Gastauteur

2.335 Artikelen
3 Waanlinks
25 Reacties
Achtergrond: Jay Huang (cc)
Foto: Eser Karadağ (cc)

Twee coups en waarom de laatste mislukt is

De couppoging in Turkije vertoont overeenkomsten met de eerdere staatsgreep door het Egyptische leger in 2013. Evert te Winkel vraagt zich af waarom die destijds wel gelukt is, en de huidige Turkse coup niet.

We kunnen inmiddels wel vaststellen dat de Turkse coup d’ êtat mislukt is. De enige mogelijke uitkomst hiervan is een AK-partij die de touwtjes nog strakker in handen krijgt, waarmee toch al autoritaire tendensen versterkt worden.

Ik lees bij sommigen op Twitter dat Erdoğan die poging tot een staatsgreep zelf heeft geïnitieerd om zo zijn machtspositie te versterken. Ik durf niets uit te sluiten, al vergt zo’n plan wel heel veel planning en geheimhouding.

Voor mij vielen een aantal verschillen op met de coup in Egypte in 2013 tegen toenmalig president Mohamed Morsi en die verschillen kunnen deels de mislukking van de staatsgreep verklaren.

  • Het is onduidelijk waar Erdoğan precies al die tijd was, maar duidelijk is dat hij kon blijven communiceren met de bevolking, al zag dat er via zijn Facetimetoespraak vrij knullig uit. Mohamed Morsi werd echter snel door het leger ingerekend. Dat is belangrijk voor het succes van een coup, omdat hiermee de regering onthoofd wordt en aanhangers de moed verliezen. Nadat duidelijk werd dat Morsi opgepakt was, nam het verzet in Egypte snel af.
  • Foto: Jason Kuffer (cc)

    Voorkom klokkenluiden, organiseer tegenspraak!

    Aandacht voor klokkenluiders is prima, meent Aart G. Broek, maar als organisatie kun je beter proactief tegenspraak en tegendraads denken organiseren. Dat voorkomt een hoop ellende achteraf.

    In Utrecht opent een Huis voor Klokkenluiders. Daar kunnen mensen terecht die een misstand op werk in de openbaarheid willen brengen en hiertoe advies en steun behoeven.

    Vele getraumatiseerde klokkenluiders en jarenlange Haagse lobby waren nodig om deze pleister op de wonde te kunnen plakken. Wanneer het klokkenluiden begint, is het kwaad echter al geschied. Zowel de organisatie als de klokkenluider lijdt.

    Hoog tijd om het klokkenluiden te voorkómen. Dat kan door het geven en nemen van tegenspraak te agenderen, de noodzaak van dwarsliggers te onderkennen en ze de ruimte te geven. Geen eenvoudige aangelegenheid, maar wel te doen: een uitdaging dus.

    Voorbeelden te over

    Er is een lange lijst van bedrijven en (overheids)organisaties samen te stellen, die tijdig en met gegronde kritiek zijn gewaarschuwd voor de fiasco’s die zij doende waren te creëren.Te denken valt aan Enron, Imtech, Ahold, Worldcom, Parmalat, Lehman Brothers, SNS Reaal, Vestia, Dewey & LeBoeuf, Arthur Anderson en andere bedrijven die te gronde gingen of nog maar net van de ondergang gered konden worden.

    Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

    Uit de oude doos: Linkse en rechtse politiek

    COLUMN - De politieke scheidslijn ‘links – rechts’ is volgens Hans van Haastert vervangen door de scheidslijn ‘kosmopolieten – nationalisten’. Zoals de opkomst van het socialisme en de sociaaldemocratie heeft gezorgd voor een correctie op het kapitalisme in de vorige eeuw, is het nu tijd voor een correctie op overmatige neoliberale globalisering

    Vroeger had je een politieke indeling naar links en rechts. Dat was verschrikkelijk handig en overzichtelijk. Je wist dan dat linkse politici opkwamen voor de armen en rechtse politici opkwamen voor de rijken. Links wilde belastingen verhogen en allerlei voorzieningen goedkoper maken (of gratis), rechts liet het liever allemaal over aan de vrije markt. Het was de oude strijd tussen de socialisten en de conservatieven.

    Maar door het sociaal-liberale compromis, dat in het Westen heeft geleid tot een gematigde markteconomie in combinatie met een verzorgingsstaat, is het links-rechts conflict minder belangrijk geworden. Niet onbelangrijk, maar minder. De Derde Weg van Tony Blair, Gerhard Schröder en Bill Clinton had de oude klassenstrijd overbodig gemaakt!

    Wat daarvoor in de plaats is gekomen is een nieuwe scheidslijn, die door politicologen al jaren werd voorspeld en nu, anno 2016, volwassen is geworden. Het gaat tegenwoordig om vraagstukken als de globalisering, migratie en identiteit. Bestuurskundige Mark Bovens noemt dit het onderscheid tussen Nationalisten en Kosmopolieten. Nationalisten willen dat de globalisering wordt afgeremd, zijn tegen Europese samenwerking, willen de grenzen sluiten voor migratie en vinden het behoud van de Nederlandse identiteit belangrijk. Kosmopolieten zijn de hoogopgeleide wereldburgers die daar dus net even heel anders over denken.

    Foto: Wegmisbruikers SBS6 (Dumpert, Youtube) copyright ok. Gecheckt 29-09-2022

    Afkicken van jihadisme: schaamte wijst de weg

    Het handelen van politiek bestuurders en terrorisme-experts doet denken aan dat van achttiende eeuwse geneesheren: zonder deugdelijke diagnose overgaan op laxerende middelen, aderlating en amputaties, meent Aart G. Broek.

    De jihadstrijders die uit de Islamitische Staat (IS) terugkeren naar Europese landen vormen een taai probleem. Zij zijn potentiële aanslagplegers, ronselen leeftijdgenoten of proberen de consequenties van hun brute dwaling alsnog af te werpen.

    Ook dit ‘deradicaliseren’ blijkt risicovol. Op alle bestuursniveaus steken bewindvoerders de koppen bij elkaar en breken zich het hoofd over hoe de dreigingen te weerstaan. Experts van uiteenlopend pluimage – waaronder imams – draaien dure overuren om de bestuurders te adviseren. Helaas werkt vrijwel niemand uit een omvattend gedachtegoed over het waarom van menselijke agressie en geweld.

    Diagnose

    We leven niet in de achttiende eeuw en een steekhoudende diagnose is wel degelijk voorhanden. We weten waardoor jihadgangers hun heil in geweld zoeken. Met die kennis kunnen we ons afvragen of – in termen van de vergelijking – laxerende middelen, aderlating en amputaties zinvol zijn. Misschien moeten er andere maatregelen genomen worden of blijkt juist dat een effectief ‘medicijn’ nog ontwikkeld moet worden of uitzonderlijk duur is.

    Met een indringende belangstelling bracht de terrorismedeskundige Jessica Stern jaren door bij militante groeperingen in de islamitische wereld, analyseerde hun gedrag, handelen en de achterliggende motieven. Zij kwam tot een overtuigend inzicht in de aard van de ‘ziekte’.

    Foto: Tom Jutte (cc)

    De multiculturele samenleving is juist gediend met Zwarte Piet

    OPINIE - In plaats van ontslag moet Zwarte Piet een benoeming voor het leven krijgen. Juist omdat Nederland een multiculturele samenleving is en wij niet de weg naar Noord-Korea willen inslaan, meent Aart G. Broek.

    Een noodkreet van zo’n honderd schrijvers, acteurs en programma-makers in een open brief aan NTR: ‘maak Sinterklaas weer speciaal voor iedereen!’ (NRC, 29 mei 2016) De etnische diversiteit in Nederland verdraagt Zwarte Piet niet, want deze speler zou een stereotypische afbeelding van donkere mensen zijn. Zwaai die knecht uit, roept het creatieve gezelschap.

    Het tableau

    Zie ginds komt de stoomboot uit Spanje weer aan. Spanje mag ooit vele jaren onze gewelddadige bezetter zijn geweest, wij piekeren er niet over de stoomboot uit een ander land te laten vertrekken. Evenzo exclusief is het vervoermiddel: hij komt niet per vliegtuig, trein of auto. Nog uitzonderlijker is de man zelf. Wij verwachten geen dominee, imam of rabbi, maar een bisschop als Sinterklaas. Ook al weten wij hoe tiranniek de rooms-katholieke inquisitie is geweest en lieten wij ons informeren over kindermisbruik, wij zwaaien naar de bisschop.

    Ondanks de decennialange emancipatiestrijd is het uitgesloten dat de goedheilig man een goedheilig vrouw is. Vrouwen zijn sowieso hopeloos ondervertegenwoordigd in het sinterklaasgebeuren en zo hoort het ook. Evenmin zal de bisschop op een ander paard dan een schimmel gezeten zijn, en zeker niet op een ezel, kameel of olifant. Ook al hebben we nog nooit een paard op het dak gezien, wij vertellen onze kinderen dat de schimmel dat kan, zelfs met de Sint op zijn rug. Zijn knecht is Zwarte Piet, geen Chinese lijfeigene, Hindoestaanse landarbeider, islamitische eunuch, Limburgse mijnwerker of Drentse veensteker. Die knecht draagt het kostuum van een lakei, is ongehuwd, strooit met snoepgoed, en heeft een zak met cadeaus.

    Foto: copyright ok. Gecheckt 02-11-2022

    Staat Franse kernenergie onder druk… van Duitse hernieuwbare energie?

    ANALYSE - Eind mei zorgden stakingen voor een verlaging van de productie van kernenergie in Frankrijk. Toch legden een paar weken eerder, zonder stakingen, meer kerncentrales die de productie stil. Duitse en Europese hernieuwbare elektriciteit kunnen een van de redenen zijn geweest voor Frankrijk om zoveel kerncentrales in dat weekend stil te leggen. Gelet op de discussie die de vorige vertaling over kernenergie en energietransitie opleverde, leek het me goed om deze nieuwe analyse van Craig Morris ook te vertalen.

    Tekst: Craig Morris. Vertaling: Krispijn Beek.
    AKW_Paluel_01

    De kerncentrale Paluel 2 “ontsnapte maar net aan een catastrofe,” zoals Le Parisien het stelde, op 31 maart. (Photo by Bodoklecksel, modfied, CC BY-SA 3.0)

    Het nieuws was wat lastig te begrijpen. Reuters meldde bijvoorbeeld dat de stakingen van de vakbond op 26 mei slechts ‘19 kerncentrales’ zouden treffen. Om preciezer te zijn, Frankrijk heeft 58 kernreactoren op 19 locaties. Het verschil tussen deze cijfers is belangrijk als we willen begrijpen wat het betekent dat negen reactoren die dag stilgelegd zijn vanwege de stakingen. Dat betekent dat minder dan een zesde van de reactoren geraakt werden door de stakingen en niet bijna de helft. Stakingen zijn relevant voor nucleaire veiligheid. Mark Hertsgaard schreef al in 1983 dat kerncentrales

    Foto: Uitsnede 'Syrian Civil War, detailed map' (Wikimedia Commons)

    De oude grenzen van Syrië komen niet terug

    IS lijkt zowel in Syrië als in Irak aan de verliezende hand. Maar hoe zullen Syrië en Irak er bij een steeds verder afkalvend IS uit komen te zien?, vraagt freelance journalist Evert te Winkel zich af.

    Het is jammer dat Nederlandse media vooralsnog weinig aandacht hebben voor de op handen zijnde verovering van Manbij, één van de grotere steden in noord-Aleppo, Syrië, en een belangrijk bolwerk van IS. De verovering van deze stad zou niet alleen IS verder isoleren, maar kan de toekomst van de hele regio veranderen.

    Troepen van het SDF (Syrisch Democratisch Leger, een groep milities van Koerdische, Arabisch-soennitische, Turkmeens-soennitische en christelijk signatuur waarvan de Koerdische YPG veruit de grootste is) zijn zelfs volgens de meest conservatieve bronnen bezig met een opmerkelijk snelle opmars aan de westkant van de Eufraat, waarbij Manbij de hoofdprijs zou zijn die het goed georganiseerde SDF bijna niet meer kan ontgaan.

    Bij een eventuele verovering van Manbij, worden IS-hoofdstad Raqqa en de grensovergang Jarabulus van elkaar gescheiden, waardoor beide meer geïsoleerd raken en het moeilijker wordt voor IS om nieuwe strijders aan te trekken en aanslagplegers vanuit het zogenaamde kalifaat naar Europa te laten reizen.

    De context van de strijd om Manbij

    Foto: harry_nl (cc)

    Moet de Persrichtlijn op de schop?

    COLUMN - De Persrichtlijn voor journalisten en de rechterlijke macht, is op diverse punten te restrictief. Journalisten zouden de grenzen dus best eens wat meer mogen verkennen, schrijft senior rechter Willem F.Korthals Altes op Ivoren Toga.

    Onlangs moest juridisch commentator Folkert Jensma in zijn column “De Rechtsstaat” in NRC Handelsblad naar aanleiding van een bezoek van Russische rechtbankverslaggevers vaststellen dat het met de openbaarheid van onze gerechten maar zo zo is gesteld. Wie als journalist in Nederland zittingen wil bijwonen, moet allerlei bureaucratische hindernissen overwinnen. Dat wil je vandaag de dag niet graag aan Russen uitleggen.

    Misschien kan Jensma enige hoop putten uit een uitspraak van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) van 22 maart j.l.

    Klaagster in die zaak is Sofia Pinto Coelho, rechtbankverslaggeefster van de Portugese televisiemaatschappij SIC. In november 2005 wijdt SIC een door haar gemaakte reportage aan de rechtszaak tegen E. (18), die voor diefstal van een mobiele telefoon 4,5 jaar gevangenisstraf heeft gekregen. Pinto Coelho wil aantonen dat E. werd veroordeeld zonder dat een van de slachtoffers hem had herkend en ondanks zijn verklaring dat hij tijdens de diefstal aan het werk was. In haar reportage maakt zij gebruik van geluid- en beeldopnamen van de zitting, waaronder die van getuigenverhoren. De stemmen van getuigen en rechters zijn vervormd.

    Foto: Angelo Romano (cc)

    FC Twente ten onder aan schaamte

    OPINIE - De bestuurscultuur die voetbalclub FC Twente de vernieling in heeft gedraaid is volgens Aart G. Broek exemplarisch voor gedrag in de gehele semi-publieke sector. De rol van de angst voor gezichtsverlies blijft hierin volgens hem onderbelicht.

    In een eindeloze reeks commentaren op het falen van FC Twente blijft de feitelijke reden van de neergang ongenoemd. Bestuurders raakten het zicht kwijt op de beperkingen van het eigen kunnen en stortten de eigen organisatie zodoende in een weerzinwekkende ondergang. Alom werd dit betiteld als verblindende hoogmoed. Kom nou toch! We noemen die verblinding ‘schaamte’.

    Symbolen van succes

    Laten we om te beginnen de goudkoorts van de jaren negentig in herinnering roepen. Er leek geld in overvloed en aan de groei zou nooit een einde komen. Geïnspireerd door massaal bejubelde zonnekoningen uit het heuse bedrijfsleven begonnen bestuurders van onderwijsinstellingen, ziekenhuizen, zorggiganten, sociale werkvoorzieningen en woningcorporaties met publiek geld ondernemertje te spelen.

    Hier mag gelezen worden dat die actoren uit de publieke sector gedrag en handelen uit de private sector selectief overnamen. Wanneer we in de (semi-)publieke sector niet tot de échte en zo bewonderde private sector behoren, kunnen we in ieder geval de façade ervan overnemen. Meer in het bijzonder werden de veronderstelde versierselen van succes gekopieerd: risico’s nemen, lef tonen, visionaire missie formuleren, maakbaarheid verkondigen aan de hand van meetbare verschijnselen, competitieve salarissen, bonussen, luxueuze kantoren en auto’s met chauffeur.

    Foto: copyright ok. Gecheckt 23-11-2022

    Helpt kernenergie bij de integratie van duurzame energie?

    ANALYSE - “Franse export van kernenergie helpt Duitsland, het Verenigd Koninkrijk, Italië en Spanje de integratie van hernieuwbare energie te versnellen” schrijft Nick Grealy, voorstander van schaliegas. Maar wat laten de data zien?, vraagt Craig Morris zich af.

    Tekst: Craig Morris. Vertaling: Krispijn Beek.

    April was een relatief koude maand in Europa, wat zorgde voor een licht hogere vraag naar elektriciteit en een licht hogere prijs. Vandaag onderzoek ik 25 april, een koude maandag, om te zien wanneer Frankrijk precies elektriciteit importeert en exporteert op een dag met hoge vraag naar elektriciteit.

    Het verhaal waar Grealy voor valt is dat de productie van kernenergie vergroot kan worden als er vraag naar is. Deze vermeende flexibiliteit is van cruciaal belang om als backup van zon en windenergie te dienen. Dit is hoe 25 april er uit zag in Frankrijk.

    FranceApr25

    RTE

    Kernenergie fluctueert tussen 41,3 GW om 3 uur ’s nachts en 42,6 GW om 8 uur ’s ochtends, oftewel een flexibiliteit van 3%. De vraag naar elektriciteit fluctueerde tussen 41,4 GW rond 5 uur ’s ochtends tot 56,8 GW rond 1 uur ’s middags – een toename van bijna 50%.  Let ook op dat kernenergie ’s nachts goed was voor bijna 100% van de Franse elektriciteitsconsumptie. De import curve voor 25 april spreekt dan ook boekdelen.

    Foto: 350 .org (cc)

    Groningse gaswinning vergt steeds meer gas

    ANALYSE - Er zijn steeds meer hulpmiddelen nodig om gas uit het Groningen-veld te halen. Het gaat om pompen, zogeheten compressoren, die op elektriciteit werken. Die elektriciteit komt van een gascentrale. Volgens de NAM vragen de compressoren ongeveer 15 miljard kubieke meter (m3) gas om het Groningen-veld helemaal leeg te pompen. Dat staat in het Winningsplan Groningen Gasveld 2016 dat de NAM op 19 april 2016 heeft uitgebracht. Ter vergelijking een gemideld huishouden gebruikt 1400 m3 gas per jaar. 15 miljard m3 gas komt overeen met wat alle Nederlandse huishoudens in anderhalf jaar gebruiken. Een gastbijdrage van Herman Damveld, overgenomen van CO2ntramine.

    De NAM geeft in dit winningsplan aan dat vanaf 2020 de productie uit het Groningen-veld zal dalen. In de woorden van de NAM: “Vanaf het volgende decennium zal (…) de ‘eindfase’ geleidelijk ingaan en de productie jaarlijks afnemen.” Vanaf 2040 gaat het om de laatste winning en worden de winningsputten ontmanteld (“Tail end productie en geleidelijke abandonnering van productielocaties”).

    Het Groningen-veld ligt volgens de NAM gemiddeld op 2800 meter diep, is in het zuidoostelijke deel 110 meter dik tot 300 meter in het noordwestelijk deel. Van groot belang is ook de druk in het gasveld, aangegeven in de eenheid bar (ter vergelijking: we keen de barometer die een druk aangeeft in duizendste bar, de millibar). De druk was aanvankelijk 347 bar, bedraagt nu 95 bar en zal in 2065 nog 10 bar bedragen. Hoe lager de druk hoe harder de compressoren moeten werken en hoe meer elektriciteit daarvoor nodig is uit gascentrales.

    Foto: copyright ok. Gecheckt 18-10-2022

    Duurzame energie vervangt gas in Europa

    ANALYSE - In april onderzocht het Duitse Öko-Institut de situatie in de Europese elektriciteitssector en vond dat kolencentrales grofweg evenveel elektriciteit produceren, terwijl het de productie van hernieuwbare elektriciteit groeit. Elektriciteit geproduceerd met gas wordt vervangen.

    Tekst: Craig Morris. Vertaling: Krispijn Beek.

    De productie van hernieuwbare elektriciteit is tussen 2010 en 2015 met meer dan eenderde gestegen in de EU, de toename in productie in de periode 2010-2015 was 244 TWh. De elektriciteitsproductie van kolencentrales is relatief stabiel gebleven met 300 TWh bruinkool en 500 TWh steenkool, maar de elektriciteitsproductie van gascentrales is in deze periode gedaald met 283 TWh.

    In Europa heeft dus in essentie een transitie van gas naar hernieuwbaar plaats gevonden.

    160204_obs_3_whhhaaaat

    Öko-Institut

    De studie die in april is gepubliceerd toont dat Duitsland goed is voor bijna de helft van de elektriciteitsproductie met bruinkool in Europa. Het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en Polen zijn samen goed voor meer dan de helft van de elektriciteitsproductie met steenkool.

    De auteurs schrijven dat prijs de belangrijkste uitdaging is voor gas in de elektriciteitssector. De brandstof is simpelweg niet competitief bij de huidige lage CO2-prijzen – zelfs al bieden gascentrales de flexibiliteit die wind- en zonne-energie uiteindelijk nodig zullen hebben als backup.

    Vorige Volgende