieprijs

, door

Afgelopen donderdag bracht het Centraal Planbureau een korte termijn raming uit van de Nederlandse economie en overheidsfinanciën. In de titel van het persbericht lees ik “Voorzichtig herstel economische groei na 2012”. Ik ben eens in de cijfers(PDF) gedoken en ontdekte dat het CPB geen enkel idee heeft van de olieprijs en de invloed van de olieprijs op de wereldeconomie.

(klik voor vergroting)

De deskundigen van het CPB verwachten dat de olieprijs de komende 4 jaar niet zal stijgen. De olieprijs is in de afgelopen 10 jaar verviervoudigd van ca. $25 per vat naar $110 per vat. De huidige prijs voor een vat Brent-olie bedraagt $124. En toch houdt het CPB vol dat de prijs in 2015 gemiddeld $111 per vat zal zijn.

Deze rooskleurige toekomstvoorspelling zet politici en journalisten op het verkeerde been. Maar misschien willen die graag op het verkeerde been gezet worden, zodat ze het sprookje van het economisch herstel en de eeuwigdurende groei nog een jaartje langer kunnen vertellen.

Afgelopen woensdag leende de Europese Centrale Bank (ECB) 530 miljard euro uit aan particuliere banken voor 3 jaar tegen een zeer lage rente van 1%. Deze 530 miljard komen bovenop de 489 miljard euro, die de banken in december 2011 al leenden van de ECB.

Foto: copyright ok. Gecheckt 18-10-2022

Er is geen morgen

, door

We leven in een wonderlijke tijd. Energie in overvloed uit fossiele brandstoffen. Ergens diep in ons achterhoofd weten we dat aardolie, aardgas en steenkool zullen opraken. De animatievideo ‘There’s no tomorrow’ van Incubate Pictures legt in 34 minuten uit waarom fossiele brandstoffen de komende decennia zullen opraken en dat er geen goede alternatieven zijn. Fossiele energie maakte dat de mensheid en haar economie exponentieel konden groeien. Door die ongebreidelde groei lopen we nu ook aan tegen andere grenzen op onze planeet. In de laatste 3 minuten geeft de vriendelijke voice-over gelukkig tips om je voor te bereiden op de stap terug die we allemaal zullen moeten maken.

Foto: copyright ok. Gecheckt 03-03-2022

Verslaafd aan Russisch aardgas

, door

Rusland is de grootste olieleverancier van Nederland en waarschijnlijk van heel Europa. En Rusland is ook de grootste leverancier van aardgas voor veel Europese landen. In deze koude februarimaand breekt het aardgasverbruik in Europa records. Er wordt snel ingeteerd op de bovengrondse voorraden. Daarnaast wordt er ook dagelijks Russisch aardgas naar Europa getransporteerd via een groot netwerk van pijpleidingen. Maar sinds afgelopen donderdag is de Russische aardgasexport naar Europa met ca. 30% afgenomen. Het is in Rusland zo koud, dat de Russen zelf ook meer gas nodig hebben.

Over 20 jaar is het Nederlandse aardgas nagenoeg op. En ook in Rusland zijn de aardgasreserves eindig. Momenteel komt het meeste aardgas dat Gazprom levert nog uit West-Siberië, waar enkele van de grootste gasvelden ter wereld liggen. Deskundigen schatten in dat de gasproduktie uit die velden in 2020 met 35% is afgenomen.

Dat betekent dat de Russen de komende winters steeds vaker de levering van aardgas naar Europa zullen beperken. Waarschijnlijk zal Gazprom ook de prijs van aardgas verhogen. In de zomermaanden worden de bovengrondse Europese voorraden weer gevuld, met veelal Russisch aardgas. De prijs voor die brandstof zal steeds hoger worden. In dec. 2011 lag de prijs op 435 euro per duizend kubieke meter. Ter vergelijking: voor dezelfde hoeveelheid aardgas in vloeibare vorm uit bijv. Indonesië moet je 468 euro betalen. Maar dan moet je wel over een LNG-terminal beschikken. Ik denk dat de prijs voor vloeibaar aardgas gelijke tred zal houden met aardolie en aardgas.

Vorige