Gastauteur, auteur op Sargasso

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Trafigura vecht tegen de waarheid

9 december 2011 , 08:00 , door Gastauteur

Deze bijdrage werd ons toegestuurd. Hij is geschreven door Marietta Harjono, campagneleider Giftige Stoffen van Greenpeace. Daar Dick Pels hier in een recent stuk over factfree politics ook verwees naar de Trafigura-zaak, plaatsen we hem graag ter voeding van de discussie.

Weer krijgt Jaffe Vink in NRC Handelsblad van 5/12/11 een podium voor zijn ongegronde aantijgingen tegen Greenpeace. Net terwijl het hoger beroep dient in de rechtszaak tegen Trafigura beticht Vink Greenpeace van liegen. Toevallig? Er staan grote belangen op het spel. Greenpeace slaagde er afgelopen jaren in om voor deze rechtszaak informatie boven tafel te krijgen, die Trafigura, een van de rijkste oliehandelaren ter wereld, verborgen hield. Trafigura strijdt niet tegen leugens, maar tegen de waarheid. Met de hulp van Vink.

Greenpeace noemt de Probo Koala met recht een gifschip, omdat het afval dat het illegaal exporteerde giftig was. Daar kan Vink hard over klagen, het blijkt uit de monsters die door het Nederlands Forensisch Instituut zijn geanalyseerd en die uitkomst wordt onderschreven door verschillende hoogleraren en de Amsterdamse rechtbank. “Zeer gevaarlijk afval”, zo citeerde de rechtbank het NFI. In uitgelekte e-mails omschreef Trafigura het afval overigens zelf als ‘toxic caustic’. En niet voor niets liet de kapitein van de Probo Koala zijn bemanning zuurstofmaskers en beschermende pakken dragen toen het giftige afval ontstond tijdens het ontzwavelen van goedkope benzine op open zee. Het afval belandde in Ivoorkust, nadat Trafigura in Nederland had geweigerd de prijs voor fatsoenlijke verwerking te betalen. Een schimmig bedrijfje bleek bereid het voor een fractie van het bedrag dat de Amsterdamse afvalverwerker vroeg aan te nemen. Bescherming was er in Abidjan niet. Meer dan honderdduizend mensen hebben zich na de overhaaste dump op achttien plekken in en rond Abidjan gemeld met gezondheidsklachten. Er vielen volgens de Ivoriaanse regering zestien doden.

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-11-2022

Religie 2.0

8 december 2011 , 14:00 , door Gastauteur

Internet heeft religie getransformeerd tot religie 2.0, vindt onderzoeker Michiel van Well. Een nieuwe aflevering in de serie Intieme Technologie van het Rathenau Instituut.

Religie is niet meer wat het geweest is. De grote religieuze transformaties van onze tijd gaan hand in hand met grote technologische innovaties. Graag stel ik religie 2.0 aan u voor, waarin de religieuze ervaring en een gepersonaliseerde iGod centaal staan. De nieuwe media maken religie persoonlijker en intiemer dan ooit.

Ik heb als protestantse jongen nog het laatste staartje van de verzuiling meegepikt. Religie vormde het vanzelfsprekende decor van het leven. Zo leefden de schriftgeoriënteerde Protestanten rond ‘het Woord’. We gingen wekelijks naar de kerk en lazen dagelijks in de bijbel. De grote vragen en gebeurtenissen in het leven werden besproken met de dominee. Iedereen deed iets voor de kerk en deed mee in de kerk, via het zangkoor, de jeugdvereniging of de rommelmarkt. De ontmoeting met God en met elkaar vond in een adem plaats op zon- en feestdagen.

Die zuil en dat soort samenleven bestaan niet meer. Ze is getransformeerd tot een Christian community in de netwerksamenleving. Als ontzuilde protestant vind je gelijkgestemden niet meer bij de plaatselijke jeugdvereniging. Je ontmoet elkaar tijdens events als de EO-jongerendag of op Hyves. De nieuwe media faciliteren nieuwe vormen van verbondenheid en zorgen voor nieuwe rituelen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Geef jonge kunstenaars de ruimte

8 december 2011 , 13:00 , door Gastauteur

Jonge wetenschappers kunnen een betaalde promotie doen om aan hun vaardigheden te werken. Voor jonge kunstenaars zou ook zo’n regeling moeten komen, zegt kunsthistorica Claudine de With.

RijksakademieOPEN 2011 afgelopen weekend in Amsterdam gaf weer een fantastisch beeld van het veelbelovende werk van jonge nationale en internationale kunstenaars. Maar bij de uitgang komt meteen de gedachte op zou er een editie in 2012 zijn?

Met het wegsnijden van postacademische instellingen als de Rijksakademie, de Ateliers, het Berlage Instituut voor veelbelovende architecten en de vele productiehuizen voor talentvolle toneelmakers, snijdt de regering in de wortels van het kunstbestel met onherstelbare schade als gevolg. Ieder jaar weer leveren deze instituten kunstenaars af die, doordat zij zich in alle vrijheid in een stimulerende werkomgeving kunnen ontwikkelen, een kans krijgen op de meedogenloze arbeidsmarkt.

Ook voor deze regering is de stimulering van de kenniseconomie van belang voor een innovatief en creatief klimaat. Dat ze daarbij inzet op grotere verantwoordelijkheid, meer burgerinitiatieven en ondernemerschap is positief. Alleen gaat deze vlieger niet op wanneer we het hebben over de broedplaatsen van nieuw talent.

De overheid kan haar handen niet van het ontwikkelen van toptalent in de kunsten terugtrekken. Net als wetenschappers zijn kunstenaars na hun afstuderen uiterst kwetsbaar. Ik, als wetenschapper, krijg vier jaar de tijd om mij tijdens een promotietraject met een redelijk salaris te ontwikkelen tot een volwaardige wetenschapper. Die tijd hebben promovendi hard nodig om vaardigheden te ontwikkelen, een richting te vinden voor onderzoek, te publiceren, en ervaring op te doen in conferenties en seminars. De overheid neemt in dit geval wel haar verantwoordelijkheid. Voor kunstenaars, wiens wereld nog veel complexer is, is dit nog veel meer van belang. Ze hebben een broedplaats nodig waar ze samen met andere kunstenaars kunnen onderzoeken en ervaren hoe ze hun kunst waar kunnen maken.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Eerst als tragedie, dan als klucht

7 december 2011 , 11:00 , door Gastauteur

Zal de ﬁnanciële meltdown dan een ontnuchterend moment zijn, het ontwaken uit een droom? Volgens de filosoof en een grote inspirator van de Occupy-beweging Slavoj Zizek hangt het er helemaal van af hoe de crisis gesymboliseerd wordt, welke ideologische interpretatie zich opdringt en de algemene perceptie van de crisis bepaalt. Een kort fragment uit zijn vorige week verschenen boek ‘Eerst als tragedie dan als klucht’.

Wanneer de normale loop der dingen op een traumatische manier wordt onderbroken, ligt het veld open voor een ‘discursieve’ ideologische strijd – zoals bijvoorbeeld begin jaren dertig in Duitsland gebeurde toen Hitler, door de joodse samenzwering in te roepen, de strijd won om welk verhaal het beste de oorzaken van de crisis van de Republiek van Weimar verklaarde en de beste manier bood om uit de crisis te ontsnappen. Evenzo won maarschalk Pétain in 1940 in Frankrijk de strijd om de verklaringen voor de redenen van de nederlaag van Frankrijk.

Elke naïeve verwachting van links dat de huidige ﬁnanciële en economische crisis noodzakelijkerwijs een ruimte voor radicaal links opent, is dus ongetwijfeld gevaarlijk kortzichtig. Het eerste directe gevolg van de crisis zal niet de opkomst van een radicale emancipatoire politiek zijn, maar eerder die van een racistisch populisme, en ook oorlogen, grotere armoede in de armste derdewereldlanden en bredere kloven tussen de rijken en de armen in alle samenlevingen in de hand werken.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Jij ziet jij ziet wat ik niet zie…en het is mij

6 december 2011 , 16:00 , door Gastauteur

Eric Berkers is techniekhistoricus. Hij vraagt zich af wat de invloed is van technologie op ons zelfbeeld. Een nieuwe aflevering in de serie Intieme Technologie van het Rathenau Instituut.

Al zo’n 45 jaar kijk ik in de spiegel. Een van de oudste stukjes intieme technologie die ik ken. Niet voor een grasparkiet overigens, die waant zich met een spiegel in gezelschap. Voor mij is mijn zelfbeeld belangrijk voor mijn identiteit. Zó zien anderen mij, of beter: ik denk dat anderen mij zó zien. In ieder geval sinds het post-modernistische-boek-avant-la-lettre Iemand, Niemand, Honderdduizend (1936) van Luigi Pirandello weten we dat dat ‘zó’ vele gezichten kent. Mijn spiegelbeeld is voor mij de dichtst mogelijke benadering van wat de ander ziet. Plato en de grot, zoiets. Ik handel ernaar (toch weer eens naar de kapper) en het geeft, of ondermijnt, mijn zelfvertrouwen (de puist is nog groter dan gisteren).

Naast de spiegel gebruiken we meer technologie om informatie over ons lichaam te vergaren en daarop, al dan niet, actie te ondernemen.

De meetresultaten van de weegschaal en de koortsthermometer zijn ondubbelzinnig. Ook technologieën als Röntgenfotografie, elektrocardiografie en Positron Emission Tomography (PET) leveren beelden, cijfers en grafiekjes van onze gesteldheid. We gebruiken die gegevens voor preventieve doeleinden en voor het stellen van diagnoses. Mooie staaltjes van vooruitgang. Er worden levens mee gered. Maar hun impact gaat verder.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Mijn intieme relatie met het briefje op de koelkast

2 december 2011 , 14:00 , door Gastauteur

Jelle van Dijk is docent interactie-ontwerp en gebruiksgericht ontwerpen. Hij vindt dat wij onze technologie zijn, zegt hij in deze nieuwe bijdrage in de serie Intieme Technologie van het Rathenau Instituut.

Intieme technologie? Niets zo intiem als de technologie die zo nauw met je verbonden is dat hij onderdeel van jezelf is geworden. Andy Clark, filosoof, schreef een paar jaar geleden het boek “Natural Born Cyborgs”. Daarin legt hij uit dat wij door- en door verbonden en verweven zijn met de technologie die ons omringt. Zo zeer zelfs, dat je zou kunnen zeggen dat die technologie een onlosmakelijk onderdeel van ons bestaan uitmaakt.

De cyborg is een bekend science-fiction archetype: half mens, half robot. Zo eentje met een robotarm en op zijn ene oog een camera met loshangende draadjes en een rood ledje: Arnold Schwarzenegger in zijn beste jaren. Maar Andy heeft het niet over Arnold, als hij zegt dat wij van geboorte al cyborgs zijn. Hij heeft het met name over de mens als een maker en gebruiker van zijn omgeving. En dan op zo’n manier, dat die omgeving onderdeel van ons is geworden.

Om te begrijpen waarom Clark in ons de cyborg ziet, moeten we eerst wat weten over het brein. et gekke is namelijk dat we in de afgelopen zesduizend jaar wel een hoop slimmer zijn geworden, maar dat onze hersenen op zich niet wezenlijk zijn veranderd. Onze biologische evolutie heeft gewoon nog geen grote stappen kunnen maken. Hoe kan het dan dat we tegenwoordig in maatpakken tijdens de CEO-meeting onze kinderen zitten te Whats-appen, terwijl we ooit met datzelfde brein onze vrouwen aan de haren de grot in sleurden? (Of die vrouwen de mannen, daar wil ik afwezen). Wat is er in die tijd gebeurd met ons?

Foto: De prent: Gilliam Gouwen, Gestrande walvis bij Berckhey, 1598) copyright ok. Gecheckt 04-10-2022

Morgan & Marja

2 december 2011 , 10:00 , door Gastauteur

De oproep van minister Van Bijsterveldt dat ouders meer betrokken moeten zijn bij het onderwijs van hun kinderen past in een lange Nederlandse traditie om te gaan moraliseren. Daar is weinig voor nodig, zegt journalist Patrick van der Hijden.

‘Er stranden al eeuwen zeezoogdieren in de ondiepe wateren van de Lage Landen. Uit de zeventiende eeuw zijn prachtige prenten en bijbehorende verslagen bewaard gebleven. Een walvis op het strand of op het wad was een meevaller: traan en vlees, gratis en voor niks. Zo’n stranding boezemde ook angst in. Een bezoekje van de koude onderwereld, in de overzichtelijke Hollandse bovenwereld.

Het is in die zin fijn dat orka Morgan het land uit is. Maar Morgan was ook een zegen: hij leverde dan geen traan, maar des te meer betekenis in de levens van betrokkenen en toeschouwers. Eigenlijk een soort Mauro, maar dan onschuldiger, speelser. Morgan (net als Mauro) zorgt voor levenszin en betekenisvolle ervaringen, omdat hun verhalen zich zo geweldig lenen voor moraliseren. Of je nu aan de ene kant of aan de andere kant staat (meer kanten lijken er niet te zijn), je hebt het perfecte plekje om jezelf op ethische gronden positief te onderscheiden.

Je leven zin geven door morele oordelen over anderen te vellen – dat is nou echt Nederlands erfgoed. Lees Simon Schama’s Overvloed en Onbehagen er nog maar eens op na (van hem heb ik ook het voorbeeld van de gestrande walvissen uit de Gouden Eeuw). Marja Bijsterveldt, minister van Onderwijs brengt de geschiedenis vandaag weer voorbeeldig tot leven. Haar oproep (in de loop van de dag uitgegroeid tot een ‘plan’) luidt: ouders en scholen moeten meer bij elkaar betrokken raken. Ouders die te weinig tijd daarvoor hebben, moeten maar wat minder werken. Daarbij gaat het niet om ‘meer geld’ of ‘meer regels’, maar om een mentaliteitsverandering.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Liefde in tijden van DNA-tests

29 november 2011 , 15:00 , door Gastauteur

Rathenau-onderzoeker Lotte Asveld fantaseert over de toekomst van DNA-tests in deze nieuwe aflevering over Intieme Technologie van het Rathenau Instituut.

Ik loop naar zijn werkkamer, til mijn hand op om aan te kloppen, laat mijn hand weer zakken. Loop weg. Nee, halverwege de gang draai ik mij weer om. Vastberaden nu. Ik ga kloppen.

“ Jaha”, klinkt het onwelwillend aan de andere kant van de deur. Ik stoor. Maar ik moet het vertellen. Dit is te belangrijk om alweer uit te stellen, om alweer door te schuiven naar een nog beter moment. Er is simpelweg geen goed moment voor het nieuws dat ik nu ga brengen.

Langzaam, voorzichtig, open ik de deur. “Lief?” vraag ik. Een verstoorde blik mijn kant op is zijn antwoord. Overal op zijn bureau ligt papier. Ik zie hoe hij nog net GeenStijl wegklikt. Hmm, echt opschieten doet het werk kennelijk ook niet.
“ Ik moet je iets vertellen.”
“Ga zitten.”
Ik kijk rond. Er is alleen de bureaustoel waar hij op zit en dat ene krukje dat wiebelt dat we allang weg hadden moeten doen, maar dat hier nu toch nog altijd ongelukkig staat te zijn. Ik ga erop zitten.
“ Het zit zo…”, begin ik voorzichtig. Wiebel wiebel.
“Je weet toch dat ik je vertelde over die ene collega….”
Frons in zijn voorhoofd.
“Die ene, waarvan ik dacht dat hij me wel leuk vond.”
Langzaam begint er iets te dagen in zijn blik.
“Wat is er met hem?”
“Nou vorige week was toch die borrel op werk?”
“Jahaa.”
“Er is iets gebeurd toen.” Wiebel, wiebel, wiebel.
“Zo, wat dan?”
“We hebben onze DNA-apps uitgewisseld.” Zo, dat is eruit. Het ligt aan zijn voeten.
“Jullie hebben wat?”
“We hebben onze DNA apps uitgewisseld!” Ik schreeuw het bijna in zijn gezicht. Alsof hij me de eerste keer niet hoorde.
Een droog “Zo”. Meer komt er niet uit hem.
“En we bleken een hele goede match te zijn.”

Foto: copyright ok. Gecheckt 06-11-2022

Facebook kent geen uitgang

28 november 2011 , 17:00 , door Gastauteur

Facebook is een nutsvoorziening in wording, meent internetexpert Danny Mekic’. Als het geen bemoeienis van de overheid wil, moet het zijn gebruikers centraal stellen in plaats van zijn adverteerders.

Herkent u de volgende scène? Waar was u gisteravond? Met wie was u daar? Komt deze foto, welke gisteravond op die locatie gemaakt is, u bekend voor en kunt u de mensen op de foto identificeren? Heeft u een partner? Wie is dat? Wat is uw échte en volledige naam? Op welke datum bent u geboren en in welke plaats gebeurde dat? Wie zijn uw ouders, broers en zussen, neefjes en nichtjes? Wat is uw huidige woon- en verblijfplaats?

Dit is geen politieverhoor. Dagelijks beantwoorden wereldwijd meer dan 800 miljoen mensen deze en andere persoonlijke vragen in ruil voor een hoop reacties, likes en andere vormen van sociale bevestiging op het online sociale netwerk Facebook. Vrijwillig. De internationale profielensite bedient inmiddels een achtste van de wereldbevolking en nestelt zich steeds dieper en heimelijk in de levens van honderden miljoenen mensen, zonder altijd rekening te houden met de privacy van haar gebruikers. Als het Amerikaanse bedrijf daarmee doorgaat, overstijgt het commerciële belang op den duur het publieke belang van de samenleving. Hoe moet de politiek reageren?

Pleidooi voor een Nobelprijs voor de Milieukunde

27 november 2011 , 10:00 , door Gastauteur

Gastredacteur Jan BL vraagt zich af: wat zijn de grootste problemen van vandaag? Zijn dat praktische problemen of wetenschappelijke problemen? En in het verlengde daarvan: waar moet de volgende Nobelprijs heen?

Een beetje serieuze blogger is niet bang voor Wikipedia. Daar lezen we: “Er is veel gespeculeerd waarom een Nobelprijs voor wiskunde ontbreekt. Een wijdverbreid verhaal is dat Nobel wilde voorkomen dat een beroemd wiskundige (Gösta Mittag-Leffler) de prijs zou krijgen, omdat hij een affaire zou hebben met een vrouw met wie Nobel relaties onderhield. Meer waarschijnlijke verklaringen zijn dat Nobel de wiskunde niet zag als een praktische wetenschap waar de mensheid veel aan zou hebben, en het feit dat er al een andere prestigieuze wiskundeprijs in Scandinaviė bestond, waar hij niet mee wilde concurreren.”

Waar het belangrijkste punt zit, is dat voor Nobel de prijs moest worden uitgereikt aan mensen die zich bezighouden met praktische wetenschappelijke onderwerpen, waar de mensheid veel aan zou hebben. Dat de wiskunde daar zonder meer buiten valt zullen veel mensen bestrijden. Zoals Allen wel zei, over de wiskunde: “Where it comes from no one knows, but the whole crazy system works like no one does.”

Maar goed, we richten ons even op de toegepaste wetenschappen. In het bijzonder op twee toegepaste wetenschappen, en wel de milieukunde en de economie. En we stellen twee vragen aan de orde, en wel, ten eerste, welke van deze twee wetenschappen is het moeilijkste en omvat de meest gecompliceerde modellen en methoden? En ten tweede, welke van deze twee wetenschappen behandelt de belangrijkste problemen van vandaag, welke is de meest praktische wetenschap waar de mensheid veel aan zal hebben?

“Linkse kerk” maakte Geert Wilders groot

25 november 2011 , 21:00 , door Gastauteur

Niet de rechtse media, maar de linkse kranten en omroepen zijn degenen die Geert Wilders en de PVV groot maakten. Ze boden een spreekbuis, zegt freelance journalist en voormalig Volkskrant-journalist Frits van Veen.

Dat er iets heel griezeligs in dit land aan de hand is, werd mij afgelopen dinsdag duidelijk toen ik naar het debatprogramma Pauw & Witteman keek. De twee topinterviewers hadden gehoord dat vier van de vijf Marokkanen en Turken “nog steeds” met andere Marokkanen respectievelijk Turken trouwen. Hoewel de tafelgasten hun best deden wat tegengas te geven (“Zou het bij autochtone Nederlanders niet veel anders zijn?”), waren de twee interviewers niet te stuiten. Het schuim stond hen bijna aan de mond. Dit kon toch niet? Dit duidde toch op een op een volstrekt gebrek aan integratie?

Het ging dus niet om importhuwelijken, waarbij de bruid of bruidegom uit het land van herkomst wordt gehaald. Dat is tegenwoordig nog maar een miniem deel van de huwelijken in deze kringen.

Dat 20 procent van de Turken en Marokkanen met iemand uit een andere bevolkingsgroep trouwt, lijkt mij eerlijk gezegd een verrassend positieve wending in de integratie. Bij autochtone Nederlanders ligt dat percentage aanmerkelijk lager. En dat terwijl van immigrantengemeenschappen, waar ook ter wereld en van welke origine ook, bekend is dat zij meestal zo dicht mogelijk tegen elkaar aan kruipen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De CCTV-dominee

25 november 2011 , 15:00 , door Gastauteur

In de serie De Praktijk komen professionals aan het woord. Vandaag weer OV-man die het cameratoezicht in het openbaar vervoer onder de loep neemt. ,,We noemen het binnen het bedrijf ‘sociale veiligheid’ en het is een façade”.

Beminde goedgelovigen;
We zijn hier deze ochtendspits bij elkaar gekomen in dit voertuig om ons veilig te kunnen voelen.
Heeft iedereen zijn telefoon met camera bij de hand, dan kan de dienstregeling beginnen.
Kijk om u heen; zie al die camera’s hangen en weet dat er nog meer verborgen camera’s zijn.
Vandaag is zelfs RTV Rijnmond aanwezig met een cameraploeg, dus we kunnen deze dienst genieten van een extreem gevoel van zalige veiligheid.
Het al-ziend oog waakt over u, ziet alles, zal u behoeden en hem is de wrake.
Laat het wonder geschieden …………

We hebben in ons bedrijf 6000 camera’s onder ons beheer; 1200 vaste opstellingen, 300 kunnen rondkijken en de rest zit in ongeveer de helft van onze voertuigen. De beelden worden opgenomen op 120 videorecorders (16 camera’s per recorder), en we hebben in 166 bussen met recorder, 122 trams en 145 metrorijtuigen een mobiele recorder. Per dag produceren we meer dan een miljoen uur beeld van onze passagiers en hun gedrag. Er wordt gezocht naar software die opnames kan nazoeken op incidenten, maar de software is nog te onbetrouwbaar en te duur om het effectief te kunnen toepassen..